Độ ẩm không khí ; Sương mù; Mây; Mưa; Front; Các khối khí

Độ ẩm không khí
Sương mù
Mây
Mưa
Front
Các khối khí

4.4. Độ ẩm không khí – sự ngưng đọng hơi nước
4.4.1. Độ ẩm không khí:
Lượng hơi nước tạo nên độ ẩm KK, KK càng nóng càng
chứa nhiều hơi nước.
Vd: + Ở 0
o
C, lượng hơi nước chứa ttối đa là 5g.
+ Ở 20
o
C, lượng hơi nước chứa tối đa là 17g.
+ Ở 30
o
C, lượng hơi nước chứa tối đa là 30g.
Và khi ở nhiệt độ đó, lượng hơi nước chứa được như
trên gọi là KK ở trạng thái bão hào, tức là KK không thể
chứa thêm được lượng hơi nước nào nữa.

0
5
10
15
20
25

30
35
40
45
-30 -20 -10 0 10 20 30
E (mb) E (g/m3)
Sức trương hơi nước bão hòa ở nhiệt độ khác nhau

Nc cú trong khớ quyn
m ặ t n ư ớ c m ặ t đ ấ t ẩ m t h o á t h ơ i
t ừ t h ự c v ậ t
Đ ố i l ư u , l o ạ n l ư u K h y ế c h t á n B ì n h l ư u
L ê n c á c l ớ p t r ê n C h u y ể n đ ộ n g n g a n g
N h ậ p v à o l ớ p s á t m ặ t đ ấ t
B ố c h ơ i
K h ô n g k h í
đ ã b ã o h o à
N h i ệ t đ ộ l ạ i t i ế p
t ụ c g i ả m
N h ữ n g h ạ t n ư ớ c n h ỏ < 0 đ ộ
T h ể r ắ n ( t h ă n g h o a )
H ạ t n ư ớ c l ớ n d ầ n T h ắ n g s ứ c c ả n Q u á t r ì n h b ố c h ơ i
M ư a
N g ư n g k ế t
H ơ i n ư ớ c l u ô n c ó t r o n g
k h í q u y ể n
K h á i n i ệ m c h u n g
Vũng tun hon
ca nc
Tun hon nhit

Hoàn lưu của nước

4.4.2. Độ ẩm tuyệt đối và độ ẩm tương đối
* Độ ẩm tuyệt đối:
Là lượng hơi nước tính bằng gram trong 1m
3
KK ở một
thời điểm nhất định. Lượng hơi nước tối đa mà 1m
3
KK có
thể chứa được gọi là độ ẩm bão hòa, độ ẩm này thay đổi
theo nhiệt độ KK.
* Độ ẩm tương đối:
Là tỷ lệ phần trăm của lượng hơi nước cụ thể chứa
trong 1m
3
KK so với lượng hơi nước tối đa KK bão hòa ở
cùng nhiệt độ.
Ví dụ:
17g
hơi nước
20
o
C
15g
hơi nước
20
o
C

KK bão hòa
Độ ẩm tương đối
15 x 100 = 88%

4.4.3. Sương mù và mây
* Sự ngưng đọng hơi nước
Hơi nước ngưng đọng chủ yếu do nhiệt độ KK giảm.
Nhiệt độ KK giảm do môt trong những nguyên nhân:
+ KK bị bốc lên cao
+ KK di chuyển đến một nơi lạnh hơn trên lục địa cũng
như trên biển (vùng biển lạnh)
+ Sự tranh chấp giữa hai khối khí có nhiệt độ và độ ẩm
khác nhau.


S ngng ng hi nc
T r o n g k h ô n g k h í s ạ c h
f = ( 4 0 0 đ ế n 8 0 0 % )
T r o n g k h ô n g k h í c ó b ụ i
f > 1 0 0 %
H ú t ẩ m T ậ p h ợ p c á c p h ầ n t ử n ư ớ c T ă n g c ư ờ n g đ ộ b ề n v ữ n g
c ủ a c á c h ạ t n ư ớ c n h ỏ
m ớ i h ì n h t h à n h
T ạ o c ơ s ở c h o s ự h ì n h t h à n h
c á c h ạ t n ư ớ c c ó k í c h t h ư ớ c
l ớ n h ơ n
C á c n h â n c ấ u t ạ o t ừ
c á c l o ạ i m u ố i
C h ứ a a x i t , t ừ q u á
t r ì n h c h á y , n ú i l ử a

H o à t a n đ ư ợ c
K h o á n g c h ấ t t ừ đ ấ t
t h ạ c h a n h , đ ấ t s é t . . .
P r o t í t s ố n g ,
c h ế t
K h ô n g h o à t a n , n h ư n g d í n h ư ớ t
C á c h ạ t r ắ n v à l ỏ n g n h ỏ l i t i
l à m n g ư n g k ế t h ơ i n ư ớ c t r o n g k h ô n g k h í
H ạ t n h â n n g ư n g k ế t
H i ệ n t ư ợ n g h ơ i n ư ớ c c h u y ể n s a n g
t r ạ n g t h á i l ỏ n g h a y r ắ n
N g ư n g k ế t

T ậ p h ợ p c á c s ả n p h ẩ m n g ư n g k ế t c ủ a h ơ i n ư ớ c
ở n h ữ n g l ớ p ở b ê n d ư ớ i c ủ a k h í q u y ể n
n g a y s á t m ặ t đ ấ t
B ố c h ơ i t ừ m ặ t đ ệ m n ó n g
v à o K . K . l ạ n h h ơ n
b ê n t r ê n n ó
S ư ơ n g m ù b ố c h ơ i
H a i k h ố i k h í c ó n h i ệ t đ ộ
k h á c n h a u
g ầ n b ã o h o à
S . M . h ỗ n h ợ p
p h á t x ạ n h i ệ t
t r a o đ ổ i l o ạ n l ư u
v ớ i m ặ t đ ệ m l ạ n h
S . M . b ứ c x ạ
l ớ p K . K . b ê n t r ê n l ạ n h đ i
( q u a n g m â y , g i ó n h ỏ , f c a o )

S . M . b ì n h l ư u
k h ố i K . K . n ó n g d i c h u y ể n
t r ê n m ă t đ ê m l ạ n h
S . M . s ư ờ n d ố c
l ạ n h đ i đ o ạ n n h i ệ t k h i
S . M . đ ư ợ c t ạ o t h à n h
d o k h ô n g k h í b ị l ạ n h đ i
F r ô n g n ó n g đ i q u a
á p s u ấ t g i ả m , đ ộ ẩ m c a o
( d o m ư a t r ư ớ c f r ô n g )
S . M . f r ô n g n ó n g
P h â n l o ạ i t h e o đ i ề u k i ệ n h ì n h t h à n h
B á n k í n h : 5 - 5 0 m i c r o m e t
S ư ơ n g m ù
* Sng mự

Hình ảnh sương mù

Hình ảnh sương mù

Hình ảnh sương mù

* Mây
Là tập hợp các sản phẩm ngưng kết hay thăng hoa của
hơi nước ở các độ cao khác nhau trong khí quyển.
Mây được hình thành do quá trình chuyển động đi lên
của không khí ẩm và chúng bị lạnh đi một cách đoạn nhiệt
hay lạnh đi vì bức xạ.
Nhiệt độ hạ xuống dưới điểm sương, sự ngưng kết hơi
nước được thực hiện.

Không khí chuyển động đi lên do nhiều nguyện nhân,
có thể do đối lưu, có thể do KK trượt lên cao dọc theo mặt
front hoặc theo sườn đồi, núi,…

Quá trình tạo mây
C u
C b
M © y ® è i l ­ u
n h i Ö t
N s
A s
C s
C i
N ã n g
C i
C s
A s
N s
C b
L o ¹ i 1
C i
A c
C s
C b
L o ¹ i 2
L ¹ n h
M © y f r « n g
C c
A c
S c

M © y
u è n s ã n g
g i ÷ a
h a i l í p K K
F n
b · o h o µ
A c
S c
S t
b Ò n v ÷ n g
M © y d o
l o ¹ n l ­ u
S t
M © y d o
b ø c x ¹
A s > A c
N s > S c
C u > S c
C b > S c
M © y d o s ù
t a n r ·
c ñ a
m © y k h ¸ c
Q u ¸ t r × n h t ¹ o m © y

Các kiểu hình thành mây

Theo chiều cao của chân mây được chia làm 3 tầng sau:
- Mây tầng cao: chân mây cao > 5.000m
- Mây tầng giữa: chân mây cao 2.000 – 6.000m

- Mây tầng thấp: chân mây cao 0.5 – 3.000m
Và
- Mây phát triển theo chiều thẳng đứng: chân của mây
ở mây thường ở tầng thấp, còn đỉnh thường ở tầng giữa
hoặc lên đến tận mây tầng cao.

Phõn tng mõy
v loi mõy
T ậ p h ợ p c á c s à n p h ẩ m n g ư n g k ế t c ủ a h ơ i n ư ớ c
t r o n g k h í q u y ể n
d ư ớ i d ạ n g c á c g i ọ t n ư ớ c , t i n h t h ể b ă n g h a y h ỗ n h ợ p c ả h a i
C h u y ể n đ ộ n g đ i l ê n đ o ạ n n h i ệ t
c ủ a k h ô n g k h í ẩ m ( 3 l o ạ i . . . )
l ạ h đ i d o b ứ c x ạ
C i r r u s
C i r r o c u m u l u s
C i r o s t r a t u s
M â y
b ă n g
m ỏ n g , t r o n g s u ố t
n h ẹ , m ầ u t r ắ n g ,
k h ô n g c ó b ó n g d â m
T ầ n g c a o
A l t o c u m u l u s
A l t o s t r a t u s
M â y n ư ớ c h a y m â y h ỗ n h ợ p
d ầ y đ ặ c h ơ n t ầ n g c a o
c h o m ư a , n h ư n g í t k h i t ớ i
M ặ t Đ ấ t
T ầ n g g i ữ a

N i m b o s t r a t u s
S t r a t o c u m u l u s
S t r a t u s
H ạ t n ư ớ c h a y h o a t u y ế t
m ầ u x á m t r o h o ặ c t ố i s ẫ m
r ấ t d à y đ ặ c . S c , S t : m ư a p h ù n
N s : c h o m ư a l ớ n
T ầ n g t h ấ p
C u m u l u s
C u m u l o n i m b u s
K h ố i m â y r i ê n g b i ệ t
c h â n t ầ n g t h ấ p
đ ỉ n h t ầ n g t r u n g h o ặ c c a o
C b c h o m ư a r à o
T ầ n g p h á t t r i ể n t h ẳ n g đ ứ n g
P h â n h ọ m â y
N g u y ê n n h â n h ì n h t h à n h
M â y

Từ sự phân theo độ cao của mây, trong mỗi tầng có thể
được chia ra các loại mây sau:
Mây ti
Mây trung tích
Mây vũ tích
Mây tằng tích
Mây ti tằng
Mây ti tích
Mây trung tằng
Mây tích
Mây vũ tằng

Mây tằng

Các loại mây
Mây vũ tích
Mây trung tích
Mây trung tằng
Mây ti tích
Mây tằng
Mây tằng tích
Mây tích
Mây ti
Mây ti tằng
Mây vũ tằng

Mây ti (Ci)

Mây ti tích (Cc)

Mây ti tằng (Cs)

Mây trung tích (Ac)

Mây trung tằng (As)

Mây Tằng tích (Sc)