Taj Mahal - một trong bảy kỳ quan thế giới

Taj Mahal – Huyền thoại một tình yêu
Nếu như nhắc tới Ai Cập, người ta thường nhớ tới hình ảnh những kim tự
tháp hiên ngang, sừng sững thách thức bước đi của thời gian hay đến với Pêru,
chúng ta sẽ không khỏi sững sờ trước vẻ đẹp hoang tàn nhưng cực kỳ quyến rũ
của Machu Picchu thì đến với Ấn Độ , ta sẽ được chứng kiến những đường nét
hết sức kiêu sa, huyền ảo minh chứng một tình yêu bất diệt của đền Taj Mahal.
Taj Mahal nói chung được coi là hình mẫu tuyệt vời nhất của Kiến trúc Mughal,
một phong cách tổng hợp các yếu tố của các phong cách Kiến trúc Ba Tư, Thổ
Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, và Hồi giáo. Tuy phần mái vòm bằng đá cẩm thạch trắng của
lăng là phần nổi bật nhất, thực tế Taj Mahal là một tổng hợp các phong cách
kiến trúc. Nó được được liệt vào danh sách các Địa điểm Di sản Thế giới của
UNESCO năm 1983 và được miêu tả là một "kiệt tác được cả thế giới chiêm
ngưỡng trong số các di sản thế giới."
Tāj Mahal là một lăng mộ nằm tại
Agra, Ấn Độ. Hoàng đế Mughal, có nghĩa
là "chúa tể thế giới" lên ngôi năm 1627 đã
ra lệnh xây nó cho người vợ yêu dấu của
mình là Mumtaz Mahal. Taj Mahal được
xem là kiệt tác kiến trúc của nhân loại.
Vị trí của Taj Mahal ở Ấn Độ
Nguyễn Thị Hải Yến (86)
1
Taj Mahal – Huyền thoại một tình yêu
Nguyễn Thị Hải Yến (86)
2
Taj Mahal – Huyền thoại một tình yêu
Câu chuyện trở về những năm cuối thế kỷ 16, nơi Hoàng đế Jahangir
đang trị vì một vùng đất có tên Hindustan (Ấn Độ sau này). Ông có rất
nhiều con nhưng trong số đó ông đặc biệt yêu quý hoàng tử Khurram, người con
thứ năm và là niềm tự hào của ông. Chính hoàng tử đã có công dẹp sạch những
phần tử nổi loạn, đánh bật quân ngoại xâm, thống nhất đất nước. Với tất cả lòng

tự hào, Jahangir đã ban cho Khurram cái tên Shah Jahan (Vua của thế giới), một
tiền lệ chưa từng có trong triều đại Mughal khi chức danh ấy lại thuộc về một
người chưa lên ngai vàng. Và cũng từ đây, cái tên này gắn liền với một thời kỳ
cực thịnh của vương triều Mughal (Hồi giáo gốc Thổ) sau những tranh chấp
đẫm máu hòng chiếm đoạt ngai vàng khi Jahangir qua đời. Shah Jahan lên ngôi
(1628), cùng Hoàng hậu Arjumand Banu Begum (sau này được biết đến dưới
cái tên ngắn gọn, Mumtaz Mahal) đem lại một thời kỳ hòa bình và thịnh vượng
trong suốt triều đại Mughal.
Hoàng hậu Mumtaz là con gái Asaf Khan, quan đại thần trong triều đình
Shah Jahan, bà là một đoá hoa thơm ngát nhất trong vườn hoa cung nữ và cũng
là người được Shah Jahan sủng ái hết mực. Quen bà từ khi chưa lên chấp chính,
thái tử Khurram đã mê như điếu đổ nàng Arjumand Banu Begum ngay từ cái
chạm mặt lần đầu tiên ở một hội chợ trong lễ hội đón chào Năm mới của người
Hồi giáo. Vẻ đẹp khuôn trăng của bà đã hút hồn nhà vua tương lai và ông đã
nhủ thầm đây sẽ là một người thực sự quan trọng đối với cuộc đời ông. 5 năm
sau, hai người kết hôn và từ lúc này trở đi bà trở thành một phần không thể
thiếu trong nhịp đời gập ghềnh của Khurram, từ lúc Hoàng hậu Nur Djahan kích
động các thái tử chống lại hoàng đế Jahangir cho đến lúc Khurram bị truy đuổi
đến Deccan, miền trung Ấn Độ rồi đến ngày ông đường hoàng trở về với mũ
miện trên đầu. Mumtaz Mahal (như cách gọi yêu thương của Shah Jahan) trở
thành một vị cố vấn nhất mực trung thành với nhà vua, một hoàng hậu luôn
được lòng dân nghèo. Bà luôn bên cạnh nhà vua trong những lúc khó khăn nhất,
kể cả những khi ông đi chinh chiến. Rồi cuối cùng, sau khi sinh hạ hoàng tử thứ
14 trên chiến trường Burhanpur (1631), hoàng hậu đã qua đời ở tuổi 39 vì sức
khoẻ bị giảm sút nghiêm trọng sau những chặng đường dài.
Cái chết của bà để lại cho Shah Jahan niềm thương tiếc vô bờ. Người ta
bảo rằng: Chỉ trong vòng 2 tuần, râu và tóc của nhà vua đổi màu trắng xóa và
liên tục. Sau đó, ông cũng chẳng màng tham gia vào công việc triều chính.
Trước khi Hoàng hậu qua đời nhà vua có hứa với bà 3 điều: Sẽ xây cho bà một
ngôi đền tưởng niệm vĩ đại nhất từ

trước đến nay chưa từng hiện hữu trên
đời, hàng năm sẽ đến viếng thăm bà và
sẽ nuôi dậy các hoàng tử cho thật tốt.
Trớ trêu thay, lời hứa đó cuối cùng chỉ
đi được 1/3 quãng đường. Sau khi hoàn
Nguyễn Thị Hải Yến (86)
3
Taj Mahal – Huyền thoại một tình yêu
thành xong công trình kiến trúc vĩ đại nhất, Shah Jahan đã được các hoàng tử
"đưa" thẳng luôn vào đền tưởng niệm nằm cạnh Hoàng hậu. Một kết thúc phản
phúc y hệt như tình cảnh cha ông ngày trước nhưng khác chăng vẫn còn một
chút hậu...
Mộ của Hoàng hậu Mumtaz Mahal
Việc xây dựng Taj Mahal đã bắt đầu tại Agra ngay sau cái chết của
Mumtaz. Taj Mahal được khởi công xây dựng vào năm 1632. Lăng chính được
hoàn thành năm 1648, và các công trình xung quanh cùng vườn cây hoàn thành
năm năm sau đó. Sau khi hoàn tất, ông ra lệnh chặt hết tay của những người thợ
xây để không bao giờ họ còn có thể xây nên một ngôi đền đẹp như thế này nữa.
Đây là một công trình kiến trúc chứa đựng một ma lực cuốn hút đủ làm
rung động hàng triệu con tim, là di sản của lối kiến trúc Ấn - Hồi, vừa uy
nghiêm, lộng lẫy mà vẫn rất tinh tế, nhẹ nhàng. Đó còn là biểu tượng của tình
yêu vĩnh cửu, là những giọt lệ rơi được tạc bằng đá cẩm thạch và thể hiện niềm
tin tuyệt đối vào đấng Allah. Người ta thường nói, thật không lí giải được vì sao
Shah Jahan lại có thể chọn được một mẫu kiến trúc đẹp lộng lẫy đến vậy? Câu
trả lời chỉ có thể là do tình yêu vĩ đại mà ông đã dành cho bà. Bởi lẽ nhìn vào
đó, dường như mọi nét đẹp của người phụ nữ đều được trình bày hết sức tinh
xảo. Từ chiếc vườn hình chữ nhật tựa dáng một nét nghiêng của người phụ nữ
cho đến vòm cổng ra vào như chiếc khăn che mặt của người con gái đạo Hồi
trong đêm hôn lễ. Phần chính của công trình chính là tòa lâu đài bát giác cao
75m với mái vòm được làm hoàn toàn bằng đá cẩm thạch trắng và sa thạch

được lấy riêng tại Rajasthan và Dehli. Cẩm thạch trắng loại đá có thể ứng ngẫu
với mọi khoảnh khắc thay đổi của thời gian. Mỗi một cú chạm nhẹ của ánh sáng
theo chu kỳ lên nó đều tỏa ra một thứ sắc màu riêng quyến rũ đến lạ lùng, nhẹ
nhàng, dịu dàng lúc tảng sáng, chói lòa giữa trưa và như ngọn lửa thiêng khi
đêm về.
Nguyễn Thị Hải Yến (86)
4
Taj Mahal – Huyền thoại một tình yêu
Đỏ rực về đêm
Xung quanh toà lâu đài là những bức tường có nhiều của sổ và cửa ra vào
hình vòm cuốn được trang trí cực kỳ tinh xảo. Trên gian phòng lớn ở tầng hai,
mộ của vua và hoàng hậu được khảm bằng 12 loại đá quý ẩn hiện nhiều màu sắc
trên nền cẩm thạch trắng trang trí nhiều tiết họa hình học, hoa lá và các dòng
chữ Ả Rập chạy ngang trích từ kinh Koran như mang đến những thông điệp từ
Thượng đế. Bên cạnh lâu đài là 4 cột tháp sừng sững vây quanh. Với quan niệm
Hồi giáo, số 4 tượng trưng cho sự thiêng liêng, bất diệt và vì vậy có lẽ sẽ không
thể có cách bày tỏ tình yêu nào ý nghĩa hơn thế. Công trình huy động 20.000
người làm và hơn 1000 thớt voi dùng để chuyên chở. Kiến trúc sư Ustad Isa
(người Iran) là người đã kiến tạo nên phần hồn của đền thờ, những hạng mục
khác chịu sự đảm nhiệm của từng khu vực: Thợ thủ công đến từ vương quốc
Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ), tạo dáng vườn tược là những nghệ nhân vùng Kashmir,
tạc chữ (Sheraz), cắt đá, chạm khắc, xây dựng mái vòm (Bukhara,
Constantinople và Samarkand). Bên cạnh đó, vật liệu cũng được chọn lọc từ
những vùng nổi tiếng nhất...
Nguyễn Thị Hải Yến (86)
5