Giáo Án Dự Thi “Đối Thoại,Độc Thoại Và Độc Thoại Nội Tâm Trong Văn Bản Tự Sự”

TRƯỜNG THCS TT PHƯỚC LONG

GIÁO ÁN DỰ THI
THIẾT KẾ GIÁO ÁN
ĐIỆN TỬ
NĂM HỌC 2012-2013
Người thực hiện : Hoàng Đức Hiền


Tiết 68

Bài

ĐỐI THOẠI,ĐỘC THOẠI
VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ


A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức .
- Hiểu được thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự.
-Tác dụng của việc sử dụng đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội
tâm trong văn bản tự sự.
2. Kĩ năng.
- Phân biệt được đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội tâm trong
văn bản tự sự.
- Phân tích được vai trò của đối thoại ,độc thoại và độc thoại nội
tâm trong văn bản tự sự.
3. Thái độ.
Có ý thức sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong

văn bản tự sự và trong giao tiếp.
B. Chuẩn bị . - Thầy: Giáo án , tài liệu giảng dạy ,SGK
- Trò : SGK , Bài soạn ở nhà , đồ dùng học tập.
C .Lên lớp.


Kiểm tra bài cũ
? Nhắc lại khái niệm về lượt lời trong hội thoại (đã
được học ở chương trình lớp 8)
Đáp án : Trong hội thoại, ai cũng được nói. Mỗi lần
có 1 người tham gia gia hội thoại nói được gọi là một
lượt lời.


TIẾT 68 : ĐỐI

THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I : Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc
thoại nội tâm trong văn bản tự sự .


* Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi.
“Có người hỏi :
-Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . .
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy !
Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm chẹp miệng , cười nhạt một
tiếng,vươn vai nói to :
- Hà , nắng gớm , về nào . . .

Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi thẳng . Tiếng cười nói xôn xao
của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo . Ông nghe rõ cái giọng chua
lanh lảnh của người đàn bà cho con bú :
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta
còn thương . Cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi . Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà .
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường , mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ
khác , len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau .
Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con
làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn
nạn , bằng ấy tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên :
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt
gian bán nước để nhục nhã thế này” .
( Làng , Kim Lân )


TIẾT 68 : ĐỐI

THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I : Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và “Có người hỏi :
độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự .
-Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà? . . .
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!”
1 : Đối thoại .
- Đối thoại là hình thức đối đáp, giữa 2
->Những người phụ nữ tản cư nói chuyện
hoặc nhiều người .
với nhau .

- Khi viết được đánh dấu bằng dấu gạch
ngang đầu lời thoại .
->Có ít nhất hai người tham gia vào câu
chuyện vì có hai lượt lời hội thoại .
->2 lời thoại được đánh dấu bằng 2 dấu
gạch ngang đầu dòng .

? Trong 3 câu đầu là lời
??Căn
cứ
vào
mà
đây
là 1 em
của
aiTa
nóinói
vớirằng
ai ?đâu
Tham

giacuộc
câu đối
chuyện
có, Vậy
ít nhất
theo ?
biết
có 2thoại
lượt

lời
thoại
mấyem
người
đối ?Vì
thoạisao
là em
gì ?
biết?


TIẾT 68 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I:Tìm hiểu yếu tố đối thoại,độc thoại và độc “…Ông Hai trả tiền nước , đứng đậy , chèm
thoại nội tâm trong văn bản tự sự.
chẹp miệng , cười nhạt một tiếng ,vươn vai nói
1 : Đối thoại.
to :
- Hà , nắng gớm , về nào . . .
-Đối thoại là hình thức đối đáp ,giữa 2
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác , rồi đi
hoặc nhiều người.
thẳng . Tiếng cười nói xôn xao của đám người
-Khi viết được đánh dấu bằng
mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo …”
dấu gạch ngang đầu lời thoại .
->Câu “Hà ! Nắng gớm về nào” Ông Hai nói

2 : Độc thoại.
với chính mình .
- Là lời thoại được nói thành tiếng và nói
->Đây không phải là câu đối thoại.
với chính mình hoặc với ai đó trong
Vì : Chỉ có một mình ông Hai ,không có sự xuất
tưởng tượng.
hiện của người khác tham gia đối thoại .
- Khi viết được đánh dấu bằng dấu
- Câu: “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì
gạch ngang đầu lời thoại .
vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán
nước để nhục nhã thế này” .

? Câu
: “Hà,theo
nắng
gớm
về
? -Vậy
em,
độc
? thoại
Trong
đoạn trích
còn
nào” Ông
Hai nói
là gìvới
? ai ?

câu nào
kiểu như
Đây
cócó
phải
một
đối vậy
- Dấu
hiệulànào
đểcâu
ta nhận
không
thoại
Vìthoại
sao?? ?
biếtkhông?
đó là độc


TIẾT 68 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I :Tìm hiểu yếu tố đối thoại,độc thoại và độc
thoại nội tâm trong văn bản tự sự .
1 : Đối thoại.
-Đối thoại là hình thức đối đáp, giữa 2 hoặc
nhiều người .

- Khi viết được đánh dấu bằng dấu gạch
ngang đầu lời thoại .
2 : Độc thoại.
- Là lời nói thành lời và nói với chính
mình hoặc với ai đó trong tưởng tượng.
- Khi viết được
đánh dấu bằng dấu gạch ngang đầu lời
thoại .

“…Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão
cứ giàn ra . Chúng nó cũng là trẻ con làng
Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta
rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn , bằng ấy tuổi
đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít
lên :
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì
vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán
nước để nhục nhã thế này .
-> Đây là những câu hỏi mà ông Hai hỏi
chính mình .
-> Vì : Ông Hai nói nhưng không phát ra
thành lời ( nói bằng suy nghĩ) .
? Những
câu những
: “ Chúng
? Tại
sao trước
cũng
là trẻ
câunónày

không
cócon
dấulàng
Việtngang
gian đấy
?.... Bằng
gạch
đầuưdòng
tuổi đầu
những
nhưấynhững
câu…”Là
đối thoại
câuthoại
ai hỏi? ai?
, độc


TIẾT 68 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

“…Nhìn lũ con, tủi thân , nước mắt ông lão cứ
I :Tìm hiểu yếu tố đối thoại,độc thoại và
giàn ra .Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt
độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.
gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ
1 : Đối thoại.
-Đối thoại là hình thức đối đáp ,giữa 2 hoặc rúng hắt hủi ư?Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu . ..

Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên :
nhiều người .
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào
- Khi viết được đánh dấu bằng dấu gạch
mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước
ngang đầu lời thoại .
để nhục nhã thế này .
2 : Độc thoại.
- Là lời nói thành lời và nói với chính mình  Đây là những câu hỏi mà ông Hai hỏi
hoặc với ai đó trong tưởng tượng.
chính ông Hai .
– Khi viết được đánh dấu bằng
 Nói nhưng không phát ra thành lời (nói
dấu
gạch ngang đầu lời thoại .
bằng suy nghĩ ).
3 : Độc thoại nội tâm.
- Là lời nói với chính mình hoặc với ai đó
 Khắc họa sâu sắc tâm trạng dằn vặt , đau
trong tưởng tượng nhưng không phát ra
đớn của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu
thành tiếng (nói bằng suy nghĩ).
của mình theo giặc .
- Khi viết không có dấu gạch ngang đầu lời
thoại .
??Đây
hình
thoại
Táclàgiả
sử thức

dụngđộc
cách
viết
nội
tâm
. Vậyđoạn
độc trích
thoại trên
nội
như
trong
gì ?làm gì ?
nhằmtâm
mụclàđích


THẢO LUẬN
So sánh sự khác nhau giữa đối thoại,độc thoại và độc thoại nội
tâm trong văn bản tự sự ?
Khác nhau
Đối thoại

-Là hình thức đối đáp ,
trò chuyện giữa hai hoặc
nhiều người .
-Khi viết có dấu gạch
ngang đầu mỗi lời thoại .

Độc thoại

-Là lời của một người nào
đó nói với chính mình
hoặc nói với một ai đó
trong tưởng tượng .
-Khi viết có dấu gạch
ngang đầu lời thoại.

Độc thoại nội tâm

- Là lời nói với chính mình
hoặc với ai đó trong tưởng
tượng nhưng không phát
ra thành tiếng .
- Khi viết không có dấu
gạch ngang đầu lời thoại .


TẾT 68 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI
TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I :Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự.
1 : Đối thoại.
- Đối thoại là hình thức đối đáp giữa 2 hoặc nhiều người.
- Khi viết được đánh dấu bằng
2
: Độc
thoại.

dấu
gạch
ngang đầu lời thoại.
- Là lời nói thành lời và nói với chính mình hoặc với ai đó
trong tưởng tượng.
- Khi viết được đánh dấu bằng dấu gạch ngang đầu lời thoại .
3 : Độc thoại nội tâm.
- Là lời nói với chính mình hoặc với ai đó trong tưởng tượng
nhưng không phát ra thành tiếng ,nói bằng suy nghĩ.
- Khi viết không có dấu gạch ngang đầu lời thoại .
4.Tác dụng của đối thoại, độc thoại và độc thoai nôi tâm trong
văn bản tự sự .
- Là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật
trong văn bản tự sự.
-Tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật.
* Ghi nhớ : ( SGK- Trang 178)
II : Luyện tập :Bài tập 1

? 3 yếu tố:Đối
thoại, độc thoại, độc
thoại nội tâm có tác
dụng gì trong văn
bản tự sự ?


Bài tập 1 : Đọc đoạn trích sau và phân tích tác dụng của hình thức đối
thoại trong đoạn trích.
“ Mãi khuya, bà Hai chống gối đứng dậy. Bà lẳng lặng xuống bếp châm lửa
ngồi tính tiền hàng. Vẫn những tiền cua, tiền bún, tiền đỗ, tiền kẹo …Vẫn cái
giọng rì rầm,rì rầm thường ngày .

- Này, thầy nó ạ .
Ông Hai nằm rũ ra ở trên giường không nói gì .
-Thầy nó ngủ rồi à ?
-Gì ?
Ông lão khẽ nhúc nhích .
-Tôi thấy người ta đồn …
Ông lão gắt lên :
-Biết rồi !
Bà Hai nín bặt . Gian nhà lặng đi , hiu hắt .”
( Làng , Kim Lân )


Bài tập 1 : Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích.

STT
1/
2/
3/

Baø Hai

OÂng Hai

- Này, thầy nó ạ .

-

-Thầy nó ngủ rồi à ?
-Tôi thấy người ta đồn …

- Gì ?
-Biết rồi !

- Cuộc đối thoại này diễn ra không bình thường vì: Có ba lượt lời trao của bà Hai
nhưng chỉ có 2 lời đáp của ông Hai .
 Làm nổi bật tâm trạng buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai khi nghe
tin làng mình theo giặc.  Thể hiện tình yêu làng tha thiết của ông Hai .

? Em có nhận xét gì về số
Tác
sử của
dụng
hình
lượt?lời
hộigiả
thoại
từng

đối thoại
nhânthức
vật trong
đoạn này
tríchđể
?
nhằm mục đích gì ?


Bài tập 2: - Sử dụng yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm để điền vào chỗ trống
trong đoạn văn sau cho thích hợp .
Chỉ sau mấy ngày đầu năm học mới, lớp tôi đã có 2 bạn vì hoàn cảnh khác nhau phải xin

chuyển trường đi nơi khác . Trong đó có một bạn mà tôi nhớ không rõ tên , hình như
bạn ấy tên Hòa , nhà bạn rất nghèo , bạn phải đi làm thuê kiếm sống . Thời gian thấm
thoắt trôi qua , một hôm, tôi lên thành phố và gặp một số người đang làm thuê . Tôi bỗng
thấy một gương mặt quen quen liền dừng lại khẽ hỏi :

- Hình như bạn tên là Hòa phải không ?

……………………………………………………………………………………………………
Bạn ấy nhìn tôi khẽ gật đầu :

- Phải , mình tên là Hòa.
……………………………………………………………………………………………………
Tôi nhìn Hòa và buột miệng kêu lên :

- Trời ! Sao bạn ra nông nỗi này ?
……………………………………………………………………………………………………
Tôi nói chuyện với Hòa một lúc thì bạn ấy chia tay tôi để đi làm tiếp. Nhìn Hòa tôi tự hỏi

sao bạn ấy lại khổ thế không biết ,ước gì mình có thể giúp đỡ được gì cho bạn.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


D. CŨNG CỐ
ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Đối thoại
-Là hình thức đối đáp ,
trò chuyện giữa hai hoặc
nhiều người .

-Khi viết có dấu gạch
ngang đầu mỗi lời thoại .

Độc thoại
-Là lời của một người nào
đó nói với chính mình
hoặc nói với một ai đó
trong tưởng tượng .
-Khi viết có dấu gạch
ngang đầu lời thoại.

Độc thoại nội tâm
- Là lời nói với chính mình
hoặc với ai đó trong tưởng
tượng nhưng không phát
ra thành tiếng (suy nghĩ).
- Khi viết không có dấu
gạch ngang đầu lời thoại .

Là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tự sự.Tạo cho
câu chuyện có không khí như cuộc sống thật.

* Ghi nhớ ( SGK – Trang 178)


-Luyện viết đoạn văn tự sự có đối thoại , độc
thoại và độc thoại nội tâm .
-Học thuộc ghi nhớ.
-Chuẩn bị bài mới : Luyện nói: tự sự kết hợp
với nghị luận , miêu tả nội tâm.

B ÀI H ỌC ĐẾ N ĐÂ Y K ẾT TH ÚC
KÍNH CHÚC THẦY CÔ VÀ CÁC EM
MẠNH KHỎE