SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
1. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
- Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình gia tăng khối lượng và kích thước của cơ thể do
tăng số lượng và kích thước tế bào
- Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa tế bào và
phát sinh hình thái cơ thể
- Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lí của động vật sau khi sinh ra
hoặc nở từ trứng ra
2. Phát triển không qua biến thái
- Phát triển của động vật không qua biến thái là kiểu phát triển mà con non có các đặc điểm hình
thái, cấu tạo và sinh lí tương tự con trưởng thành.
- Đa số động vật có xương sống và rất nhiều loài động vật không xương sống phát triển không
qua biến thái
* Quá trình phát triển của người:
a. Giai đoạn phôi.
- Diễn ra trong tử cung của người mẹ
- Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi. Các tế bào của phôi phân hoá và tạo thành các cơ
quan (tim, gan, phổi, mạch máu…), kết quả hình thành thai nhi.
b. Giai đoạn sau sinh.
- Giai đoạn sau sinh của người không có biến thái, con sinh ra có đặc điểm hình thái và cấu tạo
tương tự như người trưởng thành.

Hình 1: Phát triển không qua biến thái ở người
3. Phát triển qua biến thái
a. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
- Phát triển của động vật qua biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu
tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành, trải qua giai đoạn trung gian, ấu trùng biến đổi thành
con trưởng thành
- Có ở đa số loài côn trùng (bướm, ruồi, ong, bọ cánh cứng…) và lưỡng cư, …

* Quá trình phát triển của bướm
- Giai đoạn phôi
+ Diễn ra trong trứng
1


Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
+ Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi, các tế bào của phôi phân hoá tạo thành các cơ
quan của sâu bướm (sâu bướm nở ra từ trứng)
- Giai đoạn hậu phôi
→
→
→
Sâu bướm
nhộng
bướm non
bướm trưởng thành.
+ Sâu bướm: Trải qua nhiều lần lột xác và biến đổi hình thành nhộng. Nguồn thức ăn của nó
là lá cây, trong tiêu hóa có enzim xenlulaza phân giải thức ăn xenlulôzơ, có đầy đủ enzim tiêu
hóa prôtêin, lipit và cacbôhiđrat.
+ Nhộng: Giai đoạn tu chinh lại toàn bộ cơ thể biến sâu thành bướm. Các mô, các cơ quan cũ
của sâu tiêu biến đi, đồng thời các mô, các cơ quan mới hình thành. Vì vậy, bướm chui ra từ kén
có hình dạng và cấu tạo khác hẳn với sâu bướm.
+ Bướm: Hầu hết các bướm trưởng thành sống bằng mật hoa, trong ống tiêu hóa chỉ có enzim
saccaraza tiêu hóa saccarôzơ.

Hình 2: Phát triển qua biến thái ở động vật
b. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
- Phát triển qua biến thái không hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn

thiện, trải qua nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành
- Gặp ở một số loài côn trùng như: châu chấu, cào cào, gián,…
* Phát triển của châu chấu
- Giai đoạn phôi
+ Diễn ra trong trứng
+ Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi, các tế bào của phôi tiếp tục phân hoá tạo thành
các cơ quan của ấu trùng (ấu trùng nở ra từ trứng)
- Giai đoạn hậu phôi.
+ Ấu trùng à lột xác nhiều lần à châu chấu trưởng thành
+ Ấu trùng và con trưởng thành có cấu tạo và chức năng sinh lí cơ thể gần giống nhau
+ Nhều loài ấu trùng cũng ăn lá cây như bố mẹ chúng. Trong ống tiêu hóa của chúng có đầy
đủ các enzim thủy phân prôtêin, lipit và cacbohiđrat, tạo thành các chất dễ hấp thụ như đường
đơn, axit béo, glixêtin và axit amin.
2


Giáo viên: Lê Hồng Thái

Hotline: 0983636150

3


Giáo viên: Lê Hồng Thái

Hotline: 0983636150

Hình 3: Biến thái không hoàn toàn
Câu 1: Phát triển của cơ thể động vật bao gồm:
A. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng và phát sinh hình thái các cơ

quan và cơ thể.
B. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng và phân hoá tế bào.
C. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng, phân hoá tế bào và phát sinh
hình thái các cơ quan và cơ thể.
D. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là phân hoá tế bào và phát sinh hình thái các cơ
quan và cơ thể.
Câu 2: Phát triển của động vật qua biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà con non có
A. đặc điểm hình thái, sinh lí rất khác với con trưởng thành.
B. đặc điểm hình thái, cấu tạo tương tự với con trưởng thành, nhưng khác về sinh lý.
C. đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý tương tự với con trưởng thành.
D. đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý gần giống với con trưởng thành.
Câu 3: Sự khác nhau giữa biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn là gì?
A. Ấu trùng rất khác con tưởng thành về hình dạng, cấu tạo, sinh lí
B. Ấu trùng trải qua nhiều lần lột xác biến đổi thành con trưởng thành
C. Ấu trùng trải qua nhiều giai đoạn biến đổi về kích thước cơ thể
D. Ấu trùng trải qua nhiều giai đoạn biến đổi về cấu tạo cơ thể
Câu 4: Sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lí ở giai đoạn sau khi sinh ra hoặc nở từ
trứng ra gọi là
A. biến thái
B. biến thái hoàn toàn
C. biến thái không hoàn toàn
D. không trải qua biến thái
Câu 5: Động vật nào dưới đây sinh trưởng và phát triển không qua biến thái?
A. Hổ
B. Bướm
C. Gián
D. Cào cào
Câu 6: Động vật nào sau đây sinh trưởng và phát triển qua biến thái không hoàn toàn?
A.Gián
B. Bướm

C. Chó
D. Thỏ
Câu 7: Động vật sinh trưởng và phát triển qua biến thái hoàn toàn là
A. muỗi
B. gián
C. cào cào
D. châu chấu
4


Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
Câu 8: Trong các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở bướm, giai đoạn chúng phá hoại mùa
màng nhiều nhất là
A. trứng
B. sâu non
C. nhộng
D. bướm
Câu 9: Phát biểu đúng về sinh trưởng của cơ thể động vật?
A. Quá trình tăng kích thước của các hệ cơ quan trong cơ thể.
B. Quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng kích thước và số lượng của tế bào.
C. Quá trình tăng kích thước của các mô trong cơ thể.
D. Quá trình tăng kích thước của các cơ quan trong cơ thể.
Câu 10: Những động vật sinh trưởng và phát triển qua biến thái hoàn toàn gồm:
A. Cá chép, gà, thỏ, khỉ.
B. Cánh cam, bọ rùa, bướm, ruồi.
C. Bọ ngựa, cào cào, tôm, cua.
D. Châu chấu, ếch, muỗi.
Câu 11: Biến thái là
A. sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và từ từ về sinh lý của động vật sau khi sinh ra

hoặc nở từ trứng ra.
B. sự thay đổi từ từ về hình thái, cấu tạo và đột ngột về sinh lý của động vật sau khi sinh ra
hoặc nở từ trứng ra.
C. sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ
trứng ra.
D. sự thay đổi từ từ về hình thái, cấu tạo và về sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ
trứng ra.
Câu 12: Sinh trưởng và phát triển của động vật không qua biến thái là kiểu phát triển mà con non
có
A. đặc điểm hình thái, cấu tạo tương tự với con trưởng thành nhưng khác về sinh lý.
B. đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý khác với con trưởng thành.
C. đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý gần giống với con trưởng thành.
D. đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý khác với con trưởng thành.
Câu 13: Những động vật sinh trưởng và phát triển không qua biến thái hoàn toàn gồm:
A. Cá chép, gà, thỏ, khỉ.
B. Cánh cam, bọ rùa, bướm, ruồi.
C. Bọ ngựa, cào cào, tôm, cua.
D. Châu chấu, ếch, muỗi.
Câu 14: Nhân tố quan trọng điều khiển sinh trưởng và phát triển của động vật là
A. nhân tố di truyền.
B. hoocmôn.
C. thức ăn.
D. nhiệt độ và ánh sáng
Câu 15: Phát biểu đúng về sinh trưởng và phát triển của động vật qua biến thái không hoàn toàn?
A. Trường hợp ấu trùng phát triển hoàn thiện, trải qua nhiều lần biến đổi nó biến thành con
trưởng thành.
B. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần biến đổi nó biến thành
con trưởng thành.
C. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác nó biến thành
con trưởng thành.

D. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác nó biến thành
con trưởng thành.
Câu 16: Những động vật sinh trưởng và phát triển thông qua biến thái không hoàn toàn gồm:
A. Bọ ngựa, cào cào, tôm, cua.
B. Cánh cam, bọ rùa, bướm, ruồi.
C. Châu chấu, ếch, muỗi.
D. Cá chép, gà, thỏ, khỉ.
Câu 17: Trong quá trình phát triển ở động vật, các giai đoạn kế tiếp nhau trong giai đoạn phôi là
A. phân cắt trứng - phôi vị - phôi nang - mầm cơ quan.
B. phân cắt trứng - phôi nang - phôi vị - mầm cơ quan.
5


Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
C. phân cắt trứng - mầm cơ quan - phôi vị - phôi nang.
D. phân cắt trứng - mầm cơ quan - phôi nang - phôi vị.
Câu 18: Trong quá trình phát triển của động vật, phát triển không qua biến thái là trường hợp
A. con non mới nở còn được gọi là ấu trùng, sau phát triển thành cơ thể trưởng thành
B. con non được nở từ trứng, không đẻ con trực tiếp
C. con non mới nở giống con trưởng thành nhưng có kích thước nhỏ hơn
D. con non mới nở không cần sự chăm sóc của bố mẹ
Câu 19: Sự phát triển không qua biến thái của động vật có giai đoạn phôi gồm nhiều tế bào biệt
hóa khác nhau tạo nên các mô khác nhau. Đây là giai đoạn
A. phân cắt trứng.
B. mầm cơ quan.
C. phôi nang.
D. phôi vị.
Câu 20: Sinh trưởng của động vật là hiện tượng:
A. tăng kích thước và khối lượng cơ thể

B. phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể
C. phân hoá tế bào
D. đẻ con
Câu 21: Phát triển của động vật là quá trình biến đổi không bao gồm:
A. phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể
B. Phân hoá tế bào
C. Kéo dài tế bào
D. sinh trưởng
Câu 22: Quá trình phát triển của động vật đẻ con gồm giai đoạn:
A. phôi và hậu phôi
B. phôi
C. Phôi thai và sau khi sinh
D. hậu phôi
Câu 23: Sự phát triển của trâu, bò là kiểu phát triển:
A. không qua biến thái
B. tất cả đều đúng
C. biến thái không hoàn toàn
D. biến thái hoàn toàn
Câu 24: Sự phát triển của ếch, nhái là kiểu phát triển:
A. biến thái hoàn toàn
B. không qua biến thái
C. biến thái không hoàn toàn
D. tất cả đều đúng
Câu 25: Sự phát triển của ong, muỗi là kiểu phát triển:
A. biến thái hoàn toàn
B. không qua biến thái
C. biến thái không hoàn toàn.
D. không qua biến đổi.
Câu 26: Sự phát triển của tôm, ve sầu là kiểu phát triển:
A. biến thái hoàn toàn

B. không qua biến thái
C. biến thái không hoàn toàn
D. không qua biến đổi
Câu 27: Sự phát triển của cào cào, cua là kiểu phát triển:
A. biến thái hoàn toàn
B. không qua biến thái
C. biến thái không hoàn toàn
D. không qua biến đổi
Câu 28: Sự sinh trưởng và phát triển của giai đoạn phôi ở động vật đẻ trứng theo sơ đồ nào sau
đây?
→
→
→
→
A. Hợp tử
mô và các cơ quan
phôi B. Hợp tử
phôi
mô các cơ quan
→
→
→
→
C. Phôi
mô các cơ quan
hợp tử
D. Hợp tử
mô các cơ quan hợp tử
phôi
Câu 29: Sơ đồ phát triển qua biến thái hoàn toàn ở bướm theo thứ tự nào sau đây:

→
→
→
→
A. Bướm
sâu
trứng
nhộng
bướm.
→
→
→
→
B. Bướm nhộng
trứng
sâu bướm.
→
→
→
→
C. Bướm
trứng
sâu
nhộng
bướm.
→
→
→
→
D. Bướm

nhộng
sâu
trứng
bướm.
Câu 30: Sinh trưởng và phát triển ở động vật không qua biến thái là kiểu sinh trưởng và phát
triển mà
6


Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
A. con non phát triển dần lên, mang đặc điểm khác con trưởng thành
B. con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo, sinh lí khác với con trưởng thành
C. con non có sự lột xác biến đổi thành con trưởng thành
D. con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo, sinh lí gần giống con trưởng thành
Câu 31: Những loài nào sau đây sinh trưởng và phát triển không qua biến thái ?
A. cá chim, châu chấu, ếch
B. Bướm, chuồn chuồn, hươu, nai
C. Cá voi, bồ câu, rắn, người
D. Rắn, ruồi giấm, bướm
Câu 32: Những loài nào sau đây sinh trưởng và phát triển qua biến thái hoàn toàn?
A. Ve sầu, tôm, cua
B. Ruồi, ếch, bướm
C. Cào cào, bướm, rắn mối
D. Bướm, châu chấu, cá heo
Câu 33: Sinh trưởng của cơ thể động vật là
A. quá trình tăng kích thước của các mô trong cơ thể.
B. quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng kích thước và số lượng của tế bào.
C. quá trình tăng kích thước của các hệ cơ quan trong cơ thể.
D. quá trình tăng kích thước của các cơ quan trong cơ thể

Câu 34: Những động vật sinh trưởng và phát triển qua biến thái hoàn toàn gồm:
A. Cá chép, gà, thỏ, khỉ.
B. Cánh cam, bọ rùa, bướm, ruồi.
C. Châu chấu, ếch, muỗi.
D. Bọ ngựa, cào cào, tôm, cua
Câu 35: Biến thái là:
A. Sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở
từ trứng ra
B. Sự thay đổi từ từ về hình thái, cấu tạo và đột ngột về sinh lý của động vật sau khi sinh ra
hoặc nở từ trứng ra
C. Sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và từ từ về sinh lý của động vật sau khi sinh ra
hoặc nở từ trứng ra
D. Sự thay đổi từ từ về hình thái, cấu tạo và về sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ
trứng ra.
Câu 36: Cho sơ đồ về quá trình biến thái ở châu chấu. Phân tích hình và cho biết có bao nhiêu
phát biểu đúng?

→
→
(1) Giai đoạn phát triển gồm: Trứng ấu trùng
châu chấu trưởng thành.
(2) Ấu trùng chưa hoàn thiện cơ thể, ấu trùng lột xác để hoàn thiện dần cơ thể

7


Giáo viên: Lê Hồng Thái
Hotline: 0983636150
(3) Châu chấu trưởng thành và ấu trùng đều sử dụng thức ăn là lá cây nên có các enzim phân giải
xenlulôzơ, cacbôhiđrat, lipit.

(4) Châu chấu trưởng thành có cơ quan hoàn thiện hơn nên sự phá hoại mùa màng tăng cao.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Câu 37: Cho sơ đồ về quá trình biến thái ở ếch. Phân tích hình và cho biết có bao nhiêu phát biểu
đúng?

→
→
(1) Các giai đoạn phát triển của ếch: Trứng
nòng nọc
ếch nhái.
(2) Hoocmôn tirôxin kích thích nòng nọc biến thái hình thành nên êch nhái.
(3) Ếch nhái là hình thức biến thái hoàn toàn.
(4) Nếu loại bỏ tuyến giáp ếch nhái thì nòng nọc không thể biến thái.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Câu 38: Phát triển của cơ thể động vật bao gồm:
A. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng, phân hoá tế bào và phát sinh
hình thái các cơ quan và cơ thể.
B. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là phân hoá tế bào và phát sinh hình thái các cơ
quan và cơ thể
C. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng và phát sinh hình thái các cơ quan
và cơ thể.
D. Các quá trình liên quan mật thiết với nhau là sinh trưởng và phân hoá tế bào.
Câu 39: Sinh trưởng và phát triển của động vật qua biến thái hoàn toàn là
A. trường hợp con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo tương tự với con trưởng thành, nhưng

khác về sinh lý.
B. trường hợp con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý tương tự với con trưởng
thành.
C. trường hợp con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý gần giống với con trưởng
thành.
D. trường hợp ấu trùng có đặc điểm hình thái, sinh lí rất khác với con trưởng thành.
Câu 40: Cho sơ đồ về quá trình biến thái ở sâu bướm. Phân tích hình và cho biết có bao nhiêu
phát biểu đúng?

8


Giáo viên: Lê Hồng Thái

Hotline: 0983636150

→
→
→
→
(1) Quá trình biến thái ở sâu bướm gồm: Trứng
ấu trùng
sâu non
nhộng
bướm.
(2) Giai đoạn sâu non ăn lá cây nên phá hoại mùa màng.
(3) Giai đoạn nhộng thực hiện ngủ động để giảm trao đổi chất đến mức thấp nhất.
(4) Giai đoạn bướm thực hiện hút mật hoa, thực hiện thụ phấn cho cây.
A. 1.
B. 2.

C. 3.
D. 4.
Câu 41: Loài nào dưới đây phát triển trải qua kiểu biến thái không hoàn toàn?
A. Bướm, châu chấu
B. Bướm, ruồi, châu chấu
C. Ếch, ve sầu, tôm, cua
D. Ve sầu, châu chấu, tôm, cua
Câu 42: Đặc điểm của biến thái không hoàn toàn ở động vật là gì?
A. Con non gần giống con trưởng thành qua nhiều lần lột xác
B. Con non phát triển giống con trưởng thành không qua lột xác
C. Con non có hình dạng rất khác con trưởng thành và qua nhiều lần lột xác
D. Con non có hình thái, cấu tạo và sinh lí khác con trưởng thành
Câu 43: Đặc điểm của biến thái hoàn toàn ở động vật
A. con non gần giống con trưởng thành qua nhiều lần lột xác
B. con non phát triển giống con trưởng thành không qua lột xác
C. con non có hình dạng rất khác con trưởng thành và qua nhiều lần lột xác
D. con non có hình thái, cấu tạo và sinh lí khác con trưởng thành
ĐÁP ÁN
1:c;2:a;3:a;4:b;5:a;6:a;7:a;8:b;9:b;10:b;11:c;12:c;13:c;14:a;15:c;16:a;17:a;18:c;19:c;20:a;21:c;22:
c;23:a;24:a;25:a;26:c;27:c;28:b;29:c;30:d;31:c;32:b;33:b;34:b;35:a;36:d;37:d;38:a;39:d;40:d;41:d
;42:c;43:d

9