Bài 10: Nước Đại Việt Thời Lý ( Thế kỉ XII)

Tuần 8
Tiết 15
Bài 11 CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯC
TỐNG (1075 – 1077)
I/. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1./ Về kiến thức
- Giúp HS hiểu được âm mưu xâm lược nước ta thời đó của nhà Tống là nhằm bành
trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước
- Hiểu được cuộc tiến công, tập kích sang đất Tống (Giai đoạn thứ nhất – 1075) của Lý
Thường Kiệt là hành động tự vệ chính đáng của ta.
- Nắm được diễn biến của cuộc chống Tống ở giai đoạn 2 và chiến thắng to lớn của
quân dân Đại Việt
2./ Về tư tưởng
Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc trước nguy cơ bò xâm lược
3./ Về kó năng
Rèn luyện kó năng vẽ và sử dụng bản đồ trong khi học và trả lời câu hỏi.
II./ CHUẨN BỊ
-GV : GA + SGK+SGV+bản đồ Đại Việt thời Lý-Trần+lược đồ k/c chống Tống lần I và
II
-HS: SGK+chuẩn bò trước bài ở nhà
III./ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC LÊN LỚP
1. Kiểm tra bài củ:
- Nhà lý được thành lập và xây dựng ntn?
- Trình bày về pháp luận và quân đội nhà Lý?
2. Bài mới
- Giới thiệu bài: Khi nhà Lý được thành lập đã đẩy mạnh việc xây dựng đất
nước, đời sống nhân dân đựoc ổn đònh và phát triển, nhưng ở bênh ngoài nhà
Tống lại âm mưu xâm lược nước ta, trước tình hình đó nhà Lý đã làm gì và nhân
dân ta đã chống lại âm mưu củng như đánh bại quân Tống ntn, hôm nay thầy trò
ta sẽ tìm hiểu về quá trình này. Quá trình này chia làm 2 giai đoạn ở tiết này
chúng ta sẽ tìm hiểu giai đoạn I (1075)

- Bài mới:
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND ghi bảng
Hoạt động I: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta
GV trình bày sơ lược mối qhệ nước
ĐV và Tống từ sau Lê Hoàn.
?Em biết tình hình nhà Tống ở giữa
TK XI ntn? Cả trong nước và ngoài
nước?
?Để giải quyết tình trạng đó nhà
HS chú ý nghe
TL: Gặp nhiều khó khăn chồng chất
cả trong nước và ngoài nước.
-Trong nc:Tài chính cạn kiệt, nội bộ
mâu thẩn, nd đói khổ.
-Ngoài nc: Bò Liêu, Hạ quấy nhiễu
TL: Tiến hành xâm lược nước ta
-Từ giữa TK XI nhà Tống gặp khó
khăn về tài chính và Xh trong nc
- Đã tiến hành xl Đại Việt để giải
Tống đã làm gì?
?Vì sao mà xl Đại Việt sẽ giải
quyết đc khủng hoảng nhà Tống?
?Để xl nước ĐV nhà Tống đã có kế
hoạch ntn?
GV phân tích thêm âm mưu nhà T.
? Trước tình hình đó nhà Lý đã làm
gì? Chuyển mục:
TL: Nếu chiếm đc ĐV chúng sẽ bóc
lột nd ta và bảnh trướng Lthổ.

TL: Xúi giục vua Chăm-pa đánh
phía nam, phía bắc ngăn cản buôn
bán qua lại, dụ dỗ tù trưởng dt ít ng.
quyết khủng hoảng
- Nhà T ống đã xúi giục vua Chăm-
pa đánh phía nam, phía bắc ngăn cản
buôn bán qua lại, dụ dỗ tù trưởng dt
ít ng
Hoạt động 2: Nhà Lý chủ động tấn công để phòng vệ
? Để chống lại âm mưu và thủ đoạn
của nhà Tống vua tôi nhà Lý đã làm
gì?Ai đảm nhiệm nhiệm vụ đó?
Cho HS giới thiệu đôi nét về LTK
?LTK đã làm gì đẩ đối phó với nhà
Tống?
?Để chống nhà Tống lúc này LTK đã
có chủ trương thế nào? Và ông đã
làm thế nào?
?LTK quyết đònh tấn công quân
Tống ở những đâu?
?Vì sao LTK qđ như vậy?
?Hãy trình bày diễn biến cuộc tấn
công của LTK vào quân Tống?
? Cuộc tiến công diễn ra ntn? Mục
đích của cuộc tiến công này là gì?
?Khi hoàn thành mục đích LTK đã
làm gì?
? Cuộc tấn công này có ý nghóa ntn?
TL: Chủ động tiến hành các biện
pháp chuận bò đối phó, thái uý LTK

làm người chỉ huy k/c
-Dựa vào đoạn in nghiên SGK
TL: Luyệt tập quân đội, phòng bò
chặt chẽ, phong chức tước cho tù
trưởng, trấn áp các cuộc quấy phá.
TL: Chủ trương “Tiến công trước để
tự vệ” và ông đã gắp rút chuẩn bò
tấn công quân Tống
TL: Tấn công vào nơi tập trung quân
lương và vùng gần biên giới.
TL: Đây là nơi trọng yếu và gần dễ
tấn công.
TL:LTK huy động 10 vạn quân chia
làm 2 đạo thuỷ – bộ. Qbộ đo các tù
trưởng chỉ huy đánh vào Châu Ung.
LTK chỉ huy Qthuỷ đánh vào Châu
Khâm, Châu Liêm->bao vây Ung
Châu
TL: Diễn ra nhanh chóng, MĐ Tấn
công để phòng vệ.
TL: LTK đã hạ lệnh rút quân, lập
phòng tuyết chặn đòch
TL:- Đạp tam âm mưu xl nhà Tống
-Nêu rõ quan điểm của nước ta
a./Chuẩn bò
-Biết được âm mưu nhà Lý chủ
động đối phó cử LTK chỉ huy k/c.
-LTK tổ chức : Luyệt tập quân đội,
phòng bò chặt chẽ, phong chức tước
cho tù trưởng, trấn áp các cuộc quấy

phá.
-LTK chủ trương“Tiến công trước
để tự vệ” và ông đã gắp rút chuẩn
bò tấn công vào những nơi trọng
yếu quân Tống
b./Diễn biến
-10/1075 LTK chỉ huy 10vạn quân
chia làm 2 mũi tấn công đất Tống
-Cuộc tiến công diễn ra nhanh
chóng, các căn cứ qsự và các kho
lương thảo quân Tống đã bò đạp tan
và đốt cháy
-Sau đó LTK đã hạ lệnh rút quân,
lập phòng tuyết chặn đòch
c./ Ý nghóa
- Đạp tam âm mưu xl nhà Tống
-Nêu rõ quan điểm của nước ta
3. Củng Cố – Dặn dò:
- Nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
- Nhà Lý chuẩn bò đối phó như thế nào? Việc chủ động tấn công của LTK có ý
nghóa ntn?
- Về nhà học bài chuẩn bò phần II của bài và vẽ lược đồ hình 21 vào vỡ soạn
RÚT KINH NGHIỆM :
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Tiết 16

II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI
I/. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1./ Về kiến thức
- Giúp HS hiểu được âm mưu xâm lược nước ta thời đó của nhà Tống là nhằm bành
trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước
- Hiểu được cuộc tiến công, tập kích sang đất Tống (Giai đoạn thứ nhất – 1075) của Lý
Thường Kiệt là hành động tự vệ chính đáng của ta.
- Nắm được diễn biến của cuộc chống Tống ở giai đoạn 2 và chiến thắng to lớn của
quân dân Đại Việt
2./ Về tư tưởng
Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc trước nguy cơ bò xâm lược
3./ Về kó năng
Rèn luyện kó năng vẽ và sử dụng bản đồ trong khi học và trả lời câu hỏi.
II./ CHUẨN BỊ
-GV : GA + SGK+SGV+bản đồ Đại Việt thời Lý-Trần+lược đồ k/c chống Tống lần I và
II
-HS: SGK+chuẩn bò trước bài ở nhà
III./ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC LÊN LỚP
4. Kiểm tra bài củ:
- Nhà Tống âm mưu xlược nước ta ntn?
- Nhà Lý đã tổ chức chóng âm mưu xlược của nhà Tống ra sao?
5. Bài mới
- Giới thiệu bài: Ở giao đoạn đầu khi nhà Lý tổ chức tấn công để phòng vệ đã
gián cho quân Tống đòn nặng nề và rơi vào thế bò động, sau đó tình hình chiến
sự ra sao hôm nay thầy trò ta sẽ tìm hiểu về quá trình này.
- Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND ghi bảng
Hoạt động I: Kháng chiến bùng nổ
?Sau khi rút quq6n về nước LTK đã
làm gì?

?Tại sau LTK chon sông Như
Nguyệt làm phòng tuyến?
?Sau khi thua Lê Hoàn ở trận Ung
Châu thái độ nhà Tống NTN?
Cho HS thảo luận, quá trình tiến
quân của quân Tống sang xlược
nước ta ntn?
?Khi quân Tống tiến vào nước ta,
quân đội nhà Lý chống trả thế nào?
?Khi tiến tới Như Nguyệt tình hình
quân Tống và quân ta ntn?
TL:Cho quân phòng bò, bố trí lực
lượng canh giữ, xây dựng phòng
tuyết Như Nguyệt.
TL:Là con sông chắn ngang các
đường từ Quảng Tây sang, rất khó
vượt qua.
TL:Vô cùng tức giận liến cho quân
sang xlược nước ta.
TL:1076 tướng Quách Quỳ và Triệu
Tiết chỉ huy 10 vạn quân, 1 vạn
ngựa chiến 20 dân phu cùng đạo
quân do Hoà Mâu tiến vào nc ta.
TL: Đánh những trận nhỏ, nhằm
ngăn cản bước tiến của chúng.
TL: Quân Tống: Bò lúng túng phải
đóng bên bờ sông chờ quân thuỷ
a./ Sự chuẩn bò của ta:
-Chuần bò bố phòng nơi hiểm yếu
-XD phòng tuyết Như Nguyệt quyết

chiến với đòch.
b./Bùng nồ k/c:
-Năm 1076, 10vạn bộ binh, 1vạn
ngựa chiến, 20 dân phu do Quách
Quỳ, Triệu Tiết chì huy, cùng đạo
quân thuỷ do Hầu Mao chỉ huy kéo
vào nước ta
-1/1077 quân Tống vượt qua Lạng
Sơn, quân ta tiến đánh những trận
nhỏ để ngăn cản, khi ti6én tới sông
Như Nguyệt quân Tống lúng túng
-Quân ta: Đã đánh chặn quân thuỷ
nênđã không vào hổ trợ được
-Đạo quân thuỷ Lý Kế Nguyên cho
quân chặn đánh chúng không thể hổ
trợ được đồng bọn
Hoạt động 2: Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt
? Vì sao khi đến sống Như Nguyệt
quân Tống lại đóng quân bên bờ
bắc mà không tấn công ?
?Khi chờ quân thuỷ không đến
chúng đã hành động thế nào?nhưng
kết quẩ ra sao?
?Trước tình thế đó quân đòch đã làm
gì? Tinh thần của đòch ntn?
? Còn đối với quân ta tình hình bấy
giờ ra sao?
Cho HS đọc, nêu ý chính bài thơ.
? Trước tình hình đó quân ta đã làm
gì? Làm cho quân đòch rơi vào tình

thế ntn?
?Trong tình thế như vậy LTK đã
hành động thế nào, kết quả ra sao?
?Em thấy được trong cuộc chiến này
LTK có cách đánh độc đáo ntn?
?Chiến thắng này có ý nghóa thế
nào?
TL: Vì thấy đây là phòng tuyến
kiên cố, chờ đạo quân thuỷ.
TL: Tìm cách tấn công, bắt cầu
phao, đóng bè vượt tuyến. Nhưng
đã bò quân ta đẩy lùi.
TL: Quách Quỳ ra lệnh củng cố,
phòng ngự, quân só chàn nản mõi
mệt, chết dần, chết mòn.
-LTK động viên klhuyến khích tinh
thần quân sỉ, đã sáng tác bài thơ
thần “Nam Quốc Sơn Hà”
TL: LTK cho quân lặng lẽ vượt
sông, bất ngờ đánh đòch, quân đòch
thua to, rơi vào tình thế khó khăn
tuyệt vọng.
TL: Kết thúc ctranh bằng biện pháp
mềm dẻo, thương lượng, đề nghó
“giảng hoà”->Quân Tống chấp
nhận vội rót vế nước
TL: Cô lập, chia cắt đòch, tiến công
bất ngờ,kết thúc mềm dẻo.
TL: thắng lợi vẽ vang, buộc quân
Tống từ bỏ âm mưu xlược, khẳng

đònh nền độc lập dân tộc
a./Diễn biến:
-Quân Tống: Tìm mọi cách tấn công
nhưng đều bò quân ta đẩy lùi
+Chuyển sang củng cố phòng ngự,
làm quân só chán nản,chết dần.
-Quân ta:LTK động viên quân só
+Năm 1077 cho quân vượt sông bất
ngờ tấn công đòch, quân Tống thua
to, lâm vào tình thế khó khăn
+LTK đề nghò “giảng hoà” quân
Tống chấp nhận vội rút về nước
b./Ý nghóa:
-LTK là người chỉ huy tài ba
-Làm quân Tống từ bỏ âm mưu xl
-Khẳng đònh nền độc lập, tự chủ dân
tộc
3. Củng cố – dặn dò
- Việc chuẩn bò của ta đã làm cho quân đòch khó khăn thế nào?
-Trình bày diễn biến và ý nghóa của cuộc chiến chóng quân Tống trên sông Như
Nguyệt?
-Về học bài và soạn bài mới”ôn lại các bài đã học chuẩn bò ôn tập kiểm tra 1tiết.
RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ký duyệt
Ngày 11/10/2008