SINH LÝ BỆNH GAN MẬT

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch
LOGO

SINH LÝ BỆNH GAN MẬT
ThS. BS. Lê Quốc Tuấn


LOGO

MỤC TIÊU

1

Trình bày được các nguyên nhân
gây suy giảm chức năng gan.

2

Trình bày được các hậu quả của
suy giảm chức năng gan.

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

GIẢI PHẪU GAN
 Là cơ quan lớn nhất trong cơ thể.
 Là cửa ngõ giữa bên ngoài và bên trong,
nối liền ống tiêu hóa và toàn cơ thể.
 Đảm nhiệm nhiều chức năng phức tạp.

 Khả năng hoạt động bù và tái sinh mạnh.
 Hoại tử tế bào gan dẫn đến giải phóng
các men gan (ALT, AST, GGT) vào máu.
--> xét nghiệm thường sử dụng trên lâm
sàng để theo dõi các bệnh lý gan.
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

GIẢI PHẪU GAN

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

TUẦN HOÀN TẠI GAN
Máu cung cấp cho gan từ 2 nguồn:
(1) Động mạch gan: từ động mạch thân tạng
(2) Tĩnh mạch cửa: dẫn máu từ đường tiêu hóa
qua gan trước khi về tim để vào đại tuần hoàn.
Tĩnh mạch cửa gồm 2 nhánh:
 Tĩnh mạch mạc treo tràng trên: dẫn máu từ
ruột non và nửa phải ruột già.
 Tĩnh mạch lách-mạc treo tràng: gồm 2 nhánh:
• Tĩnh mạch lách: dẫn máu từ dạ dày và lách
• Tĩnh mạch mạc treo tràng dưới: dẫn máu
từ nửa trái ruột già.
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch

LOGO

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

MÔ HỌC GAN
Các tế bào trong gan: xếp thành cấu trúc nan hoa
 Tế bào nhu mô gan:
 Tế bào gan (chủ yếu): xếp thành các bè gan
 Tế bào biểu mô đường mật
 Tế bào xoang gan:
 Tế bào nội mô xoang gan: có nhiều lỗ để các
chất trong máu lọc qua vào gan
 Tế bào Kuffer: đại thực bào gan
 Tế bào quanh xoang:
 Tế bào hình sao: cân bằng vi môi trường tại gan
 Tế bào hốc: là các tế bào giết tự nhiên (NK)
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

MÔ HỌC GAN


LOGO

MÔ HỌC GAN


LOGO

MÔ HỌC GAN


LOGO

CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA GAN

 Chuyển hóa, dự trữ các chất hấp thu từ ruột,
cung cấp lại ở nồng độ tối ưu cho cơ thể.
 Tổng hợp hơn 90% protein huyết tương, như
albumin, yếu tố đông máu …
 Lọc vi khuẩn trong máu tĩnh mạch cửa.
 Khử các chất độc nội sinh và ngoại sinh.
 Bài tiết mật.

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

NGUYÊN NHÂN GÂY SUY GIẢM
CHỨC NĂNG GAN

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch

LOGO

NGUYÊN NHÂN SUY GIẢM CHỨC NĂNG GAN

 Yếu tố bên ngoài
 Do độc chất
 Do vi sinh vật
 Yếu tố bên trong: các bệnh lý tại gan hoặc
ngoài gan dẫn đến:
 Ứ mật
 Ứ trệ tuần hoàn gan
 Rối loạn chuyển hóa trong gan
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

NGUYÊN NHÂN SUY GIẢM CHỨC NĂNG GAN

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

Yếu tố gây bệnh bên ngoài

Độc chất gây tổn thương gan:
 Nhiễm độc cấp tính: nhiễm độc chì, đồng,

clorofoc, tetraclorua carbon, thuốc (quá liều)
 Nhiễm độc mạn tính: nhiễm độc rượu
 Rượu và chất chuyển hóa của nó hủy hoại
các enzyme của gan.
 Kích thích tạo kháng thể chống tế bào gan.

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO


LOGO

Yếu tố gây bệnh bên ngoài
Vi sinh vật gây tổn thương gan:
 Virus:
 Ở trẻ em và người suy giảm miễn dịch: virus
Epstein Barr, Herpes, Cytomegalo …
 Virus viêm gan (A, B, C, D, E, G): trong đó
B, C gây nhiều hậu quả nặng nề (như viêm
gan mạn, xơ gan, ung thư gan) --> Việt Nam
là vùng dịch tễ của virus B, C.
 Vi khuẩn: E.coli, lao, …
 Ký sinh trùng: sốt rét, sán lá gan (sán lá lớn,
sán lá nhỏ), giun …
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

Viêm gan


LOGO

Viêm gan B


LOGO

Viêm gan B


LOGO

Viêm gan C


LOGO

Yếu tố gây bệnh bên trong

Ứ mật:
 Ứ mật nguyên phát: thường do tự miễn,
gây tổn thương biểu mô các đường mật
nhỏ và xơ hóa khoảng cửa.
 Ứ mật thứ phát: thường do sỏi mật, viêm
đường mật mạn tính, u chèn ép …

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

Sỏi mật

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

Yếu tố gây bệnh bên trong

Ứ trệ tuần hoàn gan (ứ máu gan):
 Do tim: suy tim phải, bệnh phổi mạn tính
(COPD, hen) gây ứ máu ở gan kéo dài.
 Tắc tĩnh mạch gan và trên gan (hội chứng
Budd-Chiari):
 Do chèn ép: u, ổ tụ máu, kén giun sán …
 Do viêm tắc nội tĩnh mạch: bệnh bạch
cầu, ung thư gan, gan đa nang …
Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch


LOGO

Hội chứng Budd-Chiari

Bộ môn Sinh lý – Sinh lý bệnh – Miễn dịch