GPS và những ứng dụng hiệu quả trong cuộc sống

GPS và những ứng dụng hiệu quả
trong cuộc sống
Chủ nhật, 28 Tháng 6 2009 14:38

GPS (Global Positioning System) - hệ thống định vị toàn cầu vừa được triển khai
ứng dụng vào quản lý các tuyến xe buýt tại
TPHCM. Đây là một trong những khả năng ứng
dụng của công nghệ cao vào cuộc sống, với “tham
vọng” có thể kiểm tra toàn bộ các thông tin về từng
chuyến xe, từ việc chạy đúng giờ, đúng tuyến đến
thái độ phục vụ… qua các “hộp đen” lưu trữ
thông tin. Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu
về loại công nghệ đang được triển khai tại Việt
Nam
và
rất
được
kỳ
vọng
này.
Hệ thống dẫn đường gắn trên taxi ở Nhật

GPS là hệ thống xác định vị trí dựa trên các vệ (Wikipedia, 2006)
tinh nhân tạo. Trong cùng một thời điểm, ở một
vị trí trên mặt đất nếu xác định được khoảng cách đến ba vệ tinh (tối thiểu) thì
sẽ tính được tọa độ của vị trí đó. Được thiết kế và quản lý bởi Bộ Quốc phòng
Hoa Kỳ, ban đầu GPS chỉ dành cho các mục đích quân sự, nhưng từ năm 1980
chính phủ Hoa Kỳ cho phép mọi người sử dụng nó miễn phí, bất kể quốc tịch.
GPS hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết, mọi nơi trên trái đất 24 giờ một ngày và
không mất phí thuê bao hoặc mất tiền trả cho việc thiết lập sử dụng GPS. Có 24 quả
vệ tinh làm nên vùng không gian GPS trên quỹ đạo 12 ngàn dặm cách mặt đất.

Chúng chuyển động ổn định với vận tốc 7 ngàn dặm/giờ, quay hai vòng quỹ đạo
trong khoảng thời gian gần 24 giờ.
Các vệ tinh được nuôi bằng năng lượng mặt trời và có các nguồn pin dự phòng để
duy trì hoạt động khi chạy khuất vào vùng không có ánh sáng. Các tên lửa nhỏ gắn ở
mỗi quả vệ tinh giữ chúng bay đúng quỹ đạo đã định.
Các vệ tinh GPS bay vòng quanh trái đất hai lần trong một ngày theo một quỹ đạo rất
chính xác và phát tín hiệu có thông tin xuống trái đất. Các máy thu GPS nhận thông
tin này và bằng phép tính lượng giác tính được chính xác vị trí của người dùng.
Máy thu GPS phải khóa được tín hiệu của ít nhất ba quả vệ tinh để tính ra vị trí hai
chiều (kinh độ và vĩ độ) và để theo dõi được chuyển động. Với bốn hay nhiều hơn số
quả vệ tinh trong tầm nhìn thì máy thu có thể tính được vị trí ba chiều (kinh độ, vĩ độ
và độ cao).
Một khi vị trí người dùng đã tính được thì máy thu GPS có thể tính các thông tin
khác, như tốc độ, hướng chuyển động, bám sát di chuyển, khoảng hành trình, khoảng
cách tới điểm đến, thời gian mặt trời mọc, lặn và nhiều thứ khác nữa.
•

Ứng dụng của GPS

Mục đích sử dụng ban đầu của GPS dùng trong lĩnh vực quân sự (chế tạo ra
các loại tên lửa thông minh), nhưng ngày nay GPS ngày càng được ứng
dụng
rộng
rãi.
Các nhà khoa học dựa vào tính năng chính xác của GPS để thiết lập các bản
đồ, khảo sát các công trình, tuyến kênh, tuyến đường, xác định vị trí chính
xác của các trụ điện, đường dây tải điện, quản lý các tuyến xe… Các xe hơi


hiện nay đều có xu hướng cài đặt hệ thống dẫn

đường
(Navigation).

Sử dụng PDA để tìm vị trí, dẫn đường. Ảnh:
NH.Q.

lý

đàn

sếu

Qua đó, các thông tin về vị trí, tọa độ của xe sẽ
được hiển thị ngay trên màn hình, người lái có
thể chủ động tìm kiếm và thay đổi lộ trình phù
hợp trong thời gian ngắn nhất. Một ứng dụng
nữa của GPS chính là việc quản lý thú hoang
dã bằng cách gắn lên chúng những con chip đã
tích hợp GPS. Tất cả hoạt động của chúng sẽ
được kiểm soát chặt chẽ. Việt Nam cũng đang
tiến hành thử nghiệm để áp dụng vào việc quản
đầu
đỏ
ở
miền
Tây.

Ứng dụng phổ biến của GPS được các bạn trẻ quan tâm nhất hiện nay chính
là việc sử dụng các thiết bị tích hợp GPS (PDA) cho việc du lịch, thám hiểm.
Tọa độ và hướng di chuyển sẽ hiển thị rõ trên màn hình. Trong trường hợp

khẩn cấp, người sử dụng có thể bắn tín hiệu về trung tâm để báo vị trí của
mình
và
chờ
giúp
đỡ.
Riêng đối với TPHCM, việc ứng dụng GPS trong việc quản lý các tuyến xe
buýt hiện nay đang được triển khai. Cơ sở hạ tầng đã được xây dựng hoàn
chỉnh, các doanh nghiệp vận tải chỉ cần trang bị các đầu thu (giá khoảng 30 60 USD/đầu thu) cho mỗi xe để quản lý phương tiện của mình.
Tình trạng xe buýt bỏ trạm, chạy quá tốc độ, đi sai tuyến hay bất cứ thái độ
nào của nhân viên cũng được phát hiện dễ dàng bằng cách nắm bắt tọa độ
của từng xe, qua đó kiểm tra hộp đen lưu trữ thông tin (Black box).
Chất lượng phục vụ trên xe buýt qua đó sẽ ngày càng hiệu quả hơn, thu hút
người dân sử dụng phương tiện vận chuyển công cộng, giảm bớt tiền trợ giá
hàng năm cho các phương tiện vận chuyển hành khách công cộng.
Như Quỳnh