Một Số Vấn Đề Lý Thuyết Về Tranh Luận Ở Nghị Trường Của Các Cơ Quan Dân Cử

MÔÔT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT VỀ
TRANH LUÂÔN Ở NGHỊ TRƯỜNG CỦA
CÁC CƠ QUAN DÂN CƯ

GS.TS TRẦN NGỌC ĐƯỜNG
VIÊÔN NGHIÊN CỨU LÂÔP PHÁP


NỘI DUNG TRÌNH BÀY
MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA
TRANH LUÂÔN Ở NGHỊ TRƯỜNG
THẾ NÀO LÀ TRANH LUÂÔN
TRANH LUÂÔN-PHƯƠNG THỨC
HOẠT ĐÔÔ NG QUAN TRỌNG
CỦA CÁC CƠ QUAN DÂN CƯ
TRANH LUÂÔN PHẢI TUÂN
THEO NHỮNG QUY TẮC NÀO
NHỮNG PHẨM CHẤT VĂN
HÓA TRONG TRANH LUÂÔN
CẦN NHỮNG KỸ NĂNG GÌ
TRONG TRANH LUÂÔN
NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH
KHI TRANH LUÂÔN


MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA
TRANH LUẬN Ở NGHỊ TRƯỜNG
Mục đích và ý nghĩa của tranh luận nói chung:
+ Làm sáng tỏ một sự thật khách quan;
+ Tìm ra chân lý “chân lý sinh ra trong tranh luận”;
+ Tranh luận để bảo vệ chính kién của cá nhân;

Mục đích và ý nghĩa của tranh luận ở Nghị trường:
+ Làm sáng tỏ, minh bạch chính sách;
+ Tìm ra phương án, quyết sách hợp lý, hợp lòng dân.
+ Tạo ra sự đồng thuận, thuyết phục người khác;
+ Có thông tin để tổ chức thực hiện sau khi quyết định;
+ Giúp cho công chúng có thêm thông tin để am hiểu
sâu sắc hơn vấn đề;


MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA TRANH
LUẬN Ở NGHỊ TRƯỜNG (TT)
 Góp phần làm phong phú thêm đời

sống chính trị;
- Xuất phát từ đặc thù về tổ chức và
hoạt động, chức năng nhiệm vụ và
quyền hạn của cơ quan dân cử, tranh
luận là một phương thức hoạt động cơ
bản, chủ yếu tại Nghị trường, là biểu
hiện của một cơ quan dân cử thật sự
dân chủ, có năng lực làm sáng tỏ vấn đề
để đưa ra quyết sách đạt đến độ anh
minh cần thiết thể hiện ý chí đa số.


THẾ NÀO LÀ TRANH LUẬN
- Thuật ngữ tranh luận theo nguyên nghĩa là bàn cãi
để tìm ra lẽ phải (từ điển tiếng Việt).
- Tranh luận ở Nghị trường là:
+ Bàn cãi để làm sáng tỏ minh bạch

chính sách; tìm ra phương án, quyết sách hợp lý, tối
ưu, hợp lòng dân; tạo ra sự đồng thuận;
+ Tuân theo quy tắc tranh luận, quy tắc
Nghị trường (gọi chung là Luật chơi);
+ Dựa trên những phẩm chất văn hoá
trong tranh luận.


TRANH LUÂÔN-PHƯƠNG THỨC HOẠT
ĐÔÔNG QUAN TRỌNG CỦA CÁC CQDC
 Tranh luận là phương thức làm việc của cơ quan dân cử;
- Tranh luận được dành một thời lượng chủ yếu ở các kỳ
họp của các cơ quan dân cử - diễn đàn quan trọng nhất trong
hoạt động của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp (từ giám
sát cho tới hoạt động lập pháp và lập quy…);
- Tranh luận là phương thức quan trọng nhất để đại biểu
dân cử thể hiện quan điểm, phẩm chất trình độ của mình. Năng
lực của một đại biểu thường được cử tri đánh giá, nhận xét thông
qua các cuộc tranh luận của đại biểu tại kỳ họp;
- Tranh luận thường được nhân dân và báo chí quan tâm
nên có tác dụng sâu rộng đến đông đảo cử tri.
 Tranh luận đối lập với ngụy biện:


TRANH LUÂÔN-PHƯƠNG THỨC HOẠT
ĐÔÔNG QUAN TRỌNG CỦA CÁC CQDC
+ Ngụy biện là sự nhầm lẫn trong lý luận và suy luận, nấp
dưới hình thức khoa học nhưng thực ra là sai lầm. Tranh luận
phải là lập luận khoa học, logíc;
+ Ngụy biện mang tính chất công kích cá nhân người tranh

luận mà tránh đi sâu vào phân tích, tranh luận trực diện về nội
dung của vấn đề đưa ra tranh luận;
+ Ngụy biện nhiều khi lợi dụng quyền lực, lợi dụng những
người có uy tín về chính trị, về khoa học để tranh luận, mượn
tiếng nói của người khác chứ không phải của mình nhằm hù doạ
người khác;
+ Đưa ra lập luận, đưa ra sự kiện đánh lạc hướng vấn đề
đang tranh luận;
+ Quy nạp vội vã: đã số nước thế này, đa số ý kiến thế
kia…
 Tranh luận khác với phát biểu tham luận…


TRANH LUẬN PHẢI TUÂN
THEO NHỮNG QUY TẮC NÀO
Phải tuân theo các quy tắc tranh luận:
+ Phải dựa trên những tư liệu
chứng cứ xác thực (lòng dân, quan
điểm đường lối của Đảng, pháp luật
của nhà nước…);
+ Tranh luận phải bằng lập luận
logíc, lý lẽ chặt chẽ có sức thuyết phục
(đối lập với nguỵ biện, nhất là ngụy
biện núp dưới danh nghĩa khoa học);
+ Đối tượng của tranh luận
không phải là cá nhân con người…


TRANH LUẬN PHẢI TUÂN THEO
NHỮNG QUY TẮC NÀO (TT)

+ Đối tượng của tranh luâân
chính là quan điểm lý lẽ của họ
về vấn đề đang tranh luận (tấn
công quan điểm chứ không tấn
công con người);
 Phải tuân theo quy tắc Nghị
trường (nội quy kỳ họp) như về
thời gian phát biểu, về đăng ký
phát biểu, về điều khiển của chủ
toạ kỳ họp, về số lần tranh luận.


NHỮNG PHẨM CHẤT VĂN HÓA
TRONG TRANH LUẬN
- Tôn trọng ý kiến của người khác;
- Đặt mình vào hoàn cảnh người
khác;
- Biết thừa nhận sai lầm trong tranh
luận;
- Cởi mở và chân thành khi tranh
luận;
- Cảm thông với những mong muốn
của người tranh luận với mình;
không bực tức, nóng nảy với những
ý kiến ngược với mình;
- Biết thoả hiệp đúng lúc


CẦN NHỮNG KỸ NĂNG GÌ
TRONG TRANH LUẬN

Kỹ năng lập luận là yếu tố quan trọng nhất trong
tranh luận:
Có thể có ba cách lập luận chủ yếu sau đây:
+ Lập luận dựa vào hệ thống các giá trị chung
như kinh nghiệm phổ quát của nhân loại, của khoa học,
của thực tiễn đã được kiểm nghiệm;
+ Lập luận dựa vào chứng cứ và logíc: Đây là
những lập luận có chứng cứ rõ ràng, xác thực, được
dẫn dắt một cách logíc chặt chẽ;
+ Lập luận theo lối ngụy biện (nhầm lẫn trong lý
luận và suy luận, mang tính công kích cá nhân, lợi dụng
quyền thế, uy tín của người khác, quy nạp vội vã…);


CẦN NHỮNG KỸ NĂNG GÌ
TRONG TRANH LUẬN (TT)
Trong ba cách lập luận nói trên thì lập luận dựa vào
chứng cứ và logíc là thích hợp nhất trong tranh luận tại Nghị
trường bởi vì:
+ Dễ thuyết phục người khác, tạo sự đồng thuận rộng
rãi;
+ Tiết kiệm được thời gian, tránh được công kích lẫn
nhau;
+ Tìm ra được giải pháp hợp lý, phù hợp lòng dân.
Để tranh luận dựa vào chứng cứ và logíc cần phải:
+ Thu thập thông tin, sử dụng thông tin khoa học;
+ Tìm hiểu thực tiễn, nắm bắt ý nguyện của nhân dân;
+ Nghiên cứu, tìm tòi, chuẩn bị trước.

CẦN NHỮNG KỸ NĂNG GÌ
TRONG TRANH LUẬN (TT)
Kỹ năng sử dụng thông tin:
+ Nắm chắc thông tin:
lắng nghe cử tri, phân tích đánh
giá độ chính xác của thông tin
trước khi nói;
+ Nắm chắc cơ sở lý
luận và thực tiễn của thông tin;
+ Biết lắng nghe để sử
dụng thông tin của người tranh
luận với mình.


CẦN NHỮNG KỸ NĂNG GÌ
TRONG TRANH LUẬN (TT)
Kỹ năng trình bày:
+ Mở đầu tranh luận nhẹ nhàng, điềm tĩnh và kiểm
soát được giọng nói của mình;
+ Nói thẳng vào vấn đề, không vòng vo, đúng sự thật;
+ Nói đủ ý, đủ thông tin không thừa, không lặp.
+ Không nói những điều mình không biết, hay phỏng
đoán, không nắm vững;
+ Nói chính xác, tránh câu tối nghĩa, rườm rà, không
logíc;
+ Biết cách dẫn dắt đối phương đồng ý với một trong
các quan điểm của mình;
+ Biết thiết lập các luận cứ vững chắc;
+ Biết dừng đúng lúc.

NHỮNG ĐIỀU CẦN TRÁNH
KHI TRANH LUÂÔN
- Không được công kích cá nhân;
- Không phát biểu chỉ để phát
biểu;
- Không nói những điều mình
không biết;
- Không lợi dụng quyền lực trong
tranh luận;
- Không lý lẽ quanh co dài dòng,
mơ hồ, tối nghĩa thao thao bất
tuyệt;


Xin trân trọng cảm ơn