Bai 1. Khai niem lap trinh va ngon ngu lap trinh

Tuần : ...............
Tiết : 01
Ngày soạn:....................
Ngày giảng:..................
Chơng I: Một số khái niệm về lập trình
và ngôn ngữ lập trình
Bài 1: Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình
I. Mục đích, yêu cầu:
1. Kiến thức:
- Biết có ba lớp ngôn ngữ lập trình và các mức của ngôn ngữ lập trình: ngôn ngữ máy, hợp ngữ
và ngôn ngữ bậc cao.
- Biết vai trò của chơng trình dịch.
- Biết khái niệm biên dịch và thông dịch.
2. Kĩ năng:
- Phân biệt đợc biên dịch và thông dịch
- Hiểu đợc nhiệm vụ quan trọng của Chơng trình dịch là phát hiện lỗi cú pháp của Chơng trình
nguồn.
3. T duy:
Rèn luyện cho học sinh t duy linh hoạt khi thục hiện các thao tác.
4. Thái độ:
Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát, luôn có ý thức ham học hỏi.
- Giỳp hc sinh thờm yờu thớch v hng thỳ vi mụn hc.
II, Chuẩn bị của Giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: SGK, giáo án, STK ( máy chiếu nếu có)
2. Học sinh: SGK, chuẩn bị trớc bài ở nhà
III, Phơng pháp giảng dạy
- Thuyết trình, vấn đáp
IV, Tiến trình bài học và các hoạt động:
1. ổn định tổ choc: 2
2. Kiểm tra bài cũ: Không
3. Bài mới:

Hoạt động của Giáo viên và học sinh Nội dung
GV: Em hãy cho biết các bớc để giải
một bài toán trên máy tính.
HS: Trả lời câu hỏi
GV: Phân tích câu trả lời của học sinh
nhắc lại các bớc giải bài toán trên máy
tính đã học ở lớp 10.
GV: Vậy theo em lập trình là gì?
HS: Lập trình là sử dụng một cấu trúc
dữ liệu và các câu lệnh của một ngôn
ngữ lập trình mô tả dữ liệu và diễn đạt
* Khái niệm lập trình: Lập trình là sử dụng
cấu trúc dữ liệu và các câu lệnh của ngôn ngữ
lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt
thuật toán.
GV: Gọi một học sinh nhận xét, bổ
sung.
HS: Nhận xét, bổ sung
GV: Em hãy cho biết có mấy loại ngôn
ngữ lập trình ? (nêu khái niệm của từng
ngôn ngữ)
HS: Theo em có 3 loại ngôn ngữ lập
trình: ngôn ngữ máy, hợp ngữ, ngôn
ngữ bậc cao..
GV: Phân tích câu trả lời của học sinh
HS: Chú ý nghe
GV: Theo em làm thế nào để chuyển
chơng trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao
sang ngôn ngữ máy?
HS: Phải có chơng trình dịch để chuyển

đổi.
GV: Nhận xét.
GV: Đa ra các ví dụ:
Một ngời không biết nói tiếng Anh vậy
làm thế nào có thể nói chuyện đợc với
ngời Anh?
HS: Phải có ngời phiên dịch
GV: Khi một ngời làm phiên dịch ngời
đó phải dịch nh thế nào?
HS: Dịch ngay khi hai ngời nói chuyện.
GV: Khi một ngời muốn dịch một cuốn
các thao tác của thuật toán.
- Có ba loại ngôn ngữ lập trình:
Ngôn ngữ máy, hợp ngữ, ngôn ngữ bậc cao..
Chuơng trình viết bằng ngôn ngữ lập trình
bậc cao nói chung không phụ thuộc vào loại
máy, nghĩa là một chơng trình có thể thực
hiện trên nhiều loại máy tính khác nhau. Ch-
ơng trình viết bằng ngôn ngữ máy có thể đợc
nạp trực tiếp vào bộ nhớ và thực hiện ngay.
Chơng trình viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc
cao phải đợc chuyển đổi thành chơng trình
trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện đợc.
- Chơng trình đặc biệt có chức năng chuyển
đổi chơng trình viết bằng ngôn gnữ lập trình
bậc cao thành chơng trình thực hiện đợc trên
máy tính đợc gọi là chơng trình dịch.
- Chơng trình dịch nhận đầu vào là chơng
trình viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc cao
(Chơng trình nguồn), thực hiện chuyển đổi

sang ngôn ngữ máy (chơng trình đích).
CT nguồn Chơng trình dịch CT đích
Chơng trình dịch có hai loại: Biên dịch và
Thông dịch.
a, Thông dịch (InterPreter): Dịch lần lợt
từng câu lệnh và lệnh thực hiện ngáy câu lệnh
ấy.
Thông dịch là việc lặp lại dãy các bớc sau:
1. Kiểm tra tính đúng đắn của câu lệnh
tiếp theo trong chơng trình nguồn.
2. Chuyển đổi các câu lệnh đó thành một
hay nhiều câu lệnh trong ngôn ngữ
máy.
3. Thực hiện các câu lệnh vừa chuyển đổi
đợc.
Nh vậy, quá trình dịch và thực hiện các câu
lệnh là luân phiên.
b, Biên dịch (Compiler) Thực hiện các bớc
sau:
- Duyệt kiểm tra phát hiện lỗi và kiểm tra
tính đúng đắn của các câu lệnh trong chơng
sách từ tiếng Anh sang tiếng Việt thì
phải làm thế náo?
HS: Phải dịch toàn bộ cuốn sách đó
sang tiếng Việt để có thể đọc đợc.
GV: Vây một ngời làm phiên dịch cho
một ngời Anh giao tiếp với ngời Việt
thì phải làm thế nào?
HS: Ngời phiên dịch, dịch ngay từng
câu khi hai ngời nói chuyện.

GV: lấy ví dụ về biên dịch và thông
dịch cho học sinh có thể hình dung đợc
mỗi công việc.
HS: Nghe, quan sát.
trình nguồn.
- Dịch toàn bộ chơng trình nguồn thành một
chơng trình đích có thể thực hiện trên máy và
có thể lu trữ để sử dụng lại khi cần thiết.
Nh vậy: Trong biên dich cả chơng trình
nguồn và chơng trình đích có thể lu trữ lại để
sử dụng về sau.
V. Củng cố:
- Nhắc lại một số khái niệm mới
- Phân biệt đợc điểm khác nhau của Thông dịch và biên dịch.
VI, bài tập về nhà:
- Trả lời các câu hỏi và bài tập SGK/13
- Chuẩn bị trớc bài 2.