Cảnh giác cơn tăng huyết áp giả tạo ppt

Cảnh giác cơn tăng huyết
áp giả tạo

Thực tế thăm khám bệnh đã ghi nhận nhiều trường hợp
người có hiện tượng tăng huyết áp giả tạo.
Nghĩa là bản thân không bị cao huyết áp nhưng lại được chẩn
đoán cao huyết áp và điều trị như cao huyết áp. Hậu quả là có
nhiều trường hợp bị tụt huyết áp do dùng thuốc hạ huyết áp
không đúng chỉ định, nhiều lúc quá nặng phải đến bệnh viện
cấp cứu.

Mặc dù chẩn đoán cao huyết áp là trách nhiệm của thầy thuốc
nhưng chúng ta cũng cần biết đôi chút về hiện tượng tăng
huyết áp giả tạo để tránh những tác hại do dùng thuốc hạ
huyết áp không đúng gây ra.
Ngộ nhận về cao huyết áp
Như chúng ta ít nhiều đã biết, số huyết áp trung bình của
người Việt Nam là 120/80mmHg (thường được gọi tắt 12/8,
trong đó 12 là số huyết áp trên, 8 là số huyết áp dưới). Gọi
cao huyết áp khi số huyết áp trên cao hơn 140mmHg và/hoặc
số huyết áp dưới cao hơn 90mmHg. Hiện nay vẫn còn quan
điểm sai lầm khi cho rằng ở người cao tuổi, số huyết áp trên
160 – 170mmHg là bình thường, không cần điều trị. Nhiều
nghiên cứu cho thấy mức huyết áp trên 160 – 170mmHg vẫn
gây hại cho tim, não, mạch máu… và cần điều trị đưa về dưới
140/90mmHg.
Cao huyết áp có năm triệu chứng chính: nhức đầu (phía sau
gáy hay trước trán, thường vào buổi sáng, đôi khi kéo dài cả
ngày); chóng mặt (cảm giác đi đứng không vững và hơi nặng

đầu); mệt (cảm giác nặng ở ngực và hơi khó thở); yếu liệt tay
chân (từ vài giây đến vài phút); chảy máu cam tái phát nhiều
lần (mỗi lần chảy máu giọt nhanh và nhiều, do áp lực máu
cao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc mũi. Nếu cao huyết
áp không được phát hiện và chữa trị kịp thời thì tình trạng
chảy máu cam sẽ tái phát nhiều lần). Các triệu chứng này còn
gặp trong nhiều bệnh khác, vì vậy cần lưu ý khi đo huyết áp
thấy cao có thể là tăng huyết áp thực sự nhưng một số trường
hợp là giả tạo.
Thủ phạm gây tăng huyết áp giả tạo
Hiện tượng cao huyết áp giả tạo thường gặp ở nữ giới nhiều
hơn nam giới (tỷ lệ gần 3/2) và khởi xuất từ hai nguyên nhân
phổ biến sau:
Hội chứng áo choàng trắng: là tình trạng bệnh nhân có cảm
giác hồi hộp, lo lắng, tim đập nhanh… khi đi khám bệnh gặp
bác sĩ, điều dưỡng mặc áo choàng trắng. Tình trạng này làm
huyết áp tăng lên, có nhiều trường hợp số huyết áp trên tăng
cao đến 160mmHg hay 180mmHg nhưng hiếm khi tăng đến
200mmHg. Trong hầu hết các trường hợp tăng huyết áp giả
tạo do hội chứng áo choàng trắng luôn đi kèm với nhịp tim
nhanh, người bệnh có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực…
Sau khi được trấn an và nghỉ ngơi khoảng 30 phút, huyết áp
và nhịp tim có thể về bình thường. Cũng có nhiều trường hợp
phải nghỉ đến vài giờ số huyết áp trên mới về bình thường.
Trong những trường hợp khó khăn hơn nữa, phải thực hiện
đo huyết áp tại nhà, hay theo dõi huyết áp suốt 24 giờ bằng
hệ thống huyết áp holter mới xác định được có tăng huyết áp
giả tạo không.
Do xơ cứng động mạch cánh tay làm số huyết áp trên đo
được cao hơn thực tế: hiện tượng này có thể gặp ở 10%

người già. Trong những trường hợp này bác sĩ sẽ cho thực
hiện một nghiệm pháp có tên “nghiệm pháp Osler” để xác
định tình trạng tăng huyết áp giả tạo.
Thận trọng khi đo huyết áp tại nhà
Nếu không xác định được tăng huyết áp giả tạo mà điều trị
như cao huyết áp thực sự, có thể gây nhiều nguy hiểm cho
người bệnh như tình trạng tụt huyết áp, hạ huyết áp tư thế
đứng Đây là hiện tượng người đang nằm hoặc ngồi khi
đứng dậy nhanh thấy bị hoa mắt, không đứng vững được và
té ngã đột ngột, có nhiều trường hợp té ngã còn gây chấn
thương sọ não… Do vậy khi đo huyết áp tại nhà, nếu thấy
cao không nên tự ý dùng thuốc mà phải đến cơ sở y tế gần
nhà khám lại xem có phải cao huyết áp thực sự không.