BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

I.ĐẶT VẤN ĐỀ

2

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

3

1. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn

3

2. Thực trạng xây dựng phong trào "trường học thân thiện, học
sinh tích cực " ở trường Tiểu học Cẩm Phong

4

3. Giải pháp và tổ chức thực hiện

4

4. Kết quả đạt được

14

III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

15

I.ĐẶT VẤN ĐỀ
1


Từ năm 2008 đến nay, trên phạm vi cả nước và tỉnh Thanh Hóa nói riêng, các
trường học ở các cấp đã sôi nổi thi đua thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” và đạt được một số kết quả nhất định.
Mục đích quan trọng nhất của xây dựng trường học thân thiện là tạo nên một
môi trường giáo dục (cả về vật chất lẫn tinh thần) an tồn, bình đẳng, tạo hứng thú
cho học sinh trong học tập, góp phần đảm bảo quyền được đi học và học hết cấp
của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục trên cơ sở tập trung mọi nỗ lực của nhà
trường vì người học, với các mối quan tâm thể hiện thái độ thân thiện và tinh thần
dânchủ.
Trong môi trường trường học thân thiện, trẻ em sẽ cảm nhận được sự thoải
mái khi việc học của mình vừa gắn với kiến thức trong sách vở, vừa thơng qua sự
thâm nhập, trải nghiệm của chính bản thân trong các hoạt động ngoại khóa, trong
các trị chơi dân gian, các hoạt động tập thể vui mà học. Trường học thân thiện gắn
bó chặt chẽ với việc phát huy tính tích cực của học sinh. Trong mơi trường phát
triển tồn diện đó, học sinh học tập hứng thú, chủ động tìm hiểu kiến thức dưới sự
dìu dắt của thầy cô giáo, gắn chặt giữa học và hành, biết thư giãn khoa học, rèn
luyện kỹ năng và phương pháp học tập, phát huy khả năng tự tìm hiểu, khám phá
và sáng tạo của mình.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy để thực hiện tốt
phong trào thi đua nói trên, xây dựng thành công “ Trường học thân thiện” trước
hết cần phải xây dựng cho được từng lớp học thân thiện.
Vậy thế nào là một “Lớp học thân thiện” ? Làm thế nào để xây dựng được
một “Lớp học thân thiện” ? Đó là câu hỏi mà tôi đã từng trăn trở nhiều năm. Từ

thực tiễn trong công tác giảng dạy và chủ nhiệm, tơi đã tìm được câu trả lời. Xin
mạnh dạn trình bày trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm “ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG
LỚP HỌC THÂN THIỆN”.
*Phạm vi nghiên cứu: Trong 2 năm học. (2011-2012 và 2012-2013)
* Phương pháp nghiên cứu:
- Điều tra
- Quan sát
- Nghiên cứu tài liệu.
- Thực hành
* Kế hoạch nghiên cứu:
- Tháng 9/2011 : Chọn đề tài
- Tháng 10/2011 tháng 12/2011: Tìm hiểu nguyên nhân, đọc tài liệu, tìm
biện pháp thực hiện.
- Tháng 1/2011  tháng 12/2012: Nghiên cứu sâu các biện pháp thực hiện
- Tháng 1/2013: Viết, hoàn thiện đề tài.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2


1- CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN:
a) Cơ sở lí luận:
Trường học thân thiện là mơ hình trường do Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc
(UNICEF) đề xướng từ những thập kỷ cuối của thế kỷ trước, và đã được triển khai
có kết quả tốt ở nhiều nước trên thế giới. Mơ hình này khơng hồn tồn mới đối với
Việt Nam. Từ những thập niên 60, 70, với triết lý “đời sống học đường là cuộc sống
thực của trẻ em ngay ngày hôm nay, lúc này; chứ không chỉ chuẩn bị cho tương lai"
, nên phương châm “mỗi ngày đến trường là một niềm vui” đã được phổ biến và áp
dụng ngay từ những ngày đó..
Để xây dựng mơ hình này, ở Việt Nam, phối hợp với UNICEF, Bộ đã làm

thí điểm nhiều năm nay ở 50 trường tiểu học và THCS . Từ kết quả thí điểm, Bộ
chủ trương tiến hành đại trà trong năm học 2008 - 2009 ở tất cả các trường phổ
thông với những nội dung được cụ thể trong chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT về
việc : Phát động phong trào thi đua " Xây dựng trường học thân thiện, HS tích cực"
trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 -2013.
Thực hiện chỉ thị số 40/CT-BGD&ĐT, Phịng Giáo dục huyện Cẩm Thủy đã
có các kế hoạch, chỉ thị chỉ đạo các trường : kế hoạch số 214/KH-GD&ĐT ngày
23/10/2008; tổ chức đánh giá kết quả phong trào thi đua " Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực" số 68/PGD&ĐT ngày 17/4/2009; số 06
KH/PGD&ĐT-CT ngày 19/10/2009, kế hoạch hoạt động các năm học,...
Vậy, thế nào là “trường học thân thiện”? “Thân thiện” là có tình cảm tốt, đối
xử tử tế, và thân thiết với nhau. Bản thân khái niệm “thân thiện” đã hàm chứa sự
bình đẳng, dân chủ về pháp lý và sự đùm bọc, cưu mang đầy tình người về đạo lý.
Bởi nếu bất bình đẳng, mất dân chủ, vơ cảm trong quan hệ giữa người với người thì
đâu cịn gì mà “thân” với “thiện”. “Thân thiện” bắt nguồn từ sứ mệnh của nhà
trường và thiên chức của nhà giáo đối với thế hệ trẻ và xã hội, chứ không dừng ở
thái độ bề ngoài trong quan hệ ứng xử. Trường học thân thiện là trường học mà ở
đó học sinh được tạo điều kiện để sống khoẻ mạnh, vui vẻ, tích cực học tập và tham
gia các hoạt động khác; được giáo viên nhiệt tình giảng dạy, u thương, tơn trọng;
được gia đình và cộng đồng tạo điều kiện phát huy hết tiềm năng của mình trong
mơi trường an tồn và thuận lợi; quyền được đi học của học sinh được đảm
bảo.Chất lượng của trường học thân thiện không chỉ thể hiện ở kết quả giáo dục
trong lớp học, mà còn là chất lượng của cả môi trường học đường và mối quan hệ
giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng. Làm tốt cơng tác này chính là chúng ta
đang xây dựng lớp học thân thiện.
b) Cơ sở thực tiễn

3

Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học: Các em thường
hứng thú với những cái mới, cái đẹp, thích tìm tịi khám phá, ưa sự nhẹ nhàng. Rõ
ràng các em sẽ thích đến trường hơn, thích học hơn nếu trường, lớp đẹp, hấp dẫn
các em, thầy cô nhẹ nhàng, quan tâm, bên cạnh các em như những người bạn lớn.
Với đặc điểm tâm lý nói trên, nếu có được một mơi trường học tập thân
thiện thì chắc chắn các em sẽ khơng những được phát triển tình cảm tốt đẹp mà cịn
giúp các em tiếp thu kiến thức và rèn luyện kĩ năng tốt hơn góp phần hồn thành
mục tiêu giúp các em phát triển một cách tồn diện, thích ứng được với cuộc sống
đang ngày một thay đổi trong xã hội hiện nay.
2. THỰC TRẠNG XÂY DỰNG PHONG TRÀO “ TRƯỜNG HỌC THÂN
THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC" Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CẨM PHONG
Trường Tiểu học Cẩm Phong là một trong số ít những trường đầu tiên của
huyện Cẩm Thủy được tham gia vào dự án " Tập huấn dạy và học tích cực" theo
chương trình giáo dục của Úc do tổ chức Tầm nhìn thế giới- chương trình phát triển
vùng Bắc Cẩm Thủy triển khai. Ngay từ năm 2005, các hoạt động dạy học và giáo
dục gắn liền với phương pháp dạy học tích cực đã được áp dụng ở nhà trường: các
lớp học được trang trí đẹp, việc rèn kĩ năng sống cho học sinh được chú ý, mối
quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường được tăng cường. Nhà trường luôn là điểm
đến tham quan và học tập của các trường bạn trong và ngoài tỉnh. Đây cũng là
những điều kiện thuận lợi đầu tiên để nhà trường xây dựng trường học thân thiện.
Với tiền đề thuận lợi như thế, nên khi Bộ GD & ĐT phát động phong trào thi
đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, trường Tiểu học Cẩm
Phong đã hưởng ứng và thực hiện một cách có hiệu quả. Qua một vài năm, nhà
trường đã có nhiều chuyển biến hết sức rõ rệt. Đặc biệt là sự tăng trưởng về cơ sở
vật chất phục vụ cho việc dạy và học. Khuôn viên, trường lớp ngày càng sạch đẹp
khang trang, chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường đã được cải thiện và
từng bước phát triển. Các thầy cô giáo luôn chú ý vận dụng phương pháp dạy học
tích cực, cố gắng khơi dậy niềm đam mê học tập của học sinh bằng những bài
giảng hấp dẫn, bằng những hoạt động tập thể vui vẻ, bổ ích, bằng mơi trường lớp
học đẹp...Mối quan hệ giữa thầy và trị đã có sự thay đổi: gần gũi và thân thiện hơn.

Trường học đã và đang là nơi thu hút được học sinh đến trường mỗi ngày.
3. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
Một trong những giải pháp tích cực để xây dựng “trường học thân thiện - học
sinh tích cực” là xây dựng “lớp học thân thiện”. Để giúp nhà trường xây dựng “lớp
học thân thiện”, trong phạm vi đề tài, tôi đưa ra các biện pháp sau:
a. Trang trí lớp học thân thiện.
4


Chúng ta có thể hiểu rằng: Lớp học thân thiện là lớp học được trang trí đẹp,
có ý nghĩa và mang tính giáo dục cao .
Việc trang trí lớp học một cách sáng tạo, phù hợp với đặc điểm tâm lý học
sinh sẽ giúp cho các em biết yêu và tạo ra cái đẹp, giúp các em có ý thức gìn giữ
trường lớp của mình. Cái khó là trang trí làm sao cho hài hồ, phù hợp, đẹp mà
khơng tốn kém, màu sắc mà không loè loẹt, nhiều mà không rối. Các góc được bài
trí đẹp đẽ tao nhã, từ góc nghệ thuật đến góc sáng tạo, mỗi lớp mỗi vẻ. Các góc đó
vừa là nơi các em có thể tìm tư liệu trong học tập vừa là nơi mà sản phẩm của các
em được trưng bày một cách khoa học, sáng tạo, sinh động từ những bài viết chữ
đẹp, những bài thủ công, đến những lời nhắc nhở học sinh, dự báo thời tíêt trong
ngày... các phịng học như khang trang hơn, sạch đẹp hơn, gắn bó thân thiện hơn
với thầy và trị.
Mỗi một mơn học trong nhà trường, các em có một góc để tìm tư liệu, trưng
bày sản phẩm :
− Góc Tốn: có thư viện Tốn học ( ghi các cơng thức, quy tắc tính, các bài tốn
hay ...), các câu chuyện Tốn học, các trị chơi Tốn học (Đơminơ, câu cá, mèo
uống sữa...), các biểu đồ, hay phần sưu tầm về các nhà Toán học ...
− Góc Tiếng Việt: Có các bài văn hay của các HS trong lớp, từ điển thành ngữ - tục
ngữ, từ điển Tiếng Việt (các từ em hay gặp trong bài học), tập bài viết chữ đẹp của
các bạn trong lớp, mặt nạ đóng vai trong mơn tập đọc...
− Góc Khoa học: nơi sưu tầm những điều lí thú về khoa học, ứng dụng của khoa

học trong cuộc sống hàng ngày, thế giới động- thực vật, ...
− Góc Lịch sử và Địa lí: có các sự kiện, các nhân vật lịch sử, tranh ảnh sưu tầm về
cảnh đẹp đất nước và thế giới...
− Góc Nghệ thuật: nơi trưng bày các sản phẩm thủ cơng, tranh vẽ của các HS trong
lớp.
Ngồi ra, lớp học cịn được trang trí bới góc khác: chúc mừng sinh nhật, Điều
em muốn nói, ảnh chụp của các học sinh trong lớp, hoa điểm mười, các câu khẩu
hiệu thân thiện.
Như vậy, đến lớp các em được chào mừng, được thấy hình ảnh của mình và bạn
bè, các em sẽ có cảm giác đang bước vào một ngơi nhà chung mà trong đó các em
là những chủ nhân đích thực. Các em tự tin hơn, đoàn kết hơn và chủ động hơn
trong các hoạt động ở lớp.

5


Một số hình ảnh trang trí lớp của trường TH Cẩm Phong

b. Thay đổi cách cư xử của giáo viên.
- Sử dụng lời nói, ánh mắt và cử chỉ thân thiện:
Lời nói là phương tiện giao tiếp bằng ngơn ngữ trực tiếp của người thầy với
học sinh. Nếu giáo viên có được ngơn ngữ chuẩn, tế nhị, giàu hình ảnh và đạt giá trị
biểu cảm cao sẽ thu hút được học sinh chú ý trong tiết dạy. Ngoài giá trị nội dung
của ngơn ngữ, giáo viên cịn phải diễn đạt nó bằng âm điệu phù hợp, các lệnh đưa
ra phải rõ ràng, tạo được sự hào hứng, kích thích nhu cầu tìm hiểu của học sinh.
Ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ là những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nhưng
cũng khơng kém phần quan trọng trong q trình giao tiếp giữa giáo viên với học
sinh. Khi giáo viên bước vào lớp, một nụ cười hiền hậu cùng với ánh mắt vui lướt
qua toàn lớp học sẽ tạo ra những xúc cảm tâm lý, giúp các em thoải mái và tự tin để
bắt đầu tiết học. Trong tiết dạy, giáo viên cần di chuyển trong lớp học một cách hợp

lí, khơng đứng q lâu ở vị trí bàn giáo viên hoặc bục giảng sẽ tạo ra một khoảng
cách biệt lớn với học sinh. Khi học sinh làm bài hoặc hoạt động nhóm, tơi thường
đi xuống lớp vừa là để quan sát cụ thể cách làm việc của các em vừa là để hướng
6


dẫn kịp thời (nếu cần). Khi học sinh tổ chức các hoạt động tập thể, tôi thường ngồi
cùng các em ở phía dưới lớp, tạo sự chủ động hồn tồn cho học sinh.
Trong quá trình dạy học, đặc biệt tránh những lời ra lệnh khô khan, những cử
chỉ thiếu thân thiện như đập thước kẻ xuống bàn, chỉ tay vào mặt học sinh... Hãy để
các em thấy được sự tôn trọng của thầy cơ với mình.
- Hãy khen ngợi, đừng chê bai: Khen ngợi là việc làm không thể thiếu trong
giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu học. Khi học sinh làm được việc tốt thì phải khen
ngợi ngay để khích lệ, động viên. Một lời khen có hiệu quả giáo dục gấp nhiều lần
so với những lời chỉ trích, chê bai. Đặc biệt với học sinh cá biệt thì lời động viên,
khen ngợi như là liều thuốc tinh thần giúp các em thay đổi hành vi theo hướng tích
cực. Khen ngợi kịp thời khơng những làm thay đổi hành vi của học sinh theo hướng
tích cực mà cịn là động cơ thúc đẩy quá trình học tập của các em. Trong học tập,
sự cần cù có phần bù đắp cho sự thiếu thông minh. Nếu khen ngợi, động viên kịp
thời sẽ giúp học sinh ham thích và dẫn tới chăm chỉ trong học tập. Nếu phải cân
nhắc giữa hai điểm số khi cho điểm học sinh thì bạn hãy chọn điểm cao hơn. Hãy
chắp cho đứa trẻ đôi cánh, hãy tin ở các em, cho các em hy vọng.
- Tạo tiếng cười trong mỗi tiết học: “Tiếng cười là liều thuốc bổ”. Tiếng cười
trong dạy học – giáo dục sẽ làm tan đi khơng khí căng thẳng của tiết học. Khơng
những thế, tiếng cười cịn tạo ra sự hưng phấn để kích thích suy nghĩ. Những người
thơng minh thường có tính hài hước, chính sự hài hước lại tác động vào não để kích
thích tư duy. Vì vậy, trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần vận dụng tính hài
hước để thu hút sự chú ý của học sinh, làm tăng tính hấp dẫn của vấn đề cần truyền
đạt, giúp quá trình hình thành kiến thức diễn ra tự nhiên và nhẹ nhàng, đem lại kết
quả cao. Bên cạnh đó, khơng khí lớp học trở nên thân thiện hơn, có hứng thú để bắt

đầu cho những tiết học khác.
- Quan tâm và chia sẻ: Giáo viên cần giáo dục các em có thói quen biết quan
tâm, chia sẻ, động viên, thăm hỏi lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Giáo viên chủ nhiệm cũng cần phải nắm được ngày sinh của các em trong lớp và
thông báo trên bảng tin của lớp để lớp tổ chức sinh nhật cho bạn của mình. Q
sinh nhật có thể là những lời chúc mừng hay những lời ca tiếng hát của các bạn
trong lớp. Điều này giúp các em thấy được sự quan tâm của cô giáo và các bạn
trong lớp. Từ đó, giúp các em tự tin hơn trong học tập, rèn luyện cũng như việc
tham gia các hoạt động tập thể.

7


Góc chúc mừng sinh nhật

HS tổ chức sinh nhật tại lớp

Giáo viên là người rất gần gũi với học trò, vì vậy hãy cố gắng để các em ln
cởi mở với thầy cô. Hãy vừa là bạn vừa là thầy của các em. Giáo viên khơng cần
phải che giấu tình cảm của mình với các em, nhưng cần tuyệt đối tránh sự ưu ái đặc
biệt với một vài em nào đó. Hãy cố nhìn thấy những ưu điểm ẩn sâu trong mỗi em.
Có thể chính các em cũng khơng biết mình có những ưu điểm đó. Thầy cơ hãy giúp
các em nhận ra, phát triển chúng thêm. Hãy cố gắng sống hết mình với các em. Vui
cùng vui, buồn cùng buồn. Đùa nghịch và dạy dỗ. Hãy kiềm chế khi các em nói
dối. "Thương u, cơng bằng, kiên trì và trung thực" là khẩu hiệu của mỗi giáo
viên.

GV cùng HS chăm sóc cây xanh

Cơ và trị trong một tiết học

8


c. Tăng cường sự tham gia của học sinh.
- Xây dựng nội quy lớp học: Giáo viên thông báo cho học sinh nội dung
chính của năm học; nhắc lại nhiệm vụ của học sinh trong Điều lệ trường tiểu học;
học sinh chia nhóm thảo luận; các nhóm chia sẻ ý kiến; giáo viên và cả lớp xem xét
tìm ra những ý kiến chung của tất cả học sinh; thống nhất và xây dựng thành nội
quy của lớp; viết và trang trí nội quy lớp.
Việc làm này hết sức có ý nghĩa, đó là: học sinh được tham gia, được cung
cấp thơng tin, được bày tỏ ý kiến của mình, ý kiến của các em được lắng nghe và
tôn trọng.Giúp các em hiểu, tôn trọng và thực hiện tốt nội quy do chính các em đề
ra. Giúp các em rèn kĩ năng giao tiếp, bày tỏ ý kiến và tham gia quá trình ra quyết
định. Phát huy tinh thần tập thể, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho học sinh. Làm
tốt điều này, chúng ta đã khơi dậy sự tự tin trong mỗi em học sinh. Khi đó các em
sẽ đạt tới nhiều đỉnh cao trong học tập.
- Xây dựng hòm thư “Điều em muốn nói”: Chúng ta biết rằng, khơng phải lúc
nào học sinh cũng có thể trực tiếp nói thẳng mong muốn, suy nghĩ của các em với
thầy cô giáo, với nhà trường. Vì vậy, thơng qua hịm thư “Điều em muốn nói” , các
em học sinh được tự do bày tỏ những khúc mắc, băn khoăn, của bản thân về cuộc
sống quanh các em, về trường, lớp, bạn bè và thầy cơ. Đó cịn là nơi để các em chia
sẻ những những tâm tư, nguyện vọng và cả những ước mơ của mình về tương lai
Xây dựng hịm thư điều em muốn nói sẽ giúp giáo viên rút ngắn khoảng cách
giữa thầy và trò; giáo viên được lắng nghe những chia sẻ, mong muốn của các em
để từ đó kịp thời có những điều chỉnh hợp lý, nhằm ngày càng nâng cao chất lượng
giáo dục, tạo môi trường thân thiện trong lớp học.

Góc " Điều em muốn nói"

9


- Đôi bạn cùng tiến: trong lớp bao giờ cũng có nhiều đối tượng học sinh,
ngồi những học sinh khá - giỏi cịn có những học sinh xếp loại trung bình và yếu
kém. Để các em học sinh yếu kém không bị tự ty, mặc cảm và thụ động trong học
tập, tơi đã xây dựng các mơ hình học tập như “Đôi bạn điểm 10”, “Đôi bạn cùng
tiến”, để cho các em khá - giỏi kèm cặp các em yếu kém. Sau một thời gian (thường
là hết một học kì), tơi tổ chức cho lớp bình chọn những đơi bạn cùng tiến xuất sắc,
biểu dương sự nỗ lực của các em và có phần thưởng tuy khơng lớn nhưng có giá trị
động viên kịp thời khiến các em thấy được giá trị của những cố gắng .
- “Học mà chơi - chơi mà học”: các em học sinh tiểu học rất thích tham gia
các trị chơi. Chính vì vậy việc tổ chức cho các em tham gia vào các trò chơi là một
việc làm hết sức cần thiết. Tham gia trò chơi giúp các em rèn luyện thể chất, sự
khéo léo, trở nên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết...
Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học
tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh cịn tạo ra nhiều đức
tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn các em
theo chiều hướng tốt hơn.
Tôi thường lồng ghép tổ chức trò chơi học tập trong các tiết dạy một cách phù
hợp, tạo được sự hứng thú cho các em. VD: trong tiết Luyện từ và câu Luyện tập
viết hoa danh từ riêng, tôi tổ chức trị chơi Du lịch trên bản đồ; trong những tiết
tốn tơi có thể tổ chức trị chơi Ơ hình rắn; Những tiết Mở rộng vốn từ có thể tổ
chức trị chơi Hãy tập trung,...
- Tổ chức các hoạt động tập thể: Lứa tuổi Tiểu học rất ham chơi, đây cũng là
nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn học của HS.Vì thế, tạo một sân chơi lành
mạnh, bổ ích thân thiện cho học sinh là điều cần thiết. Tôi thường tổ chức cho học
sinh của mình các hoạt động tập thể như tô tượng, vào thư viện, thi Trạng nguyên
nhỏ tuổi, Tổ chức biểu diễn văn nghệ vào các ngày lễ kỉ niệm lớn 8/3, 20/10,
22/12..., Tham gia các hoạt động Hướng về nguồn cội như: tham quan tìm hiểu các

di tích lịch sử ở địa phương, thăm hỏi các mẹ Việt Nam anh hùng, chăm sóc đài
tưởng niệm, nghĩa trang liệt sĩ. Trong các hoạt động đó, học sinh hồn toàn chủ
động từ việc lên kế hoạch trước cả tuần, chuẩn bị, trang trí , thực hiện, dẫn chương
trình, tơi chỉ định hướng cho các em và giúp các em những việc mà các em cần
đến. Thông qua các hoạt động tập thể này mà tinh thần đoàn kết của lớp được vun
đắp, ý thức trách nhiệm cũng được nâng cao, các em thấy được ý nghĩa của những
ngày kỉ niệm. Những buổi hoạt động tập thể này luôn được các em hoan nghênh và
hưởng ứng nhiệt tình.

10


Biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày 22/12

Tổ chức ngày 8/3

d. Chú trọng rèn kĩ năng sống cho học sinh
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh khơng cịn là vấn đề mới mẻ trong các nhà
trường nữa. Các nội dung giáo dục kĩ năng sống đã được đưa vào tích hợp trong
một số mơn học ở trường Tiểu học. Tuy nhiên các giáo viên chưa thực sự biết cách
lồng ghép khiến cho nội dung này nhiều khi trở nên khập khiễng và sống sượng
trong tiết dạy.
Với tôi, kĩ năng sống là một phần cơ bản thực sự cần thiết với học sinh, có được
các kĩ năng này , các em sẽ biết cách tự giải quyết những khó khăn nảy sinh trong
cuộc sống. Các kĩ năng này tôi giúp các em hình thành và thường xun củng cố
thơng qua các tiết học hoặc các hoạt động tập thể.
VD:
- Kĩ năng hợp tác thơng qua các hoạt động nhóm, trị chơi
- Kĩ năng bày tỏ sự cảm thông trong các tình huống đạo đức, trong các hoạt động từ
thiện ( quyên góp ủng hộ bạn nghèo, ủng hộ các nạn nhân chất độc màu da cam,

ủng hộ đồng bào bị thiên tai)
- Kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng đảm nhận trách nhiệm thơng qua việc tổ chức các
chương trình kỉ niệm, các cuộc thi (thi trình diễn thời trang, thi tiếng hát dân ca, ...),
các trò chơi dân gian, các chuyến dã ngoại (tham quan các di tích lịch sử ở địa
phương, thăm hỏi mẹ Việt Nam anh hùng, chăm sóc đài tưởng niệm...)
- Kĩ năng xác định giá trị của lao động thông qua việc lao động dọn vệ sinh lớp học
hàng ngày, chăm sóc bồn hoa cây cảnh...
- Kĩ năng trình bày ý kiến cá nhân, chia sẻ thông tin, kĩ năng ra quyết định, ...

11


Làm bưu thiếp tặng mẹ, tặng bà nhân này 8/3, 20/10,

HS chăm sóc đài tưởng niệm liệt sĩ

HS lắng nghe giới thiệu về DTLS động Cửa Hà

e. Đổi mới phương pháp dạy học
Đổi mới phương pháp dạy học là một nội dung rất rộng, cần có hẳn một
chuyên đề hoặc đề tài nghiên cứu riêng. Trong phạm vi đề tài của mình, tơi chỉ tập
trung vào vấn đề đổi mới phương pháp dạy học góp phần xây dựng lớp học thân
thiện. Làm thế nào để hấp dẫn được các em đến lớp, lôi cuốn các em tham gia các
hoạt động học tập một cách tích cực ? Có lẽ ngồi những hoạt động đã nêu ở trên
thì phương pháp dạy học của giáo viên cũng thực sự rất quan trọng.
Với mỗi một bài dạy, tôi thường nghiên cứu kĩ nội dung, mục đích và xác định
cụ thể tiến trình dạy học, đồ dùng dạy học cần có, ứng dụng cơng nghệ thông tin.
Trong tiết dạy, tôi luôn tạo điều kiện cho HS phát huy mọi năng lực, phát hiện khả
năng của mình giúp các em tích cực, chủ động, tự giác, tự tin, có niềm vui trong
học tập, lao động, cuộc sống. Chính vì vậy, hoạt động học tập trở nên nhẹ nhàng

thoải mái, thiết thực, có hiệu quả hơn.

12


Một số hình ảnh dạy học theo phương pháp tích cực ở trường TH Cẩm Phong

g. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa nhà trường và phụ huynh
Trong quá trình xây dựng lớp học thân thiện, chúng ta rất cần đến sự hỗ trợ từ
phía phụ huynh học sinh cả về vật chất lẫn tinh thần. Bất kì ơng bố, bà mẹ nào cũng
mong con mình được học tập, vui chơi trong một mơi trường lành mạnh, an tồn và
hấp dẫn. Do đó, chỉ cần giáo viên khéo léo, biết đặt lợi ích của học sinh lên trên,
tạo được niềm tin đối với học sinh và phụ huynh thì việc huy động nguồn lực từ
phía gia đình học sinh là điều khơng q khó.
Khi làm cơng tác chủ nhiệm lớp, ngay từ cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm,
tơi đã giải thích rõ ràng về những mục tiêu mà lớp đặt ra trong năm học, cùng phụ
huynh trao đổi để tìm ra những biện pháp xây dựng lớp học thân thiện, nhằm nâng
cao hiệu quả giáo dục (cả về chất lượng văn hóa lẫn đạo đức). Qua đó, tôi thấy tất
cả các bậc phụ huynh đểu ủng hộ nhiệt tình. VD: phụ huynh cùng giáo viên và học
sinh trang trí lớp học; tặng cây xanh trồng ở sân trường; bổ sung cơ sở vật chất
trong lớp học; tham gia các hoạt động tập thể của lớp ( đưa học sinh đi tham quan
di tích lịch sử, tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp)... Giáo viên cũng có thể
trở thành một nhà tham vấn: biết lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng, băn khoăn
thắc mắc của phụ huynh xoay quanh các vấn đề của con em họ, từ đó có thể nắm
bắt được hồn cảnh cũng như sự phát triển tâm lí của các em để có những biện
pháp giáo dục phù hợp. Qua các hoạt động này, giáo viên đã tạo ra được mối quan
hệ thân thiện giữa phụ huynh- giáo viên- học sinh. Điều này thực sự cần thiết để tạo
nên một môi trường lớp học thân thiện.

13

4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Sáng kiến kinh nghiệm này đã được tôi áp dụng trong 2 năm, với đối tượng
học sinh lớp tôi chủ nhiệm: lớp 5A (năm học 2011-2012), lớp 4A (năm học 20122013)
Với những biện pháp sử dụng nêu trên, từ đầu năm học, tôi nhận thấy nhiều
em thoải mái, tự tin trong học tập, thích đi học, thích được đến lớp. Trong lớp học,
các em tham gia các hoạt động học tập một cách tích cực, đầy sáng tạo. Các em biết
quan tâm đến thầy cô giáo, đến bạn bè, gia đình và những người xung quanh, lời ăn
tiếng nói cũng nhẹ nhàng, thân thiện hơn, khơng còn hiện tượng đánh nhau, bỏ học
đi chơi game. Trước kia, giáo viên luôn phải nhắc nhở học sinh thực hiện nền nếp
nhưng bây giờ, dường như tơi khơng cịn phải mất thời gian cho việc nhắc nhở nữa.
Các em tự giác, có ý thức tự quản, chấp hành đúng nội quy của lớp, của trường,
biết lên kế hoạch và phân cơng nhiệm vụ khi tổ chức chương trình hoạt động.
Nhiều phụ huynh trao đổi, thấy rất vui khi con em mình ham học, u q cơ giáo,
thân thiện hơn với các bạn, biết quan tâm đến những người xung quanh. Lớp học đã
thực sự thu hút được các em, là nơi gửi gắm niềm tin của các bậc phụ huynh.
Tóm lại: Với những biện pháp nêu trên, lớp học của tơi trở nên thân thiện hơn,
học sinh tích cực học tập hơn trước. Những năm học gần đây, những lớp do tơi chủ
nhiệm đều duy trì sĩ số 100 %; tỉ lệ học sinh khá giỏi đạt từ 80 - 89%, khơng có học
sinh xếp loại học lực yếu, tham gia các cuộc thi đều đạt giải cao (thi học sinh giỏi
các cấp, thi viết chữ đẹp, thi vẽ tranh, thi nghi thức Đội...), việc trang trí lớp và
chăm sóc bồn hoa cây cảnh ln được nhà trường đánh giá cao. Lớp ln là điển
hình tiên tiến cho các lớp khác học tập. Và bản thân tôi cũng rất tự hào khi được tất
cả các em học sinh yêu quý, được phụ huynh tin tưởng.

14


III.KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

Phong trào xây “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
khơng cịn là mới, tuy nhiên đây vẫn là một trong những nội dung, nhiệm vụ trọng
tâm được ngành GD-ĐT thường xuyên đặt ra vào mỗi năm học. Phát động và
hưởng ứng thì dễ nhưng xây dựng đạt hiệu quả thì quả là khơng phải chuyện dễ
dàng. Đề có trường học thân thiện cần phải xây dựng cho được từng lớp học thân
thiện. Trong q trình tổ chức thực hiện, tơi đã rút ra một số kinh nghiệm như sau:
− Giáo viên, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm phải thực sự tâm huyết với nghề, vì
thế hệ trẻ, đặt lợi ích của học sinh lên trên hết.
− Cần làm tốt công tác tuyên truyền tới phụ huynh học sinh, tạo lập được mối quan
hệ thân thiện và huy động được sự ủng hộ từ phía phụ huynh..
− Bản thân người giáo viên phải ln tự học hỏi, nghiên cứu để có hiểu biết về tâm
sinh lí lứa tuổi học sinh Tiểu học. Có thế mới biết cư xử đúng cách, tạo được mối
quan hệ thân thiện giữa thầy và trò.
− Đổi mới phương pháp dạy học để thu hút được học sinh tham gia vào hoạt động
học tập một cách tích cực.
− Xây dựng lớp học thân thiện là trách nhiệm chung của học sinh, giáo viên và nhà
trường. Cần tạo được sự đồng bộ trong khi thực hiện.
Với mong muốn xây dựng lớp học thân thiện, bằng kinh nghiệm ít ỏi, tơi xin
mạnh dạn trình bày trong đề tài này để đồng nghiệp góp ý và tìm ra những biện
pháp thích hợp nhất nhằm góp phần thực hiện tốt phong trào “ Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học và giáo dục
trong trường Tiểu học.
Trong quá trình thực hiện đề tài này, bản thân tơi tự thấy kinh nghiệm của mình
chưa nhiều nên khó tránh khỏi thiếu sót, rất mong được sự đóng góp ý kiến của các
thầy cơ đồng nghiệp để đề tài của tơi hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn.

Cẩm Phong ngày 29 tháng 1 năm 2013
Người thực hiện

Diệp Thị Thủy

15


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Cẩm Thủy, ngày 29 tháng 1 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.

Diệp Thị Thủy
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
XẾP LOẠI: ……………………………………………

16


17