Kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong kiểm toán BCTC do Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Đất Việt tại Hà Nội thực hiện

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
TNHH
BCTC
GTGT
KQKD
KSNB
SXKD
NSNN
TSCĐ
BCKT

Nguyên văn
Trách nhiệm hữu hạn
Báo cáo tài chính
Giá trị gia tăng
Kết quả kinh doanh
Kiểm soát nội bộ
Sản xuất kinh doanh
Ngân sách Nhà nước
Tài sản cố định
Báo cáo kiểm toán


DANH MỤC BẢNG BIỂU
MỤC LỤC.............................................................................................................8
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................10
Chương 2: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH...............................................................................................18
2.1.1 Đặc điểm khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ảnh

hưởng đến kiểm toán.......................................................................................18
2.1.1.1Khái niệm về Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ..........................18
2.1.1.2Điều kiện ghi nhận Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.................19
2.1.1.2.1Chu trình bán hàng - thu tiền và ghi nhận doanh thu................19
2.1.1.2.2Điều kiện ghi nhận Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.. 20
2.1.1.3Kế toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ................23
2.1.1.3.1Chứng từ sử dụng......................................................................23
2.1.1.3.2Tài khoản sử dụng.....................................................................23
2.1.1.3.3 Sổ kế toán.................................................................................24
2.1.1.3.4 Sai phạm thường gặp đối với Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ.....................................................................................................25
2.1.2Kiểm soát nội bộ đối với khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ 26
2.2MỤC TIÊU KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG
VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................28
2.2.1Mục tiêu chung............................................................................................28
2.2.2Mục tiêu cụ thể............................................................................................29
2.3QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG
VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................30
2.3.1Chuẩn bị kiểm toán......................................................................................31


2.3.2Thực hiện kiểm toán....................................................................................34
2.3.2.1Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát............................................34
2.3.2.2Thực hiện thử nghiệm cơ bản.......................................................35
Thực hiện thủ tục phân tích.....................................................................35
Thực hiện kiểm tra chi tiết.......................................................................37
2.3.3Kết thúc kiểm toán.......................................................................................37
Chương 3: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN
HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CHI

NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI
THỰC HIỆN.......................................................................................................39
3.2.1 Chuẩn bị kiểm toán.................................................................................44
Bảng 3.3.a Xác định mức trọng yếu của công ty ABC........................51
3.2.2 Thực hiện kiểm toán...............................................................................53
3.2.2.1 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát.............................................................53
3.2.2.2 Thực hiện thử nghiệm cơ bản..................................................................53
Thực hiện kiểm tra chi tiết...................................................................................55
3.2.3 Kết thúc kiểm toán..................................................................................59
- Công việc kết thúc kiểm toán............................................................................59
- Công việc sau kiểm toán...................................................................................62
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN
KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ
TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CHI NHÁNH CÔNG TY
TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN........66
4.1 ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC
DO CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN – TƯ VẤN ĐẤT VIỆT
TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN.............................................................................66


4.1.1 Những ưu điểm...........................................................................................66
4.1.2 Những tồn tại..............................................................................................69
4.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU
BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO
CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN-TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI
HÀ NỘI THỰC HIỆN.....................................................................................71
Bên cạnh đó khách hàng được kiểm toán cần:....................................................78
KẾT LUẬN...........................................................................................................1
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................3

Bảng 2.1 Chương trình kiểm toán mẫu khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ của Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Đất Việt tại Hà Nội....................................................................5
Bảng 2.2 Các thử nghiệm kiểm soát đối với khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ....................................................................11
Bảng 2.3 Các thủ tục kiểm tra chi tiết đối với khoản mục Doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ..............................................................12

DANH MỤC SƠ ĐỒ
MỤC LỤC.............................................................................................................8
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................10
Chương 2: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH...............................................................................................18
2.1.1 Đặc điểm khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ảnh
hưởng đến kiểm toán.......................................................................................18
2.1.1.1Khái niệm về Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ..........................18
2.1.1.2Điều kiện ghi nhận Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.................19


2.1.1.2.1Chu trình bán hàng - thu tiền và ghi nhận doanh thu................19
2.1.1.2.2Điều kiện ghi nhận Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.. 20
2.1.1.3Kế toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ................23
2.1.1.3.1Chứng từ sử dụng......................................................................23
2.1.1.3.2Tài khoản sử dụng.....................................................................23
2.1.1.3.3 Sổ kế toán.................................................................................24
2.1.1.3.4 Sai phạm thường gặp đối với Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ.....................................................................................................25
2.1.2Kiểm soát nội bộ đối với khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ 26
2.2MỤC TIÊU KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG

VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................28
2.2.1Mục tiêu chung............................................................................................28
2.2.2Mục tiêu cụ thể............................................................................................29
2.3QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG
VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................30
2.3.1Chuẩn bị kiểm toán......................................................................................31
2.3.2Thực hiện kiểm toán....................................................................................34
2.3.2.1Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát............................................34
2.3.2.2Thực hiện thử nghiệm cơ bản.......................................................35
Thực hiện thủ tục phân tích.....................................................................35
Thực hiện kiểm tra chi tiết.......................................................................37
2.3.3Kết thúc kiểm toán.......................................................................................37
Chương 3: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN
HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CHI


NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI
THỰC HIỆN.......................................................................................................39
3.2.1 Chuẩn bị kiểm toán.................................................................................44
Bảng 3.3.a Xác định mức trọng yếu của công ty ABC........................51
3.2.2 Thực hiện kiểm toán...............................................................................53
3.2.2.1 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát.............................................................53
3.2.2.2 Thực hiện thử nghiệm cơ bản..................................................................53
Thực hiện kiểm tra chi tiết...................................................................................55
3.2.3 Kết thúc kiểm toán..................................................................................59
- Công việc kết thúc kiểm toán............................................................................59
- Công việc sau kiểm toán...................................................................................62
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN
KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ
TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CHI NHÁNH CÔNG TY

TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN........66
4.1 ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC
DO CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN – TƯ VẤN ĐẤT VIỆT
TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN.............................................................................66
4.1.1 Những ưu điểm...........................................................................................66
4.1.2 Những tồn tại..............................................................................................69
4.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU
BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO
CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN-TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI
HÀ NỘI THỰC HIỆN.....................................................................................71
Bên cạnh đó khách hàng được kiểm toán cần:....................................................78
KẾT LUẬN...........................................................................................................1
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................3


Bảng 2.1 Chương trình kiểm toán mẫu khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ của Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Đất Việt tại Hà Nội....................................................................5
Bảng 2.2 Các thử nghiệm kiểm soát đối với khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ....................................................................11
Bảng 2.3 Các thủ tục kiểm tra chi tiết đối với khoản mục Doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ..............................................................12


MỤC LỤC
MỤC LỤC.............................................................................................................8
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................10
Chương 2: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH...............................................................................................18

2.1.1 Đặc điểm khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ảnh
hưởng đến kiểm toán.......................................................................................18
2.1.1.1Khái niệm về Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ..........................18
2.1.1.2Điều kiện ghi nhận Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.................19
2.1.1.3Kế toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ................23
2.1.2Kiểm soát nội bộ đối với khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ 26
2.2MỤC TIÊU KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG
VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................28
2.2.1Mục tiêu chung............................................................................................28
2.2.2Mục tiêu cụ thể............................................................................................29
2.3QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG
VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.............................................................................30
2.3.1Chuẩn bị kiểm toán......................................................................................31
2.3.2Thực hiện kiểm toán....................................................................................34
2.3.3Kết thúc kiểm toán.......................................................................................37
Chương 3: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN
HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CHI
NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI
THỰC HIỆN.......................................................................................................39
3.2.1 Chuẩn bị kiểm toán.................................................................................44
3.2.2 Thực hiện kiểm toán...............................................................................53


3.2.2.1 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát.............................................................53
3.2.2.2 Thực hiện thử nghiệm cơ bản..................................................................53
Thực hiện kiểm tra chi tiết...................................................................................55
3.2.3 Kết thúc kiểm toán..................................................................................59
- Công việc kết thúc kiểm toán............................................................................59
- Công việc sau kiểm toán...................................................................................62

Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN
KHOẢN MỤC DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ
TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CHI NHÁNH CÔNG TY
TNHH KIỂM TOÁN - TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN........66
4.1 ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH
THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC
DO CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN – TƯ VẤN ĐẤT VIỆT
TẠI HÀ NỘI THỰC HIỆN.............................................................................66
4.1.1 Những ưu điểm...........................................................................................66
4.1.2 Những tồn tại..............................................................................................69
4.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU
BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO
CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN-TƯ VẤN ĐẤT VIỆT TẠI
HÀ NỘI THỰC HIỆN.....................................................................................71
Bên cạnh đó khách hàng được kiểm toán cần:....................................................78
KẾT LUẬN...........................................................................................................1
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................3


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, những kết
quả nghiên cứu được sử dụng trong khóa luận của các tác giả khác đã được tôi
xin ý kiến sử dụng và được chấp nhận. Các số liệu trong khóa luận là kết quả
khảo sát thực tế từ đơn vị thực tập. Tôi xin cam kết về tính trung thực của những
luận điểm trong khóa luận này.

Tác giả luận văn tốt nghiệp

Lê Thị Nhàn

1
Chương 1.TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
BCTC hàng năm do doanh nghiệp lập được nhiều đối tượng trong và ngoài
doanh nghiệp quan tâm. Những thông tin này phải đảm bảo trung thực, hợp lý
trên các khía cạnh trọng yếu. Do đó, hoạt động kiểm toán ra đời với mục đích
kiểm tra và xác nhận tính trung thực, hợp lý và mức độ tin cậy của thông tin tài
chính. Kiểm toán Việt Nam ra đời vào những năm đầu tiên của thập niên 90 - thế
kỷ XX, hoạt động kiểm toán đã nhanh chóng phát triển và khẳng định được vị trí
quan trọng của mình trong giai đoạn phát triển đất nước. Ngày 7/11/2006 Việt
Nam trở thành thành viên chính thức của WTO, với xu thế toàn cầu hóa, mở
rộng thu hút đầu tư, mọi chủ thể trong nền kinh tế đều nhận ra vấn đề minh bạch
hóa và công khai thông tin là điều kiện không thể thiếu cho mọi quyết định
Thông qua hoạt động kiểm toán, doanh nghiệp có thể thấy những sai sót, yếu
kém của mình trong chế độ kế toán cũng như các điều hành quản lý doanh
nghiệp, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài
ra, hoạt động kiểm toán còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan,
đồng thời giúp các cơ quan hữu quan xác định đúng trách nhiệm của doanh
nghiệp trong việc thực thi trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ với nhà nước và đưa
ra các chính sách hợp lý nhằm khuyến khích sự phát triển của doanh nghiệp.
Là một trong những công ty kiểm toán độc lập đang phát triển, Công ty
TNHH Kiểm toán - Tư vấn Đất Việt đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trên
bước đường xây dựng và phát triển của mình. Với đội ngũ nhân viên chất lượng
cao, giỏi chuyên môn và tận tình trong công việc, công ty đã và đang dần tạo
được uy tín và thương hiệu trên thị trường kiểm toán tại Việt Nam. Do đó, việc
được thực tập tại phòng kiểm toán BCTC Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán Tư vấn Đất Việt tại Hà Nội là một cơ hội tốt đối với sinh viên năm cuối chuyên
ngành kiểm toán như em để học hỏi những kinh nghiệm thực tế quý giá, tự hoàn

2
thiện mình trong môi trường làm việc chuyên nghiệp tại công ty cũng như cơ hội
được vận dụng những kiến thức đã được học ở nhà trường vào thực tiễn.
Trong quá trình thực tập tại Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán - Tư vấn
Đất Việt tại Hà Nội, em nhận thấy tầm quan trọng của khoản mục doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ trong Báo cáo kết quả kinh doanh, là cơ sở đánh giá
hoạt động của doanh nghiệp, để nhà đầu tư ra quyết định đầu tư và cũng là nhân
tố quan trọng trong việc xác định các nghĩa vụ phải thực hiện... Sự quan trọng
của khoản mục doanh thu khiến việc thiết kế và thực hiện quy trình kiểm toán
khoản mục doanh thu trở thành một trong những vấn đề quan trọng nhất trong
mọi cuộc kiểm toán. Trong quá trình hoạt động, các Công ty kiểm toán luôn tìm
cách không ngừng hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu BH &
CCDV.
Nhận thức được tầm quan trọng của kiểm toán khoản mục doanh thu trên
BCTC và qua thời gian thực tập tại công ty, em chọn đề tài khóa luận tốt nghiệp
là: “Kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong
kiểm toán BCTC do Chi nhánh công ty TNHH Kiểm toán - Tư vấn Đất Việt
tại Hà Nội thực hiện”.
1.2

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
-Mục tiêu chung: Nhằm tiếp cận và hệ thống hóa những lý luận về kiểm

toán BCTC nói chung cũng như quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu BH
& CCDV trên BCTC nói riêng.
-Mục tiêu cụ thể:
+ Tiếp cận, mô tả thực tế quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu BH &
CCDV trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán tư vấn Đất Việt
+ Đưa ra những nhận xét, kiến nghị, giải pháp để hoàn thiện quy trình kiểm
toán khoản mục doanh thu BH & CCDV trong kiểm toán BCTC tại công ty.

1.3

ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
-Đối tượng nghiên cứu đề tài là: lý luận về quy trình kiểm toán BCTC, quy

trình kiểm toán khoản mục doanh thu BH & CCDV trong kiểm toán BCTC và


3
thực tế thực hiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty TNHH
Kiểm toán tư vấn Đất Việt.
-Phạm vi nghiên cứu:
+Thời gian nghiên cứu: trong thời gian thực tập tại công ty từ tháng
12/2016 đến tháng 3/2017
+Số liệu nghiên cứu:2015, 2016, 2017
1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nền tảng và điểm xuất phát của quá
trình nghiên cứu là tri thức lý luận (các quan điểm, các lý thuyết). Do vậy việc
nắm vững lý thuyết nền tảng là cơ sở hình thành định hướng trong nghiên cứu
hình thành các trường phái khoa học. Trong khóa luận, tôi đưa ra những quan
điểm về mặt lý luận sau đó diễn giải, triển khai những luận điểm đó.
Phương pháp thu thập số liệu:
+ Thu thập số liệu sơ cấp: là thu thập các số liệu, sổ sách báo cáo, hồ sơ
kiểm toán năm 2016, 2017 liên quan đến hai công ty khách hàng là công ty Cổ
phần ABC và công ty Cổ phần XYZ từ phòng kiểm toán, phòng kinh doanh của
công ty nhằm cung cấp thông tin về giấy tờ làm việc khoản mục doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ của kiểm toán viên, hợp đồng kiểm toán, thông tin về
công ty khách hàng...
+ Thu thập số liệu thứ cấp: thu thập các tài liệu, thông tin có sẵn trong các
sách chuyên ngành như Giáo trình kiểm toán tài chính (GS.TS Nguyễn Quang

Quynh – PGS.TS. Ngô Trí Tuệ, NXB Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội,
2014..).., các văn bản ban hành như chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt
Nam...,hay các nghiên cứu, đề tài từ các năm trước liên quan đến kiểm toán
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Phương pháp xử lý số liệu: từ các thông tin thu thập được từ số liệu sơ cấp
đến số liệu thứ cấp, tôi lọc ra những thông tin cụ thể mang tính thiết thực và dựa
vào các thông tin thu thập được để tính toán, phân tích.


4
Phương pháp so sánh: Dùng lý luận và dẫn chứng cụ thể là các giấy tờ làm
việc liên quan đến quy trình kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
tại hai công ty khách hàng: một khách hàng mới và một khách hàng cũ sau đó
phân tích so sánh sự giống và khác nhau trong quá trình kiểm toán tại hai công
ty này để thấy được sự khác biệt trong quá trình kiểm toán.
Phương pháp phân tích và tổng hợp: Phân tích trước hết là phân chia cái
toàn thể của đối tượng nghiên cứu thành những bộ phận, những mặt, những yếu
tố cấu thành giản đơn hơn để nghiên cứu phát hiện ra từng thuộc tính và bản
chất của từng yếu tố đó và từ đó giúp chúng ta hiểu được đối tượng nghiên cứu
một cách mạch lạc hơn, hiểu được cái chung phức tạp từ những yếu tố bộ phận
ấy. Khi tiến hành phân tích chúng ta phải thông qua cái riêng để tìm ra được cái
chung, thông qua hiện tượng để tìm ra bản chất, thông qua cái đặc thù để tìm ra
cái phổ biến. Và sau đó là tổng hợp, tổng hợp là quá trình ngược với quá trình
phân tích, nhưng lại hỗ trợ cho quá trình phân tích để tìm ra cái chung, cái khái
quát. Phân tích và tổng hợp luôn được sử dụng gắn bó chặt chẽ và bổ sung cho
nhau trong quá trình nghiên cứu thực tập tại Công ty TNHH kiểm toán và tư vấn
Đất Việt. Đặc biệt là trong quá trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch, phân tích là phương pháp quan trọng được sử dụng xuyên suốt
quá trình kiểm toán.
Phương pháp quy nạp và diễn giải: Phương pháp quy nạp là phương pháp

đi từ những hiện tượng riêng lẻ, rời rạc, độc lập ngẫu nhiên rồi liên kết các hiện
tượng ấy với nhau để tìm ra bản chất của một đối tượng nào đó. Phương pháp
diễn giải ngược lại với phương pháp quy nạp. Đó là phương pháp đi từ cái bản
chất, nguyên tắc, nguyên lý đã được thừa nhận để tìm ra các hiện tượng, các
biểu hiện, cái trùng hợp cụ thể trong sự vận động của đối tượng. Để thực hiện
bài luận văn phải sử dụng tới phương pháp trong việc nghiên cứu tìm tòi những
vấn đề nhỏ lẻ để tìm ra bản chất của việc kiểm toán khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ. Và rồi cũng từ cái tổng quát để thấy được sự trùng
hợp trong từng phần hành.


5
Phương pháp quan sát: Là phương pháp nghiên cứu để xác định các thuộc
tính và quan hệ của sự vật hiện tượng riêng lẻ xét trong điều kiện tự nghiên vốn
có của nó nhờ khả năng thụ cảm củ các giác quan, khả năng phân tích tổng hợp,
khái quát trìu tượng hóa. Khi mà việc học ở trường là lý thuyết trên sách vở, thì
việc đầu tiên khi áp dụng lý thuyết đó vào thực tế là quan sát. Quan sát để xem
những anh chị đi trước áp dụng lý thuyết vào công việc ra sao. Khi bắt tay vào
làm thực tế khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tôi đã quan sát
rất kĩ cách kiểm toán viên chính trong đoàn thực hiện kiểm toán khoản mục này
để có cái nhìn thực tế về quy kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ .
Phương pháp phỏng vấn: Là cuộc nói chuyện được tiến hành theo một kế
hoạch nhất định thông qua cách thức hỏi – đáp trực tiếp giữa người phỏng vấn
và người cung cấp thông tin trong đó người phỏng vấn nêu các câu hỏi cho đối
tượng cần khảo sát lắng nghe ý kiến trả lời và ghi nhận kết quả. Để thực hiện đề
tài này, tôi đã trao đổi trực tiếp với Kiểm toán viên chính trong đoàn là người
trực tiếp kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để thu thập
thông tin và tài liệu liên quan đến khoản mục này là đề tài mà tôi nghiên cứu.
1.5 TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN

ĐẾN ĐỀ TÀI.
+ Khóa luận: “Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán
tư vấn Thủ đô (2016)” của tác giả Nguyễn Minh Tuấn – Luận văn tốt nghiệp
Học viện Tài Chính. Đề tài này đã trình bày chi tiết được quy trình kiểm toán
nói chung của công ty sau đó đưa ra quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ rõ ràng theo từng giai đoạn tại công ty TNHH
Kiểm toán tư vấn Thủ đô, ở mỗi giai đoạn thì thực hiện những thủ tục gì, trình
bày ra sao và phần giải đáp, đề tài cũng đã đưa ra được ưu, nhược điểm, giải
pháp theo từng giai đoạn của cuộc kiểm toán.Quá trình tìm hiểu khách hàng tại
công ty được thực hiện rất kỹ lưỡng làm tiền đề cho quá trình kiểm toán. Các


6
KTV có sự phân chia rõ ràng và cụ thể công việc cho các thành viên với khối
lượng công việc hợp lý giúp các thành viên dễ dàng triển khai công việc và hoàn
thành đúng kế hoạch được giao. Tuy nhiên trong suốt quá trình kiểm toán tại
công ty khách hàng, Kiểm toán viên ít có những buổi tiếp xúc trực tiếp với nhân
viên quản lý ở các bộ phận khác nhau để phỏng vấn tìm hiểu nguyên nhân sai
phạm, công ty chỉ lập kế hoạch kiểm toán đối với khách hàng mới còn đối với
khách hàng cũ Kiểm toán viên thường không lập kế hoạch mà chỉ bổ sung thêm
thông tin vào kế hoạch kiểm toán năm cũ. Đặc biệt việc sử dụng phương pháp
phân tích trong kiểm toán Doanh thu chưa được áp dụng triệt để mà phương
pháp này được coi là phương pháp quan trọng nhất và xuyên suốt trong quá
trình kiểm toán đặc biệt là Kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ. Từ những hạn chế trong quy trình kiểm toán, tác giả đề xuất những
biện pháp hoàn thiện quy trình như sử dụng thêm ý kiến chuyên gia trong ngành,
tăng cường thủ tục phân tích và sử dụng thủ tục này một cách linh hoạt trong
từng giai đoạn kiểm toán.
Ưu điểm: Đã hệ thống một cách đầy đủ về những vấn đề bao quanh quy

trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ cũng như
chỉ ra được thực tiễn trong quy trình thực hiện kiểm toán khoản mục doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Hạn chế: Do hạn chế về mặt thời gian nên khóa luận chưa đào sâu nghiên
cứu chi tiết về quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ cũng như chưa nêu ra được giải pháp triệt để và cụ thể để hoàn thiện quy
trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
+ Khóa luận : “Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán
hàng trong kiểm toán báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán An Phú
thực hiện” (2016) của tác giả Ngô Thùy Linh - Trường Học viện tài chính.Tác
giả đã chỉ ra được những ưu nhược điểm trong quy trình kiểm toán tại Công ty
TNHH kiểm toán An Phú mà cụ thể là đối với khoản mục doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ. Mọi bước công việc được chuẩn bị lên giấy tờ một cách cụ thể


7
chi tiết tuy nhiên số lượng trợ lý kiểm toán và Kiểm toán viên lớn hơn rất nhiều
lần so với cấp quản lý, gây ra hiện tượng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao phụ
trách giám sát, các sai sót có thể xảy ra đối với các khách hàng khác nhau thì
không giống nhau, nhưng hiện tại, Kiểm toán viên đều sử dụng mẫu sai sót cho
từng khoản mục từ phương pháp kiểm toán chung cho tất cả khách hàng, mức
độ đại diện của mẫu cho tổng thể rất thấp, khó đảm bảo cho các khoản không
được chọn, chưa áp dụng sâu thủ tục phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch và
kết thúc kiểm toán đối với khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
mà thường tập trung vào các khoản mục trọng yếu hơn..Từ đó tác giả đề xuất
các giải pháp hoàn thiện.
Ưu điểm: Luận văn đã chỉ ra được những ưu điểm hạn chế của quy trình
kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và đề ra giải pháp
hoàn thiện rất chi tiết và khả thi.
Hạn chế: Tuy nhiên khóa luận chỉ ra tính cấp thiết còn chung chung chưa

có tính thuyết phục.Các vấn đề được nghiên cứu rất kĩ lưỡng nhưng việc trình
bày chưa được mạch lạc rõ ràng.
+ Khóa luận : “Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ trong quy trình Kiểm toán BCTC do Công ty TNHH
tư vấn và đầu tư tài chính FADACO_ Chi nhánh Hà Nội thực hiện” (2015) của
sinh viên Trần Vân Anh – Trường Học viện Tài chính. Tác giả đã nêu được lý
luận chung về kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và
trên cơ sở lý thuyết đó tác giả liên hệ với thực tế áp dụng kiểm toán đối với
khoản mục này tại công ty TNHH tư vấn và đầu tư tài chính FADACO. Ngoài
những ưu điểm công ty vẫn còn một số tồn tại như: chưa áp dụng sâu thủ tục
phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch và kết thúc kiểm toán đối với khoản mục
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ mà thường tập trung vào các khoản
mục trọng yếu hơn, Công ty ít sử dụng đến thử nghiệm kiểm soát. Từ đó đưa ra
được những nhận xét và đề xuất giải pháp về các mặt như: thủ tục phân tích,
đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, phát triển sử dụng ý kiến chuyên gia, việc


8
chọn mẫu chi tiết..nhằm hoàn thiện công tác kiểm toán khoản mục Doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Ưu điểm: Luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng quy trình kiểm toán
khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty TNHH tư vấn và
đầu tư tài chính FADACO một cách rất chi tiết, bên cạng đó luận văn đã chỉ ra
được những tồn tại, hạn chế đối với quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty.
Hạn chế: Tuy nhiên luận văn mới chỉ nghiên cứu quy trình ở góc độ hẹp là
tại công ty thực tập chưa nghiên cứu sâu rộng trên nhiều đối tượng để có cái
nhìn toàn diện về quy trình. Bên cạnh đó các giải pháp đưa ra còn chung chung
chưa rõ ràng và ít tính khả thi.
+ Khóa luận: “Kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

trong quy trình kiểm toán BCTC do công ty TNHH Deloitte Việt Nam thực hiện
( 2015)” của sinh viên Mai Thị Hồng Thịnh - Đại Học Kinh Tế Quốc Dân. Đã
nêu lên một số nét khái quát nhất trong quy trình kiểm toán khoản mục doanh
thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty Deloitte Việt Nam cũng như quy
trình kiểm toán chung chỉ ra được ưu nhược điểm trong quá trình kiểm toán tại
công ty này. Công ty luôn tuân thủ theo quy trình kiểm toán chuẩn của Deloitte
quốc tế mà cụ thể ở đây là phần mềm AS/2. Giai đoạn tìm hiểu khách hàng được
công ty rất chú trọng và nghiên cứu chi tiết, tuy nhiên các thử nghiệm kiểm soát
đối với Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chưa được lập kế hoạch chi
tiết. Mức độ đại diện của mẫu cho tổng thể rất thấp, chưa chú trọng vào việc
thực hiện thủ tục phân tích. Việc phân tích chỉ dừng lại ở việc so sánh doanh thu
năm nay với năm trước theo từng loại doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ,
so sánh doanh thu thực tế và kế hoạch mà chưa so sánh doanh thu giữa các tháng
trong năm hay so sánh tỷ lệ lãi gộp trên doanh thu của năm nay với năm trước
để tìm ra những yếu tố tác động đến sự thay đổi. Tác giả cũng đưa ra một số
kiến nghị hoàn thiện như sử dụng thêm ý kiến chuyên gia trong ngành, phân bổ
mức ước lượng ban đầu về tính trọng yếu, về xác định các sai sót có thể xảy ra,
tăng tường các thử nghiệm kiểm soát bằng việc chú trọng bước đánh giá


9
HTKSNB của khách hàng. Bên cạnh đó, các chuẩn mực kiểm toán được áp dụng
và tuân thủ đầy đủ. Hồ sơ kiểm toán được trình bày khoa học giúp cho người
đọc dễ dàng tìm hiểu nghiên cứu. Thực hiện kiểm toán khoản mục Doanh thu
bán hàng và cung cấp dịch vụ đều do những Kiểm toán viên có chứng chỉ hành
nghề thực hiện. Tất cả các công việc được giao tại cuộc kiểm toán cho công ty
khách hàng đều hoàn thành đúng kế hoạch. Các giấy tờ làm việc của Kiểm toán
viên được trình bày hợp lý, hiệu quả công việc cao, thời gian làm việc được tận
dụng triệt để. Bằng chứng kiểm toán thu được có độ tin cậy cao.
Ưu điểm: Khóa luận được trình bày khá đầy đủ và sâu sắc về lý luận và

thực tiễn áp dụng trong kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ tại công ty Deloitte Việt Nam, đưa ra được những minh chứng cụ thể
trong phần phân tích thực trạng kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ tại đơn vị khách hàng. Bố cục được thiết kế mạch lạc giúp
người đọc dễ dàng nắm bắt nội dung và thấy rõ được những vấn đề được nêu lên
trong đề tài.
Hạn chế: Tuy nhiên luận văn nghiên cứu ở góc quốc tế nhiều hơn nên tính
thực tiễn tại Việt Nam bị thuyên giảm.Các giải pháp được đưa ra để hoàn thiện
quy trình kiểm toán tại công ty còn chung chung không rõ ràng theo từng giai
đoạn kiểm toán.
+ Khóa luận : “Hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ trên Báo cáo tài chính tại công ty Dịch vụ tư vấn tài
chính kế toán và kiểm toán ( 2015)” của Nguyễn Thị Mai Linh – Kinh tế quốc
dân. Tác giả đã trình bày được chi tiết quy trình kiểm toán nói chung của công ty
sau đó đưa ra quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ rõ ràng theo từng giai đoạn, có giấy tờ làm việc minh họa cụ thể cho
từng thủ tục thực hiện, ở mỗi giai đoạn thì thực hiện những thủ tục gì, trình bày
ra sao và phần giải đáp, đề tài cũng đã đưa ra được ưu, nhược điểm, giải pháp
theo từng giai đoạn của cuộc kiểm toán.Quá trình tìm hiểu khách hàng tại công
ty được thực hiện rất kỹ lưỡng làm tiền đề cho quá trình kiểm toán. Các KTV có
sự phân chia rõ ràng và cụ thể công việc cho các thành viên với khối lượng công


10
việc hợp lý giúp các thành viên dễ dàng triển khai công việc và hoàn thành đúng
kế hoạch được giao. Tuy nhiên trong suốt quá trình kiểm toán tại công ty khách
hàng, Kiểm toán viên ít có những buổi tiếp xúc trực tiếp với nhân viên quản lý ở
các bộ phận khác nhau để phỏng vấn tìm hiểu nguyên nhân sai phạm, công ty
chỉ lập kế hoạch kiểm toán đối với khách hàng mới còn đối với khách hàng cũ
Kiểm toán viên thường không lập kế hoạch mà chỉ bổ sung thêm thông tin vào

kế hoạch kiểm toán năm cũ. Đặc biệt việc sử dụng phương pháp phân tích trong
kiểm toán Doanh thu chưa được áp dụng triệt để mà phương pháp này được coi
là phương pháp quan trọng nhất và xuyên suốt trong quá trình kiểm toán đặc
biệt là Kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Từ
những hạn chế trong quy trình kiểm toán, tác giả đề xuất những biện pháp hoàn
thiện quy trình như sử dụng thêm ý kiến chuyên gia trong ngành, tăng cường thủ
tục phân tích và sử dụng thủ tục này một cách linh hoạt trong từng giai đoạn
kiểm toán. Đưa ra được cụ thể biện pháp nâng cao chất lượng kiểm toán khoản
mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong kiểm toán BCTC tại công ty
Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán. Tuy nhiên hạn chế của đề tài chưa
đưa ra được khâu soát xét quy trình kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ nói riêng và quy trình kiểm toán nói chung của công ty và
phần đánh giá ưu điểm, tồn tại cũng chưa chia theo từng quy trình thực hiện cụ
thể.
Ưu điểm : Luận văn đã làm rõ được thực tiễn quy trình kiểm toán khoản
mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty Dịch vụ tư vấn tài
chính kế toán và kiểm toán cũng như đề ra được các giải pháp sáng tạo để hoàn
thiện quy trình.
Hạn chế: Tuy các giải pháp được đưa ra khá sáng tạo nhưng tính khả thi
không cao. Bên cạnh đó bố cục không được phân chia hợp lý làm cho người đọc
khó nắm bắt được nội dung khóa luận.
+ Khóa luận “Quy trình kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Biên
Hòa thực hiện (2015)” Nguyễn Hà Linh - Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí


11
Minh. Tác giả đã chỉ ra được quy trình với các thủ tục thực hiện của khoản mục
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chi tiết, phần giải đáp để hoàn thiện
quy trình kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ khá

đầy đủ. Khóa luận đã trình bày được một số những ưu điểm và tồn tại trong quy
trình kiểm toán tại công ty như: KTV đã tiến hành kiểm tra định hướng trước khi
kiểm tra chi tiết giúp các Kiểm toán viên xác định được mục tiêu nào là trọng
tâm phải tiến hành kiểm tra chi tiết toàn bộ, đối với phần hành nào chỉ tiến hành
chọn mẫu. Từ việc phân tích sơ bộ BCTC của khách hàng KTV cũng xác định
được những khoản nào bất thường để tập trung kiểm tra. Mức trọng yếu cũng
được xác định rõ ràng cho từng khoản mục giúp KTV có thể giảm bớt được rủi
ro kiểm toán bằng cách tập trung kiểm tra những khoản mục trọng yếu. Các giấy
tờ làm việc của KTV được trình bày hợp lý theo hồ sơ kiểm toán. Công tác kiểm
soát chất lượng kiểm toán cũng được triển khai cơ bản, tuân thủ theo quy định.
Tuy nhiên, công tác kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ vẫn tồn tại một số hạn chế đặc biệt là trong khâu thực hiện vẫn chưa thể kiểm
tra hết các nghiệp vụ lớn bất thường do không cân đối tốt giữa khối lượng công
việc và thời gian cho phép. Tuy nhiên đề tài chưa thu thập đủ giấy tờ làm việc
trong quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
cũng chưa đề cập đến quy trình kiểm toán chung của công ty TNHH Kiểm toán
và Kế toán Biên Hòa.
Ưu điểm: Đã hệ thống quá một cách đầy đủ về những vấn đề bao quanh quy
trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ cũng như
chỉ ra được những thực tiễn trong quy trình thực hiện kiểm toán khoản mục
doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .
Hạn chế: Thiếu những minh chứng cho phần thực trạng kiểm toán khoản
mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty khách hàng. Bên cạnh
đó, do hạn chế về mặt thời gian nên khóa luận chưa đào sâu nghiên cứu chi tiết
về quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ cũng
như chưa nêu ra được giải pháp triệt để và cụ thể để hoàn thiện quy trình kiểm


12
toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Tính cấp thiết của

khóa luận còn chưa rõ ràng.
+ Khóa luận “ Quy trình kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn tài
chính (ACA Group) thực hiện(2015)”, Nguyễn Hải Hà - Học viện tài chính. Đề
tài đã thể hiện được quy trình kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ một cách bao quát, có các giấy tờ làm việc minh họa cụ thể cho từng
thủ tục thực hiện.Giai đoạn tìm hiểu khách hàng được công ty rất chú trọng và
nghiên cứu chi tiết, tuy nhiên các thử nghiệm kiểm soát đối với Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ chưa được lập kế hoạch chi tiết. Mức độ đại diện của
mẫu cho tổng thể rất thấp, chưa chú trọng vào việc thực hiện thủ tục phân tích.
Việc phân tích chỉ dừng lại ở việc so sánh doanh thu năm nay với năm trước
theo từng loại doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, so sánh doanh thu thực
tế và kế hoạch mà chưa so sánh doanh thu giữa các tháng trong năm hay so sánh
tỷ lệ lãi gộp trên doanh thu của năm nay với năm trước để tìm ra những yếu tố
tác động đến sự thay đổi. Tác giả cũng đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện như
sử dụng thêm ý kiến chuyên gia trong ngành, phân bổ mức ước lượng ban đầu
về tính trọng yếu, về xác định các sai sót có thể xảy ra, tăng tường các thử
nghiệm kiểm soát bằng việc chú trọng bước đánh giá HTKSNB của khách
hàng.
Ưu điểm: Đã hệ thống hóa một cách đầy đủ sâu sắc về các vấn đề bao
quanh công tác kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ,
có những minh chứng cụ thể về thực trạng kiểm toán khoản mục doanh thu bán
hàng tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn tài chính (ACA Group).Ngoài ra,
luận văn đã chỉ ra được những ưu điểm hạn chế của quy trình kiểm toán khoản
mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và đề ra giải pháp hoàn thiện rất
chi tiết và khả thi.
Hạn chế: Tuy nhiên khóa luận chỉ ra tính cấp thiết còn chung chung chưa
có tính thuyết phục. Phần thực trạng mới chỉ phân tích qua loa chưa nghiên cứu
kĩ trên nhiều đối tượng để thấy được sự khác biệt trong quy trình kiểm toán giữa

13
những khách hàng khác nhau về ngành nghề, lĩnh vực, đặc điểm kinh doanh hay
đơn thuần là giữa khách hàng mới và khách hàng cũ.
+ Khóa luận: “ Hoàn thiện kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán Phương
Đông ICA (PCA) thực hiện (2015)”, Nguyễn Phương Anh - Học viện Ngân
hàng. Khóa luận đã thể hiện chi tiết lý luận chung về Kiểm toán khoản mục
doanh thu Bán hàng và cung cấp dịch vụ trong kiểm toán Báo cáo tài
chính.Trình tự kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
nói chung và trình tự kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ tại công ty TNHH Kiểm toán Phương Đông ICA(PCA) nói riêng. Qua
quá trình tìm hiểu tác giả chỉ ra một số ưu, nhược điểm trong quá trình kiểm
toán tại công ty. Về ưu điểm công ty PCA đã xây dựng và thiết kế quy trình
kiểm toán chung và các chương trình kiểm toán dựa trên sự kết hợp giữa lý luận
và thực tiễn, tuân thủ các chuẩn mực kế toán và kiểm toán và các quy định hiện
hành có liên quan của Việt Nam, đảm bảo chất lượng cũng như tiến độ của hoạt
động kiểm toán. Quy trình kiểm toán của công ty PCA khá hoàn thiện với các
thủ tục kiểm toán cụ thể. Tuy nhiên quá trình thực hiện thủ tục phân tích phụ
thuộc nhiều vào kinh nghiệm và ý kiến chủ quan của Kiểm toán viên nên kết
quả đánh giá có thể không thống nhất và tồn tại nhiều rủi ro.Vì thế thủ tục phân
tích chưa đạt yêu cầu và chưa phát huy hiệu quả. Từ những tồn tại đó tác giả đưa
ra biện pháp hoàn thiện quy trình.
Ưu điểm : Luận văn đã phân tích chi tiết, đánh giá chính xác thực trạng
quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công
ty TNHH kiểm toán Phương Đông ICA ,chỉ ra được những tồn tại, hạn chế đối
với quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại
công ty.
Hạn chế: Tuy nhiên luận văn mới chỉ nghiên cứu quy trình ở góc độ hẹp
là tại công ty thực tập chưa nghiên cứu sâu rộng trên nhiều đối tượng để có cái

nhìn toàn diện về quy trình.


14
+ Khóa luận “ Hoàn thiện kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán PKL Việt
Nam thực hiện (2015)”, Trần Thu Huyền - Học viện ngân hàng. Tác giả đã tìm
hiểu được những ưu nhược điểm như quy trình kiểm toán tại công ty được xây
dựng hoàn chỉnh và đầy đủ các bước thực hiện, quá trình tìm hiểu khách hàng tại
công ty được thực hiện rất tốt với trình độ chuyên môn cao, các Kiểm toán viên
đã có sự phân chia rõ ràng công việc cho từng thành viên, khối lượng công việc
được phân bổ hợp lý đảm bảo các thành viên có thể hoàn thành công việc đúng
tiến độ. Tuy nhiên trong suốt quá trình kiểm toán, Kiểm toán viên ít có những
buổi tiếp xúc trực tiếp với nhân viên quản lý ở các bộ phận khác nhau để phỏng
vấn tìm hiểu nguyên nhân sai phạm.Công ty chỉ lập kế hoạch kiểm toán đối với
khách hàng mới, còn đối với khách hàng cũ kiểm toán viên thường không lập kế
hoạch kiểm toán mà chỉ cập nhật thông tin vào kế hoạch kiểm toán năm trước.
Đề tài cũng chưa chỉ ra được khâu soát xét quy trình kiểm toán khoản mục
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ nói tiêng và quy tình kiểm toán chung
của công ty. Cuối cùng tác giả đưa ra các kiến nghị giải pháp để hoàn thiện quy
trình được trình bày khá cụ thể và rõ ràng theo từng giai đoạn.
Ưu điểm : Luận văn đã làm rõ được thực tiễn quy trình kiểm toán khoản
mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty TNHH Kiểm toán PKL
Việt Nam cũng như đề ra được các giải pháp sáng tạo để hoàn thiện quy trình.
Hạn chế: Tuy các giải pháp được đưa ra khá sáng tạo nhưng tính khả thi
không cao.Việc đánh giá về quy trình chưa cụ thể rõ ràng, chưa đào sâu nghiên
cứu trên nhiều đối tượng mà chỉ nghiên cứu trên góc độ hẹp nên chưa có cái
nhìn toàn diện về quy trình kiểm toán khoản mục Doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ.
+ Khóa luận “ Quy trình kiểm toán Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch

vụ trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty TNHH Tư vấn tài chính Kế
toán và Kiểm toán Quốc tế IAFC thực hiện (2015)”, Ngô Thị Phương Mai - Đại
học Thương Mại. Tác giả đã hệ thống lại lý luận chung về kiểm toán khoản mục


15
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong BCTC, áp dụng lý thuyết đã
được học để liên hệ với thực tế khi tiến hành kiểm toán tại công ty TNHH Tư
vấn tài chính Kế toán và Kiểm toán Quốc tế IAFC. Tác giả đã chỉ ra một số
những ưu điểm và tồn tại trong quy trình kiểm toán tại công ty như: KTV đã tiến
hành kiểm tra định hướng trước khi kiểm tra chi tiết giúp các Kiểm toán viên
xác định được mục tiêu nào là trọng tâm phải tiến hành kiểm tra chi tiết toàn bộ,
đối với phần hành nào chỉ tiến hành chọn mẫu. Từ việc phân tích sơ bộ BCTC
của khách hàng KTV cũng xác định được những khoản nào bất thường để tập
trung kiểm tra. Mức trọng yếu cũng được xác định rõ ràng cho từng khoản mục
giúp KTV có thể giảm bớt được rủi ro kiểm toán bằng cách tập trung kiểm tra
những khoản mục trọng yếu. Các giấy tờ làm việc của KTV được trình bày hợp
lý theo hồ sơ kiểm toán. Công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán cũng được
triển khai cơ bản, tuân thủ theo quy định. Tuy nhiên, công tác kiểm toán khoản
mục Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ vẫn tồn tại một số hạn chế đặc
biệt là trong khâu thực hiện vẫn chưa thể kiểm tra hết các nghiệp vụ lớn bất
thường do không cân đối tốt giữa khối lượng công việc và thời gian cho phép.
Ưu điểm : Luận văn đã làm rõ được thực tiễn quy trình kiểm toán khoản
mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại công ty TNHH tư vấn tài chính
kế toán và kiểm toán quốc tế IAFC cũng như đề ra được các giải pháp thiết thực
để hoàn thiện quy trình.
Hạn chế: Tuy các giải pháp được đưa ra thiết thực nhưng chưa phân rõ theo
từng giai đoạn cụ thể nên khó áp dụng, triển khai. Tính cấp thiết còn chung
chung chưa có tính thuyết phục. Mới dừng lại ở việc nghiên cứu vấn đề ở góc độ
hẹp chưa tìm hiểu trên những đề tài có liên quan để có cái nhìn tổng thể bao quát

về quy trình kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
Kết luận
Các đề tài trên đều có những ưu điểm chung đó là:
- hệ thống cơ sở lý luận về kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ, nắm được khái niệm và đặc điểm của khoản mục.