Thực Trạng Cung Cấp Thông Tin Phục Vụ Đại Biểu Quốc Hội

THỰC TRẠNG CUNG CẤP THÔNG TIN
PHỤC VỤ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI

Ts. Nguyễn Sĩ Dũng


Quy định của pháp luật hiện hành


Về quyền yêu cầu cung cấp thông tin,
tài liệu



Về trách nhiệm tổ chức cung cấp thông
tin, tài liệu phục vụ đại biểu Quốc hội


1. Quyền Hiến định


Quyền yêu cầu cung cấp thông tin, tài
liệu của đại biểu Quốc hội là quyền Hiến
định:



“…Đại biểu Quốc hội có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước,
tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang trả lời những
vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm”
(Điều 98 – Hiến pháp 1992)

2. Cụ thể quy định của Hiến pháp


Quyền Hiến định được cụ thể trong các văn
bản về tổ chức và hoạt động của Quốc hội:



Luật các hoạt động giám sát của Quốc hội (Điều 43)
“Trong trường hợp cần thiết, đại biểu Quốc hội có quyền yêu cầu cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan hoặc người khiếu nại, tố cáo đến
trình bày và cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan”



Quy chế hoạt động của ĐBQH & Đoàn ĐBQH
(Điều 16)
“Khi thực hiện nhiệm vụ đại biểu, đại biểu Quốc hội có quyền liên hệ
với các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ
chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân để được cung cấp
thông tin về những vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm”


3. Nghĩa vụ Hiến định


“Ủy ban thường vụ Quốc hội, Thủ
tướng Chính phủ, các Bộ trưởng,

các thành viên khác của Chính phủ
và các cơ quan khác của Nhà nước
có trách nhiệm cung cấp tài liệu cần
thiết mà đại biểu yêu cầu “
(Điều 100 – Hiến pháp 1992)


4. Cụ thể quy định của Hiến pháp


Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, Văn phòng
Quốc hội, Văn phòng giúp việc Đoàn đại biểu Quốc hội có
trách nhiệm cung cấp thông tin, tư liệu cần thiết, tổ chức
phục vụ Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng
dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và
đại biểu Quốc hội thực hiện các hoạt động giám sát
(Điều 47 – Luật các hoạt động giám sát của QH)



Viện Nghiên cứu lập pháp là cơ quan thuộc Uỷ ban thường
vụ Quốc hội, có chức năng tổ chức thông tin khoa học để hỗ
trợ việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội,
các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội.
(Nghị quyết số: 614/2008/UBTVQH1 về thành lập Viện NCLP)


Thực trạng


Sử dụng quyền yêu cầu cung
cấp thông tin



Tổ chức cung cấp thông tin


5. Việc sử dụng quyền yêu cầu
1) Cách thức sử dụng quyền trong thời gian
qua:
- Đại biểu gửi văn bản yêu cầu trực tiếp tới các cơ
quan, tổ chức ngoài Quốc hội;
- Đại biểu gửi văn bản yêu cầu về Viện NCLP và
VPQH đề nghị tổ chức nghiên cứu, thu thập và cung
cấp thông tin;
- Đại biểu điền thông tin yêu cầu theo mẫu đối với các
tài liệu trong danh mục ngay tại bàn cung cấp thông
tin kỳ họp.


5. Việc sử dụng quyền yêu cầu
2) Việc yêu cầu cung cấp thông tin tại kỳ họp thứ 7:



Tổng số phiếu yêu cầu: 1.890 phiếu
Tổng số câu hỏi: 3.741 câu tương ứng với từng hoại hình thông tin cụ
thể như sau:
- Biên bản hội trường: 59 yêu cầu

- Sách: 1.536 yêu cầu
- Số liệu, tư liệu: 29 yêu cầu
- Tài liệu tham khảo: 1.264 yêu cầu
- Thông tin chuyên đề: 730 yêu cầu
- Thông tin tổng hợp: 15 yêu cầu
- Tin hình, ảnh tư liệu: 78 yêu cầu
- Văn bản pháp quy: 33 yêu cầu
- Chất vấn và trả lời chất vấn: 2 yêu cầu


6. Chủ thể cung cấp thông tin


Các cơ quan, tổ chức ngoài Quốc hội



Các cơ quan của Quốc hội



Các cơ quan chuyên cung cấp thông tin:
+ Viện nghiên cứu lập pháp: cung cấp thông tin
khoa học, nghiên cứu khoa học
+ Văn phòng Quốc hội (Trung tâm Thông tin, Thư
viện và NCKH): cung cấp thông tin công chúng và
thông tin thư viện


7. Tình hình cung cấp thông tin

phục vụ kỳ họp thứ 7
Viện NCLP tiếp nhận 3.741 câu hỏi, trong đó
nguồn cung cấp tin như sau:
- Trung tâm Nghiên cứu Khoa học: 196 câu hỏi
- Trung tâm Thông tin Khoa học: 2.888 câu hỏi
- Các cơ quan của Văn phòng Quốc hội: 32 câu hỏi
- Các cơ quan của Chính phủ: 11 câu hỏi
Văn phòng Quốc hội cung cấp báo cáo tổng hợp ý
kiến công chúng về 8 dự án được xem xét tại kỳ họp cho
493 đại biểu Quốc hội; trả lời 7 yêu cầu nghiên cứu của 3
ủy ban chuyên môn của Quốc hội


8. Một số nhận xét chung
1)

Về việc sử dụng quyền yêu cầu cung cấp thông tin:



Đại biểu chủ yếu yêu cầu cung cấp thông tin trong kỳ họp Quốc
hội;



Một số đại biểu đã sử dụng hiệu quả quyền yêu cầu cung cấp
thông tin;



Các yêu cầu cung cấp số liệu còn hạn chế: 29 yêu cầu tại kỳ họp
thứ 7. Trong khi đó, số đại biểu đã yêu cầu cung cấp sách lên
tới 1.536 yêu cầu;



Đây là một quyền quan trọng nhưng việc sử dụng của đại biểu
có lẽ là chưa tối đa;



Việc sử dụng quyền của đại biểu là cơ sở cho sự phát triển hệ
thống thông tin nghiên cứu của Quốc hội


8. Một số nhận xét chung
2) Về trách nhiệm cung cấp thông tin:


Trách nhiệm cung cấp thông tin là vấn đề quan trọng
và ở tầm hiến định;



Dịch vụ thông tin nghiên cứu của Quốc hội Việt Nam
đã có những bước phát triển đáng kể sau 18 năm xây
dựng song cần được tiếp tục đổi mới;



Việc thành lập Viện NCLP là một trong những nỗ lực
để thúc đẩy công tác thông tin nghiên cứu phục vụ
Quốc hội.


8. Một số nhận xét chung
2) Về trách nhiệm cung cấp thông tin (tiếp):


Tổ chức cung cấp thông tin cho đại biểu vẫn chủ yếu được
thực hiện tại kỳ họp Quốc hội, giữa hai kỳ họp chưa thật sự
được chú trọng;



Về thông tin tham khảo chuyên sâu, vẫn chủ yếu phục vụ đại
biểu Quốc hội theo Danh mục chuyên đề đã chuẩn bị sẵn và
do cơ quan thông tin xây dựng nên;



Dung lượng các tài liệu gửi cho đại biểu Quốc hội còn khá
lớn, từ 20 – 30 trang/chuyên đề;



Một số nghiên cứu gửi cho đại biểu vẫn còn nặng về tư biện;


9. Kiến nghị bước đầu



Hoàn thiện hệ thống các quy định pháp luật
về quyền yêu cầu cung cấp thông tin và
nghĩa vụ cung cấp thông tin để đảm bảo
tính thống nhất, đồng bộ;



Tiếp tục đổi mới hệ thống cơ quan nghiên
cứu của Quốc hội theo hướng minh định rõ
giữa nghiên cứu về thiết chế Quốc hội và
dịch vụ thông tin cho đại biểu Quốc hội;


9. Kiến nghị bước đầu (tiếp)


Thúc đẩy cầu về thông tin của đại biểu Quốc
hội;



Phát triển hệ thống dịch vụ nghiên cứu và cung
cấp thông tin dựa trên cầu về thông tin của đại
biểu;



Phát triển đồng bộ thông tin nghiên cứu và

thông tin công chúng để phục vụ đại biểu Quốc
hội kết hợp hài hòa của 2 yếu tố: quyết đúng về
khoa học và quyết hợp lòng dân.


Xin trân trọng cảm ơn
sự theo dõi của Quý vị !