Bài giảng Kế toán quản trị Giới thiệu về kế toán quản trị

Mục tiêu

Giới thiệu về

• Sau khi học xong chương này, người học có
thể:

Kế toán q
quản trịị

– Giải thích được chức năng quản lý trong tổ chức
– Nêu vai trò của thông tin trong việc giúp nhà quản lý
thực hiện chức năng của mình
– Giải thích được bản chất của kế toán quản trị là hệ
thống thông tin phục vụ cho quyết định quản lý
– Nêu các khác biệt
ệ ggiữa kế toán qquản trịị với kế toán
tài chính
– Trình bày sự phát triển của nghề nghiệp kế toán
quản trị
2

Nội dung

Chức năng quản lý

• Chức năng quản lý trong tổ chức
• Vai
V i tròò của
ủ thông
hô tin

i trong việc
iệ đưa
đ ra
quyết định quản lý
• Bản chất của kế toán quản trị
• Các khác biệt giữa kế toán quản trị với kế
toán tài chính
• Sự phát triển của nghề nghiệp kế toán
quản trị
3

Các nhà quản lý –
Họ đang làm gì?

4

1


Chức năng quản lý

Chức năng quản lý

Hoạch định

Hoạch định

Ra quyết định

Ra quyết định

Kiểm
ể soát

Kiểm
ể soát

5

Xác lập chiến lược
để đạt được mục
tiêu

6

Chức năng quản lý
Hoạch định

Chức năng quản lý
Hoạch định

Lựa chọn giữa
những cách làm
khác nhau

Ra quyết định

Ra quyết định

Kiểm

ể soát

7

Xác lập các mục
tiêu của tổ chức

Kiểm
ể soát

Thu thập thông tin
về kết quả thực tế
So sánh với mục
tiêu đề ra
Điều chỉnh mục
tiêu nếu cần thiết

8

2


Thí dụ 1
Công việc

Các cấp độ quản lý
Hoạch Ra quyết Kiểm
định
định
soát

Mua một thiết bị thay vì thuê ngoài

x

Theo dõi tình chi phí thực tế phát
sinh

x

Dự kiến sẽ tăng ROI lên 20% sau 5
năm

x

Sẽ thâm nhập thị trường ASEAN

x

Cầ tuyển
Cần
t ể chọn
h đội ngũ
ũ kỹ sư giỏi
iỏi
Sẽ cắt giảm chi phí 15% đối với các
sản phẩm tiêu thụ trong nước

9

• Hoạch định và kiểm soát chiến lược
• Hoạch
H h định
đị h vàà kiểm
kiể soát
á chiến
hiế thuật
h ậ
• Hoạch định và kiểm soát tác nghiệp

x
x

Yêu cầu các báo cáo về doanh thu

x

Đối chiếu giữa ROI thực tế năm nay
và mục tiêu nhận thấy đạt 60%.

x

10

Thí dụ 2

Thông tin và quản lý

• Trường đại học tư thục XPT đề ra mục
tiêu của mình như sau:

• Các quyết định cần có thông tin:
– Thích
Thí h hợp
h
– Đầy đủ
– Xác thực
– Kịp thời
ợ ích và chi pphí
– Cân đối lợi
– Dễ hiểu
– Có thể tiếp cận và sử dụng thuận lợi

– Cung cấp một chương trình đào tạo chuyên
gia máy tính chất lượng cao nhằm đạt được
kết quả là sau 5 năm sẽ có 95% sinh viên tốt
nghiệp ra trường được tuyển vào các công ty
lớn trong ngành công nghệ thông tin

• Hãy xác định các kế hoạch chiến lược,
chiến thuật và tác nghiệp của nhà trường
11

12

3


Thông tin và quản lý

Dữ liệu

Thông tin

Khái niệm kế toán quản trị
• Kế toán quản trị là hệ thống thu thập, xử
lý và truyền đạt thông tin cho nhà quản lý
nhằm phục vụ cho việc đưa ra các quyết
định hướng đến các mục tiêu của tổ chức.

Ra quyết
định

– Kế toán quản trị thì khác nhau ở các tổ chức
khác nhau.
– Thông tin kếế toán quản trị phục vụ cho các
cấp quản lý khác nhau cũng khác nhau

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
13

15

14

Thí dụ 3

Sự khác biệt với kế toán tài chính

• Quốc Thanh là giám đốc điều hành của

một doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm
từ giấy. Lâm là quản đốc một phân xưởng
của công ty, và Minh phụ trách một dây
chuyền sản xuất trong phân xưởng.
• Yêu cầu: Giải thích vì sao nhu cầu thông
tin kế toán của ba nhà quản lý lại khác
nhau và mô tả loại thông tin mà từng
người cần.

•
•
•
•
•

Mục đích
Nội dung
Tính pháp lý
Tính linh hoạt
Thước đo

•
•
•
•

Định kỳ
Thời gian
Phạm vi
Bảo mật

16

4


Thí dụ 4

Vai trò của kế toán quản trị
KT tài
chính

KT
quản trị

• Quan hệ với các chức năng trong đơn vị
– Các
Cá quyết
ết định
đị h marketing
k ti
– Các quyết định sản xuất
– Các quyết định tài chính
– Các quyết định nhân sự…

Xác định lợi nhuận của từng mặt hàng.
Tham gia việc xây dựng giá bán sản phẩm mới.
Xác định giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ và
tính giá thành sản phẩm từng mặt hàng.
So sánh giá thành thực tế và giá thành định mức,

phân tích nguyên nhân.
Lậ bá
Lập
báo cáo
á tài chính
hí h
Lập các dự toán về kết quả hoạt động kinh
doanh, cân đối kế toán và lưu chuyển tiền tệ.

17

Theo dõi tình hình chi phí của từng phân xưởng,
phòng ban để đánh giá hiệu quả hoạt động.
Theo dõi chi tiết công nợ từng khách hàng

18

Thí dụ 5

Sự phát triển của KTQT

• Một xưởng sản xuất phụ tùng xe hơi đang trong tình
trạng tài chính khó khăn và bị khách hàng than phiền về
sản
ả phẩm
hẩ kém
ké chất
hấ llượng vàà giao
i hàng
hà chậm

hậ trễ.
ễ Mộ
Một
vài loại sản phẩm công ty đã sản xuất không đủ cung
cấp, một số khác lại sản xuất thừa so với nhu cầu. Bộ
phận marketing của công ty thường khuyến mãi những
sản phẩm đem lại lợi nhuận thấp thay vì là những loại
sản phẩm đem lại lợi nhuận cao hơn.
• Yêu cầu: Những
g vấn đề của công
g ty
y có thể giảm
g
bớt
bằng cách cung cấp thông tin giữa các bộ phận kế toán,
marketing, và kinh doanh như thế nào?

19

• Kế toán quản trị
bắt nguồn từ kế
toán chi phí với
mục tiêu ban
đầu là ghi chép
và tính toán giá
thành

20

5

Sự phát triển của KTQT

Sự phát triển của KTQT

• Yêu cầu cung cấp
thông tin cho các
quyết định quản lý
thúc đẩy kế toán
quản trị tách ra khỏi
kế toán tài chính

21

• Tiến bộ kỹ thuật,
toàn cầu hóa
hóa, cạnh
tranh thúc đẩy kế
toán quản trị tiếp tục
phát triển theo
hướng gắn chặt với
chức năng quản lý

22

Sự phát triển của KTQT

Thí dụ 6
• Sự thất bại

của ngành
sản xuất ô tô
Hoa Kỳ vào
thập kỷ 1970

Kếế toán quản trị
Nhu cầu
Kinh doanh
Dữ
liệu

Thông
tin

Tri
thức

Quyết
định

Sự kiện
Kinh doanh

Vị trí kế toán quản trị trong chuỗi giá trị thông tin
23

Nguồn: IMA, SMA: Definition of Management Accounting, 2008

24

6


Thí dụ 6

Thí dụ 6
Chi phí mục tiêu (target costing)

Khả năng giảm chi phí sản xuất

Giá
mục tiêu
Khách hàng

-

Lợi nhuận
mục tiêu

=

Chi phí
mục tiêu

Cổ đông

Đối thủ
Chiến lược
công ty
25

26

Sự phát triển của kế toán quản trị

Sự phát triển của kế toán quản trị

• Giai đoạn 1: Xác định chi phí và kiểm
soát tài chính

• Giai đoạn 2: Cung cấp thông tin cho việc
hoạch định và kiểm soát quản lý

– Ghi nhận và phân tích chi phí
– Lập dự toán để kiểm soát chi phí

27

– Phát triển hệ thống kiểm soát quản lý
– Bước đầu đánh giá hoạt động bằng các chỉ
tiêu phi tài chính liên quan đến hoạt động.
– Xây dựng dự toán dài hạn

28

7


Sự phát triển của kế toán quản trị

Sự phát triển của kế toán quản trị

• Giai đoạn 3: Giảm lãng phí nguồn lực

• Giai đoạn 4: Tạo ra giá trị cho tổ chức thông
qua sử dụng hiệu quả nguồn lực

– Sử ddụng phương
h
pháp
há tính
tí h giá
iá thành
thà h vàà lập
lậ
dự toán dựa trên mức độ hoạt động (ABC)
– Mở rộng đánh giá hoạt động bằng các chỉ
tiêu phi tài chính sang lĩnh vực liên quan đến
nhân viên.
– Đánh
Đá h giá
iá rủi
ủi ro các
á khoản
kh ả đầ
đầu tư

29

–

–
–
–
–

Chi phí mục tiêu
Phân tích khả năng sinh lợi của khách hàng
Phân tích chuỗi giá trị.
Phân tích vòng đời sản phẩm
Phân tích ngành,
g , phân
p
tích đối thủ cạnh
ạ tranh…

30

Sự phát triển của kế toán quản trị

Phát triển nghề nghiệp

• Sự can dự của kế toán vào quản lý

• Các tổ chức nghề nghiệp của người kế
toán quản trị hình thành:

– Xác
Xá định
đị h chiến
hiế llược

– Thiết lập hệ thống và cung cấp thông tin
– Tham gia quá trình ra quyết định

– CIMA (Chartered Institute of Management
Accountants- )
– IMA (Institute of Management Accountants )

• Sự hình thành các tiêu chuẩn
ẩ đạo đức của
người kế toán quản trị
31

32

8