skkn một số biện pháp tổ chức tuần làm quen cho học sinh lớp 1

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
SỞPHÒNG
GIÁO DỤC
VÀTHÀNH
ĐÀO TẠO
THANH
GD&ĐT
PHỐ
THANHHOÁ
HÓA
PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN
TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐIỆN BIÊN 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TUẦN LÀM QUEN CHO
HỌC SINH LỚP 1
Người thực hiện: Trương Diệu Linh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Điện Biên I
SKKN thuộc môn: Công tác chủ nhiệm

Người thực hiện: Nguyễn Thị Thủy
Chức vụ: Giáo viên

THANH HOÁ NĂM 2017

Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Điện Biên I

SKKN thuộc môn: Công tác chủ nhiệm

THANH HOÁ NĂM 2017
1


1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lí do chọn đề tài:
Bậc học Tiểu học là bậc học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình
thành và phát triển toàn diện nhân cách con người. Để đào tạo được một con
người, một nhân cách toàn diện thì phải bắt đầu từ những cái nhỏ bé và sơ đẳng
nhất của quá trình giáo dục. Nhiệm vụ của các thầy, cô giáo nói chung và đặc
biệt là giáo viên lớp 1 nói riêng là làm cho học sinh yêu thích học tập cũng như
hăng hái tham gia các hoạt động tập thể, cho các em cảm thấy trường học là ngôi
nhà thứ hai của mình và mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui... Muốn
vậy các em cần được hình thành thói quen tốt từng bước trong hoạt động ở lớp,
từ nền nếp học tập, ý thức kỷ luật, thái độ giao tiếp với thầy cô, bạn bè, trong gia
đình và ngoài xã hội... Muốn cho các em có nền nếp trong học tập cũng như
trong sinh hoạt, biết ngăn nắp, gọn gàng, khoa học trong từng hoạt động, người
giáo viên phải uốn nắn, rèn giũa cho các em ngay từ khi bước chân vào ngưỡng
cửa nhà trường.
Bước vào học lớp 1, các em vẫn còn bỡ ngỡ xa lạ với các hoạt động ở
trường Tiểu học. Các em đang quen với các hoạt động ở mẫu giáo đó là vừa học
vừa chơi, hoạt động chơi là chính. Ở trường Tiểu học, hoạt động học là chính,
học ra học, chơi ra chơi. Vì vậy, việc thay đổi hoạt động của các em là một vấn
đề khó khăn đối với giáo viên lớp 1.
Xuất phát từ mục tiêu và nhiệm vụ đã đề ra trong năm học 2016-2017 của
lớp 1A, với vai trò là giáo viên chủ nhiệm lớp học bán trú, bản thân tôi nhận
thấy việc hình thành thói quen, nề nếp học tập, sinh hoạt cho học sinh lớp Một là
rất cần thiết. Có thể nói nền nếp học tập là một trong những yếu tố quan trọng

góp phần tác động đến chất lượng hiệu quả dạy học.
Điều khó khăn nhất của các em từ Mầm non lên Tiểu học là các em đang
ở trong môi trường học tập mà các hoạt động chơi là chủ yếu, khi bước vào bậc
học Tiểu học các em bắt đầu làm quen với cách học, tư duy và các hoạt động
khác, các em làm quen với sách vở, đồ dùng học tập và các nội quy của nhà
trường. Các em phải thực hiện các quy định đi học đúng giờ, chuẩn bị đầy đủ đồ
dùng học tập, tính chuyên cần, cố gắng trong học tập, có tính độc lập trong cuộc
sống, sinh hoạt trường Tiểu học.
Nhiều em đến tuổi đi học lớp 1 nhưng không biết tự đi vệ sinh hoặc không
biết xúc cơm ăn, chưa có những thói quen tự phục vụ bản thân trong những việc
đơn giản. Và chính những biểu hiện "vụn vặt" này khiến các em thấy tự ti trước
bạn bè và sợ đi học. Đó cũng chính là lí do khiến tôi chọn đề tài này: “Một số
biện pháp tổ chức tuần làm quen cho học sinh lớp 1”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi nhằm mục đích nghiên cứu, áp dụng
một số biện pháp tổ chức tuần làm quen cho học sinh lớp 1 như giúp học sinh
làm quen với môi trường học tập, với nề nếp sinh hoạt ở trường Tiểu học…
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Tổ chức tuần làm quen cho học sinh lớp 1.
2


1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp trò chuyện.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp thống kê.
- Phương pháp điều tra, đánh giá, nhận xét.
- Phương pháp tuyên dương, khen thưởng.

2. NỘI DUNG:
2.1. Cơ sở lý luận:
Tổ chức “Tuần làm quen" cho học sinh lớp 1 nhằm giúp cho các em thích
nghi với môi trường học tập ở trường Tiểu học và đem đến cho các em niềm vui
thích được đi học. Chính vì thế mỗi giáo viên lớp Một phải giúp các em làm
được điều này để các em có hứng thú trong học tập.
Như chúng ta đã biết mục tiêu giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình
thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí
tuệ, phẩm chất, thẫm mĩ và các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách
con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bước đầu xây dựng nhân cách, trách
nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học cấp THCS.
Về tâm lý, học sinh ở lứa tuổi lớp Một còn rất ngây ngô, dễ tin và rất biết
nghe lời cô giáo. Các em còn ngây thơ, trong trắng như một tờ giấy trắng. Các
em rất dễ tiếp thu những thói quen tốt lẫn thói quen xấu. Nếu như giáo viên
thường xuyên giáo dục và rèn luyện thì những thói quen tốt sẽ dần dần được
hình thành trong các em và sẽ trở thành thói quen. Trái lại, nếu không được giáo
dục và rèn luyện đúng cách các em dễ sa vào những thói hư tật xấu mà rất khó
sửa chữa về sau. Nề nếp học tập tốt sẽ giúp các em nắm vững được kiến thức
trong từng tiết học, hình thành cho học sinh những kỹ năng giao tiếp, ứng xử
trong cuộc sống ...
Như vậy, trường học là nơi trẻ em hình thành và phát triển nhân cách toàn
diện nhất. Ở trường các em được đón nhận sự quan tâm dạy bảo của thầy cô
giáo, sự giúp đỡ của bạn bè và được sống trong tập thể lớp, các em có điều kiện
phát triển trí tuệ và năng khiếu của bản thân. Đến trường các em không chỉ được
học các môn học mà còn được rèn luyện, được tham gia nhiều hoạt động tập thể
phù hợp với lứa tuổi, vui và bổ ích. Hoạt động học và hoạt động giáo dục là hai
mặt quan hệ chặt chẽ nhau, hữu cơ nhau, thúc đẩy lẫn nhau cùng phát triển trong
quá trình phát triển chung của trẻ. Có thể nói trường học là vườn ươm cho
những tài năng tương lai của đất nước. Muốn nâng cao chất lượng toàn diện ở
nhà trường Tiểu học thì mọi kỉ cương, nề nếp phải chặt chẽ, nghiêm túc. Các

hoạt động trong nhà trường phải đồng bộ, tạo nên bộ máy nhịp nhàng đều tay,
tạo được phong trào thi đua trong nhà trường thực sự có hiệu quả và chất lượng
cao.

3


Để thực hiện tốt yêu cầu trên thì đòi hỏi người giáo viên phải suy nghĩ tìm
ra phương pháp để hướng dẫn điều khiển về mọi mặt từ cách nói, chào, hỏi, cách
sử dụng đồ dùng học tập, ý thức học tập,… cho học sinh.
2.2. Thực trạng:
*Về chương trình: Chưa có chương trình giáo dục cụ thể để giáo viên hướng
dẫn “Tuần làm quen” cho học sinh.
*Về học sinh:
Đi học lớp 1 là một bước ngoặt quan trọng trong đời sống của trẻ. Đối với
học sinh lớp Một, nền nếp học tập ở trường tiểu học đã chuyển các em từ hoạt
động “chơi” sang hoạt động “học” mà ở trường mầm non học sinh chủ yếu từ
hoạt động “học” sang hoạt động “chơi”. Sự chuyển đổi hoạt động chủ đạo này
có tác động lớn đến tâm lý của trẻ. Bước vào lớp Một các em chuyển sang hoạt
động học tập với nhiều thao tác cùng sách vở và các đồ dùng học tập. Bên cạnh
đó trường tiểu học cũng là môi trường hoàn toàn mới lạ đối với học sinh:
Trường - lớp - cô giáo - bạn bè và tất cả những nền nếp sinh hoạt thường ngày
diễn ra ở trường học. Đó là bước ngoặt lớn đối với học sinh lớp Một ở những
năm tháng đầu tiên. Học sinh từ mẫu giáo mới lên lớp Một có sự thay đổi hoàn
toàn cả về môi trường cũng như hình thức học tập. Tất cả mọi thứ đều mới mẻ
đối với các em. Các em chưa quen với việc nghe trống thì phải xếp hàng vào
lớp, sinh hoạt 5 phút đầu giờ, cách đưa bảng, lau bảng, cách chào các thầy cô
giáo khi vào lớp, đưa tay khi muốn phát biểu ý kiến, lắng nghe khi bạn trả lời và
nhận xét cách trả lời của bạn, ra vào lớp phải xin phép, nghỉ học phải có xin
phép...

Học sinh lớp Một là lớp đầu tiên của bậc tiểu học, còn nhiều bỡ ngỡ với
nhiệm vụ học tập và ý thức tự giác, kỉ luật của lớp, của trường. Phần lớn hoạt
động của các em phải có giáo viên chủ nhiệm bên cạnh. Khi vắng giáo viên chủ
nhiệm là mọi hoạt động đều không đi đúng “quỹ đạo”.
- Biểu hiện về nền nếp học tập: Học sinh học không có định hướng trước,
không có thời gian cho từng môn học, không có kế hoạch nhất định mà chỉ học
theo sự dặn dò của giáo viên….
- Biểu hiện về nền nếp sinh hoạt: Ở lớp các em có thói quen chỉ nghe lời
thầy cô chủ nhiệm, hay lẫn tránh những hoạt động tập thể như lao động, sinh
hoạt hè…. Còn ở nhà các em lại hay cãi lời cha mẹ, một số em có biểu hiện vô
lễ, chẳng biết đi thưa về chào, nói trống không, tự do,...
- Biểu hiện về cách ứng xử đơn giản: Thầy cô vẫn còn nghe đâu đó nhiều
câu nói tục, chửi thề ở các em, nói năng với người lớn chưa lễ phép, có nhiều
hành vi thiếu suy nghĩ như đánh bạn, tự ý lấy đồ ở trường, chưa biết quan tâm
đến buồn vui của bạn bè,...
*Về giáo viên: Dạy theo hiểu biết của bản thân, chưa biên soạn chương trình
ứng với thời gian học.
Vì thế việc tổ chức tuần làm quen cho học sinh lớp 1 là việc làm không
thể thiếu. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài này.

4


Năm học 2016 - 2017 tôi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1A
bán trú. Lớp gồm có 37 học sinh, trong đó có 20 nữ, 17 nam.
*Thuận lợi:
- Đa số HS đều ngoan, lễ phép nghe lời thầy cô giáo. Các em đều ở gần
trường, đều qua mẫu giáo, được bố mẹ đưa đón, mua sắm đầy đủ sách vở, đồ
dùng học tập.
- Đa số phụ huynh rất quan tâm đến việc học của con em.

- Nhà trường đặc biệt quan tâm đến nề nếp và chất lượng học tập của học
sinh.
- Thực hiện phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm tạo điều
kiện cho học sinh mạnh dạn, sôi nổi.
*Khó khăn:
- Một số em nam rất hiếu động, lại được gia đình quá cưng chiều.
- Trình độ học sinh không đồng đều, một số em ngồi học ít tập trung.
- Khái niệm về trường tiểu học đối với các em còn bỡ ngỡ.
- Một số gia đình lo làm kinh tế chưa có thời gian quan tâm đến con em
mình.
2.3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện:
Với đối tượng là học sinh lớp 1, lớp đầu cấp của bậc tiểu học các em còn
nhỏ, rất hiếu động, mải chơi, chưa chú tâm vào việc học, chưa xác định được
hướng đi đúng đắn trong học tập và kỉ luật. Lần đầu tiên cắp sách đến trường với
bao bỡ ngỡ, chắc chắn rằng cả cha mẹ, thầy cô cũng như chính bản thân các em
đều rất mong mình học được nhiều điều. Nếu ngay từ lớp 1 được rèn nền nếp
trong học tập một cách nghiêm túc và có hiệu quả thì ở các lớp sau các em cũng
sẽ là những học sinh có nền nếp học tập tốt, tạo bước đi vững chắc cho các em
trong việc học tập ở các lớp trên và tạo tiền đề cho việc rèn luyện, phấn đấu
thành người công dân có ích cho đất nước sau này. Đối với học sinh lớp 1 cần
tập cho HS làm quen một số nền nếp cơ bản sau:
2.3.1. Xây dựng chương trình “Tuần làm quen”:
Việc làm này rất thực tế và quan trọng đối với mỗi giáo viên. Bởi đây là
kế hoạch ban đầu đặt ra để giáo viên có kế hoạch thực hiện theo từng buổi học.
Mỗi giáo viên chủ nghiệm phải giúp cho các em thực hiện được theo kế hoạch
đã sắp xếp như sau:
Thứ/ngày
Tiết
Nội dung
Thứ 2

Tiết 1
Tập trung học sinh.
Tiết 2
Ổn định tổ chức
Tiết 3
Phổ biến nội quy trường lớp.
Thứ 3
Tiết 1
Ổn định tổ chức.
Tiết 2
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với nội quy
trường, lớp.
Tiết 3
Tập xếp hàng ra, vào lớp. Trò chơi
Thứ 4
Tiết 1
Ổn định tổ chức
Tiết 2
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với thầy cô giáo,
5


nhân viên của trường.
Tiết 3
Tập xếp hàng ra, vào lớp. Trò chơi.
Thứ 5
Tiết 1
Ổn định tổ chức.
Tiết 2
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với việc sử dụng

bút chì, sách, vở, bảng.
Tiết 3
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với các bạn trong
lớp.
Thứ 6
Tiết 1
Ổn định tổ chức
Tiết 2
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với các nề nếp
học tập
Tiết 3
Giới thiệu và cho học sinh làm quen với thầy cô giáo,
nhân viên và các bạn học sinh.
2.3.2. Hướng dẫn học sinh làm quen với ngôi trường:
Đây là môi trường rất quan trọng đối với học sinh lớp 1. Vì ở mầm non
môi trường chủ yếu là chơi, bước vào lớp 1 các em bắt đầu làm quen với môi
trường học tập theo thời khóa biểu một cách nghiêm túc khiến các em thấy lúng
túng nên giáo viên phải giúp các em làm quen với môi trường học tập ngay từ
đầu. Học sinh được giới thiệu về nhà trường, lớp; làm quen với cách bài trí, sắp
xếp lớp học; khuôn viên nhà trường; khu vực vui chơi, vệ sinh; lối đi, nơi đưa
đón của cha, mẹ. (Chụp ảnh về khuôn viên của nhà trường để giới thiệu trước,
sau đó mới dẫn HS đi quan sát.)
Giới thiệu cho học sinh đây là khu nhà 2 tầng dành cho các lớp học (lớp 1,
lớp 2, lớp 5). Đây cũng chính là khu nhà trung tâm của nhà trường.
Tiếp theo là khu nhà 3 tầng gồm có phòng Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng,
thư viện, phòng Đội, phòng y tế, phòng Hội trường và các phòng học của học
sinh lớp 4.
HS được tham quan và nghe giới thiệu về các phòng học, phòng hội họp,
phòng làm việc, phòng thư viện, phòng đội, phòng y tế… của nhà trường. Hiểu
và thực hiện tốt những điều cơ bản trong nội quy nhà trường.

Cho HS quan sát về nhà trường, lớp bằng hình ảnh, sau đó cho hs đi quan
sát khuôn viên của nhà trường. Điều đầu tiên cho HS phải nhớ lớp học của mình
để không bị lạc vào lớp khác, sau đó dẫn các em đi thăm quan phòng chức năng,
các phòng học, khu vệ sinh, giới thiệu nhà vệ sinh nam, nữ, cách sử dụng trong
phòng vệ sinh như thế nào. Nhắc các em chơi ở khu vực nào là an toàn và phù
hợp, chơi như thế nào. Đi đến đâu thì GV hỏi HS “bạn nào biết đây là nơi nào”
để HS khắc sâu và nhớ được các nơi mình đã quan sát, sau này có thể giúp các
bạn khác của mình một cách chắc chắn.
Học sinh được hướng dẫn về cách xưng hô, chào hỏi, giữ gìn vệ sinh
trường, lớp; bảo vệ cây xanh trong khuôn viên nhà trường (thông qua các tiết
SHTT và các tiết GDNGLL)
2.3.3. Hướng dẫn học sinh làm quen với thầy cô, nhân viên của trường:
6


Việc làm này rất thực tế và quan trọng đối với mỗi HS. Bởi đây là bước
đầu các em có thể làm ngay khi bước chân vào trường Tiểu học. Các em cần
phải biết tên và chức danh của mỗi thầy cô để các em biết cách xưng hô, cư xử,
và đề nghị giải quyết công việc khi cần thiết. Mỗi giáo viên chủ nghiệm phải
giúp cho các em biết được điều đó.
Để học sinh tiếp thu một cách nhanh nhớ nhất thì giáo viên phải làm hình
ảnh thầy cô, nhân viên của trường trên Power Point (có kèm theo chức danh).
Sau đó giáo viên giới thiệu để học sinh biết cụ thể từng người. Hết buổi học đó
giáo viên gửi hình ảnh thầy cô, nhân viên của trường qua hòm thư cho phụ
huynh cùng theo dõi để giúp học sinh nắm bắt nhanh hơn. Ngày hôm sau đến
lớp giáo viên sẽ kiểm tra nhận thức của học sinh bằng trò chơi. Cụ thể: Trò chơi
mang tên “Người đó là ai”. Để dành được chiến thắng trong trò chơi, các em cần
chú ý quan sát để nhớ mặt, nhớ tên các thầy cô giáo trong ban giám hiệu và các
cô giáo dạy lớp mình.
Giáo viên cho học sinh quan sát ảnh của các cô giáo và nêu chức danh của

các cô. Sau đó tổ chức cho HS chơi bằng bài hát và một phong bì có ảnh của
một thầy cô giáo. Cả lớp vừa hát vừa chuyền phong bì cho các bạn bên cạnh, hát
đến một câu bất kì thì dừng lại, lúc đó phong bì đến tạy bạn nào thì bạn ấy đứng
lên giới thiệu tên thầy cô trong ảnh cùng chức danh, nhiệm vụ của người đó tại
trường. VD: Đây là cô Phạm Thị Mai Hoa - Hiệu trưởng nhà trường; đây là Vũ
Thị Thương, cô Nguyễn Thị Liên - Phó Hiệu trưởng nhà trường.

CÁC CÔ TRONG BAN GIÁM
HIỆU NHÀ TRƯỜNG

Đây là cô Nguyễn Thị Hằng - chủ nhiệm lớp 1D; đây là cô Nguyễn Thị
Lan - chủ nhiệm lớp 1C; đây là cô Đỗ Thị Hòa - chủ nhiệm lớp 1B; cô Phạm
Thủy dạy Mĩ thuật,…
Nếu có điều kiện giáo viên cho học sinh quan sát trên hình ảnh sau đó có
thể dẫn học sinh đi thăm và giới thiệu trực tiếp.
2.3.4. Hướng dẫn học sinh làm quen với nền nếp học tập:

7


Học sinh được hướng dẫn về cách xếp hàng ra vào lớp, chào cờ, sinh hoạt
lớp; tư thế ngồi học, phát biểu ý kiến. (Cho HS xem hình mẫu, sau đó HS thực
hành làm theo)
Đây là hình ảnh xếp hàng khi ra về. Các em xếp từ trong lớp, 3 hàng theo 3
tổ. Khi xếp hàng các em xếp lần lượt theo vị trí ngồi học. Lần lượt bàn đầu xếp
trước rồi các bàn tiếp theo. Làm như vậy HS sẽ không bị ùn tắc và xô đẩy vào
người nhau, tạo thói quen ngay từ đầu để HS dễ nhớ.
Đây là hình ảnh các em ngồi học ngay ngắn ở trong lớp. Hướng dẫn các
em ngồi học nghiêm túc và ngồi thẳng hàng với nhau theo dãy.
Đây là hình ảnh các em giơ bảng. Các em để bảng vào giữa ngón tay cái

và ngón tay út, khuỷu tay để xuống bàn.

Giáo viên giúp học sinh được học tập, làm quen với nội quy của trường,
lớp, sách giáo khoa, vở, dụng cụ học tập, trang phục khi đến lớp.
Việc làm này nhằm giúp các em làm quen với không gian và nề nếp học
tập ở lớp. Giáo viên cần nhẹ nhàng hướng dẫn, giảng giải cho học sinh hiểu,
không gây áp lực để các em quen dần với việc học tập. Đồng thời, thường xuyên
trao đổi, hợp tác với cha mẹ học sinh về những trường hợp học sinh có biểu hiện
còn nhút nhát, sợ sệt để tạo cho các em tâm lý thoải mái, tự tin và thích thú đi
học. Để làm tốt điều này, các giáo viên hướng dẫn học sinh ngồi đúng tư thế,
cách cầm bút, đặt vở, mở trang sách giáo khoa... Chú trọng dạy học sinh kỹ năng
giao tiếp như cách xưng hô, phép lịch sự trong sinh hoạt hàng ngày; cách diễn
đạt, trình bày với thầy cô, bạn bè, cha mẹ...
Hướng dẫn, rèn cho học sinh về nền nếp học tập; kết hợp trong buổi dạy,
tiết dạy, bài dạy để nhắc nhở, tập các thói quen tốt cho các em. Đặc biệt, giáo
viên chủ nhiệm hết sức chú ý những học sinh có hoàn cảnh khó khăn để có biện
pháp giúp đỡ kịp thời và phù hợp với từng đối tượng.
Quan tâm, hướng dẫn, uốn nắn học sinh làm quen với các phương pháp học
đặc trưng của bộ môn, khuyến khích các em tích cực tham gia vào các hoạt động
tập thể của lớp của trường, hình thành cho các em thái độ tự tin, hòa nhập với
các hoạt động tập thể của trường.
Khi cắp sách đến trường, hầu hết các em đều chưa có ý thức về nề nếp
trong học tập. Mọi môn học đối với các em hoàn toàn mới mẻ, gây nhiều lúng
túng cho các em trong mỗi buổi học. Ví dụ như việc sử dụng đúng sách vở, đồ
dùng học tập cho từng môn. Những ngày đầu tôi hướng dẫn các em một cách tỉ
mỉ, qui định đồ dùng học tập của các em gồm có một bút chì, tẩy, thước, bộ đồ
8


dùng học Toán và Tiếng việt. Hướng dẫn các em nhận biết các loại sách qua bìa

của sách và nội dung bài học của từng ngày. Nhận biết vở qua quy định trên
nhãn tên của vở.
Sách Tiếng Việt tập 1 có bìa màu vàng, hình cô giáo và các bạn học sinh.
Sách Toán có bìa màu xanh, có các số, ...
Để giúp các em mở sách, vở đúng nội dung bài học, tôi hướng dẫn các em
làm mũi tên chỉ bài trong từng quyển sách để làm dấu, học đến bài nào, các em
gấp mũi tên ở ngay bài đó, tiết sau chỉ cần lật sang bài sau để học.
Qua kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập của học sinh tôi nhận thấy nhiều
học sinh còn thiếu sách vở đồ dùng học tập: giờ toán quên vở bài tập; giờ Học
vần, Tập đọc quên sách Tiếng việt; giờ viết không có bút,.. Vì vậy các em không
học tập cùng bạn làm ảnh hưởng đến không khí học tập của cả lớp. Do đó tôi
hình thành cho các em thói quen đem đầy đủ sách vở, dụng cụ học tập dưới sự
giúp đỡ của phụ huynh.
Trong giờ Tập viết, trước khi hướng dẫn các em viết đúng, viết đẹp tôi
hướng dẫn các em tư thế ngồi, cách để vở, phải biết sử dụng bút để có thể viết
chữ đẹp lại không gây ra những dị tật cho học sinh như: cận thị, vẹo cột sống.
Bên cạnh việc rèn cho học sinh tư thế ngồi thì việc rèn cho các em cách
cầm bút cũng rất quan trọng, lớp có một vài em cầm bút chưa được nên tôi
hướng dẫn các em cách cầm bút như:
Tay phải cầm bút bằng ba ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa). Đầu
ngón trỏ cách đầu ngòi bút chừng 2,5 cm. Mép bàn tay là điểm tựa của cánh tay
phải khi đặt bút xuống bàn viết.
Lúc viết, điều khiển cây bút bằng các cơ cổ tay và các ngón tay không để
ngửa bàn tay quá tạo nên trọng lực tì xuống lưng của hai ngón út và áp út.
Ngược lại không úp quá nghiêng bàn tay về bên trái (nhìn từ trên xuống thấy cả
4 ngón tay: trỏ, giữa, áp út và út).
Học sinh cầm bút theo chiều ngòi. Góc độ bút đặt so với mặt giấy khoảng
45 độ. Tuyệt đối không cầm bút dựng đứng 90 độ. Đưa bút từ trái sang phải thật
nhẹ tay, không ấn mạnh đầu bút xuống mặt giấy.
Trong những giờ học tập trên lớp, nhiều tiết học diễn ra rất nặng nề, các

em không có tâm thế học tập, không tập trung trong giờ học. Để đảm bảo không
khí “học mà vui, vui mà học”, tôi hướng dẫn cho học sinh có nề nếp giơ tay phát
biểu ý kiến, chăm chú nghe giảng và ý thức tham gia các trò chơi học tập ... Ở
học sinh lớp Một vì tâm lý lứa tuổi còn nhỏ lại chưa bao giờ được uốn nắn trong
việc học tập nên khi giáo viên hỏi, có em đã trả lời tự do lúc giáo viên chưa cho
phép, có em đã biết đưa tay xin phát biểu, nhưng chưa đúng cách.
Để giúp các em có nề nếp đưa tay phát biểu tôi hướng dẫn các em ngồi tư
thế thẳng, chống khuỷu tay trái xuống bàn, tay trái giơ thẳng, bàn tay khép lại.
Tôi hướng dẫn các em khi giáo viên gọi mới đứng dậy trả lời, không được
nói leo gây ồn ào trong giờ học.
Giáo viên xây dựng cho học sinh thói quen ngồi học ngay ngắn, tập trung chú
ý lời thầy cô giảng, chú ý lời bạn phát biểu; học sinh phát biểu đọc bài to rõ ràng, học
9


sinh có thói quen tự nhận xét, tự đối chiếu bài làm của mình khi giáo viên đưa ra
mẫu đúng.
Thời gian đầu, các em không biết cách đưa bảng con, không biết cách đưa
đồ dùng, khi giáo viên chưa gõ thước các em đã đưa lên, giáo viên chưa kiểm tra
xong có em đã để xuống. Để học sinh cả lớp có nề nếp đưa bảng con tôi hình
thành cho các em thói quen: cầm bảng con bằng tay trái, dùng ngón cái và ngón
út để giữ bảng con, khi giáo viên gõ một thước, học sinh đưa bảng con lên, gõ
một thước nữa học sinh quay ngược bảng con lại để kiểm tra, gõ một thước nữa
học sinh để bảng con xuống bàn đối chiếu, gõ 2 thước học sinh đọc.
Giáo viên xây dựng cho học sinh nề nếp sử dụng đồ dùng cũng giống như
nề nếp sử dụng bảng con. Học sinh sẽ thực hiện theo yêu cầu và kí hiệu của cô
giáo.
Đến lớp học sinh được rèn nhiều kĩ năng như nghe, nói, đọc, viết trong tất
cả các môn học. Tất cả các kĩ năng đó được rèn luyện thường xuyên trở thành
thói quen, thành nề nếp trong học tập.

Một thói quen rất cần thiết đối với học sinh lớp Một là nề nếp sinh hoạt
bán trú. Giáo viên hướng dẫn cho học sinh vị trí để chăn, gối, chiếu, cách lật bàn
để ngủ, cách xếp gối... Hướng dẫn cho học sinh khi ngồi vào bàn ăn phải ngoan
và trật tự, khi ăn không được nói chuyện sẽ gây ồn ào và mất vệ sinh. Mỗi học
sinh có một khẩu phần ăn riêng, học sinh phải ăn hết khẩu phần của mình, ăn
xong cầm khay đặt vào vị trí quy định, ăn sạch, gọn, không làm đổ thức ăn ra
bàn,... Ăn xong đi rửa tay, rửa mặt, đi vệ sinh rồi vào lớp chuẩn bị đi ngủ. Đây là
thói quen không phải hướng dẫn ngày một, ngày hai mà thành công được, giáo
viên phải hướng dẫn, nhắc nhở học sinh xuyên suốt cả năm học.
2.3.5. Xây dựng nề nếp tự quản:
Ngay từ buổi đầu nhận lớp, tôi đã quan sát, tìm hiểu học sinh để cùng học
sinh trong lớp lựa chọn ra những học sinh nhanh nhẹn, hoạt bát, mạnh dạn có uy
tín, có tinh thần trách nhiệm cao, đoàn kết với bạn bè và có năng lực học tập để
vào ban cán sự lớp, giúp giáo viên điều hành, phân công nhiệm vụ và hình thành
nhiệm vụ được giao trong lớp học.
Khi đã lựa chọn được ban cán sự lớp tôi phân công nhiệm vụ cụ thể cho
từng thành viên:
+ Lớp trưởng: Quản lý chung lớp học.
+ Các tổ trưởng: Quản lý, đôn đốc các hoạt động của tổ.
Tập cho các em cách tự quản trong giờ học: điều hành nhóm hoạt động
học tập, theo dõi nề nếp tổ, lớp, nhắc nhở các bạn vi phạm,…
Tổ chức tốt các buổi sinh hoạt lớp: Hướng dẫn các em cách tự nhận xét,
đánh giá hoạt động của mình trong tuần để các em có trong tuần để các em có ý
thức tự quản. Trong giờ sinh hoạt kết hợp tổ chức các trò chơi để các em vui,
thoải mái khi tham gia sinh hoạt.
Tổ chức tốt “Tuần làm quen” để rèn cho học sinh các thói quen, nề nếp
học tập, sinh hoạt, quen với môi trường mới, từ đó nâng cao ý thức tự quản.

10

Kiểm tra nề nếp học tập của học sinh thông qua đội ngũ cán bộ lớp: Ở bất
cứ lớp nào việc xây dựng đội ngũ cán bộ lớp là hết sức quan trọng và cần thiết.
Riêng ở lớp Một lại càng quan trọng hơn vì nó là nền tảng, là bước đầu cho các
năm học phổ thông. Vì vậy, xây dựng một đội ngũ cán bộ lớp tốt là việc rất quan
trọng mà người giáo viên phải có kế hoạch thực hiện ngay từ khi nhận lớp. Hơn
nữa, để đội ngũ cán bộ lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc
thực hiện nề nếp học tập của các bạn là một công việc cần thiết và có ích. Đội
ngũ cán bộ lớp phải có trách nhiệm trong việc hình thành, xây dựng nề nếp học
tập cho lớp mình.
2.3.6. Hướng dẫn học sinh làm quen với bạn học cùng lớp, cùng khối và các
anh chị lớp trên:
Giúp học sinh làm quen với bạn bè cùng bàn, cùng tổ, cùng lớp và được
giới thiệu, làm quen với các bạn khác lớp, anh chị lớp trên.
VD: Trong lớp cho HS chơi trò chơi “Vòng tròn giới thiệu tên” để biết tên
nhau, từng nhóm khoảng 6 em xếp thành vòng tròn và lần lượt giới thiệu tên của
nhau, sau đó lại để bạn bên cạnh nhắc lại tên mình, cứ làm như thế cho đến
hết….).
Ai thua sẽ lặc lò cò một vòng quanh lớp học, giáo viên khen ngợi học sinh
đã nhớ được tên bạn và tên các cô giáo. Nhắc nhở các em nhớ phải chào hỏi, lễ
phép khi gặp các thầy cô giáo đồng thời nhớ sử dụng tên gọi các bạn trong lớp,
trong tổ khi cùng học cùng chơi. Các em phải biết nhắc nhở nhau để giúp bạn
của mình nhớ tên các cô giáo và tên các bạn.
Trong khi dạy thì giáo viên lồng vào bài học để hỏi thêm học sinh về thầy
cô và các bạn trong lớp để các em nhớ lâu hơn. HS lớp Một cũng nhanh nhớ
nhưng cũng nhanh quên nên giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ trong việc làm quen,
nhớ tên các thầy cô, không nóng vội mà phải nhẹ nhàng với các em.
Đối với các bạn khác lớp và các anh chị lớp trên giáo viên có thể chụp ảnh
cả lớp sau đó giới thiệu cho học sinh biết. Đây là hoạt động khó nhớ đối với học
sinh lớp Một nên giáo viên chỉ giới thiệu và để học sinh tìm hiểu cả thời gian

trong năm học để các em làm quen sau. Còn việc quan trọng là học sinh phải
làm quen và nhớ tên các bạn trong lớp của mình.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Xuất phát từ thực tiễn của lớp, tôi đã thực hiện các biện pháp trên, qua
một thời gian tôi thấy lớp tôi có chuyển biến rõ rệt về nề nếp cũng như chất
lượng học tập. Trong giờ học sự kết hợp của cô giáo và học sinh rất nhịp nhàng,
các em tiếp thu bài tốt, không khí học tập sôi nổi, thực sự tiết học trở thành “học
mà vui, vui mà học”. Các em rất hứng thú say mê trong học tập, mạnh dạn trong
giao tiếp và chăm chỉ học tập. Các em đều có nề nếp như hợp tác trao đổi cùng
bạn, đôi bạn học tập, nhóm học tập tích cực. Mạnh dạn, tự tin trao đổi những
khó khăn, vướng mắc với giáo viên. Biết giơ tay khi muốn phát biểu. Biết lắng
nghe để nhận xét khi bạn trả lời. Tập trung trong giờ học. Thực hiện đúng luật
chơi các trò chơi học tập, không gây ảnh hưởng đến bạn khác.
Kết quả đạt được như sau:
11


- Đối với học sinh: 35/37 học sinh thực hiện tốt các nề nếp mà giáo viên hướng
dẫn cho học sinh làm quen từ tuần đầu, còn lại 2 học sinh thực hiện còn lúng
túng (2 học sinh này bị hạn chế về năng lực tư duy)
- Đối với bản thân: Việc thực hiện kinh nghiệm trình bày ở trên, tôi nhận thấy
học sinh lớp 1A do tôi chủ nhiệm, trong năm học đã tự tin và mạnh dạn hơn
trong học tập, sinh hoạt. Các em nhanh chóng hòa nhập với nề nếp hoạt động
của nhà trường. Trong học tập, các em mạnh dạn phát biểu xây dựng bài, giáo
viên tiết kiệm được thời gian của tiết học. Học sinh có thao tác nhanh và đúng
khi sử dụng sách giáo khoa, vở bài tập cùng các đồ dùng học tập trong mỗi tiết
học. Học sinh biết chia sẻ, nhường nhịn, giúp đỡ nhau trong học tập, vui chơi,
trong giờ ăn, giờ ngủ. Đặc biệt là các em đã biết thể hiện ý kiến của mình trước
những việc làm sai trái của bạn. Có ý thức giữ vệ sinh chung, bảo vệ của công,
chấp hành tốt các nội quy của nhà trường đề ra.

- Đối với đồng nghiệp: Các cô giáo bộ môn vào giảng dạy tại lớp đều khen ngợi
lớp rất ngoan, tập trung cao trong giờ học, biết phối hợp nhịp nhàng với thầy cô
trong giờ học, chuẩn bị tốt đồ dùng từng môn học. Tiếp thu bài tốt, đạt hiệu quả
cao trong học tập.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
Qua các biện pháp đã thực hiện, tôi nhận thấy muốn cho học sinh có nề
nếp học tập tốt phải hướng dẫn học sinh một cách tỉ mỉ, từ việc chuẩn bị sách vở
đồ dùng học tập ở nhà đến việc lấy vở, cất vở khi chuyển tiết, nếp giơ tay phát
biểu, chú ý nghe giảng, giữ gìn sách vở đồ dùng học tập, làm bài, viết bài sao
cho theo kịp các bạn, đảm bảo thời gian học. Thầy, cô giáo phải thực sự là người
cha, người mẹ thứ hai của các em ở trường. Qua một thời gian thực hiện các
biện pháp trên tôi thấy học sinh lớp mình có sự chuyển biến rõ rệt về nề nếp
cũng như chất lượng học tập và các em tiếp thu bài tốt, không khí học tập sôi
nổi, thực sự tiết học trở thành niềm vui, niềm khao khát tìm tòi cái mới. Các em
rất hứng thú say mê trong học tập.
Như vậy, việc giúp các em làm quen trong tuần đầu đối với học sinh lớp
Một không những làm cho các em luôn có thói quen chuẩn bị tốt, đầy đủ đồ
dùng học tập, có ý thức nề nếp trong từng môn học mà còn giúp các em chủ
động sáng tạo hơn trong học tập. Từ đó, chất lượng học tập của học sinh cũng
được nâng lên, các em luôn chủ động trong mọi việc. Chính thói quen về nề nếp
học tập của học sinh làm cho cô giáo cảm thấy say sưa, hứng thú trong giảng
dạy, chú ý chuẩn bị đồ dùng dạy học kỹ lưỡng và sinh động trong các tiết dạy
của các môn học trong chương trình. Học sinh có điều kiện để học tập tốt và
thấy được niềm vui khi đến trường học, được bộc lộ những suy nghĩ và việc làm
của mình trước cô giáo và các bạn. Tình bạn, tính cộng đồng trong tập thể lớp
được xây dựng và củng cố bền vững để các em có điều kiện nuôi dưỡng những
ước mơ tốt đẹp về mái trường, về thầy cô và bạn bè. Đồng thời hình thành cho
12

các em những nhân cách, phẩm chất tốt, lối sống có khoa học trong mọi hoạt
động hằng ngày, là hành trang quý giá để các em bước vào đời.
3.2. Kiến nghị:
Mặc dù Sở giáo dục, Phòng giáo dục đã có chỉ đạo cho các nhà trường
thực hiện tuần làm quen cho học sinh lớp Một nhưng lâu nay các cô giáo lớp
Một chỉ dạy theo hiểu biết của bản thân chứ không theo chương trình chung của
cấp trên. Nên tôi kiến nghị các cấp lãnh đạo biên soạn “Tuần làm quen” cho học
sinh lớp Một thành chương trình cụ thể ứng với thời gian học để chúng tôi thực
hiện chuẩn hơn.
Trên đây là một số biện pháp giúp HS lớp Một làm quen với môi trường
học tập. Để thực hiện tốt và đạt hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp và giảng
dạy ở lớp Một, mặc dù bản thân đã cố gắng song không tránh khỏi những thiếu
sót. Rất mong các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp tham khảo đóng góp ý kiến,
giúp đỡ để công tác giảng dạy cũng như chủ nhiệm lớp của tôi ngày một tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, ngày 10 tháng 3 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
NHÀ TRƯỜNG

Người viết SKKN:
Nguyễn Thị Thủy

13