Tổng Quan Về Hệ Thống Quan Trắc Tự Động Môi Trường Không Khí Và Nước Ở Việt Nam

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG QUAN TRẮC
TỰ ĐỘNG MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ VÀ NƯỚC
Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG, ĐỊNH HƯỚNG VÀ
NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý

Trung tâm Quan trắc môi trường
Tổng cục Môi trường

Bình Dương, tháng 5/2012


NỘI DUNG



Tổng quan hoạt động quan trắc tự động môi
trường không khí và nước tại Việt Nam
Căn cứ Pháp lý

•

Theo dự thảo Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết

định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29/01/2007 của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể mạng
lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia đến
năm 2020

-

62 trạm QT không khí tự động phân theo thành

phố/đô thị, vùng KTTĐ và khu vực nông thôn, làng
nghề, trong đó có 58 trạm cố định và 4 trạm di động,

- 54 trạm QT nước tự động phân theo lưu vực sông,


Tổng quan hoạt động quan trắc tự động môi
trường không khí và nước tại Việt Nam

•

Thông tư 48/2011/TT-BTNMT ngày 28 tháng 12 năm

2011 của Bộ TN&MT về việc sửa đổi, bổ sung một số điều
của Thông tư số 08/2009/TT-BTNMT ngày 15/07/2009 của
Bộ trưởng Bộ TN&MT quy định quản lý và bảo vệ môi
trường KKT, KCNC, KCN và CCN.
• Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính
phủ quy định về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá
tác động môi trường, cam kết BVMT;
• Thông tư số 26/2011/TT-BTNMT ngày 18/7/2011 của Bộ
TNMT quy định chi tiết một số điều của Nghị định số
29/2011/NĐ-CP;

•

Thông tư 18/2010/TT-BTNMT ngày 04 tháng 10 năm

2010 của Bộ TN&MT về định mức sử dụng diện tích nhà

xưởng, thiết bị và biên chế cho trạm quan trắc môi trường.


Tổng quan hoạt động quan trắc tự động môi
trường không khí và nước tại Việt Nam


Góp phần xác định các thay đổi hoặc diễn
biến chất lượng môi trường (qua các thông
số) liên tục theo thời gian và không gian



Giúp xác định nhanh/phát hiện sớm các
vấn đề về chất lượng môi trường (có bị ô
nhiễm không? ô nhiễm gì? ô nhiễm như
thế nào?)



Cung cấp số liệu liên tục, tức thời, thời
gian thực phục vụ quản lý và bảo vệ môi
trường

Sự cần
thiết


Tổng quan hoạt động quan trắc tự động môi
trường không khí và nước tại Việt Nam

- Cảnh báo kịp thời, đề xuất các biện
pháp phù hợp để quản lý, bảo vệ môi
Sự cần thiết
trường
- Xác định trách nhiệm của các
tỉnh/thành (ví dụ: đối với lưu vực sông
liên tỉnh)
- Giúp kiểm soát quá trình sản xuất và
vấn đề môi trường của các CSSX, KCN
- Giúp cơ quan quản lý giám sát, xác
định trách nhiệm của các CSSX, KCN


Quan trắc môi trường không khí
tự động, liên tục


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục

Bằng cách nào?
+ Trạm quan trắc cố định
+ Xe quan trắc di động

Thông số gì?

Nhiệt độ, Độ ẩm, Áp suất, Tốc độ gió, Hướng gió
CO;
SO2 ;

O 3;

NOx (NO và NO2);
Bụi (SPM, TSP, PM10, PM2.5 và PM1);
Một vài thông số khác (THC, BTEX…)


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục
Khu vực, địa điểm quan trắc: chủ yếu tập trung vào các điểm
nóng về môi trường (ví dụ: khu kinh tế trọng điểm, ven đường
giao thông v.v…) và các vùng nhạy cảm về môi trường.
 Số lượng:
* Mạng lưới QTMT quốc gia: 17 trạm cố định và 2 trạm di động
- 7 trạm quan trắc tự động, cố định do Tổng cục Môi trường
đầu tư.
- - 10 trạm của Trung tâm khí tượng thủy văn quốc gia
- - 2 xe quan trắc tự động di động (tại Hà Nội và Tp. HCM)
* Mạng lưới các trạm địa phương: 13 trạm
- Hà Nội có 2 trạm QTMTKK tự động, cố định: 1 trạm ven
đường và 1 trạm trong khu dân cư.
- TP. HCM có 9 trạm QTMTKK tự động, cố định thuộc Trung
tâm Quan trắc môi trường, trong đó: 4 trạm ven đường, 5 trạm
trong khu dân cư.
- Đồng Nai: 2 Trạm QTMTKK tự động, cố định để đánh giá
hiện trạng môi trường không khí chịu tác động bởi hoạt động
công nghiệp và giao thông. Đã đi vào vận hành



* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục
Công nghệ quan trắc:
* Công nghệ đo đối với mẫu bụi

- Hấp thụ tia beta
- Tán xạ ánh sáng
- Khối lượng
* Công nghệ đo đối với mẫu khí
- Hấp thụ hồng ngoại
- Hấp thụ tia tử ngoại (tia UV)
- Phân tích điện trở (độ dẫn điện của mẫu khí)
- Phát quang hóa học


Nguyên
lý đo hấp
thụ sóng
beta

Ống
lấy
mẫu
Băng tải
bụi

Thiết bị
bức xạ β

Bộ
khuếch
đại

Màn
hình

hiển thị

Nguyên lý đo tán xạ ánh sáng


Bản đồ các
tỉnh, thành
phố có trạm
quan trắc
không khí tự
động, cố định


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục

Các module
phân tích khí
trong Trạm

Trạm quan trắc khí tự
động tại Nguyễn Văn Cừ,
Long Biên, Hà Nội

Trạm quan trắc khí tự
động đặt tại Đại học
Bách khoa Đà Nẵng


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục
Bộ thu phát tín hiệu

Trạm Lăng Chủ tịch
Hồ Chí Minh

Hệ thống quan trắc không khí tự động, cố định
tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục
Hệ thống máy tính
điều khiển
trong Trạm Lăng Bác

Hệ thống quan trắc và cảnh báo phóng xạ
tự động tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục

Hệ thống các module
phân tích trong Trạm

Trạm quan trắc khí tự động,
cố định tại Nha Trang,
Khánh Hòa


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục

Trạm quan trắc khí tự động, cố định
tại Nhà Bè, Tp.Hồ Chí Minh và Đà

Nẵng


Xe quan trắc khí tự động, di động
Các module
phân tích khí
trong xe


* Quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục
Trạm quan trắc khí tự động, cố định tại
Đồng Nai


* Quan trắc khí thải tự động, liên tục




Phần lớn các CSSX, KCN thực hiện quan trắc khí thải
theo phương pháp bán tự động (lấy mẫu, bảo quản
và vận chuyển về PTN để phân tích); hoặc sử dụng
các thiết bị cầm tay để đo nhanh các thông số ngay
tại hiện trường
Có một số CSSX đã chủ động lắp đặt hệ thống quan
trắc khí thải tự động để kiểm soát ô nhiễm hoặc/và
giám sát hiệu quả của các hệ thống xử lý


Công ty Hưng Nghiệp-Formusa,

KCN Nhơn Trạch 3, Đồng Nai

Các thông số quan trắc: NOx,
CO, CO , SO , O


Công ty TNHH Kính nổi VN
(Bắc Ninh)

Các thông số quan trắc:
NOx, CO, CO2, SO2, O2


Quan trắc môi trường nước tự động, liên tục


* Quan trắc môi trường nước mặt tự động, liên tục
Khu vực, địa điểm quan trắc: chủ yếu đặt tại các sông, lưu
vực, hệ thống sông chính…
 Số lượng: 03 trạm
- Trạm quan trắc nước sông tự động, liên tục tại Phủ Lý (Trên
sông Nhuệ)
- Trạm quan trắc nước sông xuyên biên giới (Đầu nguồn sông
Hồng tại Lào Cai)
- Trạm quan trắc nước sông xuyên biên giới (Đầu nguồn sông
Mê Kông tại An Giang)
- Trong năm 2012, Trung tâm Quan trắc môi trường tiếp tục đầu
tư lắp đặt thêm 06 Trạm nước tự động trên cả nước (trên các
LVS thuộc địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Thái
Nguyên, Bình Dương, Thừa Thiên Huế)

- Đồng Nai: đã vận hành 1 trạm và đang lắp đặt 03 trạm nước
tự động, liên tục
- Đăk Lăk: đã vận hành 1 trạm nước tự động, liên tục



* Quan trắc môi trường nước tự động, liên tục


Thông số quan trắc: pH,
DO, nhiệt độ, độ dẫn, ORP,
độ đục và một số thông số
khác



Công nghệ quan trắc:
- Hấp thụ tia tử ngoại (tia
UV)
- Đo quang
- Đo màng
- Phương pháp hóa học