Bài giảng sinh học bài 53

BÀI 53

HOẠT ĐỘNG THẦN
KINH CẤP CAO Ở
NGƯỜI


Bé tập vỗ tay theo mẹ

Học sinh đọc sách

Bé đánh răng

Học sinh trồng cây

Quan sát một số PXCĐK ở con người


Dựa vào TT SGK, những hình ảnh trên hoạt động nhóm trong 5
phút trả lời các câu hỏi sau

Câu 1. Lấy VD trong đời sống
về sự thành lập các phản xạ
mới và ức chế các phản xạ
cũ không còn thích hợp
nữa?

Câu 2. Quá trình hình thành
và ức chế PXCĐK có mối
quan hệ với nhau như thế
nào?

+ Thành lập phản xạ dừng xe
khi có tín hiệu đèn đỏ, đội
mũ bảo hiểm khi tham gia
giao thông,
+Ức chế PXCĐK dậy sớm lúc
6 giờ vào mùa đông và thành
lập PXCĐK mới lúc 5 giờ vào
mùa hè
Là hai quá trình thuận
nghịch, có quan hệ mật thiết
với
nhau giúp cơ thể hình thành
thói quen, tập quán, nếp
sống có văn hóa


I) SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

- PXCĐK

được hình thành ở trẻ từ khi mới sinh. Trẻ càng
lớn số lượng phản xạ càng nhiều và càng phức tạp.
- PXCĐK không còn thích hợp sẽ xảy ra quá trình ức chế

Là hai quá trình thuận nghịch, có quan hệ mật thiết với
nhau, là cơ sở hình thành thói quen, tập quán, nếp sống
có văn hoá.

Sự thành lập và ức chế PXCĐK ở người khác
và giống động vật ở điểm nào ?
+ Giống nhau: Về quá trình thành lập, điều kiện để
hình thành và ức chế, ý nghĩa của chúng đối với
đời sống.
+ Khác nhau: Về số lượng phản xạ, mức độ phức
tạp của các PXCĐK.

Em đã thành lập được các thói quen, các nếp
sống văn hoá nào tốt, chưa tốt ?


Những thói quen nên làm

Những thói quen không nên làm


Bộ não con người tiến hoá hơn động vật thể hiện
ở Các vùng nào ?
Ở người tiến hoá hơn
ĐV có thêm các vùng
Vùng vận động
ngôn ngữ nói và viết

Vùng hiểu
tiếng nói

Vùng hiểu
chữ viết

I) SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
Đọc TT SGK-Trang
170

Qua thông tin trên cho em biết điều gì
• Phản xạ có điều kiện hình thành ở trẻ từ rất
sớm.Các PXCĐK với ánh sáng, màu sắc, âm thanh
được thành lập, trẻ càng lớn số lượng PXCĐK xuất
hiện càng nhiều và càng phức tạp

• Bên cạnh việc thành lập các phản xạ mới cũng
xảy ra quá trình ức chế phản xạ, nếu phản xạ đó
không còn cần thiết -> Giúp cơ thể thích nghi với
điều kiện sống luôn thay đổi
Quan sát một số PXCĐK sau


II) VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT
1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra
các phản xạ có điều kiện cấp cao

Quan sát
các hình
sau


Gà quay

Quả chanh

Xoài dầm

Em có phản xạ gì nhìn thấy, ngửi thấy hay
nghe nói đến các món ăn này
Tiết nước bọt


Khi nói đến quả dưa hấu em hình dung nó
như thế nào?
Da màu xanh, lõi màu đỏ ăn có vị ngọt

Vậy qua các ví dụ trên em thấy tiếng nói và
chữ viết có vai trò gì ?
- Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật
 đọc, nghe và tưởng tượng
- Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu của sự vật nhưng thuộc
hệ thống tín hiệu thứ 2
 Gây ra các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )


II) VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT

1.Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các
phản xạ có điều kiện cấp cao
-Tiếng nói và chữ viết giúp ta mô tả sự vật-> đọc,
nghe và tưởng tượng ra
-Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình
học tập (mức độ từ thấp đến cao)->Hình thành
các PXCĐK cấp cao (Vui, buồn, phẫn nộ… )

2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người
giao tiếp trao đổi kinh nghiệm với nhau

Con người trên khắp thế
giới giao lưu với nhau
bằng cách nào?

Ngôn ngữ (nói và viết )
chung là tiếng Anh

Con người trao đổi với
nhau những kinh nghiệm
gì ? cho ví dụ

Kinh nghiệm trong cuộc
sống, lao động sản xuất
học tập ->Từ đời trước
cho đời sau, dân tộc
này cho dân tộc khác
->Tích luỹ trở thành kho
tàng quý báu của nhân
loại


Hai học sinh cấp II

GS. Ngô Bảo Châu

Truyền kinh nghiệm học tập

Truyền kinh nghiệm làm giàu


Truyền kinh nghiệm trong trồng trọt, chăn nuôi


2.Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để
con người giao tiếp trao đổi kinh nghiệm
với nhau
Nhờ tiếng nói và chữ viết con người có thể
trao đổi kinh nghiệm trong cuộc sống, lao động,
sản xuất, học tập…
-

- Truyền từ đời nay sang đời khác,dân tộc này
cho dân tộc khác->giúp nhân loại văn minh


Con khỉ này đang rất buồn vì phải dời xa con.
Nó có biết than thở, kể lể với ai không? Vì sao?
Không , vì nó không có tiếng nói và chữ
viết


III) TƯ DUY TRƯU TƯỢNG

Đọc TT SGK-T171

Quan sát hình vẽ
trả lời câu hỏi sau


Con gà

Con ếch

Con
thỏ

Con ngựa

Các con vật trên được con người gọi chung bằng
khái niệm gì ?

Trả lời: Gọi chung là động vật


Những cây này được
con người gọi chung
bằng khái niệm gì ?
Trả lời: Gọi chung là
thực vật
Con chú

Tư duy trừu tượng
có ở động vật không ?
Trả lời: Chỉ có riêng ở người

III) TƯ DUY TRỪU TƯỢNG

- Tư duy trừu tượng là Khả năng
khái quát hóa, trừu tượng
hóa các sự vật hiện tượng cụ thể
thành các khái niệm được diễn đạt
bằng từ mà con người có thể hiểu được
- Tư duy trừu tượng chỉ có riêng ở
người



Bài vừa học:

+ Trả lời các câu hỏi SGK.
+ Xây dựng các thói quen, tập quán, học
tập tốt, nếp sống có văn hoá.
Bài sau:
- Đọc trước bài “ Vệ sinh hệ thần kinh”
•-Tim hiểu các chất có hại cho hệ thần kinh