skkn một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26

MỤC LỤC

NỘI DUNG
Mục lục
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
II. Nội dung
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng
2.1. Thuận lợi, khó khăn
2.2. Thành công, hạn chế
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã
đặt ra.
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu giải pháp, biện pháp
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
3.3.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
3.4.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
3.5.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu.
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn
đề nghiên cứu.
III. Kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
2. Kiến nghị
IV. Tài liệu tham khảo

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

Trang
1
2
2
2
3
3
3
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
17
17
18
18
19
19
19
21

1


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài.
Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ quan trọng vào bậc nhất là
trau dồi ngôn ngữ cho học sinh, trang bị cho học sinh những tri thức Việt ngữ học
và quy tắc sử dụng chúng trong hoạt động giao tiếp. Trong các tiết của bộ môn
Tiếng Việt, luyện viết là một trong những tiết học có vai trò quan trọng, bởi đây là
tiết hình thành, rèn luyện và phát triển kỹ năng viết. Rèn chữ viết chính tả cung
cấp cho học sinh biết quy tắc chính tả và thói quen viết chữ ghi âm Tiếng Việt
đúng và chuẩn. Nắm vững chính tả học sinh mới có thể nói được, viết được, nói
hay, viết hay… góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt, thứ của cải vô
cùng quý báu của dân tộc ta. Sự thống nhất chính tả thể hiện tính thống nhất của
một ngôn ngữ. Chính tả có thống nhất thì việc giao tiếp bằng ngôn ngữ viết mới
không bị trở ngại giữa các địa phương, cũng như giữa các thế hệ với nhau.
Mục tiêu đầu tiên của giáo dục tiểu học là rèn luyện cho học sinh kỹ năng
“đọc thông, viết thạo”. Giải quyết lỗi chính tả trong nhà trường là một trong
những nhiệm vụ quan trọng góp phần hoàn thành mục tiêu giáo dục đề ra.
Đối với học sinh bậc tiểu học việc rèn để các em viết đúng, viết chuẩn là vấn
đề vô cùng cần thiết. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 4, lớp gần cuối của bậc tiểu
học, số lượng môn học nhiều hơn vì lẽ đó các em chỉ tập trung vào viết đủ chữ
nên việc sai lỗi chính tả khi viết và trình bày bài chưa khoa học là khá phổ biến.
Việc rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp là luyện cho các em tính cẩn thận,
kiên trì, sáng tạo, óc thẩm mĩ, tính kỉ luật. Tiết luyện viết còn góp phần vào hình
thành nhân cách cho học sinh bởi vì: “Nét chữ, nết người”.
Qua nhiều năm giảng dạy tại trường tôi thấy tình trạng học sinh viết chữ xấu,

viết sai còn khá phổ biến. Đối với việc đổi mới phương pháp dạy học theo chương
trình thử nghiệm (VNEN), tiến tới thay sách giáo khoa thì việc rèn luyện kĩ năng
viết đúng, viết đẹp cho học sinh đòi hỏi ngày một cao hơn. Mặt khác việc học
ngoại ngữ để biết và thông thạo ngoại ngữ phục vụ cho công cuộc đổi mới, mở
cửa và hội nhập là một trong những tiêu chuẩn không thể thiếu được trong quá
trình đào tạo. Việc rèn, dạy cho học sinh phát âm chuẩn, viết chuẩn, viết đẹp, viết
đúng Tiếng Việt lại càng cần thiết. Từ thực tế giảng dạy, bản thân tôi đã rút ra
được một vài kinh nghiệm nhằm khắc phục tình trạng viết sai chính tả của học
sinh. Đó cũng chính là lí do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp rèn kĩ năng viết
đúng chính tả cho học sinh lớp 4” để trao đổi kinh nghiệm dạy học với các đồng
chí.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Tôi viết Sáng kiến kinh nghiệm này nhằm:
- Tìm ra những điểm yếu của học sinh khi viết bài chính tả.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

2


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
- Đưa ra những biện pháp dạy học hợp lí.
- Hệ thống những kiến thức cơ bản vào tiết dạy phù hợp với tình huống
phương ngữ vùng miền.
- Tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm giúp học sinh viết đúng chính
tả.
- Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý thức,
thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng chính tả, nhằm nâng cao chất lượng
môn Tiếng Việt.
- Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản thân
và các giáo viên trong khối dạy tốt tiết luyện viết.

- Giúp cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của tiết luyện
viết, kiên trì rèn luyện cho các em viết đúng chính tả ngay từ các lớp dưới.
- Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng chính tả, rèn luyện chữ viết sạch
đẹp trong học sinh.
3. Đối tượng nghiên cứu
Kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nguyễn Thị
Minh Khai .
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trong điều kiện và năng lực có hạn, đề tài chỉ đi sâu vào nghiên cứu và áp
dụng rèn viết đúng chữ viết Tiếng Việt cho học sinh lớp 4 góp phần nâng cao chất
lượng học tập ở các môn học.
Tôi bắt đầu nghiên cứu và thực hiện từ năm học 2014 – 2015 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp thống kê, phân tích.
Phương pháp luyện tập
Phương pháp tuyên dương, khen thưởng
Phương pháp đối chiếu và so sánh kết quả sau khi vận dụng các biện pháp
trên.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Tiếng Việt là ngôn ngữ chung thống nhất trên toàn đất nước Việt Nam, nhưng
mỗi vùng đều có sự khác biệt về cách phát âm của từng địa phương. Những cách
phát âm đó làm cho Tiếng Việt thêm giàu đẹp, phong phú. Cho nên khi đối thoại
với nhau ta đều có thể nghe và hiểu được. Mặt khác của sự khác biệt về phát âm
giữa các địa phương lại dẫn đến tình trạng viết sai chính tả do phát âm. Trong
cuộc sống của con người, cụ thể là người Việt Nam không chỉ giao tiếp bằng ngôn
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

3

ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
ngữ nói mà còn giao tiếp bằng ngôn ngữ viết. Như trong lĩnh vực học tập nghiên
cứu tài liệu cũng như việc giao tiếp giữa người với người, giữa các thế hệ đời
trước với đời sau. Tiếng Việt là công cụ để giao tiếp tư duy và học tập, trong thực
tế cuộc sống của con người, người ta vẫn thường có câu: “Văn hay không bằng
chữ tốt”. Chính vì vậy yêu cầu đặt ra trong việc giao tiếp bằng ngôn ngữ viết là
làm sao phải đảm bảo được người đọc hiểu đúng hoàn toàn ý nghĩa, nội dung
trong văn bản của người viết. Viết đúng chính tả là giúp cho học sinh có điều kiện
sử dụng Tiếng Việt đạt hiệu quả cao trong việc học tập các môn học khác trong
nhà trường. Để đạt được yêu cầu này trên lĩnh vực chữ viết phải được thể hiện
một cách thống nhất trên từng con chữ, từng âm tiết Tiếng Việt. Nói một cách
khác là mỗi âm vị sẽ được thể hiện bằng một hay một tổ hợp chữ cái đồng thời
mỗi từ cũng có một cách viết nhất định, thống nhất trong cộng đồng người Việt.
Về cơ bản chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm, mỗi âm vị được ghi bằng
một con chữ. Nói cách khác, giữa cách đọc và cách viết chính tả Tiếng Việt phải
thống nhất với nhau. Đọc như thế nào sẽ viết như thế ấy. Trong giờ chính tả, học
sinh sẽ xác định được cách viết đúng bằng việc tiếp nhận chính xác âm thanh của
lời nói. Cơ chế của cách viết đúng là xác lập được mối liên hệ giữa âm thanh và
chữ viết. Giữa đọc và viết, giữa tập đọc và viết chính tả có mối quan hệ mật thiết
với nhau, tập đọc là sự chuyển hoá văn bản dưới dạng âm thanh thành văn bản
viết. Vì thế, khi giao tiếp bằng ngôn ngữ, người đọc mới hiểu đúng hoàn toàn nội
dung, ý nghĩa mà người viết gửi gắm, việc viết đúng thống nhất như thế còn gọi
bằng thuật ngữ quen thuộc là chính tả. Bởi theo nghĩa gốc thì “chính tả” tức là
“phép viết đúng” hay “lối viết hợp với chuẩn”.
Qua các bài viết chính tả rèn luyện cho học sinh “tính kỉ luật, tính cẩn thận và
óc thẩm mĩ”. Đồng thời bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu quý Tiếng Việt, chữ
viết, cách biểu thị tình cảm được thể hiện trong việc viết đúng chính tả. Xuất phát
từ tính chất và tầm quan trọng của việc viết đúng chính tả như thế nên phân môn
chính tả đã được đưa vào chương trình giảng dạy của trường phổ thông. Cụ thể ở

đây là các lớp bậc tiểu học, tiết luyện viết đã được giảng dạy ở hầu hết các lớp
trong bậc học tiểu học, với nhiều hình thức khác nhau: Từ chính tả nhìn bảng,
nhìn sách để chép đến chính tả nghe - viết, nhớ - viết. Với những hình thức này
giúp học sinh có thể hiểu về quy tắc chính tả để viết đúng.
2.Thực trạng
2.1. Thuận lợi, khó khăn
Thuận lợi:
Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai, được sự chỉ đạo sát sao của Ban
giám hiệu nhà trường nên ngay từ đầu năm học các em đã đi vào nề nếp, có ý thức
trong học tập cũng như các hoạt động khác.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

4


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Về cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đảm bảo, phòng học ánh sáng đủ
tiêu chuẩn, bàn ghế phù hợp với lứa tuổi…Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm
tới việc rèn chữ, giữ vở của học sinh, thường xuyên tổ chức chuyên đề dạy tập
viết, dạy chính tả cho giáo viên, phát động phong trào “ Vở sạch – Chữ đẹp” trong
giáo viên và học sinh. Đội ngũ giáo viên tâm huyết với nghề, có tình thương và
trách nhiệm đối với học sinh… Những điều kiện đó đã tác động tích cực tới vấn
đề mà tôi nghiên cứu.
Khó khăn:
- Về giáo viên: Một số giáo viên phát âm chưa được chuẩn, mang nặng tiếng
địa phương, chưa nắm chắc luật chính tả.
- Về học sinh: Chưa coi trọng chưa viết, một số em còn phát âm sai, bút mực
không đúng quy định, các em không quen dùng bút máy. Phần đa bố mẹ các em
làm nghề nông chưa quan tâm tới chữ viết của các em.
2.2.Thành công, hạn chế

Thành công:
Tìm ra được cách hướng dẫn giúp các em viết đúng, viết đẹp, chữ viết có
nhiều sáng tạo. Giáo viên không ngại khó, ngại khổ hướng dẫn học sinh, còn học
sinh tích cực rèn luyện, thường xuyên trau dồi chữ viết của mình. Học sinh không
xem nhẹ về chữ viết mà ngày một chú trọng hơn và luôn biết giữ gìn vở sạnh chữ
đẹp để có thể tham gia phong trào thi “Vở sạch – chữ đẹp của trường tổ chức”.
Giáo viên có thêm một số kinh nghiệm trong dạy chữ viết cho học sinh.
Hạn chế:
Một số giáo viên còn chưa tự giác rèn chữ viết mẫu của mình, chưa nắm bắt
kịp thời mẫu chữ mới. Gia đình học sinh không quan tâm nhiều đến chữ viết của
con mình mà chỉ giao nhiệm vụ cho giáo viên mà không kèm viết ở nhà. Hiện nay
đang đẩy mạnh công nghệ thông tin nên hầu hết các loại hồ sơ đều được vi tính
hóa nên cũng có phần tác động đến chữ viết của giáo viên. Một số giáo viên chưa
mạnh dạn đề xuất với nhà trường quan tâm đến việc bồi dưỡng chữ viết, biểu
dương khen ngợi kịp thời những học sinh đạt thành tích về chữ viết.
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
Mặt mạnh
Đa số giáo viên đều có ý thức rèn chữ viết của bản thân và cho cả học sinh,
luôn tự tin về chữ viết của mình. Phong trào Vở sạch – chữ đẹp luôn được Ban
giám hiệu, giáo viên quan tâm. Học sinh nắm được cách viết, biết cách trình bày
theo từng kiểu bài, biết cách viết chữ hoa sáng tạo. Viết kịp tốc độ theo chuẩn kiến
thức kĩ năng của từng lớp học.
Mặt yếu
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

5


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Một số giáo viên chữ viết chưa được đẹp, chưa có kinh nghiệm và biện pháp

tốt để rèn chữ viết cho học sinh. Học sinh viết chưa đúng mẫu, chưa đúng độ cao,
khoảnh cách giữa các chữ không đồng đều, điểm đặt dấu phụ, dấu thanh chưa
đúng quy định. Một số em còn viết hoa tùy tiện, chưa nắm được luật chính tả.
Chưa phân biệt được cách trình bày bài thơ, đoạn văn. Ngồi viết chưa đúng tư thế,
ý thức giữ vở chưa cao...
2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
Qua thực tế giảng dạy nhiều năm ở lớp 4, bản thân tôi được gần gũi, tiếp xúc,
trao đổi với học sinh, với phụ huynh học sinh, với các đồng nghiệp trong trường
và đi đến kết luận. Tình trạng viết sai chính tả của học sinh lớp 4 là do những
nguyên nhân chủ yếu sau :
- Do ảnh hưởng của cách phát âm tiếng địa phương: vì đối tượng học sinh
của tôi đều con em có bố mẹ thuộc quê hương Bình Định và Quảng Nam, ít nhiều
các em vẫn còn ảnh hưởng tiếng của bố mẹ.
-Do các em chưa có động cơ, thái độ đúng đắn trong việc học và rèn luyện
viết chính tả, khi viết các em còn lơ là, không tập trung vào bài viết, lâu ngày
thành thói quen cẩu thả "viết quen tay". Vì có nhiều em khi hỏi về quy tắc viết
hoa thì các em trả lời tương đối đầy đủ nhưng vẫn mắc rất nhiều lỗi về viết hoa.
- Do các em không nắm được nguyên tắc kết hợp các chữ cái, quy tắc viết
hoa trong Tiếng Việt, không nắm được vị trí phân bổ giữa các kí hiệu .
- Do các em chưa hiểu nghĩa của từ, chưa nhớ đầy đủ các quy tắc chính tả vì
quá trình học chính tả có liên quan mật thiết với quá trình trí nhớ. Những lỗi chính
tả do không nhớ đầy đủ các quy tắc chính tả như lẫn lộn các phụ âm đầu, các
nguyên âm,...
- Nhiều em còn có hoàn cảnh gia đình khó khăn, các em ít có điều kiện học
tập, rèn luyện và đọc thêm sách báo nên vốn từ ngữ của các em ít được mở rộng .
2.5.Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Học sinh tiểu học viết sai chính tả chủ yếu do các em bị mất căn bản từ lớp
dưới, chưa nắm vững âm, vần, chưa phân biệt được cách phát âm của giáo viên,
chưa hiểu rõ nghĩa của từ, chưa có ý thức tự học, tự rèn ở nhà, chưa chú trọng đến
chữ viết. Vì vậy lỗi học sinh thường mắc phải chủ yếu là:

- Lỗi do vô ý, chưa cẩn thận (như thiếu dấu phụ, dấu thanh).
- Lỗi về các vần khó (uya, uyu, uênh, oang, oeo, ươu, uyên, uyêt, uêch, ...)
- Lỗi do phát âm sai (at/ac, et/ec, an/ang, iu/iêu, iêc/iêt, ươc/ươt, ...)
- Lỗi do không hiểu nghĩa của từ ( để dành/ tranh giành, dở dang/ giang
sơn,...).
- Lỗi do không nắm được quy tắc chính tả ( g chỉ ghép được với a, ă, â, o, ô,
ơ, u, ư, và gh chỉ ghép được với e, ê, i).
Qua thống kê các loại lỗi, tôi thấy học sinh lớp tôi thường mắc các lỗi sau:
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

6


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Về thanh điệu: Học sinh chưa phân biệt được thanh hỏi, thanh ngã.
Ví dụ:
nghỉ hè viết thành nghĩ hè; sửa lỗi viết thành sữa lỗi; lịch sử viết
thành lịch sữ; ..
Về âm đầu: học sinh thường viết lẫn các chữ ghi âm đầu sau:
Ví dụ: giữ gìn viết thành dữ gìn; xẻ gỗ viết thành sẻ gỗ; trân trọng viết
thành chân trọng;...
Về âm cuối: học sinh thường viết lẫn các chữ ghi âm cuối trong các vần sau:
Ví dụ: ac/at: gật đầu viết thành gậc đầu;...
in/ inh: inh ỏi viết thành in ỏi;...
iêc/iêt:thiết tha viết thành thiếc tha;...
ươc/ươt: trượt ngã viết thành trược ngã;...
n/ng: bản làng viết thành bản làn;...
Về viết hoa: Đây là lỗi phổ biến và trầm trọng nhất trong các bài viết của các
em, lỗi này của các em thường gặp ở hai dạng sau:
-Lỗi viết hoa đầu câu, danh từ riêng và tên địa danh.

- Lỗi viết hoa tùy tiện thường là do thói quen.
Ngoài ra một số bài viết thường mắc các lỗi khác như trình bày, chữ viết còn
thiết nét...
Qua phân tích về các lỗi của các em, đối với học sinh lớp 4 so với yêu cầu kĩ
năng cần đạt khi viết chính tả( không quá 5 lỗi trong một bài viết thì kĩ năng viết
của các em chưa đạt yêu cầu. Thực trạng trên là rất đáng lo ngại đòi hỏi mỗi
chúng ta cần phải nghiên cứu và tìm ra biện pháp để giúp đỡ các em khắc phục
lỗi chính tả.
3. Giải pháp, biện pháp:
3.1.Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Để giúp các em hạn chế và khắc phục các lỗi cơ bản hay mắc phải đồng thời
khơi dậy lòng hứng thú say mê luyện viết thì trước tiên phải có sự kết hợp nhuần
nhuyễn giữa giáo viên và học sinh.
Cụ thể:
Đối với giáo viên: Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nâng cao trình độ, sử
dụng đồ dùng hợp lí. Quan tâm đến mọi đối trượng học sinh, chú ý hơn đến những
em viết xấu, viết sai nếu cần thiết giáo viên phải viết mẫu để các em luyện viết
theo. Tâm huyết với nghề, nhiệt tình kiên trì giúp các em luyện viết, sửa sai.
Đối với học sinh: Cần rèn kĩ năng nghe để nhớ, nhớ để viết, cần thuộc lòng
các quy tắc chính tả cơ bản. Tạo thói quen học tập, thói quen luyện viết ở nhà, làm
các bài tập chính tả và các bài luyện viết giáo viên giao. Có ý thức khắc phục các
lỗi sai mà giáo viên đã chỉ ra. Có ý thức học hỏi các bạn chữ viết đẹp trong lớp.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

7


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Muốn đề ra biện pháp thực hiện, trước hết phải tìm ra các nguyên nhân dẫn

đến việc học sinh viết sai lỗi chính tả. Theo tôi, học sinh viết sai lỗi chính tả nhiều
là do 5 nguyên nhân chính sau đây:
Học sinh chưa có ý thức viết đúng chính tả. Cụ thể là những tiếng, từ có sẵn
trong tài liệu hướng dẫn hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ thường
xuyên sử dụng nhưng vẫn viết sai. Có những giáo viên đã sửa nhiều lần nhưng
nhiều em vẫn viết sai. Một số học sinh đọc còn sai. Vì thế các em không nhớ chữ
ghi âm, tiếng và từ, dẫn đến việc thông hiểu nội dung còn hạn chế. Các em không
nhớ các qui tắc chính tả đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao viết vậy, có em còn sáng
tạo thêm các vần mới lạ như: unh, ing, âch,…Ngoài ra có em không nắm nghĩa
của từ, vốn từ ngữ tích lũy được còn rất hạn chế nên hay viết lẫn lộn các âm đầu,
âm cuối, vần và thanh.
Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội; việc nghe,
nói, đọc xem của học sinh thì rất nhiều nhưng viết thì ngày càng giảm. Học sinh
chịu sự tác động của kênh hình trong học tập nhiều hơn kênh chữ và việc lạm
dụng các vở bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm trong kiểm tra, trong thi cử làm cho
học sinh rất ít có cơ hội được viết, được rèn chính tả. Căn cứ vào các nguyên nhân
trên, tôi đề ra các biện pháp thực hiện sau đây:
a. Biện pháp 1: Phát huy tính có ý thức trong dạy chính tả
Trong tuần đầu nhận lớp, ngoài việc củng cố nề nếp lớp học, sinh hoạt nội
qui của trường, của lớp; tôi cho các em chép chính tả bài “ Quyết định độc đáo”
Quyết định độc đáo
Cách đây không lâu, lãnh đạo hội đồng thành phố Nót - tinh ghêm ở nước
Anh đã quyết định phạt tiền các công chức nói hoặc viết tiếng Anh không đúng
chuẩn. Theo quyết định này, mỗi lần mắc lỗi, công chức bị phạt 1 bảng. Ông Chủ
tịch hội đồng thành phố tuyên bố sẽ không kí bất cứ văn bản nào có lỗi ngữ pháp
và chính tả. Đây là một biện pháp mạnh nhằm giữ gìn sự trong sáng của tiếng
Anh.
Theo báo Công an nhân dân
Sau khi học sinh viết xong, tôi hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung đoạn
văn bằng các câu hỏi sau đây:

+Vì sao những công chức nước Anh lại bị phạt tiền?
+ Mỗi lần mắc lỗi, công chức bị phạt bao nhiêu ?
+ Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Anh, Ông Chủ tịch hội đồng thành phố
đã dùng biện pháp gì?
+ Vì sao viết sai lỗi chính tả lại bị phạt như vậy?
+ Muốn viết đúng chính tả thì các em phải làm sao?
Từ việc tìm hiểu bài văn này, tôi làm cho các em hiểu rằng ở đất nước nào
cũng vậy, việc viết sai lỗi chính tả sẽ làm cho người đọc, người nghe không hiểu
đúng những gì mình đã viết, thậm chí còn làm cho người đọc cảm giác khó chịu
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

8


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
và xem thường người viết. Có viết đúng chính tả thì mới học tốt môn Tiếng Việt
và các môn học khác. Nếu như các em viết sai lỗi chính tả nhiều thì sẽ bị điểm
kém môn Tiếng Việt. Việc rèn luyện kĩ năng viết chính tả không phải là một việc
làm dễ dàng nhưng chỉ cần các em chú ý khi đọc, khi viết, có ý thức viết đúng
chính tả và làm theo hướng dẫn của cô thì nhất định các em sẽ thành công.
Sau đó, tôi cho các em xem một số cuốn tập chính tả tiêu biểu (chữ viết đẹp,
trình bày sạch sẽ, hiếm sai lỗi chính tả) của học sinh năm trước để tác động vào ý
thức của học sinh.
b. Biện pháp 2: Rèn kĩ năng đọc đi đôi với luyện viết chính tả
Như chúng ta đã biết, đọc thông thì mới viết thạo. Học sinh đọc còn chậm và
sai nhiều thì không thể viết đúng chính tả. Vì đọc chưa thông nên khi viết chính tả
các em thường mắc các lỗi do không nắm vững chính tự và cấu trúc âm tiết Tiếng
Việt. Vì vậy, đối với những học sinh này, trước hết tôi phải chú trọng khâu luyện
đọc cho các em.
Hàng ngày trên lớp, tôi chú ý rèn đọc cho các em bằng cách:

- Gọi các em đọc bài nhiều lần những chữ hay đọc sai, kiên trì sửa lỗi cho
từng em.
- Tổ chức cho các em đọc bài nhóm đôi .
- Phân công học sinh đọc tốt, phát âm đúng đọc cùng các em này.
- Giao bài cho các em luyện đọc và viết bài ở nhà; ngày sau kiểm tra và nhận
xét.
- Khuyến khích các em học thuộc lòng một đoạn văn hay một vài khổ thơ, rồi
nhớ - viết đoạn văn hay khổ thơ đã thuộc.
c. Biện pháp 3: Dạy chính tả theo khu vực
Cách phát âm theo phương ngữ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc viết đúng
chính tả của học sinh Tiểu học. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc học sinh
viết sai lỗi chính tả nhiều. Nhưng chúng ta không thể bắt buộc, không thể luyện
cho các em đọc đúng chính âm được. Chúng ta chỉ có thể khắc phục lỗi chính tả
cho học sinh ở mỗi vùng miền khác nhau bằng cách Dạy chính tả theo khu vực.
Nghĩa là, chúng ta phải xác định được “trọng điểm chính tả” cần dạy cho học sinh,
nội dung về giảng dạy chính tả phải phù hợp với tình hình thực tế mắc lỗi chính tả
của học sinh ở địa phương đó. Hiện nay, Tài liệu hướng dẫn Tiếng Việt đã có
những bài tập chính tả cho giáo viên lựa chọn hoặc giáo viên có thể tự soạn nội
dung bài tập sao cho phù hợp với học sinh thuộc vùng miền mình đang dạy. Đó là
điều kiện thuận lợi cho giáo viên, nhưng cũng là những khó khăn đòi hỏi sự sáng
tạo, sự đầu tư nhiều cho bài dạy ở mỗi giáo viên. Để dạy chính tả theo khu vực, tôi
tiến hành như sau:
Điều tra, phát hiện và tổng hợp những lỗi chính tả cơ bản của học sinh.
Lỗi mà đa số học sinh lớp tôi mắc phải chủ yếu là lỗi do ảnh hưởng của cách phát
âm theo phương ngữ. Cụ thể:
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

9

ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
- Lẫn lộn các phụ âm đầu (v/d/gi; r/g; x/s; tr/ch).
- Lẫn lộn các vần ( âc/ât; in/ inh; iêc/iêt; ươc/ươt).
- Lẫn lộn các âm cuối ( n/ng; n/nh).
- Lẫn lộn thanh hỏi, thanh ngã.
Căn cứ vào kết quả điều tra, tôi tiến hành lập bảng tổng hợp sau đây và phát
đến từng học sinh.
BẢNG TỔNG HỢP MỘT SỐ LỖI CHÍNH TẢ THƯỜNG MẮC PHẢI
Ví dụ
Các lỗi chính tả

Viết đúng

1.Lẫn lộn âm đầu
- v/d/gi
- r/g;
- x/s;
- tr/ch
2. Lẫn lộn các vần:
- iu/ iêu
- in/ inh
- in/ iên
- ui/ uôi
- êu/ iêu
3. Lẫn lộn các âm cuối:
- n/ng
- t/c
4. Lẫn lộn thanh hỏi,
thanh ngã

Viết sai

- vẻ vang, gia đình
- gọn gàng, cá rô
- hoa sen, màu xanh
- cây tre, trân trọng

- dẻ dang, da đình
- rọn ràng, cá gô
- hoa xen, màu sanh
- cây che, chân chọng

- dịu dàng, kì diệu
- niềm tin, trắng tinh
- quả chín, đàn kiến
- mặt mũi, cuối cùng
- đều đặn, kêu gọi,…

- diệu dàng, kì dịu
- niềm tinh, trắng tin
- quả chính, đàn kín
- mặt muỗi, cúi cùng
- điều đặn, kiêu gọi

- buôn làng, mong muốn -buông làng, mong muống
- đôi mắt, ăn mặc
- đôi mắc, ăn mặt
- vĩ đại/ vỉ thuốc, mãnh - vỉ đại, vĩ thuốc, mảnh liệt,
liệt/ mảnh vải, nỗi buồn/ mãnh vải, nổi buồn, nỗi trôi,
nổi trôi, cái mũi/ mủi

cái mủi, mũi lòng,…
lòng,

5. Lỗi riêng biệt
Ở hàng ngang thứ năm, em nào mắc lỗi, tôi mới ghi vào. Mặt sau của bảng
tổng hợp này, tôi lập bảng theo dõi việc sửa lỗi của học sinh trong nửa học kì I
(một năm 4 lần).
BẢNG THEO DÕI VIỆC SỬA LỖI
TT

Tên bài

Tổng

Các lỗi cụ thể

Sửa lỗi

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

10


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

1

2
3
4

5

6

chính tả
Việt
Nam
thân yêu
Lương
Ngọc
Quyến
Thư gửi
các học
sinh
Anh bộ
đội Cụ
Hồ gốc
Bỉ
Một
chuyên
gia máy
xúc
Ê- mi- li,
con…

số lỗi
…..

…………………….

………………………

………………………..
………………………..

…….

………………………
……………………….

………………………..
…………………………

…….

………………………… ………………………
……………………….
……………………….

…….

……………………….
……………………….
……………………….

………………………..
………………………...
……………………….

…….

……………………….
………………………
……………………….

……………………….
……………………….
………………………..

………………………..
……………………….

………………………..
……………………

……

Dòng
……………………….. ………………………..
7
kinh quê ……. ……………………….
………………………
hương
Kì diệu
……………………….. ………………………..
8
rừng
……. ……………………….
……………………….
xanh

Tiếng
………………………… ……………………….
đàn Ba……. ……………………….. ………………………..
9
la-lai-ca
……………………….. ………………………..
trên sông
Đà
Sau khi trả bài chính tả, tôi hướng dẫn các em cách ghi các lỗi và sửa lại cho
đúng (ghi từ chứa tiếng sai để hiểu nghĩa rồi viết lại đúng chính tả), sửa trong vở
luyện viết, sau đó ghi vào bảng tổng hợp. Mấy tuần đầu, những em viết sai nhiều,
tôi nhắc nhở và khuyến khích các em về nhà chép lại bài cho đẹp và đúng chính
tả. Hết nửa kì, tôi thu bảng tổng hợp và vở chính tả của học sinh để kiểm tra đánh giá, chọn ra 5 học sinh tiến bộ nhất để khen thưởng. Nhờ có bảng tổng hợp
này, các em có ý thức hơn trong việc rèn luyện chữ viết, thi đua viết đúng chính
tả.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

11


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

d. Biện pháp 4: Kết hợp ghi nhớ hình thức chữ viết của từ và nghĩa của từ
Việc nắm nghĩa từ rất quan trọng. Hiểu nghĩa của từ là một trong những cơ
sở giúp học sinh viết đúng chính tả. Đó là đặc trưng quan trọng về phương diện
ngôn ngữ của chính tả Tiếng Việt, nó sẽ giúp học sinh giải quyết được những lỗi
chính tả do ảnh hưởng cách phát âm theo phương ngữ. Vì vậy có thể nói rằng
chính tả Tiếng Việt còn gọi là chính tả ngữ nghĩa. Học sinh lớp tôi viết sai chính
tả, một phần lớn là do các em không nắm được nghĩa của từ. Vì thế, khi dạy chính
tả hoặc dạy các tiết học khác của môn Tiếng Việt, tôi luôn chú ý giúp các em:

- Hiểu nghĩa của từ, phân biệt từ này với từ khác để các em ghi nhớ cách viết
của mỗi từ.
Ví dụ: Nếu tôi đọc một từ có hình thức ngữ âm là “ dành” thì học sinh sẽ
lúng túng trong việc xác định hình thức chữ viết của từ này. Nhưng nếu tôi đặt nó
vào một ngữ cảnh hay gắn cho nó một nghĩa xác định như: Em để dành tiền mua
sách truyện Thiếu nhi./ Trong trận đấu bóng đá ngày mai, các em phải giành lấy
chiến thắng./ Các em đọc rõ ràng, rành mạch để cả lớp cùng nghe. Như vậy học
sinh sẽ dễ dàng viết đúng chính tả.
Khi đọc chính tả cho học sinh viết, tôi đọc từng cụm từ (diễn đạt một ý nhỏ);
tôi luôn nhắc nhở các em chú ý lắng nghe, hiểu nghĩa từ để viết đúng chính tả
Khi học sinh sửa lỗi trong bài chính tả, tôi yêu cầu các em ghi từ chứa tiếng
sai rồi sửa lại cho đúng; không nên chỉ ghi một tiếng sai rồi sửa lại, sửa như vậy
các em sẽ không ghi nhớ các từ đã viết sai.
Trong các tiết đọc hiểu, tôi tập cho các em tìm cách ngắt giọng ở những câu
dài, ngắt nghỉ đúng các dấu câu, giải nghĩa các từ khó.
Khi học sinh làm bài tập chính tả, tôi chọn các bài theo phương ngữ Nam
Bộ, tập trung vào các “trọng điểm chính tả” để khắc phục các lỗi chính tả do cách
phát âm của địa phương. Ngoài việc hướng dẫn các học sinh làm các bài tập trong
tài liệu hướng dẫn học, tôi còn thay đổi hình thức và nội dung bài tập bằng cách
vận dụng nguyên tắc phối hợp giữa phương pháp tích cực với phương pháp tiêu
cực. Nghĩa là tôi hướng dẫn học sinh làm các bài tập chính tả theo hướng loại bỏ
cái sai, xác định cái đúng. Theo cách này, tôi đã điều chỉnh và thay đổi nội dung
và hình thức một số bài tập trong tài liệu hướng dẫn học nhưng vẫn bám sát yêu
cầu cần đạt của bài học.
Ví dụ: Bài tập chính tả tuần 16 ( Tài liệu trang 115 ) yêu cầu tìm các từ ngữ
chứa các tiếng vàng- dàng; vào-dào, vỗ- dỗ. Thay vì cho các em tìm từ chứa các
tiếng đã cho, tôi cho sẵn các từ và yêu cầu các em tìm các từ viết sai chính tả, rồi
sửa lại cho đúng.
Chẳng hạn : Tìm các từ viết sai chính tả trong bảng dưới đây:

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

12


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
vàng - dàng
- màu vàng
- dàng bạc
- dội dàng
- dễ dàng
- dềnh dàng

vào - dào
- ra dào
- vào học
- dồi dào
- dạt dào
- dào lớp

vỗ - dỗ
- dỗ tay
- vỗ về
- sóng dỗ
- dỗ dành
- dạy dỗ

Đối với những bài tập dạng này, tôi thường tổ chức cho các em thi đua
“Tìm đúng, tìm nhanh” trong nhóm. Trong cùng một thời gian, nhóm nào tìm
được nhiều và đúng là thắng cuộc.

e. Biện pháp 5: Ôn tập giúp học sinh nắm vững các qui tắc chính tả, cung
cấp cho học sinh một số mẹo luật chính tả đơn giản, dễ nhớ.
Ở những lớp dưới, các em đã được cung cấp một số qui tắc chính tả. Lên lớp
4, các em vẫn thường xuyên được ôn lại. Nhưng không phải em nào cũng nhớ và
vận dụng để viết đúng chính tả. Việc ghi nhớ và vận đúng các qui tắc chính tả
không phải là điều dễ dàng. Nếu cứ nói, cứ giảng mãi thì rồi các em cũng vẫn cứ
quên. Để giúp các em nắm vững các qui tắc chính tả đã học một cách khái quát có
hệ thống, tôi đã chọn lọc, tổng hợp các qui tắc và một số “mẹo” chính tả ở mức độ
đơn giản để các em dễ nhớ, dễ thuộc, thậm chí khi nào quên các em có thể giở ra
xem để viết đúng chính tả. Qui tắc và mẹo luật chính tả này chỉ nằm trong 2 mặt
của một tờ giấy A4 nên học sinh rất dễ học, dễ nhớ và nhanh thuộc.
* Một số quy tắc chính tả

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

13


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
TT Các quy tắc chính
Cách viết
tả
Quy tắc viết phụ
âm đầu
-Quy tắc viết k/ c/ – Viết q trước các vần có âm đệm
1 q
ghi bằng chữ cái u.
– Viết k trước các nguyên âm e, ê,
i (iê, ia)
– Viết c trước các nguyên âm

khác còn lại.
-Quy tắc viết g /
-Viết gh, ngh trước các nguyên
gh và ng / ngh
âm e, ê, i, iê (ia).
– Viết g, ng trước các nguyên âm
khác còn lại.
Quy tắc viết âm i, - Viết i sau âm đầu
y
- Viết y sau âm đệm
2
- Khi nguyên âm này đứng một
mình thì viết là i đối với từ thuần
Việt.
- viết là y đối với từ gốc Hán.

Ví dụ

- quyển sách, quyên góp
- kể chuyện, kiên
cường, xưa kia,...
- con công,...
- ghi nhớ, ghe xuồng,
nghiên cứu, suy nghĩ…
- gà Gô, cái gùi, ...
- niềm tin, tiên tiến
- truyện, chuyển, tuyết
- âm ỉ, ầm ì, ì ạch, lợn ỉ,
ỉ ôi, í ới,…;
-y tá, y hệt, y phục, y tế,

lương y, y dược,…
-loá mắt, khoẻ khoắn, ...

Quy tắc đánh dấu – Dấu thanh thường đặt ở trên
thanh
hoặc dưới âm chính.
3
- Tiếng có âm cuối thì đặt dấu
- mượn, trườn, cuồn
thanh ở chữ cái thứ hai của
cuộn, chuối, muỗi …
nguyên âm đôi.
- Tiếng không có âm cuối thì đặt
- múa, mía, lửa, của,
dấu thanh ở chữ cái đầu của
đĩa, chĩa, …
nguyên âm đôi.
Quy tắc viết tên
riêng Việt Nam
- Tên người và
-Viết hoa tất cả các chữ cái đầu
- Võ Thị Sáu, Trần
tên địa danh Việt của mỗi tiếng tạo thành tên riêng
Quốc Toản, Nông Văn
4 nam
đó.
Dền,…
- Tên các cơ
- Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ - Trường Tiểu học Tân
quan, tổ chức,

phận tạo thành tên riêng đó.
Lập, Nhà Xuất bản Giáo
danh hiệu,…
dục,..
Quy tắc viết tên
riêng nước ngoài:
- Trường hợp
- Viết hoa theo quy tắc viết hoa - Mao Trạch Đông, Thái
phiên âm qua âm tên người, tên địa lí Việt Nam.
Lan, Hàn Quốc, …
Lương
Thị
Thanh
Hương
–
Trường
TH
Nguyễn
Thị
Minh
Khai
14
5 Hán Việt.
-Trường hợp
- Viết hoa chữ cái đầu mỗi bộ -Lu-i Pa- xtơ, Pi- e Đơ
không phiên âm
phận tạo thành tên riêng và có -gây- tê,…
qua âm Hán Việt. gạch nối giữa các tiếng.

ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

* Một số mẹo chính tả dễ nhớ
+ Mẹo tương ứng thanh điệu trong từ láy
- Trong các từ láy đôi, các dấu thanh bao giờ cũng cùng một nhóm huyềnngã- nặng hoặc không- sắc- hỏi. Học sinh dễ dàng nhớ mẹo này qua câu lục bát
sau:
Chị Huyền mang nặng, ngã đau
Anh không sắc thuốc hỏi đâu mà lành”.
+ Mẹo “ Mình nên nhớ viết dấu ngã”
Với câu thơ trên tôi phân ra cụ thể như sau:
- với m (mình) : mẫn cảm, mãnh liệt, mạnh mẽ, mĩ thuật, mĩ mãn, mĩ lệ, con
muỗi,…
- Với n (nên) : nỗ lực, phụ nữ, noãn bào, nỗi niềm,…
- Với nh (nhớ) : nhẫn nại, nhiễm bệnh, truyền nhiễm, tham nhũng, thổ
nhưỡng,..
- Với v (viết) : vĩ đại, vĩ nhân, vĩ tuyến, viễn thị, viễn cảnh, vỗ tay, cổ vũ, vũ
trụ,…
- Với d (dấu) : dưỡng sinh, nuôi dưỡng, dũng cảm, dã thú, dã man, diễm
phúc,…
- Với ng (ngã) : té ngã, ngỡ ngàng, ngưỡng mộ, ngôn ngữ, ngữ nghĩa, đội
ngũ,…
+ Mẹo nhóm nghĩa tr- ch
- Những từ chỉ quan hệ thân thuộc trong gia đình thì viết là ch chứ không
viết là tr: cha, chú, chị, cháu, chắt, chồng,…
- Những từ chỉ đồ vật trong gia đình thì viết là ch chứ không viết là tr: chai,
chum, chạn, chén, chổi, chão, chõng, chiếu,..( ngoại trừ cái tráp, đồ vật này giờ ít
dùng).
+ Mẹo nhóm nghĩa s- x
- Tên thức ăn và đồ dùng nấu ăn viết là x: xôi, xa lát, xúc xích, xì dầu, …
- Các động từ, tính từ thường viết là x: xem, xách, xẻ, xay, xát, xào, xoa, xúc,

xanh,…
- Hầu hết các danh từ còn lại đều viết là s:
+ Chỉ người : sứ giả, đại sứ, sư vãi, giáo sư, gia sư,…
+ Chỉ cây cối: sen, sung, sấu, sắn, si, sim, sậy, sầu riêng, su su ...
+ Chỉ đồ vật: sọt, sợi dây, sợi vải,…
+ Chỉ con vật: sâu, sán, sên, sếu, sóc, sò, sứa,sư tử, san hô, sơn dương…
+ Chỉ sự vật, hiện tượng: sao, sương, sông, suối, sấm, sét,…

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

15


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Có một số trường hợp ngoại lệ là danh từ nhưng lại viết là x: xe, xuồng,
xoan, xoài, túi xách, xương, xô, xẻng, xưởng, xã, trạm xá, mùa xuân. Học sinh có
thể ghi nhớ các trường hợp ngoại lệ trên bằng cách học thuộc câu văn sau:
Mùa xuân, bà Xuyến đi xuồng bằng gỗ xoan, xách một xe xoài đến xã đổi
xẻng ở xưởng, đem về trạm xá cho bệnh nhân đau xương.
+Mẹo viết d, r, gi:
Trong những từ láy đôi, nếu tiếng đầu có phụ âm l thì tiếng thứ hai có phụ
âm là d, chứ không thể là r hay gi: lò dò, lim dim
Đối với các trường hợp khác, muốn xác định cách viết đúng phải dựa vào sự
đối lập về nghĩa:
- gia (tăng thêm): gia hạn, gia tăng, tăng gia, …
- gia (nhà): gia đình, gia tài, gia sản, gia sư, gia trưởng, quản gia, gia phong,..
- da (lớp vỏ bên ngoài): da thịt, da dẻ, da trời, da mặt, …
- ra (sự di chuyển) : ra vào, ra ngoài, ra sân, ra chơi,…
Nhờ có bảng tổng hợp các qui tắc và mẹo luật chính tả này mà học sinh lớp
tôi trở nên sôi nổi học tập, em nào cũng thuộc những câu thơ về mẹo luật chính tả,

lỗi chính tả đã giảm đi đáng kể. Nhưng chỉ nắm các qui tắc và các“ mẹo” chính tả
thì vẫn chưa khắc phục được triệt để các lỗi chính tả. Vì vậy, khi dạy chính tả , tôi
phải phối hợp vận dụng cả qui tắc “ Kết hợp chính tả có ý thức với chính tả không
ý thức”. Phương pháp có ý thức vẫn được coi là chủ yếu như ghi nhớ các qui tắc,
các mẹo chính tả,…Nhưng trong một số trường hợp ghi nhớ các hiện tượng chính
tả có tính chất dự đoán, không gắn với một qui luật, qui tắc nào thì tôi dạy các em
cách “ nhớ từng chữ một”, đây cũng là giải pháp hữu hiệu, hợp lí. Bởi vì, phần lớn
những người viết đúng chính tả hiện nay đều dựa vào cách nhớ từng từ một.Theo
cách này, tôi hướng dẫn học sinh chỉ cần tập trung nhớ mặt chữ của những từ dễ
viết sai. Những từ dễ viết sai này chiếm tỉ lệ không nhiều, do đó học sinh có thể
ghi nhớ được.
Chẳng hạn như: rượu, hươu, khướu, ngoằn ngoèo, khúc khuỷu, xoong, quần
xoóc, xe goòng, …hoặc từ những chỉ viết ngã chứ không viết hỏi, từ để chỉ viết
hỏi chứ không viết ngã, từ kể chỉ viết hỏi chứ không viết ngã, …
g.Biện pháp 6: Hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi và sửa lỗi theo nhóm
Song song với việc ôn tập giúp học sinh nắm vững các qui tắc và mẹo chính
tả, việc hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi và sửa lỗi trong bài viết cũng rất quan
trọng. Đây là một thói quen mà giáo viên cần phải rèn cho học sinh, không chỉ ở
chính tả mà ở tất cả các môn học khác. Bản thân tôi đã chấm và phân loại những
học sinh thường mắc cùng một loại lỗi chính tả thành một nhóm riêng.
Ví dụ: Đặt tên nhóm theo lỗi thường mắc phải như : Nhóm âm đầu, nhóm vần,
nhóm viết hoa, nhóm thanh hỏi và thanh ngã ...
- Số em ở mỗi nhóm tuỳ tình hình thực tế của lớp .
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

16


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
- Nhóm trưởng của mỗi nhóm đó là do một em không hoặc rất ít mắc lỗi đó.

Sau khi học sinh viết xong, tôi tổ chức cho học sinh đổi vở và soát lỗi lẫn nhau.
Tôi qui định lỗi cụ thể, yêu cầu các em soát lỗi bài viết của bạn, dùng bút chì gạch
dưới chữ viết sai, tổng hợp số lỗi rồi trả về cho bạn tự sửa (ghi từ chứa tiếng sai
rồi sửa lại đúng chính tả).
Đối với những em viết sai nhiều, tôi phân công 1 học sinh viết đúng chính tả
đổi vở và soát lỗi với học sinh đó. Sau khi các em soát lỗi xong, tôi mới thu vở để
chấm.Trong giờ chính tả, tôi chỉ chấm nhanh khoảng 3-5 em. Nhưng giờ ra chơi,
tôi cố gắng chấm 1/4 lớp, chấm thật kĩ và ghi nhận xét cụ thể, khen những em có
tiến bộ. Khi trả vở cho học sinh, tôi khen ngợi những em đã soát lỗi bài viết của
bạn chính xác, tuyên dương những em có tiến bộ, nhắc nhở những em còn viết sai
nhiều về nhà sửa lỗi trong vở và trong bảng tổng hợp.
Đối với các bài tập, tôi thường tổ chức cho các em làm bài trong nhóm nhỏ
bằng nhiều hình thức thi đua như: Ai nhanh ai đúng, tìm nhanh viết đúng, … Các
nhóm ghi bài làm của nhóm mình vào bảng nhóm hoặc phiếu bài tập để cả lớp
nhận xét, bầu chọn nhóm thắng cuộc.
Đối với những tiết học khác, tôi cũng luôn nhắc nhở học sinh viết đúng chính
tả. Khi chấm đoạn văn, bài tập làm văn hoặc các bài kiểm tra của học sinh, tôi
chấm kĩ càng, tỉ mỉ, chỉ rõ các lỗi chính tả và hướng dẫn học sinh sửa lỗi khi trả
bài.
h. Biện pháp 7: Tuyên dương, khen thưởng những học sinh có tiến bộ
trong học tập
Học sinh Tiểu học rất thích được khen thưởng, tuyên dương. Các em rất
thích được cô phê những lời khen vào vở để về nhà khoe với cha mẹ. Có thể, có
em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học chính tả nhưng các em rất thích
được thầy cô, cha mẹ khen. Nhờ những lời khen đó mà các em vui sướng, thích
đến trường; tích cực, cố gắng, tự giác hơn trong học tập. Hiểu đặc điểm tâm lí của
các em như vậy nên tôi luôn động viên, khuyến khích các em; tôi luôn theo dõi sát
quá trình học tập của học sinh, dù chỉ một tiến bộ nhỏ của các em về thái độ học
tập cũng như kết quả học tập, tôi đều khen ngợi kịp thời.
Đối với những có bài viết đúng, sạch đẹp, tôi thường ghi nhận xét vào vở với

các dòng chữ như : “Chữ viết của em đều, đẹp có sáng tạo, cô khen” hoặc “Bài
viết của em thật xuất sắc, cô rất tự hào về chữ viết của em…. và biểu dương các
em trước lớp.
Đối với những học sinh viết sai chính tả nhiều, tôi luôn dành thời gian hướng
dẫn các em sữa lỗi ngay tại lớp. Cứ nửa học kì, tôi chọn ra 5 em có tiến bộ nhất để
khen thưởng. Phần thưởng chỉ là hai cuốn vở có chữ kí của tôi và được tôi bao
bìa, dán nhãn cẩn thận hoặc một cây viết (loại có thể thay ngòi), hoặc một cây bút
chì, cục tẩy,…Phần thưởng tuy nhỏ nhưng các em rất vui, rất hãnh diện.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

17


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

3.3.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Nghiên cứu kĩ từng dạng bài, kiểu lỗi để chuẩn bị hệ thống bài tập giúp học
sinh viết tốt chính tả.
Ngay từ các tiết học đầu tiên, giáo viên hướng dẫn và thống nhất với học sinh
các bước thực hiện khi viết một đoạn, bài chính tả.
Khi viết, giọng đọc của giáo viên cần phải rõ ràng, chính xác, không đọc quá
nhanh; khi đọc những chữ học sinh thường viết sai phải đọc chậm và nhắc nhở các
em chú ý; khích lệ, khuyến khích những học sinh viết đẹp, viết được chữ hoa sáng
tạo để giúp các em có hứng thú hơn trong giờ viết chính tả.
3.4.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Biện pháp 1 là tiền đề để thực hiện các biệp pháp 2, 3, 4, 5, 6. Tuy nhiên
trong các biện pháp trên thì biện pháp 2, 3 và 5 là biện pháp quan trọng nhất vì nó
xác định được chữ viết phải thế nào thì mới đúng, mới đẹp, mới hiệu quả nhất, đạt
được mục tiêu bài học.
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu

Bằng các biện pháp, các hình thức tổ chức phù hợp nói trên, tôi đã từng bước
hình thành ở học sinh năng lực và thói quen viết đúng chính tả. Chất lượng chữ
viết của học sinh được nâng lên rõ rệt. Không những học sinh yêu thích luyện viết
mà học sinh còn linh hoạt, chủ động trong khi viết chữ hoa sáng tạo mà và cũng
rất tự tin khi học các môn khác. Nhận thức về chữ viết của mỗi giáo viên được
nâng lên. Giáo viên không còn ngại rèn chữ mà còn cùng học sinh tham gia vào
việc rèn chữ thường xuyên hơn.
Kết quả khảo nghiệm cụ thể như sau:
Mức độ đạt
được của
học sinh
Học sinh
mong chờ
đến giờ
luyện viết
Học sinh chỉ
vì yêu cầu

Năm học 2014- 2015
(25 học sinh)
Sau khi
Trước khi
thực hiện
thực hiện
12
em
8 em

48%

32%

20
em

80%

4 em 16%

Học kì 1 năm học 2015-2016
(28 học sinh)
Trước khi
Sau khi thực
thực hiện
hiện
13
em

46.5% 21
em

75%

9 em

32.1% 5 em

17.9 %

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

18


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
của thầy cô
Không thích
học tiết
5 em
luyện viết

20 %

1 em 4%

6 em

21.4% 2 em

7.1%

4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Thông qua khảo nghiệm, giúp giáo viên nắm bắt được một cách chính xác
thực trạng của vấn đề mà đề tài nghiên cứu. Từ đó đưa ra các giải pháp hợp lý
nhất nhằm giải quyết vấn đề, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện các giải pháp để
có những điều chỉnh hợp lý trong quá trình thực hiện.
Việc phát triển đề tài và áp dụng hiệu quả đối với các đối tượng học sinh tại
đơn vị trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai đã thu được kết quả rất đáng khích
lệ và thực sự có ý nghĩa khoa học. Chất lượng dạy học tiết luyện viết lớp 4 của

trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai được nâng lên qua từng năm sẽ là cơ sở
khoa học để các giáo viên trong và ngoài nhà trường có thể tham khảo, nghiên cứu
và phát triển đề tài ở mức cao hơn.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1.Kết luận:
Để đạt hiệu quả cao trong công tác rèn chữ viết cho học sinh, người giáo viên
tiểu học cần phải:
- Xác định luyện viết đúng, đẹp cho học sinh là một trong những vấn đề quan
trọng và thiết thực để nâng cao hiệu quả học tập.
- Viết chữ đẹp, đúng mẫu và luôn viết đúng chính tả. Phải theo dõi, khảo sát
thường xuyên để nắm đối tượng học sinh qua đó có biện pháp phù hợp.
- Xác định và tập trung vào “trọng điểm chính tả” cần dạy, biết vận dụng
những kiến thức về ngữ âm học Tiếng Việt vào việc phân loại lỗi chính tả, phát
hiện đặc điểm của từng loại lỗi, nhất là việc xây dựng các qui tắc chính tả các “
mẹo” chính tả, giúp học sinh ghi nhớ cách viết một cách khái quát, có hệ thống .
-Tạo bầu không khí thân thiện, thái độ cởi mở, tư thế sẵn sàng hợp tác và
giúp đỡ các em trong quá trình luyện viết.
- Giúp học sinh thống kê những lỗi mà các em hay sai vào sổ tay Tiếng việt.
Thường xuyên chấm chữa ghi nhận xét thật cụ thể, rõ ràng; Tận tình dạy bảo, ân
cần hướng dẫn và giúp đỡ những học sinh yếu; thường xuyên kiểm tra vở, nhắc
nhở các em cách trình bày, cách sửa lỗi trong vở ; động viên, tuyên dương và khen
thưởng những học sinh có nhiều tiến bộ.
- Bên cạnh đó, ngay từ các lớp dưới, các em cũng cần được rèn viết với
những con chữ đúng mẫu và đẹp.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

19


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4

* Về học sinh cần:
Có thái độ học tập đúng đắn trong giờ luyện viết. Tích cực tham gia luyện
viết thường xuyên, luôn có ý thức học hỏi trao dồi chữ viết của mình mọi lúc, mọi
nơi. Phải có thói quen cẩn thận, trình bày những bài viết đẹp, có thẩm mĩ.
2.Kiến nghị:
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi về việc rèn kĩ năng viết đúng
chính tả. Thực tế trong khi giảng dạy mỗi giáo viên đều có suy nghĩ, kinh nghiệm,
bí quyết nghề nghiệp riêng của mình xong đều đi đến mục đích cuối cùng là nâng
cao chất lượng dạy và học.
Tôi rất mong được sự góp ý chân thành của Hội đồng khoa học và lãnh đạo
cấp trên đóng góp ý kiến để đề tài của tôi thêm phong phú, hoàn thiện hơn giúp tôi
có thể rút kinh nghiệm và vận dụng vào giảng dạy ngày càng tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn.
Ea Bông ngày 10/3/2016
Người viết
Lương Thị Thanh Hương
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Chủ tịch hội đồng

Nguyễn Thị Minh Thủy
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

20


ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

IV. Tài liệu nghiên cứu.
TT
1
2
3
4
5
6
7

Tài liệu

Tác giả

Tài liệu hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 4, Nhà xuất bản Giáo dục Việt
tập 1 + 2
Nam
Nhà xuất bản Giáo dục Việt
Vở bài tập Tiếng Việt lớp 4, tập 1 + 2
Nam
Nguyễn Đình Cao, Nhà xuất
Sổ tay chính tả Tiếng Việt tiểu học
bản Giáo Dục.
Hoàng Văn Thung - Đỗ Văn
Dạy và học chính tả ở tiểu học
Thảo, Nhà xuất bản Giáo
Dục.
Phan Ngọc, Nhà xuất bản
Chữa lỗi chính tả cho học sinh
Giáo Dục
Giúp em luyện chữ đẹp lớp 4, tập 1
Nhà xuất bản Giáo Dục.
Tạp chí thế giới trong ta.

Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai

21