VỊ THẾ CHẤT LƯỢNG VÀ SỰ LỰA CHỌN KHÁC: Tiến tới một Lý thuyết mới về Vị trí Dân cư Đô thị

VỊ THẾ CHẤT LƯỢNG VÀ SỰ LỰA CHỌN KHÁC:
Tiến tới một Lý thuyết mới về Vị trí Dân cư Đô thị
Hoàng Hữu Phê và Patrick Wakely

Nhóm thực hiện:
Lê Thành Phong
Phạm Tấn Độ
Lê Thị Mỹ Tiên


Nội dung nghiên cứu
 Lý thuyÕt ChÊt lưîng-VÞ thÕ.
 Kiểm đị nh lý thuyết: trườ ng hợp cụ thể cho thủ
đô Hà Nội.


Lý thuyết về lựa chọn vị trí nhà ở
• Cách tiếp cận thị trườ ng
• Cách tiếp cận phi thị trườ ng
• Tiếp cận dựa trên vị thế và chất lượ ng


Cách tiếp cận thị trường
Các quan điểm:
•

Giảm thiểu chi phí đi lại

•

Chi phí nhà ở tối đa

•

Lựa chọn chi phí đi lại/chi phí nhà ở
–

Phát triển mạnh nhất

–

Nếu có cơ hội một hộ gia đình cơ động hoàn hảo sẽ
dời đến một khu đất nơi họ có thể thỏa mãn những
yêu cầu về diện tích ở trong khi phải tốn ít chi phí đi
lại trong mức chấp nhận được


Cách tiếp cận thị trường
Nhượ c điểm:
• Gò bó bởi giả thuyết hạn chế về thị trườ ng cách
tiếp cận, ứng xử sở thích, thị hếu (Maclennan,
1982)
• Dựa quá mức vào biến số vật lý
• Nghiên cứu dạng tĩnh trong khi giả đị nh và yếu tố
quan sát là độ ng
→Không giải thích thay đổi trong thị hiếu: sự trưởng
giả hóa, thay đổi sở thích


Cách tiếp cận phi thị trường
• Phân bổ dân cư và cấu trúc đô thị theo nhóm

xã hội
• Dựa trên quan điểm lịch sử, quan hệ con ngườ i,
pháp luật…
• Không đượ c số liệu khảo sát hỗ trợ hoàn toàn
( Kivell 1993)
• Bỏ qua chu kỳ sống, ý thích thị hiếu


Tiếp cận dựa trên vị thế và chất lượng
• Logic lựa chọn vị trí dân cư:
– Vị thế xã hội hộ gia đình.
– Tiến bộ khoa học công nghệ giảm vai trò
khoảng cách địa lý.
– Nhu cầu đa dạng hơn về không gian.
– Các yếu tố phi vật chất bên trong con người.


Lý thuyết chất lượng vị thế
1. Khu dân cư tạo nên các vành đai đồ ng tâm
chờm nhau xung quanh một hay nhiều cực vị
thế.
2. Giá nhà phụ thuộc vào vị thế và chất lượ ng
nhà ở.
3. Tồn tại ngưỡ ng chất lượ ng nhà ở.
4. Giá nhà thấp
giá trị sử dụng (CL)
Giá nhà cao
giá trị trao đổ i (VN)

Ngưỡng chất lượng nhà ở


Cỏc h qu ca lý thuyt
ể tạo ra các quyết định về nhà ở mỗi một hộ gia
đình có thể có hai loại lựa chọn.
A.Lựa chọn với một mức độ chất lợng nhà ở cố
định.
B.Sự lựa chọn với mức độ vị thế cố định trớc




Vai trò của lý thuyết vị thế - chất lượng
• Giải thích lựa chọn về nhà thông qua nhân thức
xã hội và mong muốn về nhà ở.
• Giải thích và dự đoán cấu trúc vành đai đô thị
• Lý thuyết chất lượ ng – vị thế áp dụng đượ c ở đô
thị có trình độ phát triển khác nhau
• Ứng dụng xây dựng chính sách quy hoạch phù
hợp.


Kiểm chứng lý thuyết:
trườ ng hợp Hà Nội


Phng phỏp nghiờn cu
Chọn mẫu ngẫu nhiên năm 1993
8 phờng đợc chọn để đại diện cho ba khu vực

hình thái đô thị.
Một mẫu gồm 243 hộ gia đình đợc chọn để
phỏng vấn chi tiết và quan sát.
Tổng hợp lại thành hai nhóm: vị thế nơi ở (VN)
và chất lợng nhà ở (CL).
Biến số phụ thuộc: giá nhà theo cây vàng


Ba khu vùc h×nh th¸i ®« thÞ.

Khu phố cổ
Khu phố Pháp

Khu phố mới


Mô hình hồi qui


Kết quả
C¸c kÕt qu¶ hµm håi
qui cho toµn bé mÉu

C¸c kÕt qu¶ hµm håi qui
cho nh÷ng nhµ x©y míi
sau 1989

Kết luận
• Thị trườ ng:
– Giá nhà phản ánh thông qua vị thế và chất lượng
nhà
• Cấu trúc xã hội
– Phân bố nhóm dân cư theo vành đai đồng tâm
– Khoảng cách đến khu vực trung tâm theo trình
tự các nhóm xã hội


Kết luận chung
• Cần thêm nhiều các nghiên cứu tiếp theo
• Thoát khỏi thuyết quyết đị nh kinh tế cứng nhắc
• Thể hiện sự cân bằng tươ ng đố i giữa cái lý
tưở ng và cái có thế
• Trung tâm đô thị có thể đổ i