XỬ TRÍ CƠN TĂNG HUYẾT ÁP
PGS.TS. Hoàng Anh Tiến
Phó trưởng khoa Nội Tim mạch
1
MỞ ĐẦU
• Cơn tăng huyết áp chiếm tỷ lệ 13,8% tại phòng
cấp cứu (Shorr AF 2012)
• Bệnh cảnh lâm sàng thường gặp tại phòng cấp
cứu (Muiesan ML 2015)
– Phù phổi/Suy tim xung huyết 30%
– Nhồi máu cơ tim/Cơn đau thắt ngực không ổn định
25%
– Nhồi máu não 20%
– Xuất huyết não 15%
• Vẫn còn nhiều khái niệm chồng lấn?
• Xử trí có gì thay đổi?
2
Điều hòa tự động tuần hoàn não ở người bình
thường và bệnh nhân tăng huyết áp mạn tính
Các khái niệm liên quan THA
Hypertensive
crisis
??
?
Hypertensive
emergency
Accelerated
hypertension
Malignant
hypertension
Acute severe BP rise
Systolic BP > 180 mmHg and/or
diastolic BP > 120 mmHg
Pseudo-hypertensive
crisis
?
Hypertensive
urgency
Hypertensive
encephalopathy
4
“…with the term hypertensive urgency, we seem to have a condition, defined by a raised bloodpressure reading, that causes an enormous amount of anxiety to patients and clinicians alike
but that does not require hospital admission and has a good prognosis…”
“…hypertensive urgency … turns out to be largely illusory and no more serious than a single
isolated reading of high BP. Nevertheless, people are being admitted to hospital and treated
with powerful medications, incurring unwarranted costs, and causing harm to patients in
terms of needless fear, stress, and the adverse effects of medication…”
JAMA Intern Med 2016
Tăng huyết áp khẩn cấp do bác sỹ đi khám?
Intra-arterial blood pressure (BP)
recording performed in a patient
before, during, and after a 15minute visit by a physician
unknown to the patient.
Maximal changes in intra-arterial SBP and DBP
recorded during the first 4-5 minutes of a
physician's visit as compared with the baseline
average SBP and DBP values of the 5 minutes
preceding the visit
Mancia G et al, Lancet 1983
Giả tăng huyết áp (Pseudo-hypertension)
Tăng huyết áp thứ phát sau triệu chứng:
Tăng huyết áp phản ứng
Huyết áp tăng
Triệu chứng
Triệu chứng
Huyết áp tăng
HA> 140/90 mmHg ở BN > 18 tuổi
(BN > 80 tuổi: HA> 150/90 mmHg hoặc HA> 140/90 mmHg ở BN ĐTĐ, bệnh thận mạn)
Khuyến Cáo
VSH/VNHA 2014
Tăng HAđộ I
Thay đổi lối sống
Điều trị thuốc
Tăng HAcó chỉ định
điều trị bắt buộc
Tăng HAđộ II, III
Lợi tiểu, ƯCMC, CTTA, CKCa, BB *
Phối hợp 2 thuốc khi HATThu > 20 mmHg hoặc HATTr > 10
mmHg trên mức mục tiêu **
Phối hợp 3 thuốc
Ưu tiên ƯCMC/CTTA + lợi tiểu + CKCa
Phối hợp 4 thuốc, xem xét thêm chẹn beta,
kháng aldosterone hay nhóm khác
Tham khảo chuyên gia về
THA, điều trị can thiệp
Bệnh thận mạn: ƯCMC/CTTA
ĐTĐ: ƯCMC/CTTA
Bệnh mạch vành: BB + ƯCMC/
CTTA, CKCa
Suy tim: ƯCMC/CTTA + BB, Lợi
tiểu , kháng aldosterone
Đột quị: ƯCMC/CTTA, lợi tiểu
* - THA độ I không có nhiều YTNC đi kèm có thể chậm dùng
thuốc sau một vài tháng thay đổi lối sống
- > 60 tuổi: ưu tiên lợi tiểu, CKCa và không nên dùngBB
- < 60 tuổi: ưu tiên ƯCMC, CTTA
**- Khi 1 thuốc nhưng không đạt mục tiêu sau 1 tháng
- ưu tiên phối hợp: ƯCMC/CTTA + CKCa hoặc lợi tiểu
ƯCMC: ức chế men chuyển - CTTA: chẹn thụ thể angiotensin II - CKCa: chẹn kênh canxi - BB: chẹn beta ; YTNC: yếu tố nguy cơ; HATT:28
Huyết áp
tâm thu - HATTr: Huyết áp tâm trương – ĐTĐ: đái tháo đường
Hoi Nghi THA Viet nam- Hue 2014
Các định nghĩa cơn tăng huyết áp
Consultant: Volume 56 - Issue 3 - March 2016
Bối cảnh lâm sàng cơn tăng huyết áp
Intensive Care Unit Manual, Elservier 2014
Cập nhật phân loại ICD 10
Cập nhật phân loại ICD 10 (tt)
Cập nhật phân loại ICD 10 (tt)
Định nghĩa tăng huyết áp cấp cứu và
tăng huyết áp ác tính
Intensive Care Unit Manual, Elservier 2014
Tổn thương cơ quan đích và phân loại ICD
Hoại tử động mạch nhỏ dạng Fibrin
16
Xuất huyết và xuất tiết võng mạc
17
Động mạch bình thường
Động mạch xơ cứng
Xử trí tăng huyết áp cấp cứu và tăng
huyết áp khẩn trương
The ESC Textbook of Intensive and Acute Cardiovascular Care 2014
Xử trí cơn tăng huyết áp
Consultant: Volume 56 - Issue 3 - March 2016
Các thuốc đường tĩnh mạch sử dụng
trong tăng huyết áp cấp cứu
Các thuốc đường tĩnh mạch sử dụng
trong tăng huyết áp cấp cứu (tt)
Các thuốc đường tĩnh mạch sử dụng
trong tăng huyết áp cấp cứu (tt)