Báo cáo tình hình hội chứng viêm đường hô hấp vùng trung đông do vi rút corona (MERS cov) và hoạt động phòng chống dịch tại việt nam

BỘ Y TẾ
CỤC Y TẾ DỰ PHÒNG

BÁO CÁO
tình hình hội chứng viêm đường hô hấp vùng trung đông do vi rút corona (mers-Cov) và
HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG DỊCH TẠI VIỆT NAM

Hà Nội, ngày 08 tháng 6 năm 2015

Slide

1

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH

MERS-CoV là bệnh viêm đường hô hấp do vi rút corona mới lần đầu tiên được phát hiện tại Ả Rập Xê Út
vào 9/2012.

1.

Nguồn và ổ chứa:

- Chưa có hiểu biết đầy đủ nhưng theo phân tích Gen, có nguồn gốc từ dơi.

-.

Ổ chứa: đến nay, xác định ổ chứa chính là lạc đà

2. Đường lây truyền và thơi gian ủ bệnh:

. Từ động vật

Nguồn và đường lây truyền

•

Dơi – lạc đà

•

Lạc đà – người qua tiếp xúc (chưa rõ)

.Từ người sang người
•

Tiếp xúc gần với người bị nhiễm (chăm sóc, sống cùng, sử dụng sản phẩm thịt…).

Thời gian ủ bệnh: 2-14 ngày.
3. Khối cảm thụ: tất cả mọi người, nguy cơ cao là những người già, có bệnh mãn tính…
4. Chưa có vắc xin, thuốc điều trị đặc hiệu

Slide

2

Thoát

PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

•

Bệnh
Bệnh lưu
lưu hành
hành chủ
chủ yếu
yếu tại
tại vùng
vùng Trung
Trung Đông
Đông (85%
(85% ca
ca bệnh
bệnh
được
được ghi
ghi nhận).
nhận).

•

Đến
Đến nay
nay theo
theo WHO:
WHO: 1209
1209 mắc/

mắc/ 449
449 tử
tử vong
vong tại
tại 26
26
nước:
nước:

o

Ca
Ca bệnh
bệnh tại
tại chỗ
chỗ (9
(9 nước):
nước): Ả
Ả Rập
Rập Xê
Xê Út,
Út,

Tiểu
Tiểu

Vương
Vương quốc
quốc Ả
Ả rập

rập thống
thống nhất
nhất (UAE),
(UAE), Qatar,
Qatar,
Oman,
Oman, Jordan,
Jordan, Kuwait,
Kuwait, Yemen,
Yemen, Lebanon,
Lebanon, Iran.
Iran.

o

Ca
Ca bệnh
bệnh xâm
xâm nhập
nhập (17
(17 nước
nước):
): Anh,
Anh, Pháp,
Pháp,

Tunisia,
Tunisia, Italy,
Italy, Hy
Hy Lạp,

Lạp, Tây
Tây Ban
Ban Nha,
Nha, Ai
Ai Cập,
Cập,
Mỹ,
Mỹ,

Hà
Hà Lan,
Lan, Algeria,
Algeria, Áo,
Áo, Thổ
Thổ Nhĩ
Nhĩ Kỳ,
Kỳ, Đức,
Đức,

Philippines,
Philippines, Malaysia,
Malaysia, Hàn
Hàn Quốc,
Quốc, Trung
Trung Quốc.
Quốc.

Phân bố số ca mắc MERS-CoV theo quốc gia đến 03/6/2015

Slide

3

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Figure: Epidemic curve of 979 confirmed and 18 probable MERS-CoV cases by confirmation status; as of
1 April 2015.

Nhận xét:

Phân bố các trường hợp mắc theo tháng.

- Số lượng các trường hợp mắc được ghi nhận rải rác trong tháng, tập trung nhiều nhất vào tháng 3-5/2014, tháng 1-3/2015
- Từ 1/4/2015-7/6/25015 đã ghi nhận: 216 trường hợp

Slide

4

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Các trường hợp ghi nhận tại Hàn Quốc, Trung Quốc

Đến 06/6/2015, theo WHO Hàn Quốc ghi nhận 64 trường hợp, Trung Quốc 01 trường hợp trong đó có 5 trường hợp tử vong.

Ngày 8/7/2015,Theo Reuters, Hàn Quốc đã ghi nhận thêm 23 trường hợp, nâng tổng số mắc lên 87 trường hợp/5 tử vong
Trường hợp đầu tiên tại Hàn Quốc:

•
•
•
•
•
•

Ngày 4/5/2015 nhập cảnh Hàn Quốc (không có triệu chứng)
Ngày 11/5/2015 có biểu hiện sốt, ho
Từ ngày 12-19/5/2015, đã khám và điều trị tại 4 cơ sở y tế khác nhau
Ngày 19/5/2015, lấy mẫu xét nghiệm
Ngày 20/5/2015 cho kết quả dương tính với MERS-CoV.
Có tiền sử đi lại từ Bahrain, UAE, Quata và không phát hiện có phơi nhiễm với lạc đà hoặc bệnh nhân MERS-CoV
trong vòng 14 ngày.

Slide

5

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Việt Nam chưa nghi nhận trường hợp nhiễm MERS-CoV

Slide

6

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Nhận định tình hình dịch bệnh trên thế giới

-

Đây là dịch bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao

-

Dịch bệnh đang lưu hành tại các quốc gia vùng Trung Đông và sẽ tiếp tục ghi nhận ca bệnh tại quốc
gia khác. Tuy nhiên, các chùm ca bệnh chủ yếu tập trung trong cơ sở y tế. Chưa ghi nhận có sự lây
lan trong cộng đồng.

-

Dịch có khả năng lan truyền quốc tế nếu không nỗ lực kiểm soát, phòng chống thì tình hình sẽ tiếp
tục trở nên tồi tệ hơn dẫn đến nhiều sinh mạng sẽ bị cướp đi, kinh tế xã hội ảnh hưởng trầm trọng
và nguy cơ dịch sẽ lan truyền sang các nước khác là rất lớn

Slide

7

Thoát


PHẦN I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH (TIẾP)

Nhận định tình hình dịch bệnh với Việt Nam

MERS-CoV có thể xâm nhập và lây lan vào nước ta qua:




Công dân trở về từ vùng có dịch.
Công dân từ các quốc gia khác đã xuất phát/đi qua vùng
có dịch nhập cảnh Viêt Nam.

Slide

8

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

- Xây dựng bảng kiểm Bảng kiểm các hoạt động chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với (MERS-CoV) để rà soát các hoạt động.
- Ngày 03/6/2014, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch hành động phòng, chống Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông do
vi rút corona (MERS- CoV) tại Việt Nam(1944/QĐ-BYT), gồm 3 tình huống:
Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam
Phát hiện sớm ca bệnh tại Việt Nam để xử lý triệt để, tránh lây lan ra cộng đồng và các cán bộ y tế.

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam
Khoanh vùng, xử lý kịp thời triệt để ổ dịch nhằm hạn chế thấp nhất việc lây lan ra cộng đồng.
Tình huống 3: Dịch lây lan trong cộng đồng
Đáp ứng nhanh, khoanh vùng, xử lý kịp thời triệt để ổ dịch, điều trị tích cực nhằm hạn chế thấp nhất tử vong và giảm lây lan ra
cộng đồng.

Slide

9

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam
Công tác chỉ đạo

-

Công điện số 3274/CĐ-BYT ngày 20/5/2015 gửi UBND các tỉnh/TP tăng cường công tác phòng chống
MERS-CoV.

-

Ngày 03/6/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 790/CĐ-TTg về việc phòng chống
dịch MERS-CoV.

-

Ngày 02/6/2015, họp Ban chỉ đạo với các Bộ, ngành nhằm Phòng chống dịch bệnh MERS-CoV.

-

Ngày 5/7/2015, họp giữa các Bộ Công An, Quốc Phòng, GTVT bàn các biện pháp ứng phó khi dịch lan rộng.

-

Văn bản chỉ đạo Sở Y tế, trung tâm KDYT, YTDP tăng cường các hoạt động giám sát, tuyên truyền và triển khai các hoạt động phòng
chống tại cửa khẩu và cộng đồng.

Slide

10

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam

Công tác chỉ đạo (tiếp)

- Phối hợp liên ngành: Công An, QP, GTVT, LĐTBXH, VHTT&DL,
NG, TTTT, GD&ĐT, KHĐT, TC…

- Kích hoạt văn phòng EOC, thường xuyên họp để đánh giá nguy
cơ, đưa ra biện pháp ứng phó.

- Lãnh đạo Bộ kiểm tra công tác phòng chống dịch tại sân bay Nội
Bài, Bệnh viện Nhiệt đới HCM, Chợ Rẫy, BV Các bệnh NĐ TW, BV
Bắc Thăng Long và nhiều đơn vị khác.

Slide

11

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam

Giám sát, dự phòng

Cập nhật Hướng dẫn giám sát và phòng, chống MERS- CoV năm
2014
Tại cửa khẩu:

-

01/7/2014 áp dụng tờ khai y tế đối với 9 quốc gia vùng Trung
Đông.

-

05/6/2015, áp dụng thêm với Hàn Quốc, Bahrain.

Slide

12

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam.

Giám sát, dự phòng
Tại bệnh viện, cộng đồng
- Giám sát viêm đường hô hấp cấp, Hội chứng cúm tại các bệnh viện
- Giám sát trường hợp nghi ngờ, có tiền sử đi từ khu vực có dịch
- Báo cáo ngay lập tức khi có ca bệnh nghi ngờ theo quy định



02 trường hợp đi từ Hàn Quốc về đã được cách ly tại Bệnh viện NĐTW.



01 trường hợp đi Dubai (UAE) về được cách ly tại Bệnh viện NĐ HCM.



Cả 03 trường hợp được giám sát, cách ly theo đúng quy trình, kết quả xét nghiệm ÂM TÍNH với MERS-CoV.

Slide

13

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam

Giám sát, dự phòng
- Thành lập 04 đội đáp ứng nhanh cấp Trung ương, khu vực.
- Các viện, bệnh viện, các tỉnh, thành phố cũng thành lập đội chống dịch cơ động.
- Tổ chức thường trực phòng, chống dịch tại các đơn vị y tế
- Tập huấn về công tác giám sát, dự phòng, xử lý ổ dịch, xét nghiệm
- Hệ thống xét nghiệm:



Các cơ sở y tế có khả năng xét nghiệm: Viện VSDT TW, Pasteur HCM, Bệnh viện các bệnh NĐ TW, Bệnh viện NĐ
TP.HCM.



Trung tâm YTDP các tỉnh/ thành phố; các bệnh viện lấy mẫu gửi về Viện VSDT TW (từ Quảng Ngãi trở ra), Viện
Pasteur HCM (từ Bình Định trở vào).

Slide

14

Thoát


SƠ ĐỒ GIÁM SÁT TẠI CỬA KHẨU

Slide

15

Thoát


SƠ ĐỒ GIÁM SÁT TẠI CỘNG ĐỒNG

Slide

16

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam.

Điều trị
- Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị MERS-CoV ngày 13/8/2014
- Thiết lập mạng lưới các đơn vị thu dung điều trị, cách ly bệnh nhân.
- Đẩy mạnh công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm chéo tại các bệnh viện.

- Kiện toàn các đội cấp cứu lưu động, sẵn sàng hỗ trợ địa phương cấp cứu, điều trị.
- Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cán bộ trong chẩn đoán, điều trị, chăm sóc bệnh nhân.

Slide

17

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam

Truyền thông
- Thường xuyên cập nhật thông tin
- Chủ động cung cấp thông tin kịp thời
- Khuyến cáo người dân khai báo và thông báo thông tin
- Khuyến cáo cộng đồng
- Khuyến cáo với khách du lịch
- Khuyến cáo hành khách nhập cảnh, xuất cảnh

- Truyền thông tại cửa khẩu, cộng đồng, cơ sở y tế
- Xây dựng hệ thống theo dõi, điều tra và phản ứng tin đồn

Slide

18

Thoát

PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại Việt Nam.

Hậu cần
- Rà soát PPEs, trang thiết bị, hóa chất, thuốc và vật tư phòng chống dịch
- Bổ sung sinh phẩm xét nghiệm
- Sử dụng nguồn lực sẵn có
- Dự trù, mua sắm cho các tình huống tiếp theo
- Thực hiện chính sách phụ cấp phòng chống dịch theo quy định

Hợp tác quốc tế
- Phối hợp chặt chẽ với cơ quan IHR để trao đổi thông tin.
- Phối hợp chặt chẽ với WHO, US CDC, FAO

Slide

19

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH EBOLA

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Chỉ đạo
- Tổ chức họp Ban chỉ đạo ngay lập tức trong vòng 24h khi có phát hiện ca bệnh dương tính với MERS-CoV sau đó họp hàng tuần,

đột xuất.
- Rà soát, chỉnh sửa kế hoạch phòng chống cho phù hợp với tình hình dịch
- Tập trung chỉ đạo quyết liệt đối với các đơn vị, địa phương nơi có ca bệnh xâm nhập nhằm không để bệnh lây lan ra diện rộng.
- Chỉ đạo tập trung phát hiện các ca, ổ dịch mới.
- Báo cáo tình hình diễn biến dịch thường xuyên cho Văn phòng Chính phủ.
- Tăng cường các hoạt động của phòng EOC
- Tăng cường các hoạt động kiểm tra giám sát, hướng dẫn tại các địa phương và đánh giá việc triển khai công tác phòng chống dịch

Slide

20

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Giám sát, dự phòng
- Tăng cường giám sát tại cửa khẩu, bệnh viện, cộng đồng như tình huống 1
- Phát hiện sớm các trường hợp bệnh có liên quan đến ca bệnh xâm nhập
- Xử lý triệt để ổ dịch, xử lý tử thi theo quy định.
- Áp dụng cách ly với các trường hợp bệnh nghi ngờ/xác định.
- Lập danh sách người tiếp xúc gần với ca bệnh xác định



Người trực tiếp chăm sóc/điều trị; người sống/làm việc/nằm điều trị cùng phòng/khu vực điều trị, cùng gia đình với trường hợp xác định;



Người ngồi cùng hàng hoặc trước sau một hàng ghế trên cùng một chuyến xe/toa tàu/máy bay với trường hợp xác định;



Có tiếp xúc trực tiếp với trường hợp xác định trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Quản lý và theo dõi trong vòng 14 ngày kể từ khi tiếp xúc lần cuối. Tư vấn cho họ tự theo dõi, phát hiện sớm các triệu chứng,
thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất .

Slide

21

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Giám sát, dự phòng
- Quản lý và theo dõi trong vòng 14 ngày kể từ khi tiếp xúc lần cuối. Tư vấn cho họ tự theo dõi, phát hiện sớm các triệu chứng,
thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất .
- Những người có liên quan khác (cùng chuyến bay, cùng tàu/xe, cùng họp...), cơ quan y tế thông báo đại chúng để người dân biết,
tự theo dõi và chủ động thông báo khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh.
- Lập danh sách, theo dõi, quản lý những trường hợp tiếp xúc gần, liên quan
- Mở rộng các hoạt động giám sát nhằm phát hiện ổ dịch mới
- Giám sát xác định sự lưu hành, biến đổi, mức độ lây lan của dịch bệnh

- Tăng cường các hoạt động giám sát dựa vào sự kiện

Slide

22

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Giám sát , dự phòng
- Xem xét mở rộng điểm tiếp nhận mẫu bệnh phẩm và xét nghiệm nơi có đủ điều kiện xét nghiệm chẩn đoán xác định MERSCoV.
- Duy trì, tăng cường hoạt động của đội đáp ứng nhanh và chống dịch cơ động của các tuyến
- Tổ chức thường trực phòng, chống dịch tại các đơn vị y tế
- Cập nhật, đánh giá rút kinh nghiệm và điều chỉnh kịp thời các hướng dẫn, chỉ đạo phù hợp.

Slide

23

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Điều trị

- Thực hiện tiếp nhận bệnh nhân theo phân tuyến điều trị.
- Nghiêm ngặt việc tổ chức cách ly, kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm chéo tại các bệnh viện theo quy
định
- Sẵn sàng triển khai thu dung điều trị khi dịch lan rộng ra cộng đồng
- Cập nhật, đánh giá rút kinh nghiệm trong chẩn đoán điều trị nhằm hạn chế thấp nhất tử vong và lây lan trong cơ sở y
tế cũng như ra cộng đồng.

Slide

24

Thoát


PHẦN II. KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH MERS-CoV

Tình huống 2: Xuất hiện các ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam

Truyền thông
- Duy trì, tăng cường các hoạt động truyền thông như trong tình huống 1
- Thông báo các thông tin liên quan đối với trường hợp bệnh xâm nhập (số hiệu phương tiện, danh sách người tiếp xúc, bệnh
viện điều trị…).
- Thông báo danh sách các cơ sở y tế được chỉ định tiếp nhận, thu dung điều trị.
- Hàng tuần tổ chức gặp mặt báo chí để cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống.

Slide

25

Thoát