TIỂU LUẬN về PHONG TRÀO CỘNG sản QUỐC tế và NHỮNG NHÂN tố tác ĐỘNG đến PHONG TRÀO CỘNG sản và CÔNG NHÂN QUỐC tế TRONG GIAI đoạn HIỆN NAY

VỀ PHONG TRÀO CỘNG SẢN QUỐC TẾ VÀ NHỮNG NHÂN TỐ
TÁC ĐỘNG ĐẾN PHONG TRÀO CỘNG SẢN VÀ CÔNG NHÂN
QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
I. VÀI NÉT VỀ PHONG TRÀO CỘNG SẢN QUỐC TẾ.
Cuộc khủng hoảng toàn diện và sâu sắc của chủ nghĩa xã hội bắt đầu từ nửa
cuối thập niên 80 của thế kỷ XX, đặc biệt sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở
Liên Xô và Đông Âu, đã khiến cho phong trào cộng sản quốc tế bước vào giai đoạn
vận động phức tạp nhất trong lịch sử phát triển của mình. Trước tình hình này, nhiều
học giả tư sản và các thế lực thù địch cho rằng thời khắc “sự cáo chung của chủ
nghĩa cộng sản đã điểm”, thậm chí còn trù tính cả thời hạn cho “sự sụp đổ dây
chuyền” của các nước xã hội chủ nghĩa còn lại. Tuy nhiên, ba thập niên qua, chế độ
xã hội chủ nghĩa ở nhiều nước vẫn trụ vững và có bước phát triển mới trước những
thử thách của thời cuộc. Phong trào cộng sản quốc tế từng bước phục hồi cả về chính
trị, tư tưởng và tổ chức; đồng thời ngày càng có thêm những chuyển động tích cực,
chứng tỏ sức sống mãnh liệt của một phong trào hiện thực được định hướng bằng lý
tưởng - niềm tin khoa học và dựa trên một cơ sở giai cấp - xã hội sâu rộng.
Nhìn tổng quát, phong trào cộng sản quốc tế vẫn là một lực lượng chính trị
có ảnh hưởng to lớn trong thời đại ngày nay. Cho đến nay, các đảng cộng sản cầm
quyền đã vượt qua được những thử thách khắc nghiệt nhất, tiếp tục lãnh đạo công
cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trong cải cách và đổi mới. Các đảng cộng sản chưa
cầm quyền cũng đã có những điều chỉnh về đường lối chiến lược và sách lược, tìm
kiếm cách thức hoạt động, đấu tranh bằng nhiều hình thức đa dạng, đổi mới tập
hợp lực lượng, cải thiện dần vai trò, vị trí trong đời sống chính trị đất nước, chuẩn
bị những tiền đề cho cách mạng xã hội trong tương lai, đồng thời mở ra triển vọng
mới cho phong trào cộng sản quốc tế trong thế kỷ XXI.
Thật vậy, tại các nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội như Trung Quốc,
Việt Nam, Cuba, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên và Lào, công cuộc cải
cách, đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội và ngày càng trở thành những chủ thể
quan trọng của quan hệ quốc tế hiện đại. Trong hơn 35 năm cải cách, mở cửa và

hiện đại hoá đã đưa Trung Quốc trở thành một cường quốc về kinh tế, chính trị,
quân sự trên thế giới.
Sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã giành được những thành tựu to lớn,
có ý nghĩa lịch sử. Từ chỗ bị bao vây cấm vận, Việt Nam đã bình thường hóa, phát
triển quan hệ đa phương, đa dạng với tất cả các nước. Đến nay, Việt Nam có quan
hệ ngoại giao với 176 nước, quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với trên 165 nước
và vùng lãnh thổ, là thành viên chính thức của tất cả các tổ chức, định chế quốc tế
lớn, được bầu làm uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc
nhiệm kỳ 2008 - 2009.
Đối với Lào, tốc độ tăng GDP trong 5 năm qua trung bình đạt 7%/năm,
thuộc mức khá trong khu vực. Thành tựu đổi mới chẳng những giúp Lào giữ vững
ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống vật chất tinh thần
của nhân dân, mà còn tạo điều kiện nâng cao vị thế của Lào ở khu vực và trên
trường quốc tế.
Bất chấp chính sách bao vây cấm vận của Mỹ và sự chống phá điên cuồng
của các thế lực thù địch, cách mạng Cuba vẫn kiên cường đứng vững, đồng thời
đạt nhiều thành tựu khích lệ trong phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội, đặc biệt
trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, thể thao, du lịch, trở thành tấm gương và nguồn
động viên, cổ vũ to lớn đối với các đảng cộng sản và phong trào cánh tả quốc tế
nói chung và ở khu vực Mỹ Latinh nói riêng.
Những thành tựu cải cách, đổi mới của các nước xã hội chủ nghĩa là một
thực tế sinh động chứng minh cho sức sống và khả năng tự đổi mới để đi lên của
chủ nghĩa xã hội. Các đảng cộng sản và công nhân quốc tế coi đây là nguồn cổ vũ
lớn lao, giúp họ củng cố niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Sự tìm tòi, khai
phá con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của các đảng cộng sản cầm quyền trở thành
một đóng góp quan trọng, có giá trị cả về lý luận và thực tiễn cho việc phát triển
chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa Mác - Lênin trong điều kiện lịch sử mới. Điều đó tạo
điều kiện thuận lợi thúc đẩy quá trình phục hồi của phong trào cộng sản quốc tế,
góp phần thiết thực vào việc tìm kiếm những phương thức hoạt động hiệu quả của
phong trào trong giai đoạn hiện nay.

Cùng với những thành tựu đạt được của các đảng cộng sản cầm quyền,
phong trào cộng sản ở các khu vực khác trên thế giới cũng có bước củng cố quan
trọng. Tại khu vực Liên Xô và Đông Âu, vốn là nơi phong trào chịu tổn thất nặng
nề nhất sau sự biến chính trị cuối thập niên 80, đầu thập niên 90, các đảng cộng sản
và công nhân đã nhanh chóng hồi phục, đổi mới hoạt động, củng cố cơ sở xã hội,
lấy lại uy tín trong xã hội. Tại các cuộc bầu cử quốc hội và hội đồng địa phương,
nhiều đảng giành thắng lợi lớn, trở thành lực lượng đối lập mạnh như Đảng Cộng
sản Liên bang Nga, Đảng Cộng sản Séc và Môrava, một số đảng ở vùng Trung Á,
thậm chí có đảng liên tiếp giành được quyền đứng ra thành lập chính phủ như
Đảng Cộng sản Mônđôva sau thắng lợi tại các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống.
Cũng cần thấy rằng bên cạnh những bước củng cố và phát triển nhất định,
các đảng cộng sản và công nhân ở khu vực Liên Xô và Đông Âu vẫn còn đứng
trước không ít khó khăn, hạn chế. Đường lối, cương lĩnh của nhiều đảng đổi mới
còn chậm, chưa chuyển kịp so với yêu cầu của thời kỳ mới. Cơ sở xã hội của một
số đảng bị thu hẹp mạnh. Tổ chức cơ sở đảng chỉ có ở địa bàn cư trú, trong khi tại
các khu vực sản xuất lại chưa được xác lập. Vấn đề đoàn kết, hợp tác, phối hợp
hoạt động giữa các đảng còn nhiều bất cập, thậm chí tình trạng bất đồng, tranh
giành ảnh hưởng với nhau đã làm giảm sức mạnh chung của các lực lượng cộng
sản và cánh tả.
Tại khu vực các nước tư bản phát triển, càng về những năm gần đây càng có
những dấu hiệu phục hồi rõ nét. Trong hoàn cảnh còn nhiều khó khăn nội bộ, lại
thường xuyên bị các thế lực thù địch công kích gay gắt, nhưng nhiều đảng cộng sản
và công nhân tại khu vực này vẫn kiên trì chủ nghĩa Mác - Lênin, điều chỉnh chiến
lược, sách lược đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, bảo vệ lợi ích của các tầng lớp lao
động. Đi đầu theo hướng nêu trên phải kể đến những cố gắng của các Đảng Cộng
sản Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đảng Cộng sản Tái lập Italia, Đảng Tiến bộ
của nhân dân lao động Síp, Đảng Cộng sản Nhật Bản... Trong hoạt động của các
đảng này, về đối nội, điều chỉnh quan trọng nhất mà họ thực hiện là tập trung chống

chính sách kinh tế - xã hội theo chủ nghĩa tự do mới, chống đại tư bản độc quyền,
vạch trần các thủ đoạn bóc lột tinh vi của chủ nghĩa tư bản trong điều kiện cách
mạng khoa học - công nghệ hiện đại và toàn cầu hoá. Nhằm tập hợp lực lượng xã


hội rộng rãi, các đảng cộng sản và công nhân ở các nước tư bản phát triển chú trọng
mục tiêu đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ và công bằng xã hội. Nhờ vậy, ảnh
hưởng và uy tín của nhiều đảng mấy năm gần đây có xu hướng được củng cố, nâng
cao. Trên lĩnh vực đối ngoại, hiện nay tuyệt đại đa số các đảng ở đây đều nhấn mạnh
ưu tiên cho cuộc đấu tranh chống cường quyền đế quốc trong sinh hoạt quốc tế.
Tại Nhật Bản, Đảng Cộng sản là lực lượng đối lập mạnh thứ hai sau Đảng Xã
hội dân chủ. Đảng vạch ra đường lối chiến lược thực tế hơn, chú trọng kết hợp 3
nhiệm vụ: điều chỉnh chính sách để mở rộng mặt trận, liên minh với tất cả các lực
lượng chống đại tư bản độc quyền phản động; kiên trì chủ nghĩa cộng sản khoa học
và tăng cường đấu tranh vì dân sinh, dân chủ. Theo quan điểm của Đảng Cộng sản
Nhật Bản, tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nước tư bản chủ nghĩa phát triển là một
con đường hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ trong lịch sử nhân loại. Đảng Cộng sản
Nhật Bản sẽ là người khai phá, mở ra con đường phát triển mới này trong thế kỷ
XXI. Nhiệm vụ then chốt của sự nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa ở Nhật Bản sẽ là
tiến hành xã hội hoá các tư liệu sản xuất. Đây được coi là quá trình chuyển quyền
kiểm soát, quản lý những tư liệu sản xuất cơ bản cho toàn xã hội.
Tại khu vực các nước đang phát triển Á, Phi và Mỹ Latinh, phong trào cộng
sản tuy phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa xã hội,
nhưng tuyệt đại đa số các đảng cộng sản vẫn trụ lại, cố gắng tìm kiếm hình thức
hoạt động thích hợp. Một số đảng hoạt động tích cực, có cơ sở xã hội và ảnh hưởng
khá mạnh trong xã hội như các Đảng Cộng sản ở Ấn Độ, Đảng Cộng sản Xiri,
Ixraen, Nam Phi, Đảng Cộng sản El Xanvađo, Guyana, Bôlivia, Uruguay... Trong
đó, đáng chú ý là thắng lợi trong bầu cử của Đảng Nhân dân cách mạng Mông Cổ,
Đảng Cộng sản mácxít - lêninít Thống nhất Nêpan, Đảng Lao động Braxin, đưa
các đảng này lên vị trí nắm quyền từ nhiều năm nay.

Một nét mới đáng chú ý trong phong trào cộng sản quốc tế thời gian gần đây
là phong trào đã nỗ lực tìm kiếm cơ chế phối hợp hoạt động chung, tập hợp lực
lượng, tăng cường đoàn kết, trao đổi kinh nghiệm, phối hợp hành động, góp phần
nâng cao sức mạnh của phong trào. Quan hệ giữa các đảng cộng sản và công nhân
trên thế giới từng bước được khôi phục và củng cố lại đồng thời với bước phục hồi


của phong trào cộng sản quốc tế. Các mối quan hệ này, về cơ bản, được chỉ đạo
theo tinh thần chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong bối cảnh lịch sử mới.
Trong đó, nguyên tắc quan trọng nhất trong quan hệ giữa các đảng cộng sản và
công nhân hiện nay là nguyên tắc độc lập, tự chủ, bình đẳng, không can thiệp vào
công việc nội bộ của nhau, đoàn kết hợp tác vì lợi ích chung. Hình thức quan hệ
giữa các đảng cộng sản và công nhân hiện nay phát triển mạnh nhất vẫn là hình
thức quan hệ song phương. Từ chỗ trao đổi thông tin, tài liệu, học tập kinh nghiệm
lẫn nhau, gần đây giữa các đảng đã xác lập quan hệ trao đổi về mặt lý luận. Nhiều
đảng đã hình thành cơ chế trao đổi lý luận thường kỳ như giữa Đảng Cộng sản Việt
Nam với Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đảng Cộng sản Cuba, Đảng Nhân dân cách
mạng Lào; giữa các Đảng Cộng sản trong EU, SNG và ở khu vực Ban Căng... ĐCS
Nhật Bản cũng đã thiết lập được cơ chế hợp tác trao đổi lý luận với Đảng Cộng sản
Trung Quốc, với một loạt đảng cộng sản và công nhân châu Âu.
Bên cạnh quan hệ song phương, các quan hệ đa phương cũng được thúc đẩy
khá mạnh. Theo hướng này, hàng loạt hội nghị của các đảng cộng sản và công nhân
ở từng khu vực, từng châu lục và giữa các châu lục được tổ chức. Các cuộc hội
thảo, trao đổi lý luận và thực tiễn được nhiều đảng quan tâm.
Ở khu vực châu Âu, các đảng cộng sản và công nhân ở Tây Bắc Âu, Ban
Căng, Đông Âu liên tiếp tổ chức các cuộc gặp gỡ, bày tỏ quan điểm về nhiều vấn đề
quan trọng của khu vực và thế giới. Đáng chú ý nhất là việc Đảng Cộng sản Hy Lạp
từ năm 1998 đến nay đã đăng cai tổ chức cuộc gặp giữa các đảng cộng sản và công
nhân tại thủ đô Aten gọi là "Cuộc gặp quốc tế các đảng cộng sản và công nhân quốc
tế". Diễn đàn cuộc gặp quốc tế Aten đã trở thành hoạt động thường niên của các

đảng cộng sản và công nhân thế giới. Diễn đàn Aten trở thành phương thức tập hợp
lực lượng với nhiều nét mới phù hợp, có hiệu quả thiết thực của phong trào cộng sản
quốc tế hiện nay.
Tại khu vực Mỹ Latinh, các đảng cộng sản - công nhân và cánh tả từ đầu thập
niên 90 đến nay đã có sáng kiến định kỳ hàng năm tổ chức gặp gỡ trong khuôn khổ
Diễn đàn Sao Paulô (Brazin) nhằm đánh giá sự vận động, phát triển của phong trào
cộng sản, cánh tả quốc tế nói chung và ở khu vực nói riêng, từ đó tìm kiếm các biện


pháp phối hợp hành động chung. Diễn đàn Sao Paulô sau hơn năm hoạt động đã thu
hút sự tham gia của hơn 140 đảng cộng sản - công nhân và cánh tả của gần 50 nước
trên thế giới, góp phần năng động hoá hoạt động của cánh tả Mỹ Latinh, thúc đẩy
trào lưu cánh tả tại đây có bước phát triển mới. Tuy mức độ hoạt động còn chưa
đồng đều ở từng nước, nhưng các đảng cộng sản - công nhân Mỹ Latinh đã thể hiện
ngày càng rõ nét vai trò hạt nhân trong phong trào đấu tranh của quần chúng lao
động, bước đầu tập hợp được xung quanh mình những lực lượng tiến bộ, chứng
minh cho sự bắt đầu hồi phục và có bước phát triển mới của phong trào cộng sản và
cánhh tả ở đây. Chỉ trong thời gian ngắn, tại Mỹ Latinh đã có 10 chính phủ cánh tả
tiến bộ cầm quyền (Vênêzuêla, Chilê, Braxin, Áchentina, Panama, Urugoay, Bôlivia,
Nicaragoa, Êcuađo, Goatêmala), chiếm gần 1/3 số nước trên lục địa châu Mỹ. Một
số đảng cánh tả giữ vị trí đối lập mạnh như ở El Xanvađo, Mêhicô, Pêru,
Côlômbia... Sự kiện này có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc thúc đẩy sự phát triển
của lực lượng cánh tả và cách mạng tiến bộ trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh
phong trào cộng sản quốc tế tuy đã từng bước hồi phục nhưng chưa thực sự vượt ra
khỏi cuộc khủng hoảng sâu sắc từ cuối thập niên 80 thế kỷ XX.
Tính linh hoạt và cơ chế mở trên cơ sở nguyên tắc tự nguyện của Diễn đàn
tạo điều kiện cho các chính đảng, phong trào và lực lượng chính trị theo nhiều
khuynh hướng đa dạng: từ các đảng cộng sản cầm quyền hoặc chưa cầm quyền,
các đảng dân chủ - xã hội đến các tổ chức, phong trào dân tộc cấp tiến đều có cơ
hội tham gia, bày tỏ quan điểm, chính kiến một cách dân chủ trước những chủ đề

được lựa chọn trong mỗi kỳ hội nghị. Đây là một nét mới trong cơ chế phối hợp
hoạt động và tập hợp lực lượng của các đảng cộng sản - công nhân với cánh tả, phù
hợp với sự thay đổi tương quan lực lượng ở khu vực và trên thế giới từ đầu thập
niên 90 thế kỷ XX trở lại đây. Sự ra đời và hoạt động của Diễn đàn đưa Mỹ Latinh
thực sự trở thành một điểm sáng hội tụ những nỗ lực trong cuộc đấu tranh bảo vệ
nền độc lập dân tộc và lựa chọn con đường phát triển, chống nghèo đói bất công,
chống áp đặt nô dịch và cường quyền đế quốc. Diễn đàn là một biểu tượng sinh
động về tình đoàn kết, sự sẻ chia mối quan tâm giữa các lực lượng cộng sản, cánh


tả trước những vấn đề bức xúc đang đặt ra đối với phong trào cộng sản, cánh tả
trong giai đoạn hiện nay.
Tóm lại, sau một thời gian khủng hoảng, thoái trào sâu sắc, hiện nay phong
trào cộng sản quốc tế đã có bước phục hồi nhất định, tuy phía trước vẫn còn nhiều
khó khăn, thử thách lớn. Không ít đảng của phong trào vẫn tỏ ra lúng túng, chưa
thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân lao động, nhất là lực lượng trẻ. Bên
cạnh đó, vấn đề đoàn kết nội bộ vẫn ẩn chứa nhiều phức tạp; đồng thời các đảng
cộng sản - công nhân lại luôn bị các thế lực thù địch chống phá quyết liệt. Mặc dù
vậy, với những chuyển động tích cực như đã nêu trên đây, hoàn toàn có cơ sở để tin
tưởng rằng phong trào cộng sản quốc tế sẽ dần lấy lại vị thế của một lực lượng cách
mạng thời đại. Khát vọng hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội nhất
định sẽ thôi thúc giai cấp công nhân và nhân dân lao động hướng theo con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội. Đó vừa là mục tiêu phấn đấu chung của phong trào cộng sản
quốc tế, vừa là xu thế phát triển hợp quy luật lịch sử. Trong những năm tới, phong
trào sẽ tiếp tục vận động thông qua những bước đi, hình thức, cơ chế phong phú,
linh hoạt từ hoàn thiện mô hình chủ nghĩa xã hội, con đường đấu tranh cách mạng,
chiến lược và sách lược... đến tập hợp lực lượng, liên minh giai cấp, phối hợp hành
động để tiến tới mục tiêu chiến lược của mình. Phong trào đã và vẫn tiếp tục đóng
vai trò là một lực lượng đi tiên phong trên hành trình giải phóng và phát triển của
nhân dân tiến bộ trên thế giới.

II. NHỮNG NHÂN TỐ CHỦ YẾU TÁC ĐỘNG ĐẾN
PHONG TRÀO CỘNG SẢN - CÔNG NHÂN QUỐC TẾ
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Những biến đổi phức tạp của thời đại trong giai đoạn hiện nay tác động
đến phong trào Cộng sản - công nhân quốc tế
Sau khi Liên Xô và Đông Âu tan rã, cục diện thế giới thay đổi có lợi cho chủ
nghĩa tư bản. Tuy nhiên, cục diện chung của thế giới hiện nay vẫn là xu thế hoà dịu
- hoà hoãn vì lợi ích dân tộc và mục tiêu phát triển giữa các nước trong quan hệ quốc
tế. Các nước lớn điều chỉnh chiến lược đối ngoại, tránh xung đột đối đầu, tranh thủ
những điều kiện quốc tế thuận lợi để tăng cường sức mạnh, vị thế quốc tế của mình.


Tình hình trên cho thấy, thế giới hiện nay tuy khó có thể xảy ra những cuộc chiến
tranh lớn nhưng những mâu thuẫn lớn vẫn tồn tại và phát triển, làm cho môi trường
an ninh toàn cầu tiềm ẩn những bất trắc khó lường. Những diễn biến phức tạp trên
đã tác động sâu sắc đến quá trình hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân
quốc tế, nó được biểu hiện trên một số phương diện chủ yếu sau:
Thứ nhất, do không còn đối trọng là hệ thống xã hội chủ nghĩa, nên chủ
nghĩa đế quốc đứng đầu là Mỹ càng gia tăng khuyếch trương thế lực, bằng nhiều
thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt đẩy mạnh chống phá các lực lượng cách mạng, các
phong trào dân chủ, tiến bộ trên thế giới. Trong khi đó, nội bộ không ít đảng cộng
sản xuất hiện sự phân hoá ngày càng sâu sắc, tính thống nhất trong phong trào
công nhân và mối liên hệ giữa đảng cộng sản với giai cấp công nhân bị giảm sút
mạnh.
Thứ hai, hoạt động trong bối cảnh quốc tế phức tạp, các đảng cộng sản nhất
là ở các nước tư bản phát triển phải đối mặt với hàng loạt vấn đề mới bức xúc cả về
lý luận cả về thực tiễn. Đồng thời họ phải chịu áp lực trực tiếp trước cuộc tấn công
của chủ nghĩa tự do mới về kinh tế, xu hướng thiên hữu về chính trị, nên hoạt động
trở nên cực kỳ khó khăn do mất đi chỗ dựa từ các nước xã hội chủ nghĩa.
Thứ ba, do biến đổi về tương quan lực lượng giữa chủ nghĩa xã hội và chủ

nghĩa tư bản, nên phương thức hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân
quốc tế hiện nay, vấn đề lợi ích quốc gia - dân tộc (lợi ích kinh tế - chính trị) được
xem là tâm điểm, buộc các đảng cộng sản phải có sự điều chỉnh chiến lược, để vừa
có thể giải quyết được cái riêng của dân tộc, vừa có thể tập hợp được lực lượng,
đoàn kết quốc tế, góp phần giải quyết những vấn đề chung của quốc tế.
Thứ tư, do ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội bị thu hẹp, nhiều đảng cộng sản,
đảng dân chủ cách mạng lúng túng, bị động trước những biến đổi của cục diện thế
giới cũng như chiến lược mới của chủ nghĩa đế quốc. Bên cạnh đó, hiện nay do
những vấn đề chính trị thực tiễn đặt ra đối với đảng cộng sản và giai cấp công nhân
ở mỗi nước cũng khác nhau. Vì vậy, đòi hỏi các đảng cộng sản và công nhân quốc
tế cần phải tìm ra những phương pháp hoạt động mới cho phù hợp.


Như vậy, sự thay đổi cục diện thế giới hiện nay, đã tạo ra những khó khăn,
trở ngại lớn đối với hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế trên mọi
phương diện. Thực tế này càng cho thấy rõ hơn tính cấp bách của nhu cầu tập hợp
lực lượng, đoàn kết quốc tế của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế hiện nay.
Quá trình hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế còn chịu
ảnh hưởng từ cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại và xu thế toàn cầu
hoá.
Cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện nay diễn ra đồng thời ở hầu hết
các lĩnh vực, và xâm nhập vào mọi mặt của đời sống xã hội. Cách mạng khoa học công nghệ trở thành một xu thế mới, lôi cuốn và tác động mạnh mẽ tất cả các nước,
tạo ra những thay đổi lớn không chỉ trong đời sống kinh tế - xã hội, mà cả trong so
sánh lực lượng cũng như ngôi vị của mỗi quốc gia trên trường quốc tế.
Cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại làm thay đổi rất căn bản tính
chất và trình độ của lực lượng sản xuất, đẩy nhanh việc cơ cấu lại nền kinh tế và
công nghệ làm biến đổi cơ cấu ngành nghề, do đó tác động đến sự biến đổi cơ cấu
giai cấp công nhân. Cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại tác động làm phân
hoá nội bộ giai cấp công nhân, do đó tác động đến ý thức giai cấp. Đây là thách
thức mới về mặt lý luận, là nhiệm vụ chính trị thực tiễn đặc biệt quan trọng của

phong trào cộng sản - công nhân quốc tế. Tình hình trên buộc các đảng cộng sản
phải thay đổi chiến lược, sách lược lãnh đạo chính trị, linh hoạt, sáng tạo trong
phương pháp hoạt động.
Toàn cầu hoá hiện đang lôi cuốn tất cả các nước, các lực lượng chính trị xã
hội tham gia, nó làm thay đổi nhiều mặt của đời sống xã hội. Tuy nhiên, do có ưu thế
về nhiều mặt các tập đoàn tư bản độc quyền đã thực hiện mưu đồ biến quá trình toàn
cầu hóa thành quá trình tự do hoá kinh tế theo quỹ đạo tư bản chủ nghĩa và áp đặt
chính trị theo mô hình phương Tây. Lợi ích và bất lợi do toàn cầu hóa tạo ra đã và
đang không được chia sẻ một cách đồng đều, làm trầm trọng thêm khoảng cách phát
triển giữa các quốc gia và trong từng quốc gia. Vì vậy, toàn cầu hóa là một quá trình
đầy mâu thuẫn, nó hàm chứa những cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc gay
gắt. Do đó, hiện nay, phong trào chống mặt trái của toàn cầu hóa ngày càng sôi
động và chĩa mũi nhọn vào đấu tranh: chống đói nghèo, bất công xã hội, chống chủ


nghĩa thực dân mới, chống chính trị cường quyền sô vanh... đây là một lực lượng
mới trong nền chính trị thế giới. Vì vậy, quan điểm, thái độ của các đảng cộng sản
và công nhân đối với toàn cầu hóa cũng như sự nhạy bén chính trị, năng lực hoạt
động thực tiễn đấu tranh chống mặt tiêu cực của toàn cầu hóa có ảnh hưởng trực
tiếp đến hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế hiện nay.
Toàn bộ tình hình trên buộc các đảng cộng sản phải chủ động đổi mới cách
tiếp cận trong nghiên cứu lý luận, tỉnh táo trong hành động thực tế để có thể nắm
bắt nhu cầu và định hướng kịp thời, đúng đắn cuộc đấu tranh của giai cấp công
nhân.
Trào lưu xã hội - dân chủ quốc tế tác động không nhỏ đến hoạt động phong
trào cộng sản - công nhân quốc tế. Đều là phong trào công nhân, nhưng do bản chất
chính trị quy định, nên trào lưu xã hội - dân chủ ngày càng xa rời con đường đấu
tranh cách mạng của giai cấp công nhân. Các đảng xã hội - dân chủ đều kiên định
đường lối đa nguyên chính trị, đa đảng trong xã hội. Họ khẳng định, với sự phát
triển của chủ nghĩa tư bản, địa vị con người đã dần dần thay đổi, vì vậy không nên

đấu tranh xoá bỏ chủ nghĩa tư bản, mà chỉ đấu tranh cải biến xã hội tư bản. Là đại
diện cho một bộ phận công nhân, hoạt động trong khuôn khổ của chủ nghĩa tư bản,
các đảng xã hội - dân chủ cầm quyền hoặc liên minh cầm quyền, đã thực thi một số
chính sách đáp ứng được một số lợi ích của người lao động. Vì thế, họ có ảnh
hưởng chính trị rất đáng kể trong công nhân, lao động. Trong khi đó, nhiều đảng
cộng sản ở các nước tư bản phát triển lại chậm tổng kết thực tiễn, đổi mới nhận
thức lý luận, không đưa ra được sách lược đấu tranh bảo vệ quyền lợi của các tầng
lớp lao động, khiến một bộ phận giai cấp công nhân ngả theo trào lưu xã hội - dân
chủ.
Phong trào cộng sản - công nhân quốc tế hiện nay còn chịu sự tác động
từ những nhân tố chủ quan trong sự vận động của mình
Trước hết, sự sụp đổ của Liên Xô, Đông Âu đẩy chủ nghĩa xã hội hiện thực
lâm vào thoái trào, làm cho một bộ phận những người cộng sản trên thế giới hoài
nghi, dao động, nhạt phai lý tưởng, niềm tin vào chủ nghĩa xã hội, thậm chí rơi vào
cơ hội hữu khuynh, đầu hàng giai cấp, phản bội chủ nghĩa Mác - Lênin và sự
nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân. Lợi dụng tình hình này, chủ nghĩa đế


quốc điên cuồng chống phá các đảng cộng sản, nhất là các đảng cộng sản cầm
quyền nhằm phá vỡ sức mạnh đoàn kết, liên hiệp trong phong trào cộng sản - công
nhân quốc tế.
Trong hoàn cảnh phong trào cộng sản - công nhân quốc tế luôn phải đối mặt
với những khó khăn, thách thức lớn, thì xét trên góc độ nhất định, những người
cộng sản đã tăng cường tính tự giác chính trị, tinh thần cảnh giác cách mạng, giúp
họ có cơ sở thực tiễn để hoạch định chiến lược, sách lược và tổ chức, để không chỉ
trụ lại mà còn từng bước vươn lên củng cố khối đoàn kết, phục hồi phong trào cộng
sản - công nhân quốc tế.
Thứ hai, là những thành tựu của sự nghiệp cải cách, đổi mới ở các nước xã
hội chủ nghĩa tác động đến quá trình hoạt động của phong trào cộng sản - công
nhân quốc tế. Sau cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa xã hội, các nước xã hội chủ nghĩa

còn lại chẳng những trụ vững, mà còn từng bước vượt qua được nhiều thử thách hiểm
nghèo, tiếp tục cải cách, đổi mới và giành thắng lợi khá toàn diện. Những thành tựu
đổi mới, cải cách của Trung Quốc, Việt Nam có ý nghĩa lịch sử, không chỉ đem lại sức
sống mới cho chủ nghĩa xã hội, nâng cao được vị thế quốc tế, ngày càng trở thành
những chủ thể quan trọng của quan hệ quốc tế hiện đại, mà còn đóng góp thiết thực
đối với tiến trình hoạt động trong phong trào cộng sản - công nhân quốc tế.
Đối với phong trào Cộng sản - công nhân quốc tế, những thành tựu cải cách,
đổi mới của các nước xã hội chủ nghĩa đã tạo điều kiện thuận lợi từng bước phục
hồi dần một số hình thức hoạt động sau một thời gian bị ngưng trệ. Các đảng cộng
sản luôn kiên định chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân đồng thời chủ động,
sáng tạo tìm kiếm những phương thức hoạt động có hiệu quả để nâng tầm đoàn kết,
hợp tác giữa các đảng trong phong trào cộng sản - công nhân quốc tế.
Thứ ba, truyền thống đoàn kết, đấu tranh cách mạng là động lực cho quá
trình hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế. Trải qua các thời kỳ
đấu tranh giai cấp công nhân và các đảng cộng sản đã tích luỹ được nhiều bài học
kinh nghiệm về đoàn kết, tập hợp lực lượng trong đấu tranh cách mạng. Chính nhờ
đó, nên hiện nay tuy phải đối mặt trước nhiều thử thách to lớn song tuyệt đại bộ
phận các đảng cộng sản vẫn kiên định chủ nghĩa
Mác - Lênin, gắn bó mật


thiết với giai cấp công nhân và nhân dân lao động, tích cực đấu tranh vì dân sinh,
dân chủ, vì hoà bình và tiến bộ xã hội.
Trong bối cảnh lịch sử mới đầy phức tạp, quá trình hoạt động của phong trào
cộng sản - công nhân quốc tế luôn chịu tác động của những nhân tố khách quan và
chủ quan. Những nhân tố ấy đặt ra nhiều vấn đề cấp bách cả lý luận và thực tiễn
cần phải lý giải và tháo gỡ, làm sáng rõ và phát triển những nguyên lý của chủ
nghĩa Mác - Lênin về đoàn kết, tập hợp lực lượng và nội dung hoạt động của
phong trào cộng sản - công nhân quốc tế. Vì vậy, các đảng cộng sản phải kiên định,
vững vàng, tỉnh táo, sáng tạo vượt qua thách thức, khó khăn, tận dụng những thời

cơ lịch sử, để phối hợp hành động đấu tranh một cách hiệu quả.
Những vấn đề chiến lược của các đảng cộng sản và công nhân quốc tế
trong tình hình mới
Trước những biến động bất lợi của thế giới cho phong trào cộng sản - công
nhân quốc tế hiện nay, quan điểm chung của các đảng cộng sản đều thống nhất phải
tăng cường quan hệ, phối hợp hoạt động trên cơ sở 5 nguyên tắc: độc lập tự chủ,
bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau,
đoàn kết và hữu nghị với nhau. Tuy nhiên, tùy theo hoàn cảnh và điều kiện thực tế
của mỗi đảng, quan điểm, đường lối về đoàn kết quốc tế và hoạt động của mỗi
đảng cũng phải có nét đặc thù riêng.
Đối với các đảng cộng sản cầm quyền đang lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội, quan điểm về đoàn kết quốc tế và hoạt động, vẫn dựa trên những
nguyên lý của học thuyết Mác - Lênin. Các đảng cộng sản trong khi thực hiện đường
lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ
quốc tế, nhưng vẫn ưu tiên phát triển quan hệ hợp tác với các đảng cộng sản và công
nhân, đảng cánh tả, các phong trào độc lập dân tộc và tiến bộ trên thế giới theo hai
kênh song phương và đa phương.
Đối với các đảng cộng sản và công nhân chưa cầm quyền ở các nước tư bản
chủ nghĩa, trong bối cảnh phức tạp hiện nay, vấn đề đặt ra là phải nhanh chóng
chuyển hướng chiến lược và sách lược phối hợp, hoạt động đấu tranh đòi quyền


dân sinh, dân chủ và những mục tiêu chung khác, chống lại các chính sách áp bức,
áp đặt, cường quyền của chủ nghĩa đế quốc.
Nội dung và phương thức hoạt động giữa các đảng
cộng sản và công nhân quốc tế hiện nay
Một là, phát triển lý luận xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh cách mạng
trong bối cảnh toàn cầu hóa. Trong điều kiện mới của thời đại, các đảng cộng sản công nhân đã đề cập hàng loạt vấn đề lý luận cấp bách của phong trào cộng sản công nhân quốc tế hiện nay.
Trên lĩnh vực kinh tế, đại đa số các đảng cộng sản chủ trương trong quá trình
xây dựng chủ nghĩa xã hội phải kết hợp kế hoạch với thị trường, đa dạng hoá loại

hình sở hữu, tăng cường sự điều tiết vĩ mô của nhà nước, thực hiện chính sách tạo
việc làm, bảo vệ quyền lợi, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người lao động.
Về đấu tranh giai cấp, liên minh tập hợp lực lượng, xuất phát từ đặc điểm
tình hình trong nước, nhiều đảng cộng sản - công nhân và cánh tả đều chủ trương
thông qua phương thức đấu tranh nghị trường một cách hoà bình và dân chủ để cải
biến chủ nghĩa tư bản, sau đó tiến hành bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Thông
qua trao đổi lý luận, các đảng đều nhấn mạnh chủ trương dân chủ hoá đời sống
chính trị, đảm bảo sự tham gia giám sát của nhân dân đối với đời sống chính trị đất
nước...
Hai là, phối hợp đấu tranh chống áp bức, bóc lột tư bản chủ nghĩa, chống
chính sách tự do kinh tế mới của chủ nghĩa đế quốc. Các đảng cộng sản - công
nhân nhất trí nhận định rằng: trong tình hình thế giới hiện nay, các đảng cần triển
khai một đường lối liên minh chiến lược giữa các đảng cộng sản - công nhân và
cánh tả trong phạm vi từng nước cũng như trên phạm vi thế giới. Trong nước, các
đảng cộng sản - công nhân cần thực hiện chiến lược liên minh với tất cả các lực
lượng, phong trào, tổ chức đại diện cho lợi ích của nhân dân lao động. Trong liên
minh ấy, đảng cộng sản - công nhân cần nắm quyền lãnh đạo, định hướng cuộc đấu
tranh vì dân sinh, dân chủ, vì quyền lợi của người lao động, chống lại sự áp bức
của giai cấp tư sản, đặc biệt là của các tổ hợp độc quyền xuyên quốc gia.


Ba là, phối hợp đấu tranh chống chiến tranh, chống cường quyền đế quốc
bảo vệ hoà bình thế giới. Lợi dụng chống khủng bố sau sự kiện 11 tháng 9 năm
2001, các thế lực đế quốc hiếu chiến ra sức tập hợp lực lượng, can thiệp trắng trợn
vào công việc nội bộ của các quốc gia có chủ quyền, tạo cớ chống lại các phong
trào tiến bộ bất chấp luật pháp quốc tế cũng như sự phản đối của dư luận thế giới.
Trước tình hình trên, Các đảng cộng sản - công nhân đều nhất trí chủ trương cần
quốc tế hoá cuộc đấu tranh của các tầng lớp nhân dân lao động, các phong trào tiến
bộ trên toàn thế giới phản đối chiến tranh, chống cường quyền đế quốc. Đồng thời,
chủ trương cần tăng cường gặp gỡ, trao đổi ý kiến, phối hợp hành động trước

những vấn đề của khu vực và châu lục.
Bốn là, phối hợp đấu tranh chống các khuynh hướng chính trị cực đoan, cực
hữu, chống kỳ thị, phân biệt chủng tộc. Trước nguy cơ trỗi dậy của những thế lực
cực hữu phát xít ở một loạt các nước châu Âu, các đảng cộng sản - công nhân và
cánh tả ở đây là những người đi đầu, tích cực đấu tranh phản đối, ngăn chặn không
để cho chính quyền rơi vào tay các thế lực cực hữu ấy. Các đảng cộng sản - công
nhân và cánh tả tích cực tham gia vào lãnh đạo những cuộc biểu dương lực lượng
chính trị của các tầng lớp nhân dân lao động ở các nước tư bản phát triển châu Âu.
Chính các cuộc đấu tranh trên đã có tác dụng ngăn chặn sự phục hồi, ngóc đầu dậy
của các lực lượng phát xít cực hữu, hiếu chiến, dân tộc chủ nghĩa cực đoan ở các
nước tư bản phát triển. Nó góp phần bảo vệ hoà bình thế giới, thúc đẩy xu thế hợp
tác, giao lưu quốc tế, tạo môi trường hoà bình, ổn định cho sự phát triển của thế
giới.
Năm là, phối hợp hoạt động bảo vệ môi trường giữa các đảng cộng sản công nhân, cánh tả với các Đảng Xanh. Xuất phát từ mục tiêu bảo vệ môi trường,
sinh thái nên các Đảng Xanh đã thu hút và tập hợp được khá đông các tầng lớp dân
cư tham gia vào hoạt động của mình. Hình thức hoạt động chính của Đảng Xanh
là: thông qua các hoạt động tích cực của mình thu thập thông tin về vi phạm môi
trường, qua đó thức tỉnh quần chúng đấu tranh; tham gia trong liên minh cầm
quyền để đấu tranh với những chính sách gây nguy hại cho môi trường của các
chính phủ. Các đảng cộng sản - công nhân ở các nước đều tham gia phối hợp hành


động với Đảng Xanh, nhưng trên cơ sở nguyên tắc vừa hợp tác vừa đấu tranh. Hợp
tác vì những mục tiêu, nội dung đấu tranh của các Đảng Xanh ít nhiều mang tính
tích cực, tiến bộ; đồng thời đấu tranh vì nội bộ các Đảng Xanh và Thuyết Chính trị
xanh mà nó đại diện còn hàm chứa không ít hạn chế.
Sáu là, phối hợp giữa các đảng cộng sản - công nhân và phong trào chống
mặt trái của toàn cầu hóa. Các đảng cộng sản - công nhân ở các nước trên thế giới
hiện nay đều xác định sự cần thiết và chủ động xúc tiến quan hệ phối hợp hoạt
động với các lực lượng chống toàn cầu hóa, trước hết lên tiếng phản đối toàn cầu

hoá tư bản chủ nghĩa, đấu tranh thay thế toàn cầu hóa của thiểu số, cho thiểu số
hiện nay bằng một quá trình toàn cầu hóa cho tất cả mọi người. Đặc biệt, các đảng
cộng sản - công nhân và cánh tả nêu rõ chủ trương phối hợp hành động chống việc
lợi dụng xu thế toàn cầu hóa để áp đặt một kiểu toàn cầu hóa tiêu cực, phi nhân bản
của chủ nghĩa tư bản.
Có thể thấy, hiện nay các đảng cộng sản - công nhân đã có sự phối hợp hoạt
động khá tích cực với các đảng cánh tả, các phong trào tiến bộ xã hội trên nhiều
lĩnh vực. Sự hợp tác và phối hợp hành động như vậy đã và đang đem lại những
thành quả rất ấn tượng. Các hình thức phối hợp hoạt động là rất phong phú đa dạng
về nội dung, nó tập hợp ngày càng được đông đảo các lực lượng chính trị, xã hội
tham gia.
Phương thức phối hợp hoạt động giữa các đảng cộng sản - công nhân và
các lực lượng cánh tả, tiến bộ hiện nay đang thực hiện là:
Thứ nhất, tăng cường đối ngoại đảng, điều chỉnh về chiến lược và sách lược
nhằm mở rộng quan hệ song phương, cũng như đa phương, trong đó đặt ra việc
tăng cường hợp tác với các đảng cộng sản - công nhân ở các nước tư bản phát
triển, đẩy mạnh quan hệ với các đảng cánh tả, tham gia vào liên minh cầm quyền,
tham gia phối hợp đấu tranh nghị trường vì những mục tiêu dân sinh, dân chủ.
Thứ hai, quá trình hoạt động của phong trào cộng sản - công nhân quốc tế
những năm qua đã và đang sử dụng có hiệu quả phương thức kết hợp đa phương
với song phương nhằm tạo lập sự phối hợp hoạt động đa dạng theo từng vấn đề,


từng lĩnh vực. Trong đó, các diễn đàn đa phương ở mọi quy mô, cấp độ ngày càng
có xu hướng mở rộng, đóng góp quan trọng vào việc tăng cường sức mạnh chung
cho phong trào.
Thứ ba, phương thức hiệp thương, đối thoại thẳng thắn, dân chủ trong quá
trình xác định nội dung, tìm kiếm hình thức tập hợp lực lượng của phong trào cộng
sản quốc tế trở thành vấn đề mang tính nguyên tắc chung được các đảng cộng sản công nhân thừa nhận và vận dụng.
Thứ tư, trong quá trình tập hợp lực lượng, các đảng cộng sản - công nhân

những năm qua đã bước đầu sử dụng ngày càng nhiều hình thức mới trên cơ sở tận
dụng được những tiến bộ của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ, cũng như một
số thiết chế dân chủ tư sản nhằm tăng cường hiệu quả phối hợp và hoạt động. Các
đảng cộng sản - công nhân thông qua không gian mạng để tiến hành nghiên cứu,
trao đổi, tranh luận về những vấn đề toàn cầu.
Với tư cách là một lực lượng chính trị xã hội vốn từng đi tiên phong trong
các cuộc đấu tranh vì hoà bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, các đảng cộng sản - công
nhân trên thế giới đã nỗ lực hoạt động, tìm kiếm những hình thức, phương pháp
phối hợp hoạt động mới để thích ứng với tình hình và tự khẳng định vai trò của
mình trong đời sống chính trị trong nước và quốc tế. Những hình thức phối hợp
hoạt động nêu trên của các đảng cộng sản - công nhân cần được phát triển mạnh
mẽ hơn trong tình hình hiện nay.
Điều kiện thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: xác lập và tăng
cường vai trò lãnh đạo của đảng cộng sản; nâng cao giác ngộ giai cấp, lý tưởng, sứ
mệnh lịch sử giai cấp công nhân; thiết lập khối đoàn kết vững chắc (giai cấp, toàn
dân tộc, quốc tế); việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp cần vận dụng sáng
tạo, năng động chủ nghĩa Mác - Lênin phù hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể, tiến
hành bằng nhiều con đường, giải pháp; không
giáo điều.