Ch¬ng sinh lý
HÖ tuÇn hoµn
Bµi 1
®¹i c¬ng tuÇn hoµn
vµ ®Æc tÝnh sinh lý c¬ tim
1. §¹i c¬ng vÒ c¸c vßng tuÇn hoµn
TuÇn hoµn lµ sù lu th«ng m¸u
trong hÖ thèng kÝn, gåm: tim vµ
m¹ch m¸u.
1.1-Vßng tuÇn hoµn lín vµ vßng tuÇn
hoµn nhá.
Harvey chia TH ra 2 vßng:
* Vßng TH lín:
CÊp m¸u vµ dinh
dìng.
M¸u tõ thÊt tr¸i→
§M chñ →§M võa →
§M nhá → mao
m¹ch (t/®æi chÊt, O2 ,
CO2 ) →TÜnh m¹ch
nhá… →TM chñ →
t©m nhÜ f¶i.
* Vßng TH nhá:
NhiÖm vô ®æi míi
khÝ m¸u.
M¸u tõ t©m thÊt f¶i
→ §M fæi →m/m fæi
(trao ®æi khÝ) → TM
fæi → t©m nhÜ tr¸i.
1.2- Tuần hoàn tráI
và tuần hoàn phảI.
-TH trái vận chuyển
máu đỏ (máu ĐM).
-TH phải chứa máu
đen (máu TM).
1.3- Thêi gian TH:
Lµ t/g cña 1 hång cÇu
rêi t©m thÊt →qua 2
vßng TH (lín , nhá)
→ l¹i trë vÒ t/thÊt.
(TD: vßng §M c¶nh:
21 sec; vßng 2 chi:
60 sec.)
1.4- Lưu lượng TH:
Là thể tích tâm thu (60-70ml) x t/số tim.
1.5- Chức năng của tuần hoàn.
- Cung cấp, fân fối chất d/dưỡng và O2
cho các mô, các TB.
- Vận chuyển s/fẩm CH đến CQ đào thải:
da, thận, fổi.
- Điều tiết chức năng cơ thể (hormon)
- Bảo vê (BC, k/thể, cầm máu).
2.đặc tính sinh lí cơ tim
2.1- cấu trúc cơ tim
2.1.1- Sơ lược
g/fẫu và mô học
tim.
Tim có 4
buồng, 1 vách
ngăn và các van
tim.
C¸c van tim.
C¸c van ®¶m b¶o cho m¸u ch¶y 1 chiÒu
VÒ m« häc tim cã 3
líp
- Trong: néi t©m m¹c
(fñ c¶ van tim).
- Ngoµi: ngo¹i t/m¹c
(díi nã cã dÞch b/vÖ
tim).
- Gi÷a: C¬ tim (gièng
c¬ v©n, c/tr¬n…)
2.1.2- Các loại tế bào cơ tim
Có 3 loại TB:
- TB fát nhịp (Pacemaker), đã b/hoá nhưng
cấu trúc nguyên sơ, hình tròn hay bầu
dục, : 5-10 àm.
- TB dẫn truyền: mảnh, dài nối TB fát nhịp
với TB co rút.
- TB co rút (chiếm hầu hết cơ tim)
Cấu tạo TB co rút
gồm:
+ Tơ cơ mảnh
(actin) và tơ cơ
mập (myosin).
+ Đĩa sáng I- giữa
có dải Z.
+ Đĩa tối A, có
băng sáng H.
Co
+ Xen lÉn cã hÖ líi néi c¬ t¬ng:
èng ngang vµ èng däc
+ Sîi c¬ tim cã
thÓ s¾p xÕp
s/song, dÝch
d¾c, chÐo…Cã
nh÷ng ®Üa nèi,
nèi c¸c c¬ tim
→ lµm v÷ng
ch¾c… →h/®
nh 1 hîp bµo.
2.2- đặc tính SL cơ tim
2.2.1- Tính hưng phấn:
Cơ tim co dưới mọi tác nhân kích thích.
Có đ/điểm sau:
- Co theo định luật tất cả hay là không:
Cường độ k/t tới ngưỡng, tim co tối đa
(dưới ngưỡng, không co).
- Sù b/®æi tÝnh hng
phÊn sau 1 KT
(Hay tÝnh tr¬):
+ G§ 1: tr¬ tuyÖt ®èi: 0,27gy.
(tim kh«ng bao giê co cøng).
+ G§ 2: tr¬ t¬ng ®èi: 0,03 gy.
+ G§ 3: hng vîng: 0,03 gy.
+ G§ 4: håi fôc hoµn toµn.
- Hiện tượng ngoại t/thu (extrasystole):
K/T vào GĐ 2, 3, 4 tim cho co bóp fụ gọi là
Ngoại tâm thu. Có 3 loại NTT:
+ NTT không so le, có nghỉ bù.
+ NTT so le, không có nghỉ bù.
+ NTT xen kẽ (thường ở nhịp chậm).
2.2.2- TÝnh co bãp
Tim co bãp nhÞp nhµng lµ nhê hÖ tù
®éng.
- HiÖn tîng Frank- Starling:
Trong giíi h¹n nhÊt ®Þnh, tim cµng
bÞ c¨ng søc co bãp cña tim cµng lín.
- T¬ng quan Laplace:
Trong giíi h¹n, lùc co bãp tim
cµng m¹nh, khi P tt cao, r t©m thÊt
lín, ®é dµy thµnh t©m thÊt ↓.
Pxr
T=
2δ
- C¬ tim co cÇn nhiÒu oxy vµ Ca++ .
2.2.3- TÝnh tù ®éng.
- TN chøng minh:
trªn tim Õch…
- CÊu t¹o hÖ tù
®éng: gåm c¸c nót
tù ®éng vµ c¸c ® 2.
êng dÉn truyÒn.
+ Nót xoang (KeithFlack)…gåm TB f¸t
nhÞp vµ chuyÓn tiÕp.
+ Nót NhÜ – ThÊt
(Aschoff- Tawara):
Ýt TB f¸t nhÞp vµ TB
c/tiÕp.
+ C¸c ®êng liªn nhÜ
vµ liªn nót: (3 bã)
. Bã liªn nót tríc (bã
Bachmann) tõ bê tr¸i
nót xoang→ cho ra
nh¸nh liªn nhÜ, liªn
nót.
. Bã liªn nót gi÷a (bã
Wenckbach) tõ mÆt sau
nót xoang →v¸ch liªn
nhÜ.
. Bã liªn nót sau (bã
Torel) tõ mÆt sau nót
xoang → nót N-T.
Nh÷ng bã trªn t¹o ®
êng d/t nhanh, u tiªn tõ
nót xoang→ nót N-T vµ
t©m nhÜ
+ Bã His:
Tõ nót NhÜ-thÊt, ë
néi t©m m¹c nhÜ f¶i
→v¸ch liªn thÊt →
t¸ch 2 nh¸nh:
Nh¸nh f¶i vµ nh¸nh
tr¸i.
+ M¹ng Purkinje.
- Møc tù ®éng cña c¸c Nót:
+ Nót xoang: 70 - 80 nh/ph.
+ Nót N - T: 40 – 60 nh/ph.
+ M¹ng Purkinje: 20 - 40 nh/ph.
(ë bµo thai cã bã fô Kent)