Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn trong trường tiểu học

MỤC LỤC
NỘI DUNG
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
II. Mục đích nghiên cứu
III. Đối tượng nghiên cứu
IV. Phương pháp nghiên cứu
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sơ lí luận
II. Thực trạng của vấn đề
III. Các biện pháp đã sử dụng nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ

TRANG
Trang 1
Trang 1
Trang 2
Trang 2
Trang 2
Trang 3
Trang 3
Trang 4
Trang 6

chuyên môn.
1. Chọn và bồi dưỡng năng lực tổ chức điều hành cho đội ngũ tổ trưởng

Trang 6

chuyên môn.
2. Bồi dưỡng tổ trưởng thông qua việc xây dựng kế hoạch năm học của

Trang 8

tổ chuyên môn.
3. Chỉ đạo việc sắp xếp, bố trí thời gian và nội dung sinh hoạt chuyên

Trang 9

môn hợp lí nhằm nâng cao chất lượng họp tổ chuyên môn.
4. Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo

Trang 10

chuyên đề.
5. Chỉ đạo tổt việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.
6. Chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn trong công tác dự giờ, thăm

Trang 12
Trang 15

lớp.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Trang 18
Trang 19


PHẦN I. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp giáo dục và

đào tạo con người cho xã hội mới, cho dân tộc Việt Nam. Suốt cuộc đời mình, Người
đã dành biết bao tâm trí, luôn quan tâm việc mở mang dân trí, chăm lo cho sự nghiệp
giáo dục. Người đánh giá rất cao vai trò của giáo dục đối với sự hưng thịnh của đất
nước, với nhiệm vụ cực kì trọng đại là nâng cao dân đức, mở mang dân trí, đào tạo
nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, là động lực của sự phát triển, đưa nước nhà tiến tới
giàu mạnh, dân chủ, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Trước lúc đi
xa, Người còn ân cần dặn lại: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc
rất quan trọng và cần thiết.”
Thực hiện Di chúc của Bác Hồ, thực hiện đường lối của Đảng, nền giáo dục
Việt Nam đã có những bước phát triển mới, vượt bậc, góp phần phát triển mạnh mẽ và
vững chắc hơn cho sự nghiệp giáo dục nước nhà. Một trong những đổi mới cơ bản và
toàn diện của nền giáo dục đó chính là đổi mới trong công tác quản lí. Bên cạnh đó, để
góp phần nâng cao chất lượng dạy - học thì hoạt động chuyên môn trong trường Tiểu
học là một hoạt động vô cùng quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển
của nhà trường.
Trong giới hạn bài viết này, tôi muốn đề cập đến công tác sinh hoạt chuyên
môn. Đây là một hoạt động hết sức quan trọng trong tất cả các hoạt động của trường
học nói chung và trường tiểu học nói riêng. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi
giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà còn là hoạt động tạo điều
kiện cho tất cả các giáo viên trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau trong công tác. Qua các buổi sinh
hoạt, giáo viên được bổ sung và nâng cao những kiến thức chuyên môn trong thực
tiễn, những kỹ năng mềm dẻo trong công tác giảng dạy và quản lý học sinh.

Do đó vấn đề sinh hoạt chuyên môn hiện nay đang được các cấp quản lý
giáo dục quan tâm và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng của buổi
sinh hoạt chuyên môn thông qua đó nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
Trong những năm qua, công tác sinh hoạt chuyên môn ở các trường học trên địa
bàn huyện Thọ Xuân nói chung và trường Tiểu học Xuân Lai - nơi tôi đang công tác nói riêng đã được tổ chức thực hiện thường xuyên. Song các buổi sinh hoạt chuyên
môn ở hầu hết các nhà trường hiện nay còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải thay
đổi. Vẫn còn tình trạng đơn điệu trong sinh hoạt cả về nội dung lẫn hình thức, chất

lượng các buổi sinh hoạt còn nghèo nàn, chưa có hiệu quả, một số giáo viên chưa chú
trọng tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, gây khó khăn cho việc duy trì và
phát triển chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Là một Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, bản thân tôi luôn luôn trăn trở để
tìm biện pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường thông
qua việc nâng cao năng lực chuyên môn và rèn luyện tay nghề vững vàng cho đội ngũ

1


giáo viên. Tôi thiết nghĩ việc tổ chức tốt và có quy mô buổi sinh hoạt chuyên môn định
kì sẽ vô cùng quan trọng góp phần lớn vào sự phát triển bền vững chất lượng giảng dạy
của nhà trường. Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm “Một số
biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn trong trường
Tiểu học.”
II. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài nhằm mục đích đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên
môn của tổ khối, tạo động lực giúp giáo viên hứng thú với hoạt động sinh hoạt chuyên
môn. Từ đó, giáo viên sẽ phát huy hết khả năng sáng tạo của bản thân, nâng cao chất
lượng dạy học. Đồng thời giúp cho tổ khối trưởng chuyên môn có kĩ năng tổ chức các
buổi sinh hoạt linh hoạt, khoa học và sáng tạo.
III. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu và tổng kết về một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất
lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học.
VI. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
- Nghiên cứu các văn kiện, Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương Đảng các
cấp. Nghiên cứu các chỉ thị, quy định của Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo, Uỷ
ban nhân dân tỉnh và Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Thanh Hoá, các văn bản hướng dẫn,
các công văn chỉ đạo của Phòng Giáo dục - Đào tạo Thọ Xuân về đổi mới giáo dục và

nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo đáp ứng sự phát triển của xã hội ngày càng cao.
- Nghiên cứu các tài liệu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chu kì bồi dưỡng
thường xuyên, tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lí trường tiểu học; tạp chí Giáo dục và
nhà trường; tập san Giáo dục; Báo Giáo dục và thời đại;...
b. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
Khi triển khai nghiên cứu đề tài tại đơn vị nơi tôi đang công tác, tôi đã sử dụng
kết hợp nhiều phương pháp như: Quan sát - Đàm thoại - Điều tra thông tin - Nghiên
cứu kết quả hoạt động - Phương pháp luận đa chiều - Tổng kết kinh nghiệm ...
c. Phương pháp thống kê, xử lí số liệu.
- Nghiên cứu tình hình thực tế, thống kê số liệu thực và xử lí số liệu trong quá
trình thực hiện đề tài.

2


PHẦN 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Như chúng ta đã biết, trong hoạt động sinh hoạt chuyên môn của nhà trường thì
tổ khối chuyên môn là một tổ chức quan trọng nhất đảm nhận chức năng nhiệm vụ
chuyên môn. Hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn là một hoạt động nhằm bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó
khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt chuyên môn
là những vấn đề về thực hiện giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản
chỉ đạo, thực thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thực tiễn được mang ra
thảo luận, phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những biện
pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó góp phần nâng cao trình độ chuyên
môn của đội ngũ giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn nhằm góp phần bồi dưỡng giáo viên
theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học.
Tổ chuyên môn bao gồm giáo viên, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị
giáo dục. Mỗi tổ có ít nhất 3 thành viên. Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 7

thành viên trở lên thì có 1 tổ phó (Điều 18, Khoản 1 - Điều lệ trường Tiểu học); Tổ
chuyên môn là một bộ phận cấu thành trường tiểu học; Là nơi trực tiếp triển khai các
hoạt động giáo dục và dạy học; là nơi tập hợp, đoàn kết các giáo viên trong tổ, kịp thời
động viên, giúp đỡ giáo viên trong tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ; Tổ chuyên môn là đầu
mối mà hiệu trưởng dựa vào đó để quản lí nhà trường trên nhiều phương diện, nhưng
cơ bản nhất là hoạt động giáo dục, dạy học và các hoạt động sư phạm của giáo viên.
Nhiệm vụ của tổ chuyên môn là: xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ
theo tuần, tháng, năm nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động
giáo dục; thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng,
hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo
kế hoạch của nhà trường; Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn
nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó (Điều 18, khoản 2 Điều lệ trường Tiểu học).
Để một buổi sinh hoạt chuyên môn có hiệu quả, các chuyên đề phải thỏa mãn
tối thiểu các điều kiện sau: Phải được bắt nguồn từ việc giải quyết các vấn đề khó,
hoặc các vấn đề mới phát sinh trong thực tế giảng dạy. Bám sát định hướng đổi mới
phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá hiện nay. Mang tính phổ biến và khả thi.
Đảm bảo nguồn lực và các điều kiện cơ sở vật chất. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ
giúp mỗi giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà còn là môi trường
để tình đồng nghiệp nảy nở và phát triển giữa tất cả giáo viên, giúp họ hỗ trợ lẫn nhau
trong công tác; hình thành môi trường học tập tốt đẹp cũng như truyền thống, bản sắc
văn hóa riêng của nhà trường.

3


Trên cơ sở lí luận và thực tiễn, qua nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của cấp trên,
các Điều khoản trong Điều lệ trường Tiểu học, những nhiệm vụ trọng tâm trong năm
học của Phòng Giáo dục - Đào tạo Thọ Xuân và nhà trường Tiểu học Xuân Lai cùng
với việc đúc kết kinh nghiệm qua những năm bản thân được giữ chức vụ Phó Hiệu
trưởng phụ trách chuyên môn, tôi đưa ra những việc làm cụ thể, một số biện pháp khả

thi góp phần nâng cao hiệu quả trong việc sinh hoạt chuyên môn tổ khối tại đơn vị nơi
tôi đang công tác. Từ hiệu quả của công tác sinh hoạt chuyên môn mà góp phần tích
cực nhất trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường một cách bền vững.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Trường Tiểu học Xuân Lai - nơi tôi đang công tác - là một nhà trường được cấp
trên đánh giá là có chất lượng giáo dục bền vững. Tập thể nhà trường nhiều năm liên
tục được UBND huyện Thọ Xuân tặng giấy khen và một số năm được UBND tỉnh
Thanh Hoá tặng bằng khen. Năm học 2014 - 2015 nhà trường được nhận Bằng khen
của Thủ tướng Chính phủ. Đội ngũ cán bộ quản lí có tinh thần trách nhiệm cao, có
năng lực quản lí tốt và nhiều giáo viên đã đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua.
1. Thuận lợi
Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp trên, đặc biệt là UBND
huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thọ Xuân, UBND xã Xuân Lai, nhất là việc
ban hành các chủ trương, chính sách đầu tư cho Giáo dục và Đào tạo; công tác tham
mưu, quản lý, chỉ đạo của ngành tiếp tục có nhiều đổi mới mang lại hiệu quả tích cực,
tạo niềm tin và động lực cho toàn trường giữ vững kỷ cương, trách nhiệm và uy tín.
Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên ổn định, đảm bảo về số lượng và
chất lượng, có tinh thần học tập, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm
tạo được sự đồng thuận trong việc quyết tâm chấn chỉnh kỷ cương trong dạy học có ý
thức đổi mới phương pháp và nâng cao hiệu quả giáo dục.
Chất lượng tổ khối trưởng chuyên môn phần nào đáp ứng được yêu cầu thực tế
của nhà trường và đòi hỏi sự đổi mới trong quản lí chuyên môn theo chương trình giáo
dục hiện hành.
2. Khó khăn
Tư tưởng đổi mới phương pháp dạy học trong một bộ phận nhỏ giáo viên còn
chậm tiến, nhất là số giáo viên còn hạn chế về trình độ và năng lực chuyên môn. Vẫn
còn tình trạng một số giáo viên dự sinh hoạt chuyên môn còn mang tính hình thức,
không chú trọng học hỏi, trao đổi.
Cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn. Năm 2016 - 2017 nhà trường
đang xây dựng một khu nhà tầng thay thế cho khu nhà cấp 4. Tất cả các phòng hiệu bộ

đều dành cho học sinh học tập nên việc tổ chức các hoạt động chuyên môn gặp nhiều
khó khăn.

4


3. Xếp loại chuyên môn - nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên trong nhà trường
từ năm học 2014 - 2015 đến năm 2015 - 2016.
Xếp loại chuyên môn - nghiệp vụ

Giáo viên
TT

Năm học
Tổng số

Tốt

Khá

Đạt yêu
cầu

Chưa đạt
yêu cầu

1

2014 -2015

18

10

8

0

0

2

2015 - 2016

17

11

6

0

0

Bảng số liệu trên cho thấy chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên
trực tiếp đứng lớp trong nhà trường tương đối đồng đều. Tuy nhiên số giáo viên chỉ đạt
Khá về chuyên môn, nghiệp vụ vẫn còn nhiều chưa tương xứng với tiềm năng của nhà
trường. Điều đó đặt ra cho BGH chúng tôi một niềm trăn trở lớn: Làm thế nào để nâng
cao chất lượng chuyên môn - nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên góp phần nâng cao chất
lượng dạy học? Để làm được điều đó tôi thiết nghĩ vấn đề cần thiết phải giải quyết đó là

tìm biện pháp nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn để mỗi giáo viên
trong từng tổ, khối ý thức được nhiệm vụ của mình, mỗi thành viên trong tổ chuyên môn
được học hỏi kinh nghiệm và hoàn thiện mình từ những lời nhận xét, góp ý của đồng
nghiệp.
4. Nguyên nhân của thực trạng trên.
Hoạt động chuyên môn của trường Tiểu học Xuân Lai chúng tôi trong nhiều
năm qua đã có nền nếp, chất lượng dạy và học được nâng lên và phát triển một cách
bền vững qua từng năm học. Tuy vậy, cũng như một số trường bạn, vấn đề chỉ đạo sinh
hoạt và sinh hoạt tổ chuyên môn còn bộc lộ một số nhược điểm sau:
- Có tổ khối chưa thực hiện đầy đủ, cắt xén thời gian, không đảm bảo thời lượng
dẫn đến nội dung sinh hoạt chưa đảm bảo; giáo viên trong tổ khi gặp khó khăn về
chuyên môn không được giúp đỡ kịp thời dẫn đến lúng túng khi tiếp cận với những
mảng kiến thức khó.
- Tổ trưởng chuyên môn chưa thực sự phát huy hết vai trò của mình, thường có
tâm lí chỉ coi mình giống như một giáo viên, ngại thể hiện mình khi tổ chức sinh hoạt
chuyên môn tổ khối; chưa biết phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ theo
đúng yêu cầu và năng lực của từng người; đặc biệt chưa chủ động xây dựng tốt kế
hoạch hoặc chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng
chuyên môn.
- Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò
bó, chưa biết đi sâu vào những nội dung quan trọng và những vấn đề trọng tâm đổi
mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ.
Thực hiện nhiệm vụ năm học 2016 - 2017, tiếp tục đổi mới công tác quản lí và
nâng cao chất lượng giáo dục, để thực hiện tốt nhiệm vụ của một cán bộ quản lí phụ

5


trách chuyên môn, tôi nhận thấy cần tăng cường công tác quản lí, chỉ đạo tốt việc sinh
hoạt chuyên môn trong nhà trường để nâng cao chất lượng giảng dạy. Đây là một nhiệm

vụ trọng tâm và quan trọng tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của nhà trường.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
Thực chất, hoạt động sinh hoạt chuyên môn tổ khối là một hoạt động quan
trọng và đã được các nhà trường đặt lên hàng đầu trong những nhiệm vụ trọng yếu của
năm học. Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tổ khối nhằm nâng cao chất
lượng dạy - học, trong những năm qua, với cương vị là Phó hiệu trưởng phụ trách
chuyên môn, tôi luôn luôn trăn trở, tìm tòi và vận dụng nhiều biện pháp để công tác
này đạt kết quả tốt nhất. Trong giới hạn bài viết này, tôi sẽ trình bày một số biện pháp
hữu hiệu nhất được rút ra từ kinh nghiệm của bản thân mà tôi đã áp dụng để chia sẻ
với mọi người nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc mà các nhà trường tiểu
học thường mắc phải trong sinh hoạt chuyên môn tổ khối.
1. Chọn và bồi dưỡng năng lực tổ chức điều hành cho đội ngũ tổ trưởng
chuyên môn (những người chủ trì các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn).
Hoạt động chuyên môn trong trường tiểu học chiếm một vị trí vô cùng quan
trọng, trong đó tổ chuyên môn là một tổ chức đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ
chuyên môn. Vì vậy vai trò của tổ trưởng chuyên môn là người trực tiếp quản lí nhiều
mặt hoạt động của giáo viên và cả khối lớp, là người chịu trách nhiệm trước hiệu
trưởng và chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh trong tổ
của mình. Chính vì tầm quan trọng của người giữ vai trò là tổ trưởng chuyên môn,
ngay từ đầu năm học, sau khi đã cân nhắc kĩ càng, tôi đã tham mưu với Hiệu trưởng để
chọn ra được những khối trưởng, tổ trưởng thật sự có năng lực, đáp ứng được các yêu
cầu công việc.
Như phần trên tôi đã trình bày, trường chúng tôi gồm 5 khối lớp (từ khối 1 đến
khối 5), được chia thành 2 tổ chuyên môn: Tổ 1 (Khối 1, 2, 3); Tổ 2 (Khối 4, 5 và giáo
viên chuyên (Ngoại ngữ, Âm nhạc, Thể dục). Mỗi khối lớp có một khối trưởng và
người điều hành chung các hoạt động chuyên môn trong tổ là tổ trưởng chuyên môn.
Muốn chỉ đạo tốt các hoạt động của tổ, giáo viên có năng lực quản lí được chọn làm tổ
trưởng phải đảm bảo một số yêu cầu sau:
- Phải là người có tâm với nghề, nhiệt tình trong công tác, chấp hành tốt các quy

định của ngành, của nhà trường, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
- Người tích cực đi đầu, xung phong gương mẫu trong mọi hoạt động, có kiến
thức vững vàng, có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, đạt được nhiều thành
tích trong quá trình công tác, có khả năng quản lí, làm việc luôn có kế hoạch.
- Là một người bạn đồng hành, đồng chí chân thành, sẵn sàng giúp đỡ đồng
nghiệp về tinh thần lẫn vật chất và điều cốt lõi là phải biết động viên, khích lệ sự cố
gắng phấn đấu của các thành viên trong tổ.
Từ một số yêu cầu cơ bản trên, BGH trường chúng tôi đã chọn cử được 2 đồng
chí đủ tài và đức để cùng chúng tôi gánh vác nhiệm vụ trọng yếu của nhà trường. Hai

6


đồng chí được chọn đảm nhận chức vụ Tổ trưởng chuyên môn là những người có tâm
với nghề nghiệp, đạt được nhiều thành tích cao trong quá trình công tác như: nhiều
năm đạt giáo viên giỏi cấp huyện, cấp tỉnh, được Hội đồng khoa học cập huyện, cấp
tỉnh công nhận sáng kiến kinh nghiệm nhiều năm... Và 5 đồng chí khối trưởng từ khối
1 đến khối 5 là những trợ thủ đắc lực giúp 2 Tổ trưởng chuyên môn hoàn thành tốt
nhiệm vụ của mình.
Như vậy, Tổ trưởng chuyên môn phải là người có uy tín, được tập thể tín
nhiệm, biết điều hành các hoạt động của tổ khối một cách khoa học, hiệu quả. Vì vậy
tôi đặc biệt quan tâm đến việc bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo chuyên môn trong
tổ. Đó là các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ theo năm
học, tháng, tuần; bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra chuyên đề, kiểm tra nội bộ... bồi
dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cho cả năm
học, cho từng buổi cụ thể. Bồi dưỡng năng lực tổ chức và điều hành một buổi sinh
hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề
kiểm tra cho học sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các
thành viên trong tổ đúng người, đúng việc; kiểm tra đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ
giáo viên một cách kịp thời; Bồi dưỡng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề

nghiệp giáo viên tiểu học.
Biện pháp mà tôi đã thực hiện để bồi dưỡng tổ trưởng chuyên môn đó là: Yêu
cầu tổ trưởng chuyên môn nắm vững các văn bản chỉ đạo (cần phải lưu giữ những
Nghị quyết, văn bản, công văn của cấp trên để làm kim chỉ nam cho mọi hành động),
nắm vững chương trình, Chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học, nắm chắc
phương pháp dạy học của từng môn của các lớp thuộc khối lớp trong tổ phụ trách... Có
vấn đề gì khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ thì tôi giải thích bổ sung và giúp đỡ tận
tình nhưng vẫn trên nguyên tắc tự học, tự bồi dưỡng là chủ yếu.
2. Bồi dưỡng tổ trưởng thông qua việc xây dựng kế hoạch năm học của tổ
chuyên môn.
Ngay từ đầu năm học, sau khi đã ổn định chức danh, chức vụ công tác trong
nhà trường, tôi đã cùng với hai tổ trưởng bắt tay ngay vào việc xây dựng kế hoạch năm
học của tổ chuyên môn. Tôi đã chỉ đạo cho các tổ trưởng khi xây dựng kế hoạch phải
làm rõ được các mục tiêu sau:
- Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn (thường gọi tắt là "Kế hoạch tổ chuyên
môn") là một bản dự kiến kế hoạch triển khai tất cả các hoạt động của tổ chuyên môn
trong một năm học, nhằm thực hiện những mục tiêu phát triển của tổ và của nhà
trường.
- Xác định một cách có căn cứ khoa học những mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu của
tổ chuyên môn và định ra những phương tiện cơ bản để thực hiện có kết quả những
nhiệm vụ, chỉ tiêu đó. Khi xác định các chỉ tiêu nhiệm vụ, cần đưa ra được những chỉ
tiêu, xác định được các mức độ, các chỉ tiêu phải được định lượng và biểu thị cụ thể
bằng những con số, tỷ lệ%,...
- Bản chất của việc xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn là xác định xem trong
năm học, tổ chuyên môn hướng đến những mục tiêu phát triển nào; muốn thực hiện để

7


đạt được các mục tiêu đề ra đó cần phải làm gì, làm như thế nào, làm trong thời điểm

nào và ai sẽ là người thực hiện.
Như vậy, tôi định hướng cách xây dựng kế hoạch cho hai tổ trưởng và giúp họ
hiểu được kế hoạch tổ chuyên môn được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa kế hoạch năm
học của nhà trường, kế hoạch chuyên môn của Phó Hiệu trưởng và kế hoạch bồi
dưỡng của nhà trường. Khi hướng dẫn tổ trưởng xây dựng kế hoạch hoạt động tôi đã
lưu ý cho hai đồng chí phải xây dựng dựa trên điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình
hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất và thực tiễn học sinh trong tổ.
Trong kế hoạch tổ chuyên môn thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan
trọng. Nội dung này phải thể hiện được những việc cần làm cho cả năm học và có phần
dành để bổ sung cho những vấn đề phát sinh do cấp trên chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng
cường biện pháp bồi dưỡng học sinh năng khiếu, phụ đạo học sinh chưa đạt chuẩn kiến
thức kĩ năng ở một số môn sau mỗi lần kiểm tra định kì; dạy học theo nhóm đối tượng
học sinh, theo nhóm sở thích; cách thức hoạt động các câu lạc bộ trường học đạt hiệu
quả; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc khó khăn trong quá trình giảng dạy
đặc biệt quan tâm đến những giáo viên có năng lực chuyên môn còn hạn chế.
Để xây dựng được một bản kế hoạch tổ chuyên môn có quy mô và kĩ càng, tôi đã
giúp hai đồng chí tổ trưởng nắm được quy trình xây dựng kế hoạch như sau:
- Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn lập dự thảo kế hoạch năm học (Việc 1: Thu
thập xử lí thông tin. Việc 2: Xác định các mục tiêu, nhiệm vụ của năm học. Việc 3:
Xây dựng yêu cầu, các chỉ tiêu, đăng kí thi đua của tổ. Việc 4: Xác định các biện pháp.
Việc 5: Dự kiến công việc, thời gian.)
- Bước 2: Thông qua, lấy ý kiến đóng góp của tập thể.
- Bước 3: Điều chỉnh, hoàn thiện chỉnh lí dự thảo kế hoạch.
- Bước 4: Gửi bản dự thảo kế hoạch cho Hiệu trưởng hoặc Phó Hiệu trưởng phê
duyệt.
- Bước 5: Công bố và thực hiện.
Từ những việc làm trên, tôi đã từng bước bồi dưỡng cho hai đồng chí tổ trưởng
chuyên môn một số vấn đề cần thiết để bắt nhịp được với công việc một cách khoa
học, hợp lí, trang bị cho bản thân những vốn kiến thức cần và đủ để có thể điều hành
tốt các hoạt động của tổ mình phụ trách.

3. Chỉ đạo việc sắp xếp, bố trí thời gian và nội dung sinh hoạt chuyên môn
hợp lí nhằm nâng cao chất lượng họp tổ chuyên môn.
Nhằm khắc phục những hạn chế của những buổi sinh hoạt chuyên môn sơ sài,
hình thức và nghèo nàn về nội dung của những năm học trước, ngay từ đầu năm học
2016 - 2017, tôi đã lập kế hoạch cụ thể và vạch rõ những bước cơ bản của một buổi
sinh hoạt yêu cầu tổ trưởng phải thực hiện một cách nghiêm túc, không cắt xén thời
gian và sau sinh hoạt có báo cáo Ban Giám hiệu về diễn biến và những vấn đề quan
trọng của buổi sinh hoạt, xin ý kiến chỉ đạo nếu cần.
Trường chúng tôi đã thực hiện sinh hoạt chuyên môn thường kỳ theo quy định
một cách rất nghiêm túc. Mỗi tháng tổ chuyên môn họp 2 lần vào tuần thứ 2 và tuần

8


thứ 4 của tháng và sinh hoạt vào chiều thứ 2. Trước sinh hoạt tổ chuyên môn, tất cả
các giáo viên đã được tiếp thu các nội dung kế hoạch tháng của nhà trường, công đoàn,
của chuyên môn, các đoàn thể,... báo cáo tổng kết kế hoạch tháng trước thông qua buổi
họp Hội đồng sư phạm. Như vậy giáo viên cũng đã hình dung được nội dung công việc
và kế hoạch trong tháng của từng cá nhân, từng tổ khối.
Tôi đã chỉ đạo cho hai đồng chí tổ trưởng chuyên môn chuẩn bị kĩ càng nội
dung sinh hoạt tổ. Tôi là người trực tiếp theo sát công tác chuyên môn của các tổ, điều
hành chung mọi công việc và phải có kết quả cụ thể qua từng buổi sinh hoạt. Khi
duyệt kế hoạch tuần, kế hoạch tháng của tổ, bao giờ tôi cũng duyệt rất kĩ và sau đó
thống nhất nội dung công việc trong tuần, trong tháng với tổ trưởng, tôi đặc biệt quan
tâm tới nội dung sinh hoạt chuyên môn. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn phải thực
sự phong phú, bám sát vào chương trình hành động của từng tuần, từng tháng và
những mục tiêu đã đề ra: Nội dung mang tính chất hành chính như thi đua, kỷ luật, nề
nếp,... chỉ được chiếm không quá 1/3 thời gian họp tổ. 2/3 thời gian họp tổ là đi sâu
bàn về các nội dung liên quan trực tiếp đến dạy học, như rút kinh nghiệm dự giờ, học
tập chuyên đề, cách giảng dạy bài khó, bàn về các biện pháp nâng cao chất lượng dạy

học; Điều chỉnh nội dung dạy học sao cho phù hợp với đối tượng học sinh trên cơ sở
đảm bảo chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản theo quy định; thống nhất ra đề kiểm tra định
kì theo yêu cầu của nhà trường (nếu có). Xem xét việc thực hiện chương trình, thống
nhất từng tiết dạy của tuần tiếp theo về nội dung, phương pháp, đồ dùng dạy học; rút
kinh nghiệm qua các bài khó dạy để từ đó có phương pháp dạy học phù hợp nhằm
nâng cao chất lượng. Thống nhất kiến thức trọng tâm của từng phần ở một số môn học.
Bàn bạc thực hiện bồi dưỡng học sinh năng khiếu, học sinh có năng lực học tập tốt qua
việc sinh hoạt các câu lạc bộ Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh,... mà nhà trường đã thành
lập; hay bàn về biện pháp phụ đạo học sinh chưa đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng ở một số
môn học...
Sổ ghi biên bản họp tổ chuyên môn cũng được Ban Giám hiệu và tổ trưởng họp
bàn, thống nhất, quy định, in sẵn phát cho mỗi tổ một quyển “Sổ sinh hoạt chuyên
môn” và coi đây là minh chứng quan trọng đánh giá chất lượng sinh hoạt tổ chuyên
môn.
Từ việc quản lí chặt chẽ này, cả hai tổ chuyên môn trường chúng tôi đã đi vào
hoạt động có nền nếp và hiệu quả ngày từ đầu. Không còn tình trạng họp sơ sài, qua
loa, chiếu lệ nữa. Tổ trưởng chuyên môn đã phát huy hết vai trò của mình và quản lí tổ
mình rất tốt đảm bảo về nề nếp, giờ giấc và nội dung sinh hoạt. Ban Giám hiệu chúng
tôi đã quản lí rất sát sao việc sinh hoạt tổ chuyên môn vì đây là một hoạt động vô cùng
quan trọng, giúp cho mỗi giáo viên trong tổ khối có thói quen học hỏi. Những người
có năng lực tốt thì phát huy tối đa sở trường của mình còn những giáo viên năng lực
chuyên môn còn non thì được đồng nghiệp giúp đỡ, được tháo gỡ những vướng mắc
mà đôi khi bản thân không dám đối diện.
4. Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo
chuyên đề.

9


Đây là một hoạt động rất quan trọng của tổ chuyên môn, điều này càng có ý

nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay: thực hiện đổi mới nội dung chương
trình và phương pháp dạy - học theo hướng lấy học sinh làm trung tâm.
Trước mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề, tổ trưởng phải lên kế hoạch
cụ thể nội dung cần sinh hoạt, tôi là người trực tiếp duyệt kế hoạch và sẽ bổ sung những
vấn đề cần thiết cho buổi sinh hoạt chuyên đề đạt hiệu quả cao hơn. Tôi đã định hướng và
giúp 2 đồng chí tổ trưởng chuyên môn hiểu và xác định rõ được mục đích, ý nghĩa của
việc sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề là:
- Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức học tập, chia sẻ, trao đổi thông tin
giữa các giáo viên để mọi người có cơ hội lựa chọn những thông tin cần thiết cho công
việc của mình; tạo động lực làm việc cho giáo viên, phát huy vai trò tự chủ của giáo
viên trong chuyên môn.
- Phát huy tốt vai trò của tổ trưởng chuyên môn, phân công nhiệm vụ hợp lí,
phát huy tối đa năng lực tiềm năng và vai trò của mỗi giáo viên trong tổ; tăng cường
khả năng làm việc nhóm và sự hợp tác của các giáo viên trong tổ.
- Tăng cường quá trình tự học, tự bồi dưỡng; động viên, khuyến khích giáo viên
nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm. Đặc biệt coi trọng và đề cao những
năng lực riêng biệt của giáo viên trong giảng dạy, giáo dục.
* Hướng dẫn xây dựng các chuyên đề sinh hoạt ở tổ chuyên môn.
- Căn cứ vào hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm từng năm học của Sở Giáo
dục & Đào tạo Thanh Hóa, Phòng Giáo dục & Đào tạo Thọ Xuân, căn cứ vào tình hình
thực tế của trường và tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn lựa chọn nội dung sinh hoạt
chuyên đề, nội dung sinh hoạt chuyên đề cần bám sát vào định hướng đổi mới phương
pháp dạy học, kiểm tra đánh giá và có tính khả thi.
- Tổ trưởng chuyên môn phân công giáo viên nghiên cứu và báo cáo chuyên đề,
quy trình nghiên cứu chuyên đề ở tổ chuyên môn cần trải qua ba giai đoạn: lập kế
hoạch, triển khai kế hoạch, phân tích và chiêm nghiệm. Ở từng giai đoạn tổ trưởng
chuyên môn yêu cầu giáo viên hoặc nhóm giáo viên nghiên cứu phải có những hoạt
động và việc làm cụ thể.
- Để các hoạt động sinh hoạt chuyên đề ở tổ chuyên môn được thuận lợi, khả thi
và tranh thủ được các nguồn lực cần thiết từ nhà trường, tổ chuyên môn xây dựng kế

hoạch chuyên đề và trình lãnh đạo nhà trường phê duyệt ngay từ đầu năm học.
Kế hoạch sinh hoạt chuyên đề phải được trình bày rõ ràng về thời gian (tháng,
ngày, giờ), nội dung (mục tiêu, chủ đề, hình thức, tài liệu), nhân lực (người phụ trách,
người thực hiện, người hỗ trợ), địa điểm, thành phần người tham dự,...
- Để tổ chức một hoạt động sinh hoạt chuyên đề có hiệu quả, yêu cầu bắt buộc
phải thiết kế được các hoạt động một cách khoa học theo các bước sau:
Bước 1: Công tác chuẩn bị
+ Dự kiến nội dung công việc, tiến trình hoạt động.
+ Dự kiến những phương tiện, thiết bị cần cho hoạt dộng.

10


+ Dự kiến nhiệm vụ của từng thành viên và thời gian hoàn thành công việc.
Bước 2: Điều hành buổi sinh hoạt chuyên đề
+ Lựa chọn thời gian và tiến hành đúng theo thời gian đã chọn.
+ Tổ trưởng chuyên môn điều hành buổi sinh hoạt chuyên đề: Xác định rõ mục
tiêu buổi sinh hoạt, công bố chương trình, cách triển khai, định hướng thảo luận rõ
ràng; nêu rõ nguyên tắc làm việc; khêu gợi các ý kiến phát biểu của đồng nghiệp; biết
chẻ nhỏ vấn đề thảo luận bằng những câu hỏi dẫn dắt hợp lí; lắng nghe, tôn trọng các ý
kiến phát biểu.
+ Các thành viên được phân công viết các chuyên đề báo cáo nội dung.
Bước 3: Kết thúc buổi sinh hoạt chuyên đề
+ Tổ trưởng chuyên môn đánh giá những ưu điểm và tồn tại của chuyên đề,
phương hướng triển khai vận dụng kết quả của chuyên đề trong thực tế giảng dạy.
Như vậy, đây là một bước đổi mới trong công tác sinh hoạt chuyên môn. Khi
vận dụng triệt để biện pháp này, tôi thấy các tổ chuyên môn trong trường chúng tôi đã
thực sự trở thành một tổ chức học tập, các thành viên trong tổ được chia sẻ, được trao
đổi thông tin, tạo được động lực làm việc tốt và phát huy hết vai trò tự chủ của giáo
viên. Từ đó nâng cao được năng lực chuyên môn của giáo viên đồng thời nâng cao

chất lượng học của học sinh góp phần cho việc phát triển toàn diện của các em. Đó
chính là mục tiêu chính mà nhà trường nào cũng cần hướng tới.

Hình ảnh sinh hoạt tổ chuyên môn theo chuyên đề với nội dung: Vận dụng phương pháp
"Bàn tay nặn bột" trong môn Khoa học lớp 4. (Tổ chuyên môn 2 thực hiện)

5. Chỉ đạo tốt việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.
Đây cũng là một nội dung vô cùng quan trọng và thiết yếu trong công tác chuyên
môn của nhà trường. Chính vì vậy mà tôi đã chú trọng, lập kế hoạch cụ thể cho từng tổ
khối chuyên môn thực hiện một cách có quy mô và yêu cầu thực hiện rất nghiêm túc.
Tôi đã xác định rõ cho các tổ trưởng chuyên môn và các giáo viên trong toàn trường
hiểu được mục đích, ý nghĩa của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là:
- Đảm bảo cho tất cả học sinh có cơ hội tham gia thực sự vào quá trình học tập,
giáo viên quan tâm đến khả năng học tập của từng học sinh, đặc biệt những học sinh
có khó khăn về học tập.

11


- Tạo cơ hội cho tất cả giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, kĩ năng sư phạm
và phát huy khả năng sáng tạo trong việc áp dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học
thông qua việc dự giờ, trao đổi, thảo luận, chia sẻ sau khi dự giở.
- Nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
- Góp phần làm thay đổi văn hoá ứng xử trong nhà trường: cải thiện mối quan hệ
giữa Ban giám hiệu với giáo viên, giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh và
học sinh với học sinh; tạo môi trường làm việc, dạy và học dân chủ, thân thiện cho tất
cả mọi người.
Sau khi giúp cho các tổ chuyên môn nắm rõ được mục đích, ý nghĩa và thấy được
tầm quan trọng của việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, tôi đã vạch ra
các bước sinh hoạt tổ chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học cụ thể như sau:

Bước 1: Xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch bài học nghiên cứu
- Ở bước này, tôi cùng với các tổ trưởng chuyên môn giúp giáo viên xác định mục
tiêu và kiến thức và kĩ năng mà học sinh cần đạt được khi tiến hành nghiên cứu (theo
chuẩn kiến thức, kĩ năng ở từng môn học), phải đảm bảo phù hợp với trình độ của học
sinh, năng lực của giáo viên.
- Định hướng cho các giáo viên trong tổ thảo luận chi tiết về thể loại bài học, nội
dung bài học, các phương pháp, phương tiện dạy học đạt hiệu quả cao, cách tổ chức
dạy học phân hoá theo năng lực của học sinh, cách rèn kỹ năng, hướng dẫn học sinh
vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn... Dự kiến những thuận
lợi, khó khăn của học sinh khi tham gia các hoạt dộng học tập và các tình huống xảy ra
và cách xử lí (nếu có)...
- Tổ trưởng chuyên môn giao cho giáo viên trong tổ soạn giáo án của bài học
nghiên cứu, trao đổi với các thành viên trong tổ để chỉnh sửa lại giáo án. Các thành
viên khác có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc quan sát và thảo luận sau
khi tiến hành bài học nghiên cứu.
Bước 2: Tiến hành bài giảng minh hoạ và dự giờ:
- Sau khi hoàn thành giáo án của bài học nghiên cứu chi tiết, tổ chuyên môn sẽ
giao cho một giáo viên có năng lực sư phạm tốt dạy minh hoạ bài học nghiên cứu ở
một lớp học cụ thể, các giáo viên còn lại trong tổ sẽ tiến hành dự giờ và ghi chép thu
thập dữ kiện về bài học.
- Trong quá trình dự, tôi yêu cầu người dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc:
+ Không làm ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh; không gây khó khăn cho
giáo viên dạy minh hoạ; khi dự giờ phải tập trung vào việc học của học sinh, cách
phản ứng của học sinh trong giờ học, cách làm việc nhóm học sinh, những khó khăn
vướng mắc, thái dộ tình cảm của học sinh... Quan sát tất cả đối tượng học sinh, không
được “bỏ rơi” một học sinh nào.
+ Giáo viên cần từ bỏ thói quen đánh giá giờ qua hoạt động của giáo viên dạy,
người dự cần học tập, hiểu và thông cảm với những khó khăn của người dạy. Đặt mình

12

vào vị trí của người dạy để phát hiện những khó khăn trong việc học của học sinh để
tìm cách giải quyết.
+ Giáo viên phải luyện tập cho mình cách quan sát và suy nghĩ về việc học của học
sinh trong giờ học, có khả năng phán đoán nhanh nhạy, chính xác để điều chỉnh việc
dạy phù hợp, việc học của học sinh.
+ Thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cảm nhận của giáo viên về học sinh trong từng
hoàn cảnh khác nhau.
+ Hình thành thói quen lắng nghe lẫn nhau; rèn luyện cách chia sẻ ý kiến, từ đó hoàn
thành mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau.
Bước 3: Suy ngẫm, thảo luận về bài học minh hoạ
Bước này có ý nghĩa quan trọng trong sinh hoạt chuyên môn, là yếu tố quyết định
chất lượng và hiệu quả của sinh hoạt chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn cần phát huy
được vai trò, năng lực của người chủ trì, động viên toàn bộ giáo viên trong tổ tham gia
đóng góp ý kiến cho bài giảng minh hoạ, cần nhấn mạnh những điểm nổi bật và không
xếp loại giờ dạy.
- Trước tiên, giáo viên dạy minh hoạ chia sẻ về nội dung bài học, những ý tưởng
mới, những thay đổi, điều chỉnh về nội dung, phương pháp dạy học, những cảm nhận
của mình qua giờ học, những điều hài lòng và chưa hài lòng trong quá trình dạy minh
hoạ. Ý tưởng đã thực hiện được, chưa thực hiện được so với giáo án đề ra, những tình
huống nảy sinh ngoài ý muốn.
- Người dự đưa ra các ý kiến nhận xét góp ý về giờ học theo tinh thần trao đổi, chia
sẻ, lắng nghe mang tính xây dựng. Các ý kiến thảo luận, góp ý tập trung vào phân tích
các hoạt động học của học sinh.
- Tổ trưởng chuyên môn dẫn dắt buổi thảo luận tập trung vào nội dung trọng tâm,
tạo không khí thân thiện, cởi mở và luôn linh hoạt xử lí các tình huống xảy ra trong
quá trình thảo luận. Tôn trọng và lắng nghe tất cả ý kiến của giáo viên, không áp đặt ý
kiến của mình hoặc của một nhóm người.
- Cuối buổi thảo luận, tổ trưởng chuyên môn tóm tắt lại vấn đề thảo luận, đưa ra

các biện pháp hỗ trợ việc học tập của học sinh.
- Các thành viên trong tổ tự rút ra những kinh nghiệm và lựa chọn các biện pháp
áp dụng cho các giờ dạy của mình, không đánh giá, xếp loại giáo viên.
- Kết thúc buổi sinh hoạt chuyên đề phải đưa ra được các kết luận cần thiết, phương
hướng triển khai vận dụng kết quả của chuyên đề trong thực tế giảng dạy.
Bước 4: Áp dụng
Trên cơ sở bài giảng minh hoạ giáo viên nghiên cứu vận dụng, kiểm nghiệm những
vấn đề đã được dự giờ và thảo luận, suy ngẫm áp dụng vào bài học hàng ngày cho phù
hợp, đạt hiệu quả tốt.

13


( Hình ảnh tiết dạy minh họa sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học (Phân môn
Luyện từ và câu - Lớp 5. Bài: Mở rộng vốn từ: Trật tự - An ninh))

Như vậy, từ việc giúp các tổ chuyên môn trường chúng tôi thực hiện một cách
nghiêm túc, có hiệu quả việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học đã mang
lại một kết quả khả quan trong việc nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt góp phần lớn
nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường. Kết quả học tập của học sinh được cải
thiện, việc học của học sinh thực sự trở thành trung tâm của quá trình dạy học. Học
sinh tự tin hơn, tham gia tích cực hơn vào các hoạt động học, vì tất cả học sinh được
tạo điều kiện để phát triển năng lực học tập, không có học sinh bị “bỏ quên”. Đối với
giáo viên thì tự tin, chủ động, sáng tạo, tìm ra các biện pháp để nâng cao chất lượng
dạy học, dám tự chịu trách nhiệm về chất lượng học tập của lớp mình. Bên cạnh đó,
giáo viên còn có cơ hội nhìn lại quá trình dạy, tự nhận ra những hạn chế của bản thân
để điều chỉnh kịp thời, quan tâm nhiều hơn đến những khó khăn của học sinh, đặc biệt
là học sinh chưa đạt chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học. Điều mà tôi thấy đạt được
nhiều nhất thông qua việc sinh hoạt chuyên môn qua nghiên cứu bài học đó là giáo
viên có nhiều cơ hội để phát triển chuyên môn một cách bền vững. Đây chính là bước

nhảy đà vững chắc cho sự phát triển chất lượng giáo dục của nhà trường.
6. Chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn trong công tác dự giờ thăm lớp.
Trong những năm học qua, trường chúng tôi luôn đặt nhiệm vụ chuyên môn lên
hàng đầu, là nhiệm vụ then chốt quyết định sự phát triển của chất lượng giáo dục. Trong
đó, hoạt động dự giờ thăm lớp của các tổ chuyên môn là một hoạt động rất quan trọng
góp phần đánh giá thực chất việc dạy của giáo viên và việc học của học sinh. Vì vậy, tôi
đã chỉ đạo các tổ chuyên môn tích cực, chủ động trong công tác dự giờ thăm lớp nhằm
thực hiện tốt kế hoạch “Dự giờ theo chỉ đạo của chuyên môn”. Kế hoạch dự giờ được
xây dựng dưới nhiều hình thức: báo trước, không báo trước, dự giờ song song, dự giờ có
mời đồng nghiệp cùng dự,...
Căn cứ vào thời khoá biểu trên lớp của mỗi tổ khối, của mỗi giáo viên, tôi đã cùng
với các tổ trưởng chuyên môn lên lịch dự giờ cụ thể cho giáo viên theo tổ, nhằm trao
đổi rút kinh nghiệm trong giảng dạy, đặc biệt là phân công giáo viên dạy các bài khó,
các dạng bài quan trọng của từng môn học. Theo kế koạch của chuyên môn, mỗi giáo
viên phải thao giảng ít nhất 2 tiết/năm học, dự giờ 1 tiết/tuần. Để xây dựng kế hoạch
dự giờ hiệu quả thiết thực, tôi đã cùng với tổ trưởng chuyên môn bám sát nội dung
chương trình. Chẳng hạn: Dự giáo viên khối 1 vào thời gian nào? Nhằm tháo gỡ vấn

14


đề gì? Ví dụ như: Dự vào tiết nào chuyển từ dạy âm sang dạy vần? Hay khối 2 dự môn
Toán bài nào chuyển từ dạng bài cộng trừ không nhớ sang dạng bài cộng trừ có nhớ...
Để xây dựng kế hoạch dự giờ một cách có hiệu quả nhất tôi đã dựa trên việc phân
loại tay nghề nghiệp vụ sư phạm của giáo viên. Đối với những giáo viên có chuyên
môn vững vàng thì dự những tiết nào mà Ban giám hiệu cảm thấy khó dạy để cùng
giáo viên tháo gỡ những vướng mắc và đồng thời giúp những giáo viên khác có cơ hội
được học hỏi về phương pháp cũng như nắm bắt được tinh thần của tiết dạy. Còn đối
với những giáo viên năng lực còn yếu thì cần dự những tiết chuyển từ dạng bài này
sang dạng bài khác, dạng bài lí thuyết hoặc thực hành để giúp giáo viên nắm được

phương pháp lên lớp, cách thức truyền tải kiến thức của từng dạng bài.
Sau mỗi tiết dự giờ, hoạt động nhận xét, đánh giá của các tổ chuyên môn trường
chúng tôi đã diễn ra rất sôi nổi. Giáo viên đã thể hiện được quyền tự chủ của mình,
nhiều ý kiến đóng góp, xây dựng tiết dạy cho bạn cũng là để bản thân giáo viên học
hỏi thêm được từ đồng nghiệp rất nhiều.

(Hình ảnh các tổ khối chuyên môn dự giờ đồng nghiệp theo sự phân công của chuyên môn.)

Ngoài hoạt động dự giờ thường xuyên, để góp phần nâng cao năng lực chuyên
môn của giáo viên, nhà trường đã tổ chức tốt cuộc giao lưu giáo viên giỏi cấp trường.
Đây là một hoạt động thường niên diễn ra hàng năm, nhằm khuấy động phong trào
giảng dạy và cũng đánh giá năng lực của giáo viên. Kế hoạch của nhà trường xác định
thời gian giao lưu giáo viên giỏi cấp trường thường là vào đầu tháng 11. Nhà trường
lập kế hoạch giao lưu ngay từ đầu năm học, thành lập ban chỉ đạo, ban giám khảo,
triển khai kế hoạch đến các tổ chuyên môn và giáo viên toàn trường từng bước thực
hiện. Dựa theo kế hoạch chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, nhà trường
cũng tổ chức giao lưu qua 3 vòng.
Vòng 1 (Vòng chấm SKKN), vòng này tất cả 16 giáo viên tham gia giao lưu
(trong đó 14 giáo viên văn hoá, 2 giáo viên chuyên trách (Âm nhạc, Thể dục)) đều báo
cáo SKKN, đó là những biện pháp, những việc làm mà giáo viên đã áp dụng có hiệu
quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học tại lớp mình hoặc môn học mình đang phụ
trách. Kết quả có 14/16 GV đủ điều kiện vào vòng 2.
Vòng 2 (thi năng lực) - Hình thức thi: Làm bài thi kiến thức. Kết quả: Có 12/14
GV đủ điều kiện vào vòng 3.

15


Vòng 3 (thi thực hành) - Mỗi GV dạy 1 tiết do Ban giám khảo chọn. Kết quả có
12/12 GV đạt GV có giờ dạy giỏi.

Kết thúc cuộc giao lưu, Ban giám khảo tổng kết kết quả thi qua 3 vòng, có 12/16
GV đạt giáo viên giỏi cấp trường.
Việc tổ chức giao lưu giáo viên giỏi cấp trường nghiêm túc, giúp cho giáo viên và
các tổ chuyên môn nhận ra chính mình và biết mình đang đứng ở đâu về lĩnh vực
chuyên môn để từng người tự điều chỉnh, tự học hỏi, các tổ chuyên môn cũng có căn
cứ để bồi dưỡng thành viên của tổ mình. Mặt khác việc chấm thi giáo viên giỏi nghiêm
túc góp phần đánh giá đúng mức năng lực chuyên môn của giáo viên, đưa ra được
những đúc rút kinh nghiệm, những góp ý thẳng thẳn, sát thực giúp đỡ đồng nghiệp tiến
bộ hơn. Bên cạnh đó, giao lưu giáo viên giỏi cấp trường là tiền đề để nhà trường lựa
chọn, bồi dưỡng những giáo viên có năng lực chuyên môn vững vàng để có thể tham
gia vào các cuộc giao lưu do cấp trên tổ chức. Từ việc quản lí chặt chẽ công tác
chuyên môn mà trường Tiểu học Xuân Lai chúng tôi luôn có giáo viên đạt giáo viên
giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Cụ thể gần đây nhất, năm học 2015 - 2016, nhà trường có hai
GV đạt giáo viên giỏi cấp huyện và đạt Chiến sĩ thi đua. Năm 2016 - 2017, có 1 GV
tham gia giao lưu giáo viên giỏi cấp tỉnh và đã đạt giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Đây là
một trong những thành quả từ sự nỗ lực phấn đấu hết mình của đội ngũ GV và hiệu
quả của việc sinh hoạt tổ chuyên môn có chất lượng.

(Hình ảnh các giáo viên đang làm bài giao lưu giáo viên giỏi cấp trường vòng 1 (vòng
thi kiến thức)

IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học 2016 - 2017, từ những trăn trở của bản thân, từ những việc tôi từng thực
hiện trong những năm học trước và kinh nghiệm đúc rút qua nhiều năm làm công tác
quản lí, tôi đã quyết tâm nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ khối
nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Trong quá trình thực hiện, tôi
đã phối hợp chặt chẽ với các tổ khối trưởng chuyên môn, triển khai và thực hiện các
biện pháp một cách cụ thể, triệt để, đi vào nền nếp ngay từ đầu năm học, kết quả đạt
được như sau:
- Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên về thực hiện các buổi sinh hoạt

chuyên môn trong nhà trường.

16


- Đội ngũ tổ khối trưởng cùng với nhà trường xây dựng được nội dung sinh hoạt
chuyên môn phong phú, đa dạng, thiết thực.
- Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn đa dạng về nội dung, hình thức.
- Cán bộ, giáo viên cập nhật đầy đủ nội dung sinh hoạt, áp dụng vào thực tế đạt
hiệu quả. Buổi sinh hoạt chuyên môn đã thực sự là cơ hội để mọi người được trao đổi,
chia sẻ, tháo gỡ được những khó khăn cho cán bộ, giáo viên trong quá trình dạy học;
góp phần nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường. Kết
quả về chuyên môn, nghiệp vụ tay nghề của cán bộ, giáo viên từ những năm học trước
tính đến tháng 5/2017:
Xếp loại chuyên môn - nghiệp vụ

Giáo viên
TT

Năm học
Tổng số

Tốt

Khá

Đạt yêu
cầu

Chưa đạt

yêu cầu

1

2014 -2015

18

10

8

0

0

2

2015 - 2016

17

11

6

0

0

3

2016 - 2017

17

13

4

0

0

Số giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp trường năm học 2016 - 2017 tăng hơn so
với những năm học trước. Nhà trường có 11 lượt đồng chí đạt giáo viên giỏi cấp huyện
từ những năm học trước. Có 5 lượt đồng chí đạt giáo viên giỏi cấp tỉnh. Và cụ thể năm
học 2016 - 2017 có 1 đồng chí giáo viên khối 5 là thành viên tổ chuyên môn 2 đạt giáo
viên giỏi cấp tỉnh. Chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên nâng lên
đồng nghĩa với việc nâng cao chất lượng học của học sinh. Cụ thể chất lượng học sinh
cuối năm học 2016 - 2017như sau:
+ Các môn học và hoạt động giáo dục: 58,8% Hoàn thành tốt; 40,6% Hoàn thành;
0,6% Chưa hoàn thành.
+ Năng lực: 55,2% Tốt; 44,2% Đạt;

0,6% chưa đạt.

+ Phẩm chất: 54.0% Tốt; 46.0% Đạt.
+ Toàn trường có 198/337 học sinh có thành tích nổi bật trong học tập và rèn luyện
được nhà trường khen thưởng.

Kết quả trên cho thấy chất lượng đội ngũ giáo viên và chất lượng học của học sinh
trong nhà trường được nâng lên và phát triển một cách bền vững. Điều đó chứng tỏ
việc chỉ đạo hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng cao năng lực cho giáo viên
của Ban giám hiệu đã đi đúng hướng và có hiệu quả.

PHẦN BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

17


1. Kết luận:
Với những biện pháp tôi đã chia sẻ trên đây, trong những năm qua, hoạt động
sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học Xuân Lai - nơi tôi đang công tác - đã có
những chuyển biến đáng kể và đạt được hiệu quả cao trong công tác chuyên môn của
nhà trường. Các buổi sinh hoạt chuyên môn đã đa dạng về nội dung, hình thức, thực sự
là cơ hội để mọi người được trao đổi, chia sẻ, tháo gỡ được những khó khăn cho cán
bộ, giáo viên trong quá trình dạy học; góp phần nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho
cán bộ, giáo viên trong nhà trường. Đó là sự khích lệ, thôi thúc cán bộ phụ trách
chuyên môn, đội ngũ tổ khối trưởng của nhà trường có được niềm tin vào việc xây
dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn, là bài học kinh nghiệm, là nền tảng để nhà
trường thực hiện tốt hơn nữa công tác này trong những năm học sau, góp phần nâng
cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và chất lượng học tập của học sinh.
Trong quá trình thực hiện sáng kiến kinh nghiệm, để đạt được hiệu quả trong
việc chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn một cách tốt nhất, bản thân
tôi rút ra được những bài học sau:
- Hiệu trưởng phải xây dựng được văn hoá nhà trường (mỗi quan hệ giữa các
thành viên) đồng thời phải xây dựng được môi trường học tập cho giáo viên. Cần cải
tiến cách quản lí từ khâu chỉ đạo đến khâu thực hiện, xây dựng kế hoạch sinh hoạt
chuyên môn cho cả năm học. Thường xuyên kiểm tra đôn đốc để đảm bảo chất lượng
và hiệu quả.

- Bồi dưỡng năng lực tổ chức điều hành cho đội ngũ tổ trưởng, những người chủ
trì các buổi sinh hoạt chuyên môn vì thực tế cho thấy một buổi sinh hoạt chuyên môn
thành công phụ thuộc khá nhiều vào khả năng và chuyên môn của người điều hành.
- Cần sắp xếp và bố trí thời gian sinh hoạt chuyên môn hợp lí, không nhất thiết là
cả một buổi. Nội dung sinh hoạt cần thật cụ thể, sát thực, liên quan trực tiếp đến mỗi
bài học, tiết học mà GV giảng dạy hàng ngày, tránh chung chung.
- Ban giám hiệu quản lí chặt chẽ nội dung các buổi sinh hoạt chuyên môn, có sự
hướng dẫn và định hướng nội dung sinh hoạt chuyên môn theo tình hình thực tế của
nhà trường hay từng khối lớp theo đổi mới chuyên môn.
- Ban giám hiệu cần chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn thực hiện có hiệu quả các nội
dung sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng đổi mới như: sinh hoạt chuyên môn theo
chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học.
- Thực hiện tốt công tác dự giờ thăm lớp và tổ chức các hoạt động nhằm đánh giá
năng lực chuyên môn của giáo viên và chất lượng học tập của học sinh.
2. Kiến nghị:
- Về phía nhà trường: Tăng cường đổi mới phương pháp dạy học nâng cao chất
lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn của đơn vị. Tiếp tục đổi mới toàn diện nội dung,
phương pháp, hình thức sinh hoạt chuyên môn theo hướng đã làm một cách tích cực và
bền vững.
- Về phía Phòng Giáo dục và Đào tạo: Phòng Giáo dục & Đào tạo tổ chức cho
cán bộ quản lí và giáo viên cốt cán đi tham quan học tập kinh nghiệm ở những đơn vị
điển hình trong việc thực hiện tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo mô hình mới.

18


Trên đây tôi đã chia sẻ kinh nghiệm nhỏ của mình về “Một số biện pháp chỉ đạo
nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn trong trường tiểu học” mà tôi đã
nghiên cứu và áp dụng vào trường tôi đang công tác. Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng
nhưng không tránh khỏi những thiếu xót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến

của các cấp quản lí, sự trao đổi kinh nghiệm của đồng nghiệp để cùng tìm ra những
biện pháp tối ưu nhất nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tổ khối trong
trường tiểu học, nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, đạt được mục
tiêu lớn nhất của ngành giáo dục, đó là nâng cao chất lượng học tập của học sinh - Góp
phần giúp các em phát triển một cách toàn diện nhất đáp ứng được yêu cầu của một
con người trong xã hội hiện đại.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thọ Xuân, ngày 30 tháng 5 năm 2017
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ CƠ SỞ: Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Người thực hiện

Trịnh Thị Huyên

TÀI LIỆU THAM KHẢO

19


1. Điều lệ trường Tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT - BGDĐT,
ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
2. Các Chỉ thị, quy định của Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo, của Sở GD&ĐT
Thanh Hoá; các văn bản hướng dẫn, các công văn chỉ đạo của Phòng GD&ĐT huyện
Thọ Xuân về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học.
3. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chu kì bồi dưỡng thường xuyên.
4. Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lí trường học.
5. Tạp chí Giáo dục và nhà trường.

DANH MỤC

20


CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HÔI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ
XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT.
Họ và tên tác giả:
TRỊNH THỊ HUYÊN
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó Hiệu trưởng - Trường Tiểu học Xuân Lai huyện Thọ Xuân.
TT

Tên đề tài SKKN

3

Một số biện pháp giúp học sinh
lớp 4 học tốt phần cảm thụ văn
học.
Một số biện pháp giúp học sinh
lớp 4 học tốt phần đọc hiểu trong
phân môn Tập đọc.
Nâng cao hiệu quả học Tập làm
văn miêu tả cho học sinh lớp 4.

4

Biện pháp giúp học sinh lớp 4
học tốt dạng toán tính nhanh

1

2

5

6

7

Biện pháp chỉ đạo giáo viên nâng
cao chất lượng dạy - học biện
pháp tu từ nhân hoá ở lớp 3.
Biện pháp chỉ đạo giáo viên nâng
cao chất lượng dạy - học biện
pháp tu từ nhân hoá ở lớp 3.
Một số biện pháp chỉ đạo nhằm
nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ
chuyên môn trong trường tiểu
học.

Cấp đánh
giá xếp loại
Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân
Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân
Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân

Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân
Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân
Sở GD&ĐT
Thanh hoá

Phòng
GD&ĐT
Thọ Xuân

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá xếp
loại

C

2002 - 2003

C

2008 - 2009

C

2010 - 2011

B

2012 - 2013

A

2013 - 2014

B

2013 - 2014

A

2016 - 2017

21