KỸ NĂNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHÒNG CHỐNG đuối nước ở TRẺ EM

Mở đầu
I.Đặt vấn đề
Theo thống kê của Bộ GDĐT qua các năm, có khoảng 1.700 em tử vong vì đuối
nước trong tổng số 2.769 ca tử vong do tai nạn thương tích. Ở nước ta, tỷ lệ tử
vong do đuối nước ở trẻ em cao gấp 10 lần các nước phát triển.
Trước thực trạng đó, tất cả các cấp, các ngành đã và đang hết sức chú trọng đến
công tác phòng tránh đuối nước cho trẻ em, trong đó ngành giáo dục đặt biệt quan
tâm đến vấn đề này vì hầu hết trẻ em là học sinh, đang được sự giáo dục, đào tạo
của ngành. Vì vậy, Nhằm cung cấp những hiểu biết, kỹ năng cần thiết cho trẻ em,
cho gia đình và cộng đồng về Việc phòng, chống trẻ em bị tai nạn đuối nước góp
phần giảm thiểu những tai nạn tử vong do đuối nước gây ra. Xuất phát từ những
vấn đề cấp bách trên, dựa vào cơ sở thực tế và căn cứ vào khả năng của bản thân,
tôi mạnh dạn đưa bài tham luận về: “ KỸ NĂNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ
PHÒNG CHỐNG ĐUỐI NƯỚC Ở TRẺ EM’’.
Giúp các em học sinh biết được và hình thành ý thức về nguy cơ đuối nước đang
rình rập đến sức khỏe, tính mạng của mình trước những thói quen hành động hết
sức bình thường diễn ra thường xuyên trong cuộc sống, từ đó hình thành ý thức
biết tự đề phòng, cảnh giác, có những kỹ năng cần thiết tự bảo vệ mình và bảo vệ
bạn bè, hình thành nhu cầu tập luyện và phát triển kỹ năng bơi lội.
II. Lý do chọn đề tài
Đối với các em học sinh Tiểu học Gia đình và cộng đồng nhận thức được những
nguy cơ dẫn đến đuối nước đối với trẻ em, từ đó gia đình và cộng đồng có những
hành động thiết thực để giám sát, bảo vệ trẻ em một cách đầy đủ, thay đổi, cải tạo
môi trường sống an toàn hơn. Bên cạnh đó, giúp cha mẹ học sinh, thầy cô giáo và
các lực lượng chăm sóc, bảo vệ trẻ em khác có những kỹ năng cần thiết để có thể
ứng phó cứu người không may bị tai nạn đuối nước một cách có hiệu quả và an
toàn cho bản thân.
Tăng cường hơn nữa các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về các biện pháp phòng,
tránh đuối nước trên các phương tiện thông tin của nhà trường, vào giờ sinh hoạt
dưới cờ, sinh hoạt lớp, … bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú; vận động,
khuyến khích phụ huynh, tạo điều kiện cho trẻ em, học sinh tham gia các lớp học

bơi trong dịp hè,trẻ em, học sinh tham gia bơi cần có sự giám sát của người lớn.


Giúp học sinh nâng cao nhận thức, kỹ năng, chủ động phòng tránh tai nạn thương
tích và đuối nước thông qua các hệ thống truyền thông của trường,
Đảm bảo an toàn tuyệt đối đến sức khỏe, tính mạng của học sinh trong thời gian
học tập và tham gia các hoạt động của nhà trường,
Xây dựng môi trường Nhà trương-Gia đình-Xã hội an toàn.
Để hạn chế tai nạn đuối nước cho trẻ em thì cần trách nhiệm và sự chung tay của
toàn xã hội. Để chúng ta hi vọng một mùa hè và mùa bão lũ sắp tới trên cả nước
nói chung và địa bàn các tỉnh không phải chứng kiến những vụ tai nạn sông nước
thương tâm đối với trẻ em – chủ nhân tương lai của đất nước.

Phần Nội Dung
I.Mục tiêu
1.Mục tiêu về kiến thức
- Nêu lên được giá trị của bản thân của các em
- Biết được các yếu tố ảnh hưởng đến việc không biết bơi
- Tầm quan trọng của tai nạn đuối nước
- Nhận thấy bản thân các em chưa biết về các kỹ năng phòng chống tai nạn thương
tích( đuối nước)
- Hiểu được việc nguy hiểm của đuối nước
- Vận dụng các kiến thức vào thực tế hằng ngày cho các em
- Các hiểu được một số phòng chóng tai nạn thương tích:
+ Không chơi đùa gần ô hồ,ao sông suối,giếng,chum,vại,bể nước phải có nắp đập
+ Chấp hành các quy định về an toàn khi tham gia giao thông đường thủy
+ Tập bơi khi có người lớn và phương tiện cứu hộ
+ Thực hiện các quy tắc an toàn phòng tránh đuối nước
+ Các em có ý thức phòng tránh tai nạn đuối nước và vận động các bạn cùng tham
gia

+ Dạy bơi cho các em
2. Mục tiêu về kỹ năng
- Kỹ năng nhận thức vai trò của phòng chông đuối nước
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp
- Phát triển kỹ năng làm việc nhóm và đường đối với cảm xúc
- Rèn luyện kỹ năng lắng nghe
- Rèn luyện Kỹ năng quan sát
- Rèn luyện kỹ năng đặt câu hỏi
- Rèn luyện kỹ năng phân tích tư duy tích cực,so sánh,đánh giá vai trò quan trọng
của việc gặp nguy hiểm khi chơi gần sông ô hồ
- Kỹ năng xử lý tình huống về phòng chống tai nạn thương tích
3. Mục tiêu về thái độ
- Nâng cao ý thức của học sinh tiểu học về tai nạn đuối nước của trẻ
- Nâng cao nhận thức của học sinh về cơ thách thức khi biết bảo vệ bạn thân khi bị
tai nạn đuối nước
- Hình thành cho các em cái nhìn tổng quan về bản thân việc tai nạn đuối nước
- Có thái độ ý thức được tránh nhiệm của mình khi tham gia phòng chống tai nạn
đuối nước
II. Đối tượng giáo dục của chủ đề
Chủ đề được thiết kế dành cho đối tượng lứa tuổi là học sinh tuổi Tiểu Học
III. Thông điệp của chủ đề
Phòng chống tai nạn đuối nước là một việc rất quan trọng có ảnh hưởng rất lớn đến
các em học sinh và đặc biệt nhất là các em học sinh tiểu học,tuổi này các em hay
nghịch đùa giỡn rất nhiều nhưng các em chưa nhận thức được những điều nguy
hiểm rập rè đối với bản thân của em,vì vậy việc tổ chức một tiếc học về các kĩ
năng bảo vệ bản thân cũng như học cách phòng chống tai nạn đuối nước đối với
các em là rất quan trọng nếu các em không được trang bị cho mình những kiến
thức cơ bản về tai nạn đuối nước nguy cơ rủi ro rất cao đối với các em ở tuổi này.

Cho nên việc cung cấp cho các em các kiến thức về tai nạn đuối nước là rất quan
trọng các em có những kiên thức cơ bản để bảo vệ chính mình.
IV. Phương tiện hỗ trợ
-

Giấy A4,A0.giấy nhớ
Bút lông,bút dạ.bút viết
Tình huống thảo luận
Máy chiếu
Hội trường

V. Hướng dẫn tổ chức hoạt động
Khởi động : chơi trò chơi “ ai nhanh , ai đúng”
a. Mục tiêu:
- Giúp HS khởi động và giới thiệu vào chủ đề.
- Khảo sát được sự ảnh hưởng của các yếu tố xung quanh đến việc phòng
chống tai nạn đuối nước của học sinh..
b. Cách tiến hành:
- GV hướng dẫn HS chơi trò chơi:
+ HS sẽ tham gia trả lời câu hỏi do GV đưa ra, hỏi đều được trả lời. (Câu hỏi
đính kèm ở phụ lục)
- HS chơi trả lời
- GV thảo luận lớp:
+ Các em đã chơi trò chơi như thế này lần nào chưa ?
+ Các em cảm thấy thế nào khi tham gia trò chơi ?
+ Qua trò chơi các em nhận ra được điều gì ?
- GV nhận xét và giới thiệu vào nội dung chủ đề và phát sổ tay nhật ký hành
trình tham gia các hoạt động.

c. Kết luận: - Qua trò chơi các em đã biết được các yếu tố xung quanh tác động
lên việc phòng chống tai nạn đuối nước của mình. Vì vậy các em cần phải được
học tập các kỹ năng phòng chống tai nạn đuối nước để bảo vệ cho bản thân,
trách được những tác động tiêu cực của môi trường xung quanh ảnh hưởng đến
việc tai nạ đuối nước của mình.


1. Hoạt động : : “thảo luận NHÓM ĐÔI”
a.Mục tiêu: Cho các em biết được nguy cơ do đuối nước gây ra
b.Cách tiến hành
GV đặt vấn đề:
-

theo các em khi nào thì các em có nguy cơ bị đuối nước xảy ra.
Và nếu em nhìn thấy bạn có nguy cơ bị đuối nước các em sẽ như thế nào?
Điều nguy hiểm nào sẽ xảy ra với các em đó.
học sinh lắng nghe và trả lời một cách tốt nhất và các bạn bổ sung

c. Kết luận: các em sẽ nhận biết được các nơi nguy hiểm và biết các phòng vệ bản
thân.
2. Hoạt động : “đóng vai”
a. mục tiêu : học sinh nhận biết nguy cơ và cách phong tránh đuối nước
b. cách tiến hành:
- chia nhóm cùng đóng vai thể hiện 3 tình huống một số ảnh đống vai tình huống:
+ các em sẽ làm gì khi đến bể bơi đã thấy bạn bè chơi đừ và bơi ở đó?
+ nếu thấy ai bị đuối nước các em sẽ làm gì?
- cho hs thảo luận,phân vai,tập đóng vai
- cho các nhóm lên đóng vai
c. Kết luận:
- Không chơi đùa ở gần khu vực gần nước hoặc trong môi trường nước

- Không đi bơi,tắm ở ngoài sông,ao hồ,bể bơi khi không có người lớn đi kèm hoặc
giám sát.
3. Hoạt động “hỏi trả lời”
a. mục tiêu: giúp các em nhận biết việc nên và không nên để phong tránh tai nạn
đuối nước
b. cách tiến hành:
nvxh hoỉ các em: theo các em việc gì nên làm và không nên làm để phòng chống
tai nạn đuối nước?


c.Kết luận : rút ra bài học về việc nên là và không nên cho các em.
4. hoạt động: “sắm vai Thảo luận tình huống ảnh hưởng đến việc phòng chống
tai nạn đuối nước”
a. Mục tiêu:
- HS vận dụng những kiến thức mà mình được học hỏi, nhận biết để xử lý được
những tình huống ảnh hưởng đến việc phòng chống tai nạn đuối nước.
- HS thấy được việc phòng chống tai nạn đối nước là rất quan trọng và nó có thể
tự bảo vệ chính mình.
b. Cách tiến hành:
- GV phân chia thành 4 nhóm như
- GV cho HS xem tình huống(dính kèm ở phụ lục)
-đọc lên tình huống đó
- GV phát mỗi nhóm 1 tình huống khác nhau, các nhóm có thời gian 5 phút thảo
luận để giải quyết các tình huống yêu cầu bằng cách sắm vai. (Tình huống đính
kèm phụ lục)
- Sau khi các nhóm thảo luận xong, lần lượt từng nhóm lên sắm vai và các nhóm
khác nhận xét.
- GV nhận xét các nhóm sắm vai và thông điệp của bài học.
c. Kết luận:
- Trong việc phòng chống tai nạn đuối nước luôn có nhiều yếu tố tác động đến

cuộc sống của các em. Vì thế thông qua việc sắm vai xử lý tình huống sẽ giúp cho
các em biết được phần nào những ảnh hưởng, tác động trongphòng chống tai nạn
đuối nước, từ có biết thêm cách giải quyết phù hợp cho bản thân.
5. hoạt động: “bày tỏ thái độ thông qua các câu hỏi đúng sai”
a. muc tiêu:
- giúp các em nhận thức được về việc nhận thức qua các tình huống của các em
khi gặp tai nạn đuối nước
- nâng cao nhận thức của các em và cách giải quyết khi gặp các tình huống đó
b. cách tiến hành


- giáo viên giao các câu hỏi cho sẵn cho các em hs
- từng câu hỏi giáo viên sẽ đọc và hỏi ý kiến thái độ của các em qua các các câu
hỏi trên
- các em trả lời cho các bạn bổ sung
- cô giáo kết luận đúng sai
- tuyên dương các bạn
- và nêu lên ý nghĩa tình huống
c. Kết luận
Thái độ nhận thức của từng cá nhân rất quan trọng qua hoạt động này ta có thể
nhận thấy thái độ ý thức của từng cá nhân qua các câu hỏi.
6. hoạt động : “ trãi nghiệm”
a. Mục tiêu:
- HS thấy được sự nguy hiễm qua chính trải nghiệm của bản thân.
- Rèn luyện kỹ năng bơi lội cho các em.
- giúp các em nhận thức được việc bơi lội rất quan trọng nó có thể bảo vệ mạng
sống của chúng ta.
b. Cách tiến hành:

-

-

Cho các em tập trung trãi nghiệm tập bơi tại Hồ bơi trường Tiểu học &
THCS Đức Trí (357/6 Phan Châu Trinh, Đà Nẵng) có thầy cô giáo dạy bơi
và thể dục trong trường cùng tham gia
Bước một cho các em tập luyện và nghe các thấy dạy bơi cho học các kĩ
năng bơi
Các em được học cách bơi học bơi
Chuẫn bị sẵn sàng cho các em một số chiếc phao an toàn khi bơi
Sau khi học cách bơi do thầy dạy
Các em sẽ được khởi động trước khi bơi
Trong lớp có một số bạn đã học bơi và rất tự tin bơi khi có các thầy cô
hướng dẫn
Các em còn lại không bơi được sẽ được thầy tập từng bạn học bơi tại bể bơi
đó


Sau khi tập bơi xong thầy sẽ cho các em ôn lại kiến thức trước khi bơi và
điều cần biết khi đi bơi
- Cho các em phát biểu cảm nghĩ?
- Thầy sẽ hỏi các em: nếu khi bị rơi xuống nước mà chúng ta không biết bơi
sẽn như thế nào?
- Rút ra bài học bản thân và ý nghĩa của việc biết bơi
-

c. kết luận
- qua đây giúp các em nhận thức việc nguy hiểm của tai nạn đuối nước khi
không biết bơi và có một bài học tốt khi đi bơi hoặc tập bơi.
VI. Tổng kết:

Gv yêu cầu hs nêu lên:
+ những thu hoạch,bài học mà các em rút ra thông qua các hoạt động nhật kí
hành trình
+ những kỹ năng sống cho chủ đề
- GV tổng kết lại những điều cần ghi nhớ trong chủ đề hôm nay:
+ Tầm quan trọng của việc phòng chống tai nạn đuối nước
+ Hs cần ý thức được việc ý thức chủ động và sẵn sàng trong học tập và tích
cực phòng chống ai nạn đuối nước
Phần kết luận:
Kỹ năng sống vừa mang tính cá nhân vừa mang tính xã hội. Kỹ năng sống
mang tính cá nhân là gợi cho HS cách hiểu hơn về bản thân mình, vai trò của
mình trong gia đình, trong tập thể để từ đó hướng cho các em phát huy được
thế mạnh của mình, khẳng định được mình trong cuộc sống. Kỹ năng sống
mang tính xã hội là hướng cho HS hiểu được mỗi giai đoạn phát triển của xã
hội, lịch sử vùng miền, phong tục, tập quán đòi hỏi mỗi cá nhân phải có
được kỹ năng sống thích hợp.Nói tóm lại, Kỹ năng sống nhằm giúp chúng ta
chuyển dịch kiến thức "cái chúng ta biết và thái độ, giá trị "cái chúng ta
nghĩ, tin tưởng" thành hàng động thực tế "làm gì và làm cách nào" là tích
cực nhất và mang tính xây dựng."Trong cuộc sống của chúng ta luôn cần
đến một kỹ năng sống. Nó là một trong những hoạt động thiết thực hàng đầu
để con người có một cuộc sống an toàn và khỏe mạnh. Sự hiểu biết về cuộc
sống sẽ là hành trang giúp con người hòa nhập được với cộng đồng xã hội
một cách mật thiết, gần gũi. Trong nhà trường, việc phối hợp giáo dục, rèn
kỹ năng sống cho HS là vấn đề quan trọng, cấp thiết là trách nhiệm chung
của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.Một trong số những kỹ năng quan
trọng, cần thiết đó là kỹ năng phòng chống tai nạn đuối nước đối với các em
-


hs tiểu học. Việc cung cấp cho các em kiến kiến thức cơ bản về phòng chống

ai nạn đuối nước cho HS là cả một quá trình bởi đây là nền móng giúp các
em bảo vệ chính mình, và nền móng thì cần vững chắc thực sự.. Thực tế cho
thấy, việc trang bị cho các em thanh thiếu nhi những kỹ năng ứng phó khi
gặp sự cố, đặc biệt là các em học sinh ở nông thôn, điều kiện kinh tế khó
khăn vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy, ngoài việc tăng cường
quản lý con em, học sinh thì việc rèn luyện, bồi dưỡng những kỹ năng cơ
bản cho cuộc sống là điều hết sức cần thiết.Phòng chống tai nạn đuối nước
cho trẻ em không chỉ của riêng ai, mà nó là trách nhiệm của toàn xã hội, cần
được triển khai với các giải pháp đồng bộ như: sự phối hợp của các cơ quan,
ban, ngành, đoàn thể trong việc thực hiện các biện pháp tuyên truyền hội
viên, đoàn viên của mình trong giáo dục, nhắc nhở con em về ý thức phòng,
chống đuối nước; các cơ quan thông tin đại chúng cần có các biện pháp
thông tin, giáo dục về phòng chống đuối nước trẻ em đến rộng rãi các tầng
lớp nhân dân; đặc biệt, chú trọng đến vùng khó khăn, vùng có tỷ lệ trẻ bị
đuối nước cao; gia đình và nhà trường cần trang bị kỹ năng phòng, chống
đuối nước cho trẻ em, nâng cao ý thức rèn luyện kỹ năng cứu hộ đuối nước
của người lớn. Tăng cường công tác quản lý, nâng cao vai trò, trách nhiệm
của các cấp, ngành, địa phương, có giao ước cam kết trong trường học, ấp,
khu phố, địa bàn dân cư và gia đình về việc thực hiện phòng chống tai nạn
đuối nước; đoàn thanh niên các đơn vị, địa phương chủ động tổ chức các lớp
sinh hoạt hè, thu hút các em học sinh tham gia.Điều đặc biệt cha mẹ phải là
những người đi đầu trong việc giám sát, khuyên răn con cái mình không
được tự ý ra sông, suối, ao, hồ, các công trường đang thi công tắm, bơi lội
nhất là trong mùa hè để tránh những mất mát đau lòng. Bên cạnh đó, cha mẹ,
nhà trường, các giáo viên chủ nhiệm nên nhắc nhở, giáo dục học sinh, nên
đưa ra các dẫn chứng, kể những câu chuyện về cảnh tượng, những vụ việc
về trẻ em chết đuối mà các phương tiện truyền thông đại chúng đưa tin để
các em thấy sợ và rút kinh nghiệm cho bản thân mình. Khi biết con em mình
tự ý đi tắm, bơi lội ở sông, suối, ao, hồ... cha mẹ phải đưa ra các hình thức
xử lý cứng rắn; đoàn thanh niên các đơn vị, địa phương cũng nên chủ động

nhắc nhở, cảnh báo các em trong dịp sinh hoạt hè để mỗi em luôn ý thức
được sự nguy hiểm của việc đi tắm, đi bơi lội ở sông, rạch, ao, hồ...Mong
rằng các bậc phụ huynh, nhà trường, đoàn thể cần đẩy mạnh tuyên truyền,
giáo dục nhằm nâng cao kỹ năng, ý thức phòng chống chết do đuối nước xảy
ra cho các em. Bên cạnh đó, cần dựng các biển báo, biển cấm tại những nơi
có nguy cơ xảy ra tai nạn đuối nước, hạn chế tối đa nhất những cái chết


thương tâm, đau lòng đến với con trẻ
“Vì cuộc sống an toàn, phòng, chống tai nạn, thương tích cho trẻ em”

Phụ lục
Câu hỏi trò chơi ai nhanh,ai đúng:
Câu 1: em nên tập bơi hoặc đi bơi ở đâu?
A. Bể bơi
B. Hồ bơi
C. Nơi có người lớn và có phao


D. Tất cả ý kiến trên

Câu 2. Để an toàn khi đi tắm ở ao,hồ sông,biển ta cần:
A. Chỉ cần bơi là đủ
B. Cần có người lớn và phương tiện cứu hộ
C. Chỉ cần có người lớn

Câu 3. Những việc nào không nên làm?
A. Lội qua suối,đoạn đường bị ngập lụt
B. Qua suối hay đường ngập lụt cần có người lớn đi theo
C. Các phương tiện giao thông đường thủy cần phải trang bị phao bơi

Câu 4: cần tránh làm gì khi bơi hoặc tập bơi
A. Không xuống nước bơi khi đang ra mồ hôi
B. Không bơi khi đang no quá hoặc đói quá
C. Thực hiện cả hai điều trên

Phiếu trả lời
Câu hỏi
1
2
3
4

A

B

C

D
X

X
X
X

Hoạt động sắm vai tình huống
Tình huống 1: đi học về AN thấy mấy bạn nhỏ đang tranh nhau cuối xuống hồ gần
đường để lấy quả bóng. Nếu là AN các em sẽ làm gì??
Tình huống 2: Thắng và Nam đi đá bóng về Nam rủ Thắng đi vô sông gần nhà

tắm,nếu là Thắng sẽ nói gì với Nam??
Tình huống 3: Ngọc vào nhà Nga chơi thì thấy Nga đang ngồi nhặt rau bên giếng
không xây thành không nắp đậy,nếu là Ngọc các em sẽ nói gì với Nga???
Tình huống 4: trên đường đi học về Hoa thấy đoạn đường gần nhà bị ngập
nước,nếu các em là Hoa các em sẽ làm gì????
Bày tỏ thái độ qua các câu hỏi đúng sai
Xác định cây nào là câu đứng,câu nào là câu sai trong những câu dưới đây:


Câu hỏi
Khi qua đò em thòng chân xuống nước
cho mát
Trước khi bơi phải vận động để tránh
chuột rút
ở tuổi học sinh không cần phải học bơi
Ăn cơm nó hoặc quá đói không nên tập
bơi
Biết bơi là tự bảo vệ mình và tăng
cường sức khỏe
Lúc mẹ vắng nhà, Bo dẫn em ra sông
chơi

Đáp án
S
Đ
S
Đ
Đ
S

Một số hình ảnh



TÀI LIỆU KHAM KHẢO
1. Nguyễn Công Khanh (2012), Phương pháp giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống.
NXB Đại học Sư phạm.
2. Lê Thị Duyên (2013), Đề cương bài giảng giáo dục kỹ năng sống. Khoa Tâm lý
– Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm – ĐHĐN.
3. Dương Thị Diệu Hoa (2011), Giáotrình tâm lý học phát triển, NXB Đại học Sư
phạm. 4. Công văn 463/BGDĐT-GDTX 2015 giáo dục kỹ năng sống cơ sở giáo
dục mầm non, phổ thông.
4. />5. :8086/pctainan/pages/tintuc.aspx?CateID=3&ItemID=1342
6. />