Tình Hình Hội Chứng Viêm Đường Hô Hấp Vùng Trung Đông Do Vi Rút Corona (Mers-Cov) Và Hoạt Dộng Phòng Chống Dịch Tại Việt Nam

BỘ Y TẾ
CỤC Y TẾ DỰ PHÒNG
BÁO CÁO
TÌNH HÌNH HỘI CHỨNG VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP
VÙNG TRUNG ĐÔNG DO VI RÚT CORONA (MERSCOV) VÀ
HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG DỊCH TẠI VIỆT NAM

Hà Nội, ngày 04 tháng 6 năm 2015

Slide 1

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
MERS-CoV là bệnh viêm đường hô hấp do vi rút corona mới
lần đầu tiên được phát hiện tại Ả Rập Xê Út vào 9/2012.
1.Nguồn và ổ chứa:
- Chưa có hiểu biết đầy đủ nhưng theo phân tích Gen, có
nguồn gốc từ dơi.
-Ổ chứa: đến nay, xác định ổ chứa chính là lạc đà
2. Đường lây truyền và thơi gian ủ bệnh:
 Từ động vật

Nguồn và đường lây truyền

•

Dơi – lạc đà

•

Lạc đà – người qua tiếp xúc (chưa rõ)

Từ người sang người
•

Tiếp xúc gần với người bị nhiễm (chăm sóc, sống
cùng, sử dụng sản phẩm thịt…).

Thời gian ủ bệnh: 2-14 ngày.
3. Khối cảm thụ: tất cả mọi người, nguy cơ cao là những
người già, có bệnh mãn tính…
4. Chưa có vắc xin, thuốc điều trị đặc hiệu
Slide 2

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

•

Bệnh lưu hành chủ yếu tại vùng
Trung Đông (85% ca bệnh được ghi
nhận).

•

Đến nay theo WHO: 1179 mắc/
442 tử vong tại 26 nước:

o

Ca bệnh tại chỗ (9 nước): Ả

Rập Xê Út, Tiểu Vương
quốc Ả rập thống nhất
(UAE),
Qatar,
Oman,
Jordan, Kuwait, Yemen,
Lebanon, Iran.
o

Ca bệnh xâm nhập (17
nước): Anh, Pháp, Tunisia,

Italy, Hy Lạp, Tây Ban Nha,
Ai Cập, Mỹ,
Hà Lan,
Algeria, Áo, Thổ Nhĩ Kỳ,
Đức, Philippines, Malaysia,
Hàn Quốc, Trung Quốc.
Slide 3

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Figure: Epidemic curve of 979 confirmed and 18 probable

MERS-CoV cases by confirmation status; as of 1 April 2015.

Phân bố các trường hợp mắc theo tháng.

Nhận xét:
- Số lượng các trường hợp mắc được ghi nhận rải rác trong tháng, tập
trung nhiều nhất vào tháng 3-5/2014, tháng 1-3/2015
- Từ 1/4/2015- 04/6/25015 đã ghi nhận: 200 trường hợp

Slide 4

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Các trường hợp ghi nhận tại Hàn Quốc, Trung Quốc
- Đến 04/6/2015, theo WHO Hàn Quốc ghi nhận 30 trường hợp, Trung
Quốc 01 trường hợp trong đó có 2 trường hợp tử vong
- Ngày 4/6/2015, CNN thông báo Hàn Quốc ghi nhận thêm 05 trường
hợp nhiễm nâng tổng số mắc tại Hàn Quốc lên 35 trường hợp mắc
- Trường hợp đầu tiên tại Hàn Quốc:
• Ngày 4/5/2015 nhập cảnh Hàn Quốc (không có triệu chứng)
• Ngày 11/5/2015 có biểu hiện sốt, ho
• Từ ngày 12-19/5/2015, đã khám và điều trị tại 4 cơ sở y tế khác
nhau
• Ngày 19/5/2015, lấy mẫu xét nghiệm
• Ngày 20/5/2015 cho kết quả dương tính với MERS-CoV.
• Có tiền sử đi lại từ Bahrain, UAE, Quata và không phát hiện có
phơi nhiễm với lạc đà hoặc bệnh nhân MERS-CoV trong vòng 14
ngày.

Slide 5

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Các trường hợp ghi nhận tại Hàn Quốc, Trung Quốc

Slide 6

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Hai trường hợp tử vong tại Hàn Quốc

Trường hợp 1:
- Nam 71 tuổi,
- Có triệu chứng ngày 15/5/2015
- Tử vong ngày 1/6/2015
- Ca thứ 6 (nằm cùng khoa với bệnh nhận 1)
- Tiền sử có bệnh ung thư thận
Trường hợp 2:
- Nữ, 58 tuổi,
- Có tiền sử tăng huyết áp

Slide 7

Thoát

PHẦN
PHẦN I.
I. TÌNH
TÌNH HÌNH
HÌNH DỊCH
DỊCH BỆNH
BỆNH (TIẾP)
(TIẾP)

Slide 8

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH
Ứng phó chính của Hàn Quốc
1. Tổng thống Hàn Quốc đã triệu tập 2 cuộc họp khẩn cấp để bàn về cách ứng
phó với dịch bệnh.
2. Lập danh sách tất cả người tiếp xúc gần (hơn 1369)
3. Tăng cường kiểm soát tại tất cả các cửa khẩu chính (máy đo thân nhiệt…)
4. Cấm tạm thời những người trong diện theo dõi xuất cảnh
5. Tăng cường truyền thông cho công chúng
6. Tăng cường năng lực cho phòng xét nghiệm, quản lý ca bệnh trong bệnh
viện
7. Tạm thời đóng cửa 500 trường học tại TP Pyeongtaek (nơi Bv có BN nữ tử
vong), tỉnh Gyeongii (Phía Nam, cách Thủ đô Seoul 40 dặm) hoặc tăng cường
việc đeo khẩu trang, vệ sinh tại các trường học
8. Nhiều sự kiện công cộng tại Hàn Quốc đã bị hủy tổ chức

Slide 9

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Đánh giá và bài học tại Hàn Quốc
1. Trong vòng 10 ngày lây nhiễm từ 1 người đầu tiên lên 18
người.
2. Quản lý, khai thác tiền sử trường hợp nghi ngờ, trở về từ
khu vực có dịch chưa tốt.
3. Công tác phòng chống lây nhiễm trong các cơ sở y tế
chưa tốt.
4. Giám sát còn thiếu chặt chẽ, truyền thông chưa đến với
mọi người: người bệnh di rời từ Hàn Quốc tới Trung Quốc
qua nhiều phương tiện công cộng, tham gia nhiều cuộc
họp, hội thảo, ở nhiều khách sạn trước khi được phát hiện,
cách ly.
Slide 10

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Việt Nam chưa nghi nhận trường hợp nhiễm MERS-CoV

Slide 11

Thoát

PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Nhận định tình hình dịch bệnh trên thế giới
- Đây là dịch bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao
- Dịch bệnh đang lưu hành tại các quốc gia vùng Trung
Đông và sẽ tiếp tục ghi nhận ca bệnh tại quốc gia khác.
Tuy nhiên, các chùm ca bệnh chủ yếu tập trung trong cơ
sở y tế. Chưa ghi nhận có sự lây lan trong cộng đồng.
- Dịch có khả năng lan truyền quốc tế nếu không nỗ lực
kiểm soát, phòng chống thì tình hình sẽ tiếp tục trở nên tồi
tệ hơn dẫn đến nhiều sinh mạng sẽ bị cướp đi, kinh tế xã
hội ảnh hưởng trầm trọng và nguy cơ dịch sẽ lan truyền
sang các nước khác là rất lớn
Slide 12

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)
Nhận định tình hình dịch bệnh với Việt Nam
- Dịch bệnh MERS-CoV có thể xâm nhập và lây lan vào
nước ta thông qua:
• Công dân Việt Nam đi công tác, lao động, học tập trở
về từ vùng có dịch;
• Công dân từ các quốc gia khác đã xuất phát/đi qua
vùng có dịch nhập cảnh Viêt Nam.
• Tổng số người nhập cảnh VN từ đầu năm 2015 – nay,
từ 9 quốc gia vùng dịch Trung Đông là trên 23.000
người (gần 5000 người/tháng) qua hai cửa khẩu Nội

Bài, Tân Sơn Nhất.
Slide 13

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
1. Cập nhật và cung cấp thông tin:
- Cục Y tế dự phòng theo dõi diễn biến tình hình MERSCoV trên thế giới để cung cấp cho các cơ quan báo, chí,
các địa phương và đăng tải trên website của Cục Y tế dự
phòng.
- Cung cấp thông tin cập nhật MERS-CoV cho các thành
viên Ban chỉ đạo phòng chống bệnh truyền nhiễm.
- Trao đổi với Tổ chức Y tế thế giới, Đầu mối IHR để cập
nhật thông tin MERS-CoV trên thế giới.
- Cập nhật thông tin về dịch bệnh và về hỏi đáp về bệnh
MERS-CoV để đăng website.
- Thường xuyên báo cáo tình hình dịch bệnh cho Văn
phòng Chính phủ.
Slide 14

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
2. Công tác chỉ đạo phòng chống MERS-CoV:
- Ngày 03/6/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công
điện số 790/CĐ-TTg về việc PC dịch bệnh MERS-CoV.

- Công điện số 3274/CĐ-BYT ngày 20/5/2015 gửi UBND các
tỉnh/TP tăng cường công tác phòng chống MERS-CoV.
- Ngày 02/6/2015, họp Ban chỉ đạo với các Bộ ngành nhằm
Phòng chống dịch bệnh MERS-CoV.
- Ngày 01/6/2015, Tổ chức họp văn phòng EOC để đánh giá
nguy cơ, đưa ra biện pháp ứng phó.
- Trước đó Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch hành động phòng,
chống MERS- CoV tại Việt Nam ngày 03/6/2014 (1944/QĐBYT).
Slide 15

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
2. Công tác chỉ đạo phòng chống MERS-CoV (tiếp):
- Công văn gửi Tổng cục Du lịch về truyền thông phòng
chống MERS-CoV cho khách du lịch; Công văn gửi Cục
Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an về việc phối hợp chia
sẻ thông tin về khách nhập cảnh cũng như các chuyến bay
đến từ vùng Trung Đông.
- Công văn gửi Cục Hàng không Việt Nam, Cục Quản lý xuất
nhập cảnh đề nghị phối hợp chỉ đạo các đơn vị có liên quan
phối hợp với kiểm dịch y tế tại sân bay để triển khai áp dụng
tờ khai y tế.
- Công văn gửi Đài Truyền hình Việt Nam về việc phát sóng
truyền thông phòng chống Hội chứng MERS-CoV.
Slide 16

Thoát

II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
2. Công tác chỉ đạo phòng chống MERS-CoV:
- Công văn số 538/DP-KD ngày 28/5/2015 gửi các Trung tâm
KDYTBG tăng cường giám sát MERS-CoV.
- Chỉ đạo các địa phương có cửa khẩu, đặc biệt là các tỉnh có
cảng hàng không quốc tế lớn tăng cường các biện pháp
phòng, chống MERS-CoV.
- Công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố đề nghị tăng
cường công tác phòng chống MERS-CoV và in tài liệu
truyền thông phòng chống MERS-CoV.

Slide 17

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
3. Về công tác truyền thông
- Cửa khẩu:
• Xây dựng poster, tờ rơi, thông điệp, hướng
dẫn phòng chống cho hành khách.
• Khách du lịch, hành hương…
• Thông điệp Tờ khai y tế, số điện thoại tư vấn
MERS-CoV.

-Cộng Đồng:

• Phối hợp với các cơ quan để truyền tải cho
cộng đồng kiến thức và các biện pháp phòng
chống.
• Xây dựng các thông điệp truyền thông,
khuyến cáo cung cấp cho các cơ quan báo,
đài, đăng tin website của Cục YTDP.
Slide 18

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
3. Về công tác truyền thông (tiếp)
- Người lao động, du lịch:
• Phối hợp Tổng Cục du lịch- Bộ Văn hóa, Thể thao
và Du lịch tăng cường các biện pháp truyền thông
đối với khách du lịch đến các nước vùng Trung
Đông.
• Phối hợp với Bộ Lao động -Thương binh – Xã hội
có kế hoạch, cung cấp thông tin cho lao động tại
các quốc gia có dịch.

Slide 19

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI

4. Công tác giám sát
Tại cửa khẩu:
-05/6/2015, chính thức áp dụng tờ khai y tế với Hàn Quốc,
Bahrain tại tất cả các cửa khẩu (bổ sung tiếng Hàn Quốc).
-Trước đó từ từ 1/7/2014 đã áp dụng tờ khai y tế tại 3 sân
bay ( Nội Bài,Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất) đối với hành khách
đến từ 9 quốc gia vùng Trung Đông.
-Năm 2015 đã thực hiện khai báo y tế đối với hành khách
đến/đi qua 9 quốc gia đang có dịch:
 Qua cửa khẩu Tân Sơn Nhất 18.077 người
 Qua cửa khẩu Nội Bài 5.387 người
Slide 20

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
4. Công tác giám sát
Tại bệnh viện và cộng đồng:
-Tăng cường công tác giám sát các trường hợp Viêm đường
hô hấp cấp, đặc biệt lưu ý các trường hợp có tiền sử đi từ
khu vực có dịch.
-Giám sát trọng điểm hội chứng cúm và viêm đường hô hấp
cấp tính nặng (SARI).

Slide 21

Thoát

II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
5. Công tác chuyên môn
- Ban hành hướng dẫn giám sát và phòng, chống Hội chứng
viêm đường hô hấp vùng Trung Đông do vi rút corona
(MERS- CoV) ngày 06/6/2014 (2002/QĐ-BYT).
- Ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị MERS-CoV ngày
13/8/2014 (3014/QĐ-BYT).
- Với sự hỗ trợ của WHO, CDC, hiện nay, Việt Nam hoàn
toàn đủ năng lực xét nghiệm xác định MERS-CoV.
- Văn phòng EOC thường xuyên tổ chức đánh giá nguy cơ
với sự tham gia của các chuyên gia trong nước và quốc tế.
- Cập nhật thông tin kịp thời từ cơ quan IHR

Slide 22

Thoát


II. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH ĐÃ
TRIỂN KHAI
6. Hậu cần
- Rà soát về nhân lực, thuốc, trang thiết bị phòng chống dịch
và xây dựng danh mục dự trữ ngành y tế để đáp ứng công
tác phòng chống dịch bệnh khi xảy ra.
- Tổ chức mua sắm trang thiết bị, phương tiện phòng hộ,
thuốc, hóa chất, trang phục bảo hộ cá nhân đảm bảo đủ cho
công tác phòng, chống dịch tùy theo diễn biến tình hình dịch
bệnh.

- Tổ chức các đoàn đi kiểm tra, chỉ đạo các hoạt động phòng
chống MERS- CoV tại các cửa khẩu quốc tế, đặc biệt là tại
Nội Bài, Đà Nẵng và Tân Sơn Nhất do Lãnh đạo Bộ Y tế
làm trưởng đoàn. (Ngày 03/6/2015, Lãnh đạo Bộ kiểm tra
công tác phòng chống dịch bệnh tại Nội Bài)
Slide 23

Thoát


PHẦN III. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH
TRỌNG TÂM TRONG THỜI GIAN TỚI
1. Cập nhật thông tin:
Tiếp tục theo dõi dõi chặt chẽ diễn biến tình hình dịch trên
thế giới (IHR, WHO, CDC...) để cung cấp cho các cơ quan
thông tin đại chúng và đăng tải trên trang website.
2. Chỉ đạo điều hành
- Tổ chức Hội thảo, tập huấn về giám sát, điều trị, phòng
chống MERS-CoV cho tất cả các bộ ngành y tế trong cả
nước từ tuyền trung ương tới quận huyện ( ngày 8/6/2015)
- Tiếp tục có văn bản chỉ đạo các cấp, ngành và trong ngành
y tế theo tình hình dịch bệnh.
- Duy trì Họp ban chỉ đạo theo mức độ diễn biến dịch bệnh
-Báo cáo kịp thời Chính phủ diễn biến tình hình dịch bệnh,
đề xuất các biện pháp chỉ đạo phòng chống dịch hiệu quả.
Slide 24

Thoát

PHẦN III. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH
TRỌNG TÂM TRONG THỜI GIAN TỚI
2. Tăng cường các hoạt động giám sát:
- Giám sát tại cửa khẩu
• Tiếp tục thực hiện khai báo y tế và chủ động khai báo
(bổ sung Hàn Quốc, Bharian)
• Giám sát chặt chẽ hành khách từ vùng dịch
- Giám sát tại cơ sở y tế (lấy mẫu, phát hiện kịp thời)
- Giám sát tại cộng đồng
- Giám sát phòng thí nghiệm
3.Quản lý, thu dung điều trị bệnh nhân
- Có phương án thu dung điều trị theo từng tình huống
- Chống lây lan trong bệnh viện và lây cho cán bộ y tế
- Chú ý khai thác yếu tố dịch tễ của MERS-CoV khi khám và
điều trị
Slide 25
Thoát