Vạt lí 10CB

Ngày soạn…01/09/
Tiết: 3
I / MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
1-Kiến thức :
+Viết được biểu thức đònh nghóa và vẽ được vectơ biểu diễn của vận tốc tức thời; nêu được ý nghóa
của các đại lượng vật lí trong biểu thức.
+Nêu được đònh nghóa của chuyển động thẳng biến đổi đều, nhanh dần đều, chậm dần đều.
+Viết phương trình vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều,chậm dần đều; nêu được ý nghóa
của các đại lượng vật lí trong phương trìnhđó và trình bày rõ được mối tương quan về dấu và chiều của vận
tốc và gia tốc trong các chuyển động đó.
+Viết được công thức đường đi và phương trình chuyển động của CĐTNDĐ, CDĐ; nói đúng được dấu
của các đại lượng trong các công thức và phương trình đó.
+Xây dựng được công thức tính gia tốc theo vận tốc và đường đi trong CĐTBĐĐ.
2-Kỹ năng :
- Biết lập phương trình CĐ của chuyển động thẳng đều . biết vẽ đồ thò tọa độ của CĐTĐ.
- Giải được các bài tập đơn giản về CĐTBĐĐ.
3-Thái độ, tình cảm:
-Mọi chuyển động đều có quy luật, đó chính là phương trình chuyển động .
II / CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
- Chuẩn bò của thầy: - SGK , tài liệu tham khảo, SGV
- Chuẩn bò (nếu có) máy A-tút hoặc bộ dụng cụ gồm:
+Một máng nghiêng dài chừng 1m.
+Một hòn bi đường kính khoảng 1cm, hoặc nhỏ hơn .
+Môït đồng hồ bấm giây (hoặc đồng hồ hiện số).
- Chuẩn bò của trò : - Ôn lai kiến thức về chuyển động thẳng đều,học thuộc bài cũ.
IIITIẾN TRÌNH DẠY HỌC
-1- Ổn đònh tổ chức: Kiểm tra sỉ số
Hoạt động 1: (15 phút) Ghi nhận các khái niệm: CĐTBĐ, vectơ vận tốc tức thời.
Thời
lượng
Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung kiến thức

10
phút
-Nêu và phân tích đại lượng vận
tốc tức thời và vectơ vận tốc tức
thời.
+Tại một điểm M trên đường đi,
đồng hồ tốc độ của một chiếc xe
máy chỉ 36 km/h.Tính xem trong
khoảng thời gian 0,01s xe đi được
quãng đường bao nhiêu?
+Hãy so sánh độ lớn của vận tốc
tức thời của xe tải và xe con vẽ ở
-Ghi nhân các đại lượng vận
tốc tức thời và cách biểu
diễn vectơ vận tốc tức thời.
+Quãng đường xe đi trong
0,01s là:

. 10.0,01 0,1s v t m∆ = ∆ = =
+Vận tốc tức thời của xe
con lớn bằng 4/3 lần vận tốc
I-VẬN TỐC TỨC THỜI.
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG
BIẾN ĐỔI ĐỀU:
1. Độ lớn của vận tốc tức
thời:
Đại lượng
s
v
t

∆
=
∆
(1)
Là độ lớn của vận tốc tức
thời tại một điểm.
2. Vectơ vận tốc tức thời:
Vectơ vận tốc tức thời của
một vật tại một điểm là một
vectơ có gốc tại vật chuyển
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG
BIẾN ĐỔI ĐỀU
5
phút
hình 3.3 SGK. Mỗi đoạn trên vectơ
vận tốc ứng với 10 km/h.Nếu xe
con đang đi theo hướng Nam-Bắc
thì xe tải đang đi theo hướng nào?
-Nêu và phân tích đònh nghóa:
chuyển động thẳng biến đổi đều,
chuyển động thẳng nhanh dần đều
và chuyển động thẳng chậm dần
đều.
xe tải. Nếu xe con đang đi
theo hướng Nam-Bắc thì xe
tải đang đi theo hướng Tây
– Đông.
-Ghi nhận các đònh nghóa:
chuyển động thẳng biến đổi
đều, chuyển động thẳng

nhanh dần đều và chuyển
động thẳng chậm dần đều.
động, có hướng của chuyển
động và có độ dài tỉ lệ với độ
lớn của vận tốc tức thời theo
một tỉ lệ xích nào đó.
3.Chuyển động thẳng biến
đổi đều:
Chuyển động thẳng biến đổi
đều, độ lớn của vận tốc tức
thời hoặc tăng đều, hoặc
giảm đều theo thời gian.
+Vận tốc tăng đều theo thời
gian gọi là động thẳng nhanh
dần đều.
+Vận tốc giảm đều theo thời
gian gọi là động thẳng chậm
dần đều.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về gia tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều.
Thơi
lượng
Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung kiến thức
15
phút
-Chuyển động thẳng nhanh dần
đều vận tốc sau lơn hay nhỏ hơn
vận tốc trước? Xác đònh độ biến
thiên vận tốc trong khoảng thời
gian
t

∆
?Độ biến thiên vận tốc có
tỉ lệ thuận với thời gian hay
không?
-Hệ số tỉ lệ a là một dại lượng
không đổi và gọi là gia tốc của
chuyển động.
-Nêu đònh nghóa gia tốc?
+Gia tốc của chuyển động cho
biết vận tốc biến thiên nhanh hay
chậm theo thời gian.Đơn vò gia
tốc?
+Trong chuyển động thẳng NDĐ ,
gia tốc luôn luôn không đổi.
-Gia tốc là đại lượng vectơ hay vô
hướng?Vì sao?
-Phương chiều của vectơ gia tốc
được xác đònh như thế nào?Biểu
diễn trên hình vẽ?
+Ví dụ: Gỉa sử có một chiếc xe
máy đang chuyển động với vận
tốc 3 m/s, bổng tăng tốc với gia
tốc 0,5 m/s
2
. Hãy tính vận tốc của
xe sau khi tăng tốc được 10 giây?
- Vận tốc sau lớn hơn vận tốc
trước. Độ biến thiên vận tốc là:

0t

v v v∆ = −
đây là độ tăng vận
tốc trong thời gian
t
∆
. Vì vận tốc
tăng đều theo thời gian nên
v
∆
tỉ
lệ thuận với
t
∆
,
. .v a t
∆ = ∆
- Gia tốc của chuyển động là đại
lương xác đònh bằng thương số
giữa độ biến thiên vận tốc
v
∆
và
khoảng thời gian vận tốc biến
thiên
t
∆
.
- Đơn vò của gia tốc là mét trên
giây bình phương (m/s
2

).
-Vì vận tốc là đại lượng vectơ nên
giatốc cũng là đại lượng vectơ.
-Vectơ
a
r
cùng phương, cùng chiều
với vectơ
0t
v v v∆ = −
uur ur uur
.
Hình vẽ:
0
v
uur

v∆
uur


0
v
uur

a
r

t
v

ur
+Giải: Sau 10 giây, vận tốc của xe
tăng được một lượng là: 0,5.10 = 5
m/s. Vậy, vận tốc của xe sau 10
II- CHUYỂN ĐỘNG
THẲNG NHANH
DẦN ĐỀU:
1. Gia tốc trong
chuyển động thẳng
nhanh dần đều:
a, Khái niệm gia tốc:
0t
v v
v
a
t t
−
∆
= =
∆ ∆
(2)
Gia tốc của chuyển
động là đại lương xác
đònh bằng thương số
giữa độ biến thiên vận
tốc
v∆
và khoảng thời
gian vận tốc biến thiên
t∆

.
b, Vectơ gia tốc:
0
0
t
v v
v
a
t t t
−
∆
= =
− ∆
ur uur
r
r
(3)
Khi vật chuyển động
thẳng nhanh dần đều,
vectơ gia tốc có gốc ở
vật chuyển động, có
phương và chiều trùng
với phương và chiều của
vectơ vận tốc và có độ
dài tỉ lệ với độ lớn của
gia tốc theo một tỉ lệ
giây là: v = 3 + 5 = 8 m/s. xích nào đó.
Hoạt động 3: Xây dựng và vận dụng công thức trong chuyển động thẳng nhanh dần đều.
Thời
lượng

Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung kiến thức
10
phút
-Em hãy xác đònh công thức
tính vận tốc tổng quát từ ví dụ?
-Từ công thức tính gia tốc lấy
t
0
=0 xây dựng công thức tính
vận tốc?
+Công thức: v = v
0
+ a.t cho
ta biết vận tốc của vật ở những
thời điểm khác nhau.
-Em hãy vẽ đồ thò biểu diễn sự
phụ thuộc của vận tốc theo thời
gian?
+Hãy viết công thức tính vận
tốc ứng với đồ thò ở hình 3.5.
SGK?
+Hình 3.6 là đồ thò vận tốc –
thời gian của một thang máy
trong 4 giây đầu kể từ lúc xuất
phát. Hãy xác đònh gia tốc của
thang máy trong giây đầu tiên
- Ta có: v = 3 + 5 = 3 +0,5.10
= v
0
+ a.t

-Từ công thức:

0t
v v
v
a
t t
−
∆
= =
∆ ∆

nếu lấy gốc thời gian ở thời điểm
t
0
(t
0
=0 ) ta sẽ có
t t∆ =
và:
v = v
0
+ a.t
đây là công thức tính vận tốc của
chuyển động thẳng biến đổi đều.
V(m/s)

v
0
0 t(s)

-Công thức tính vận tốc ứng với
đồ thò ở hình 3.5. SGK là:
v = 3 + 0,5.t .
-Gia tốc của thang máy trong
giây đầu tiên là:
a=
2
0
0,6 0
0,6( / )
1
t
v v
m s
t
−
−
= =
2. Vận tốc của chuyển
động thẳng nhanh dần
đều:
a, Công thức tính vận tốc:
v = v
0
+ a.t (4)
-Chuyển động thẳng nhanh
dần đều: a cùng dấu với v
0
.
b, Đồ thò vận tốc – thời

gian:
V(m/s)

v
0
0 t(s)
Hoạt động 4: Giao nhiệm vụ về nhà.
Thời
lượng
Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung kiến thức
5
phút
-Về nhà trả lời câu hỏi 1,2,3,4,5
và giải bài tập 9,10 sau bài học.
-Xem lại công thức vận tốc trung
bình và xem phần tiếp theo của
bài này.
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
-Ghi những chuẩn bò cho bài sau.
v = v
0
+ a.t
v = v
0
+ a.t