Những đứa con trong gia đình (tiêt 67-68)

Trường THPT Tam quan
Ngày soạn:22-8-2008 Đọc văn :
Tiết :
I. MỤCTIÊU Giúp học sinh (Nguyễn Thi)
1. Về kiến thức
- Hiểu được tâm trạng đau thương, đầy hi sinh gian khổ nhưng
râùt đỗi anh dũng, kiên cường, bất khuất của nhân dân miền
Nam trong những năm chống Mó cứu nước. Sự gắn bó sâu nặng
giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, tình cách mạng, giữa
truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của
con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống
Mó .
2. Về kó năng:
-Nắm được những đặc sắc về nghệ thuật của thiên truyện; nghệ thuật trần thuật đặc
sắc; khắc hoạ tính cách, miêu tả tâm lí sắc sảo; ngôn ngữ phong phú, góc cạnh, giàu
giá trò tạo hình và đậm chất Nam Bộ.
3. Về thái độ:
- Biết trân trọng, yêu thương và cảm phục những con người bình thường mà giàu
lòng trung hậu, vô cùng dũng cảm đã đem xương máu để giữ gìn, bảo vệ đất nước .
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ
văn 1. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
C©u hái: Em h·y tr×nh bµy c¶m nhËn cđa m×nh vỊ thiªn nhiªn vµ con ngêi Nam Bé
qua nh÷ng trang viÕt giµu gi¸ trÞ nghƯ tht cđa nhµ v¨n S¬n Nam trong ®o¹n trÝch
“B¾t sÊu ë rõng U Minh H¹”.

3. Giảng bài mới:
Vào bài (1phút) :
Nguyễn Thi là người Bắc (Hải Hậu – Nam Đònh) nhưng 15 tuổi đã vào Sài Gòn vừa
tự học vừa đi làm để kiếm sống. Nguyễn Thi rất am hiểu đất và người phương Nam.
Trong những năm đánh Mó, Nguyễn Thi đã sống ở những vùng đất rất ác liệt. Hi sinh
trong cuộc tổng tiến công Mậu thân 1968 ở tuổi 40 nhưng Nguyễn Thi đã để lại cho
nền văn học Việt Nam những tác phẩm có giá trò trong đó có “Những đứa con trong
gia đình”. Nguyễn Thi được coi là nhà văn của người nông dân Nam Bộ trong công
cuộc chống Mó cứu nước vó đại. Đọc “Những đứa con trong gia đình”, chúng ta sẽ
hiểu sâu sắc thêm điều đó.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA NỘI DUNG KIẾN THỨC
Ngữ văn 12 Cơ bản - 1 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
GIAN
GIÁO VIÊN HỌC SINH
15’
Hoạt động 1
Giáo viên hướng dẫn
häc sinh ®äc phÇn tiĨu
dÉn

Nêu những nét tiêu
biểu về tiểu sử nhà
văn Nguyễn Thi ?
Những cột mốc quan
trọng trong cuộc đời
của Nguyễn Thi?
Ông sáng tác chủ

yếu thể loại nào?
Nguyễn Thi được
giải thưởng Hồ Chí
Minh về văn học
nghệ thuật năm mấy?
Hoạt động 1
Häc sinh ®äc phÇn tiĨu
dÉn trang 56 Sách
giáo khoa .
Học sinh làm việc cá
nhân trả lời
Học sinh suy nghó trả
lời
Học sinh suy nghó trả
lời
Học sinh làm việc cá
nhân trả lời
I/Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:
-Tên khai sinh : Nguyễn
Hoàng Ca, bút danh khác
Nguyễn Ngọc Tấn ( 1928-
1968)
- Quê quán: Nam Đònh
- Mồ côi cha sớm, mẹ đi bước
nữa, sống nhờ họ hàng,vất
vả, tủi cực từ nhỏ .
- Năm 1943 vào Sài Gòn
cùng người anh, vừa đi làm
kiếm sống vừa tự học.

- Năm 1945 tham gia cách
mạng rồi gia nhập lực lượng
vũ trang
-Trong kháng chiến chống
Pháp, làm công tác tuyên
huấn, vừa chiến đấu, vừa
hoạt động văn nghệ .
- Năm 1954 tập kết ra Bắc
công tác ở toà soạn tạp chí
Văn nghệ Quân Đội .
-Sáng tác nhiều thể loại : bút
kí, truyện ngắn, tiểu thuyết …
- Năm 1962 tình nguyện trở
lại chiến trường miến Nam,
công tác tại Cục chính trò
Quân giải phóng miền Nam,
một trong những thành viên
sáng lập và phụ trách “Tạp
chí Văn nghệ Quân giải
phóng” .
-Năm 1968 hi sinh trong cuộc
tổng tiến công nổi dậy tết
Mậu thân tại Sài Gòn .
-Năm 2000 được tặng giải
thường HồChí Minh về Văn
học Nghệ thuật.
Tác phẩm tiêu biểu : Trăng
sáng (1960), Đôi bạn (1962),
Nguyễn Ngọc Tấn - Nguyễn
Ngữ văn 12 Cơ bản - 2 - GV: Nguyễn Văn Mạnh

Trường THPT Tam quan
5’
Hoàn cảnh sáng tác
tác phẩm “ Những
đứa con trong gia
đình”

Nêu ý nghóa nhan đề
của tác phẩm.
Thông qua nhan đề
nêu chủ đề của tác
phẩm.
Hoạt động 2
Em hãy phân tích
tình huống truyện?
Học sinh suy nghó trả
lời
Học sinh suy nghó trả
lời
Học sinh làm việc cá
nhân trả lời

Hoạt động 2
Học sinh phân vai đọc
tác phẩm
Học sinh làm việc cá
nhân trả lời
Thi toàn tập …
2/ Tác phẩm:
a/ Hoàn cảnh sáng tác:

Viết ngay trong những ngày
chiến đấu ác liệt khi ông
đang công tác ở Tạp chí Văn
nghệ Quân giải phóng.
b/ Ý nghóa nhan đề:
Truyện viết về những đứa
con của một gia đình có
truyền thống cách mạng, là
hình ảnh thu nhỏ của cả miền
Nam đau thương, anh dũng
trong thời chống Mó, gánh
chòu tang tóc do đế quốc Mó
gây ra, đồng thời cũng lập
được chiến tích lẫy lừng .
Hình ảnh thu nhỏ của cả dân
tộc Việt Nam, muôn người là
một, đoàn kết chiến đấu giải
phóng quê hương, xây dựng
đất nước.
c/ Chủ đề:
Qua nhân vật Việt và Chiến
nổi bật lên tình yêu đối với
quê hương, đất nước . Thù
nhà, nợ nước là động lực tinh
thần và tình cảm giúp thế hệ
trẻ Việt Nam tiếp nối cha ông
đứng lên anh dũng đánh Mó.
d/ Tóm tắt tác phẩm( SGK)
II/ Đọc hiểu tác phẩm:
1.Tình huống truyện:

Đây là câu chuyện của gia
đình anh giải phóng quân tên
Việt. Nhân vật nay rơi vào
một tình huống đặc biệt:
Trong một trận đánh, anh bò
thương nặng phải nằm lại
giữa chiến trường, nhiều lần
ngất đi tỉnh lại. Truyện được
kể theo dòng nội tâm của
nhân vật khi đứt, khi nối
Ngữ văn 12 Cơ bản - 3 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
5’
10’
10’
10’
Những thành viên
trong gia đình Việt có
đặc điểm , nét tính
cách như thế nào?
Ơ Ûhọ có những đặc
điểm chung nào?
Nhân vật chú Năm
là người như thế nào?
Em nghó thế nào về
má Việt ?
Nhân vật Chiến ở
đây có những nét nào
Học sinh suy nghó trả
lời

Học sinh suy nghó trả
lời
Học sinh làm việc cá
nhân trả lời
Học sinh suy nghó trả
lời
(ngất đi, tỉnh lại).
2. Những thành viên trong
gia đình :
- Gan góc, dũng cảm , khao
khát được chiến đấu giết
giặc.
- Căm thù giặc sâu sắc.
- Giàu tình nghóa, rất mực
thuỷ chung, son sắt với quê
hương và cách mạng .
 Mỗi nhân vật có một nét
độc đáo riêng biệt .
a/ Nhân vật chú Năm:
- Ghi lại tất cả những sự kiện
diễn ra trong gia đình
 kết tinh đầy đủ truyền
thống của gia đình.
-Là người lao động chất phác
nhưng rất đỗi giàu tình cảm,
cũng dạt dào cảm xúc khi cất
lên điệu hò và Việt chính là
hiện thân, là nơi gởi gắm
những câu hò của chú Năm.
- Chú Năm chính là khúc

thượng nguồn trong “ dòng
sông truyền thống” của gia
đình Việt .
b/ Nhân vật má Việt :
- Cũng là hiện thân của
truyền thống, nhân vật phụ
nữ mang đậm tính cách của
Nguyễn Thi.
- Rất gan góc, căm thù giặc
sâu sắc .
- Rất mực thương chồng,
thương con, đảm đang, tháo
vát, nén chặt nỗi đau thương
để nuôi con, đánh giặc.
 Một người mẹ suốt đời vất
va, lam lũ nhưng rất đỗi kiên
cường, cao cả .
c/ Nhân vật Chiến:
- Trải qua hoàn cảnh bi
Ngữ văn 12 Cơ bản - 4 - GV: Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
10’
đáng q ? cô mang
những nét tiêu biểu
nào của người mẹ?
Nét tính cách của
Việt đïc biểu hiện
như thế nào qua đoạn
trích?
Học sinh suy nghó trả

lời
thương, sớm trưởng thành, già
dặn trước tuổi.
- Mang những nét đepï của
mẹ :gan gó, đảm đang, tháo
vát, căm thù giặc sâu sắc
- Có một tính cách rất đa
dạng : là cô gái mới lớn, tính
khí còn trẻ con, biết nhường
nhòn e, trừ việc đi “ bộ đội”,
thực hiện lời thề như “dao
chém đá” : Nếu giặc còn thì
tao mất .
 Chiến mang nét tiêu biểu
của phụ nữ thời chiến, đương
đầu với hoàn cảnh bi thương,
vươn lên mạnh mẽ để chiến
đấu anh dũng .
d/ Nhân vật Việt :
-Đứa con tiêu biểu trong gia
đình .
-Tính tình dễ mến, trẻ con,
hiếu động, hay giành phần
hơn với chò.
-Vô tư, trong sáng, mọi việc
đều phó thác cho chò “lăn
kềnh ra ván cười khì khì …
chụp con đom đóm úp trong
lòng tay”
- Yêu quý đồng đội nhưng

giấu việc có chò, giấu chò
“như giấu của riêng vì sợ mất
chò”.
-Chững chạc trong tư thế
chiến só trẻ, dũng cảm, kiên
cường, gan góc, quả cảm,
không khuất phục trùc quân
thù.
-Luôn trong tư thế chiến đấu
với giặc .
*Nhân vật Việt tiêu biểu
mang đầy đủ phẩm chất của
người Việt Nam : kiên cường,
bất khuất, không sợ hi sinh…
Ngữ văn 12 Cơ bản - 5 - GV: Nguyễn Văn Mạnh