Vat li 11Chuong 6

Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
Ngày soạn: 2 / 03 /2008.
Tiết: 51. Chương 6 : KHÚC XẠ ÁN H SÁNG
Bài giảng: HIỆN TƯNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG.
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức :- Phát biểu được đònh nghóa hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
-Phát biểu đựơc đònh luật khúc xạ ánh sáng.
-Viết được biểu thức của đònh luật khúc xạ ánh sáng.
-Khái niệm chiết suất của một môi trường trong suốt, mối quan hệ giữa chiết suất và vận tốc ánh
sáng.
2.Kỹ năng : - Xác đònh được mối liên hệ giữa chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối giữa 2 môi trường, giải
thích được các hiện tượng liên quan đến khúc xạ ánh sáng.
-Vận dụng công thức giải các bài toán liên quan.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy : Các thí nghiệm về hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
2.Trò : Kiến thức về hiện tượng phản xạ ánh sáng.
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1.n đònh tổ chức : Kiểm tra só số, tác phong HS.
2.Giới thiệu chương mới:
3.Tiến trình bài học.
TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Hoạt động 1: Sự khúc xạ ánh sáng.
-Giới thiệu thí nghiệm và làm thí
nghiệm cho HS quan sát.
-Giới thiệu các khái niệm về tên
gọi các tia sáng trong thí nghiệm
và các góc.
-Cho nhận xét về phương của tia
sáng khi đi qua mặt phân cách
giữa 2 môi trường?
- Thông báo :Đó là hiện tượng

khúc xạ ánh sáng.
-Hãy đònh nghóa hiện tượng khúc
xạ ánh sáng?

Nhận xét câu trả lời của HS và
nhấn mạnh để HS thấy được :
Hiện tượng này xảy ra khi chiếu
-Theo dõi nội dung thí nghiệm
và quan sát.
-Đổi phương .
- Là hiện tượng khi tia sáng
truyền qua mặt phân cách
giữa hai môi trường trong suốt
thì tia sáng bò đổi hướng đột
ngột ở mặt phân cách.
1:Hiện tượng khúc xạ ánh
sáng :
a.Thí nghiệm (SGK)
K
SI : Tia tới
IK : Tia khúc xạ
IN : Pháp tuyến
SIN : mặt phẳng tới
i : góc tới
r : Góc khúc xạ
b. Hiện tượng khúc xạ ánh
sáng :
Trang 1 Chương 6
Giáo viên Hồ Hoài Vũ.
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB

ánh sáng đến mặt phân cách giữa
2 môi trường trong suốt.
Hiện tượng khi tia sáng
truyền qua mặt phân cách
giữa hai môi trường trong suốt
thì tia sáng bò gãy khúc
( đổi hướng đột ngột ) ở mặt
phân cách gọi là hiện tượng
khúc xạ ánh sáng .
Hoạt động 2: Đònh luật khúc xạ ánh sáng.
-Tham khảo bảng kết quả SGK
cho nhận xét về mối liên hệ giữa
góc tới và góc khúc xạ?
-Lập tỉ số giữa sin góc tới với sin
góc khúc xạ và cho nhận xét?
-Thông báo nội dung của đònh
luật khúc xạ ánh sáng, khái niệm
chiết suất tỉ đối giữa 2 môi
trường.
-Hướng dẫn HS xét các trường
hợp đặt biệt và khái niệm chiết
quang của 2 môi trường.
-Khi góc tới tăng thì góc khúc
xạ cũng tăng.
-Tỉ số giữa sin góc tới ( sin i )
với sin góc khúc xạ ( sin r ) là
1 số không đổi.
So sánh góc tới và góc khúc
xạ trong các trường hợp.
2: Đònh luật khúc xạ ánh

sáng.
+ Tia khúc xạ nằm trong mặt
phẳng tới và ở phía bên kia
pháp tuyến so với tia tới .
+ Đối với 1 cặp môi trường
trong suốt nhất đònh thì tỉ số
giữa sin góc tới ( sin i ) với sin
góc khúc xạ ( sin r ) luôn luôn
là 1 số không đổi . Số không
đổi này phụ thuộc vào bản
chất của 2 môi trường và được
gọi là chiết suất tỉ đối của môi
trường chứa tia khúc xạ ( môi
trường 2 ) đối với môi trường
chứa tia tới ( môi trường 1 ) ,
Kí hiệu : n
21
Biểu thức:
rsin
isin
= n
21
Lưu ý :
- Nếu n
21
> 1
⇒
i > r : môi
trường 2 chiết quang hơn môi
trường 1 .

- Nếu n
21
< 1
⇒
i < r : môi
trường 2 chiết quang kém môi
trường 1 .
- Nếu i = 0
⇒
r = 0 : Tia tới
vuông góc với mặt phân cách
sẽ truyền thẳng .
Hoạt động 3:Chiết suất tuyêt đối của môi trường.
-Thông báo khái niệm chiết suất
tuyệt đối của một môi trường :
+Nghiên cứu cho thấy khi ánh
3. Chiết suất tuyệt đối :
a.Đònh nghóa :
Chiết suất tuyệt đối của 1 môi
Trang 2 Chương 6
Giáo viên Hồ Hoài Vũ.
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
sáng truyền trong các môi trường
vận tốc luôn nhỏ hơn trong chân
không, kết quả này phù hợp với
kết quả nghiên cứu về hiện tượng
khúc xạ ánh sáng.
+ Lấy chiết suất chân không làm
chuẩn và bằng 1.
+Nếu lấy tỉ số giữa vận tốc ánh

sáng trong chân không và môi
trường đó thì chính bằng tỉ số
giữa sin góc tới và sin góc khúc
xạ khi ánh sáng truyền từ chân
không vào môi trường đó.
-Có nhận xét gì về vận tốc ánh
sáng truyền trong các môi trường
trong suốt khác so với trong chân
không?
-Từ đó có nhận xét gì về giá trò
của chiết suất tuyệt đối của một
môi trường?
Tham khảo mối liên hệ giữa
chiết suất và vận tốc ánh sáng
ở SGK.
-Xác lập mối liên hệ giữa
chiết suất và vận tốc ánh
sáng.
-Luôn nhỏ hơn trong chân
không.
-Luôn lớn hơn 1.
trường là chiết suất tỉ đối của
môi trường đó đối với chân
không (Chiết suất của chân
không bằng 1 .)
b. Tính chất :
+ Quan hệ giữa chiết suất tỉ
đối n
21
và chiết suất tuyệt đối

n
2
, n
1
: n
21
=
1
2
n
n
+ Chiết suất tuyệt đối của các
môi trường trong suốt tỉ lệ
nghich với vận tốc truyền của
ánh sáng trong các môi trường
đó .
n
2
=
2
v
c
; n
1
=
1
v
c
Suy ra :
1

2
n
n
=
2
1
v
v
n
21
=
2
1
v
v
Với c là vận tốc
ánh sáng trong chân không và
v
1
, v
2
là vận tốc ánh sáng
trong môi trường 1 và môi
trường 2 .
+ Ta có c > v nên chiết suất
tuyệt đối của môi trường luôn
lớn hơn 1 .
+ Chiết suất tuyệt đối của 1
môi trường trong suốt cho biết
vận tốc truyền ánh sáng trong

môi trường đó nhỏ hơn trong
chân không bao nhiêu lần .
Hoạt động 4: Nguyên lí thhuận nghòch về chiều truyền ánh sáng.
-Bằng hình vẽ :Nếu ánh ság
truyền từ A đến B thì nếu chiếu
ngược lại ánh sáng đi như thế
nào?
-Thông báo nội dung của nguyên
lí thuận nghòch của chiều truyền
ánh sáng.
Tham khảo SGK: ánh sáng đi
ngược lại từ B đến A.
- Theo nguyên lý về tính
thuận nghich của chiều truyền
ánh sáng : n
21
=
12
n
1
Trang 3 Chương 6
Giáo viên Hồ Hoài Vũ.
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
CỦNG CO Á:-Hệ thống lại các kiến thức cơ bản của bài.
IV. RÚT KINH NGHIỆM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày soạn: 3 / 03 /2008.
Tiết: 52. Chương 6 : KHÚC XẠ ÁN H SÁNG
Bài giảng: BÀI TẬP KHÚC XẠ ÁNH SÁNG.
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:-Vận dụng đònh luật khúc xạ ánh sáng để giải các bài tập .

2.Kỹ năng : -Xác đònh được góc tới, góc khúc xạ,vẽ được đường đi của tia sáng theo đònh luật khúc xạ.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy :Bài tập cơ bản ,nâng cao.
2.Trò :Kiến thức cũ,bài tập SGK.
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1.n đònh tổ chức : Kiểm tra só số, tác phong HS.
2.Kiểm tra bài cũ: -Hiện tượng khúc xạ ánh sáng?
-Nội dung và biểu thức đònh luật khúc xạ ánh sáng?
3.Tiến trình bài học.
TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
5p
Hoạt động 1:.
37p
Hoạt động 2:.
IV. RÚT KINH NGHIỆM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Trang 4 Chương 6
Giáo viên Hồ Hoài Vũ.
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
Ngày soạn: 3 / 03 /2008.
Tiết: 53. Chương 6 : KHÚC XẠ ÁN H SÁNG
Bài giảng: HIỆN TƯNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN.
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:-Nhận xét được hiện tượng phản xạ toàn phần từ kết quả quan sát thí nghiệm.
-Phát biểu được hiện tượng phản xạ toàn phần, nêu được điều kiện để xảy ra hiện tượng phản xạ
toàn phần.
-Biết được cấu tạo và tác dụng dẫn sáng của cáp quang.
2.Kỹ năng : -Giải thích được các hiện tượng liên quan trong thức tế và giải được các bài tập về phản xạ toàn
phần.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy :Dụng cụ thí nghiệm, hình vẽ 27.1 SGK.

2.Trò : Xem trước bài, SGK.
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
Trang 5 Chương 6
Giáo viên Hồ Hoài Vũ.