Những ngày đầu của nước Việt Nam mới (tiết 50)

Trường THPT Tam quan
Ngày soạn:27-8-2008 Đọc thêm :
Tiết : (Trích Những năm tháng khơng thể nào qn )
I. MỤCTIÊU Giúp học sinh (Võ Nguyên Giáp)
1. Về kiến thức
- Qua hồi ức của một vị tướng tài ba mà khiêm nhường,
cảm nhận được những nỗ lực to lớn của Đảng, Chính
phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau
Cách mạng tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đêm lại
hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của nước
Việt Nam mới.
- Thấy được tác giả của hồi kí đã có những dòng viết
vừa khách quan, vừa dạt dào cảm xúc, tái hiện chân thực
những người thực việc thực, những sự kiện lịch sử quan
trọng ở vào một thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy
khó khăn và vinh quang của đất nước.
2. Về kó năng:
-Biết cách đọc - hiểu thể loại hồi kí.
3. Về thái độ:
- Biết trân trọng và khơng qn những năm tháng đầy khó khăn và vinh quang của
đất nước.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế
bài giảng Ngữ văn 12, Ôn tập Ngữ văn 12. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
giáo khoa
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)

C©u hái: Qua đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng sơng” , em có nhận xét gì về nét riêng
trong văn phong của tác giả Hồng Phủ Ngọc Tường ?
- u cầu trả lời:
+Tác giả đã soi bằng tâm hồn mình và tình u q hương xứ sở vào sơng Hương khiến
đối tượng trở nên lung linh, đa dạng như đời sống tâm hồn con người.
+ Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú cộng với sự un bác về các phương diện địa lí,
lịch sử, văn hóa, nghệ thuật đã tạo nên áng văn đặc sắc này.
+Ngơn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, bộc lộ cảm xúc, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như
so sánh, ần dụ, nhân hóa.
+ Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan. Chủ quan là sự
trải nghiệm của bản thân. Khách quan là đối tượng miêu tả- dòng sơng Hương.
3. Giảng bài mới:
- Vào bài : (2 phút)
Cho HS xem hai đoạn phim để giới thiệu hình ảnh của đất nước Việt Nam trong những
ngày đầu mới độc lập.
Ngữ văn 12 Cơ bản - 1 - GV:Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
7’
5’
Hoạt động 1
Giáo viên hướng dẫn
học sinh tìm hiểu

phần tiểu dẫn trong
Sách giáo khoa
T.204
- Phần tiểu dẫn trong
SGK trình bày những
nội dung gì?
3 nội dung
– Đại tướng Võ
Ngun Giáp - tác
phẩm - đoạn trích
- Em hãy cho biết tác
phẩm ra đời trong
hồn cảnh nào?
- Nội dung cơ bản của
tác phẩm?

Hoạt động 2
Hoạt động 1
Học sinh tìm hiểu
phần tiểu dẫn trong
Sách giáo khoa T.204
Hoạt động 2
Học sinh đọc văn bản.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Võ Ngun Giáp sinh năm
1911 tại Lộc Thuỷ - Lệ Thuỷ -
Quảng Bình.
- Là vị tướng tài ba của qn đội
nhân dân Việt Nam, một trong

những nhà lãnh đạo kiệt xuất
của Cách mạng Việt Nam đã
trực tiếp lãnh đạo qn đội Việt
Nam tiến hành thắng lợi hai
cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mĩ.
- Võ Ngun Giáp là uỷ viên Bộ
chính trị Đảng cộng sản Việt
Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
(1956 – 1980), Phó Thủ tướng
nước Cộng hồ xã hội chủ nghĩa
Việt Nam (1978 – 1992)
2. Tác phẩm:
- Hồn cảnh ra đời: Năm 1970 -
những năm tháng gay go của
cuộc kháng chiến chống Mĩ.
- Tác giả hồi tưởng lại và ghi
chép lại những sự kiện lịch sử
trọng yếu có tính chất bước
ngoặt của Cách mạng Việt Nam
từ những ngày đầu trước Cách
mạng tháng Tám năm 1945 đến
những ngày đầu năm 1970.
- Nghệ thuật: Tác phẩm viết
theo thể hồi kí mang tính chân
thực, biểu cảm tác động mạnh
đến tư tưởng tình cảm của người
đọc.
3. Đoạn trích:
Đoạn trích “Những ngày đầu

của nước Việt Nam mới” là
chương XII của tập hồi kí
“Những năm tháng khơng thể
nào qn” (do nhà văn Hữu Mai
thể hiện, tên bài do người biên
soạn đặt)
II. Đọc văn bản – tìm bố cục:
Bố cục: Chia làm 4 phần:
-Đoạn 1 (từ đầu đến ập vào
Ngữ văn 12 Cơ bản - 2 - GV:Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
15’
Hướng dẫn học sinh
đọc văn bản.
Hoạt động nhóm -
thời gian 5 phút
- Đoạn trích chia làm
mấy phần? Nội dung
của từng phần?
Hoạt động 3
Giáo viên hướng
dẫn học sinh đọc thêm
Giáo viên chia lớp
thành 4 nhóm - thảo
luận trong 8 phút:
Nhóm 1: Để hồi
tưởng về những ngày
đầu của nước Việt
Nam mới, tác giả đã
xuất phát từ điểm nhìn

hiện tại nào? Những
cảm nghĩ cụ thể của
tác giả?
Hoạt động 3
miền Bắc): giới thiệu.
-Đoạn 2: (nước Việt Nam dân
chủ cộng hồ .... thêm trầm
trọng ): những khó khăn mọi
mặt của đất nước.
-Đoạn 3: (trong hồn cảnh như
vậy ... ba trăm bảy mươi ki – lơ
– gam vàng) những biện pháp và
nỗ lực của Đảng, Chính phủ, Hồ
Chủ tịch, nhân dân.
Đoạn 4: (phần còn lại): hình
ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh.
III. Hướng dẫn đọc thêm:
1. Giới thiệu:
- Từ hiện tại tác giả hồi tưởng
về q khứ. Tác giả xuất phát từ
điểm nhìn của hiện tại và dùng
thủ pháp nghệ thuật: đối lập,
tương phản.
Hiện tại
(1970)
Q khứ
(những ngày
đầu của nước
Việt Nam
mới)

-Thời kì làm
mưa làm gió
của chủ nghĩa
đế quốc đã
qua.
- Nước VN
đã có tên trên
bản đồ thế
giới
- Mọi hành
động xâm
lược đều bị
nhân dân tiến
bộ trên thế
giới phê phán
và cuộc đấu
tranh chống
Mĩ của nhân
dân ta được
nhiều nước
ủng hộ. Lực
lượng cách
mạng, chính
quyền đã
vững mạnh.
- Thời kì của
chủ nghĩa đế
quốc đang
làm mưa làm
gió.

- Nước ta
chưa có tên
trên bản đồ
thế giới.
- Gặp mọi
khó khăn, lực
lượng chính
quyền cách
mạng còn non
trẻ.
- Mấy chục
vạn qn
Tưởng ập vào
miền Bắc
Ngữ văn 12 Cơ bản - 3 - GV:Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
Nhóm 2: Phần trích
đã nêu rõ những khó
khăn, nguy nan của
nước Việt Nam mới ra
sao?
Nhóm 3: Đảng và
chính phủ được sự
ủng hộ của tồn dân
đã có những quyết
sách đúng đắn, sáng
suốt như thế nào để
đưa đất nước vượt qua
gian khó?
- Bọn Tưởng

Giới Thạch
chỉ còn là
những bóng
ma.
nước ta để
chống phá
chính quyền
còn non trẻ.
=> Mục đích của tác giả: Nhấn
mạnh những khó khăn trong
những ngày đầu của nước Việt
Nam mới -> nhấn mạnh và
khẳng định sự nỗ lực, sáng suốt
của Đảng, nhà nước đứng dầu là
Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân
dân để vượt qua những khó
khăn đó.
2. Những khó khăn về mọi
mặt:
- Về chính trị: Nước Việt Nam
mới sinh nằm giữa bốn bề hùm
sói. Đảng của giai cấp cơng
nhân mới 15 tuổi. Chính quyền
cách mạng chưa được cơng
nhận.
- Về kinh tế:
+ Ở nơng thơn ruộng đất bị bỏ
hoang, lũ lụt, hạn hán. Hàng hố
khan hiếm vì các nhà máy hầu
như khơng dùng được.

+ Tài chính: cạn kiệt,chưa phát
hành được tiền Việt Nam, đời
sống nhân dân thấp, có người
chết đói.
- Về xã hội: dịch tả phát sinh,
qn Tưởng vào đem theo dịch
chấy rận, đời sống xã hội càng
thêm khó khăn.
3. Những biện pháp và nỗ lực
của Đảng, Chính phủ, Hồ Chủ
tịch, nhân dân:
- Chính trị:
+ Việc cấp bách đầu tiên là phải
củng cố và giữ vững chính
quyền cách mạng bằng việc mở
cuộc tổng tuyển cử đầu tiên
trong cả nước để bầu ra quốc
dân đại hội.
+ Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng
nhân dân và Uỷ ban hành chính
các cấp.
+ Giải tán chính quyền cũ –
Ngữ văn 12 Cơ bản - 4 - GV:Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam quan
5’
Nhóm 4: Trong cả
phần trích đâu là hình
tượng tiêu biểu gây ấn
tượng sâu sắc nhất?
Vì sao?

- Nghệ thuật thể hiện
hồi kí trong phần trích
này có gì đặc biệt?

Hoạt động 4
Hướng dẫn học sinh
tổng kết
- Em có suy nghĩ gì
sau khi học song đoạn
trích “Những ngày
đầu của nước Việt
Nam mới”?
Hoạt động 4
chính quyền thực dân phong
kiến.
+ Cơng bố dự án hiến pháp cho
tồn dân góp ý.
- Kinh tế: giảm tơ xố nợ cho
nơng dân, phục hồi sản xuất,
nâng cao đời sống mọi mặt cho
cơng nhân, nâng cao năng lực
tài chính cho đất nước.
- Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt
giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc
ngoại xâm”
4. Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí
Minh:
- Bác là người có trí tuệ sáng
suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực
mạnh mẽ.

- Là con người tồn tâm, tồn ý
phục vụ nhân dân đất nước
- Với Bác, để đất nước Việt
Nam mới ra đời có thể tồn tại và
vững mạnh:
+ Xác định mối quan hệ giữa
những người làm việc trong bộ
máy chính quyền mới với nhân
dân.
+ Đề ra ba mục tiêu quan trọng
và phải dựa vào dân.
=> Bác Hồ - hình ảnh tượng
trưng cao đẹp nhất của dân, của
nước, của cách mạng, của chính
quyền mới, chế độ mới.
5. Nghệ thuật của đoạn trích:
- Tác giả chỉ kể lại những sự
kiện lịch sử có tính khái qt
tổng thể.
- Trong khi kể tác giả nêu cảm
nghĩ, nhận xét, đánh giá.
=> Đoạn hồi kí giống như
những trang biên niên sử ghi lại
những năm tháng khơng thể nào
qn của đất nước.
IV. Tổng kết
Nước Việt Nam mới trong
những ngày đầu độc lập phải
vượt lên bao gian khó để tồn tại
đứng vững và khẳng định vị trí

của mình. Tác giả, một người
lãnh đạo cách mạng kiên cường
Ngữ văn 12 Cơ bản - 5 - GV:Nguyễn Văn Mạnh