Tuần 8
Tiết 22,23
Đọc hiểu:
TẤM CÁM
Ns:8/10/08
Ngiảng13/10/08:
A. Mục tiêu: Giúp hs:
- Tìm hiểu truyện cổ tích thần kì Tấm Cám để nắm được:
+ Nội dung của truyện.
+ Biện pháp nghệ thuật chính của truyện.
- Biết cách đọc hiểu truyện cổ tích thẩn kì; nhận biết được môt truyện cổ
tích thần kì qua đặc trưng thể loại.
- Có được tình yêu với người lao động, củng cố niềm tin vào sự chiến
thắngcủa cái thiện, chính nghĩa trong cuộc sống.
B. Phương pháp: gợi mở, đặt câu hỏi, tích hợp phần đọc hiểu với làm
văn.
C. Phương tiện: Sgk, Sgv, Stkhảo.
D. Tiến trình:
I. Ổn định.
II. Kiểm tra: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Rama để thấy được
nét tính cách tiêu biểu của nhân vật sử thi.
III. Bài mới:
HĐ GV HĐ HS NỘI DUNG
1: Hướng dẫn hs tìm hiểu
tiểu dẫn.
- Em biết gì về cổ tích?
- TC thuộc loại truyện CT
nào? Nhân vật chính?
HĐ2 :Hướng dẫn học sinh
đoc và tóm tắt t/phẩm
-Gọi h/s đoc diễn cảm khá
đọc
Đọc ,
trả lời
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Truyện cổ tích dân gian:
* Khái niệm:
* Có 3 loại.
- Cổ tích loài vật.
- Cổ tích sinh hoạt.
- Cổ tích thần kì: phong phú và chiếm số
lượng nhiều nhất
+.Đặc trưng :Co các yếu tố thần kì
+Mục đích :ước mơ về hạnh phúc gia
đình ,lẽ công bằng , về phẫm chất ,năng
lực của con người .
2. Tấm Cám: Cổ tích thần kì, kể về nhân
vật bất hạnh.
II.Đọc hiểu văn bản
1.Đọc ,tóm tắt t/phẩm
-Tấm lã hai chị em cùng cha khác mẹ
với Cám ,Tấm ở với dĩ ghẻ
-Tìm những chi tiết ,sự kiện
liên quan đén cuộc đời của
Tấm
Bố cục ?
Truyện tập trung miêu tả
mâu thuẫn giữa các tuyến
nhân vật nào ? Tại sao nói
m/thuẫn từ thấp đến cao
,ngày càng căng thẳng ?
Qua các giai đoạn phát triển
của mâu thuẫn ,em có nhận
xét gì về hai tuyến nhân
vạt ?
Chia phần , nêu
tiêu đề
Thảo luận
nhóm
-Cám được nuông chiều ,Tấm bị hành
hạ
-Mẹ con Cám nhiều lần hãm hại Tấm
nhưng Tấm đều được Bụt giup đỡ
-Tấm đươc hạnh phúc ,mẹ con Cám bị
trừng phạt
2.Bố cục :Chia làm 2 phần
a. Phần 1 : Từ đầu đến “hằn học của mẹ
con Cám “ Số phận bất hạnh của Tấm
,Tấm được Bụt giúp đỡ .
b. Phần 2 : Phần còn lại :Cuộc đấu
tranh không khoan nhượng với cái ác để
giành lấy cái thiện
3.Phân tích văn bản
a.Mâu thuẫn ,xung đột giữa Tấm và mẹ
con Cám
+ Diễn biến mâu thuẫn :
*Tấm ở với dì ghẻ
-Cám lừa gạt lấy mất giỏ tép để tước
đoạt yếm đào
-Lén lút giết bống -người bạn bé nhỏ
của Tấm
-Trộn thóc với gạo- không cho Tấm đi
dự hội
+Thái độ của Tấm :Chỉ biết khóc (dấu
hiệu phản kháng ,nhưng yếu ớt )
*Tấm trở thành hoang hậu
-Dì ghẻ chặt cau
-Cám giết vàng anh
-Cám chặt cây xoan đào
-Cám đốt khung cửi
+ Thái độ của Tấm :Mỗi lần bị hãm hại
,Tấm vươn lên đấu tranh quyết liệt
,không khoan nhượng
-Mẹ con Cám :đại diện cái ác : Độc ác
,tàn nhẫn ,không từ bất kỳ thủ đoạn nào
muốn chiếm đoạt,muốn tiêu diệt Tấm
đến cùng
Từ mâu thuẫn giữa Tấm và
mẹ con Cám , cho biết bản
chất của sự mâu thuẫn ,xung
đột?
Hãy nhắc lại những hinh
thức biến hoá của Tấm? Ý
nghĩa của lời nói và hành
động ?
Tìm vai trò của yếu tố kỳ ảo
?So sánh yếu tố kỳ ảo trong
hai phần ?
Em có suy nghĩ gì về hành
động trả thù của Tấm đối
với mẹ con Cám?
Trả lời
Nêu những
hình thức biến
hoá ,rút ra ý
nghĩa
Nêu các yếu tố
kỳ ảo ,rút ra ý
nghĩa
T rả lời
-Cám :Đại diện của cái thiện :Từ phản
kháng yếu ớt đến mạnh mẽ cuối cùng
quyết liệt đẻ diệt trừ cái ác , bảo vệ mình
b.Bản chất và ý nghĩa xã hội của mâu
thuẫn :
-Mâu thuẫn xung đột đột trong gia đình ,
nổi bật là m/thuẫn giữa cái thiện và cái
ác
_Xung đột thiện –ác : Cái thiện phải trải
qua khó khăn ,vất vả mới thắng cái ác .
ước mơ công lý :Người tốt được hạnh
phúc ,kẻ ác bị trừng phạt
c. Những hình thức biến hoá của
Tám ,ý nghĩa + Những hình thức biến
hoá :
- Biến thành vàng anh : báo hiệu sự
có mặt của mình dù bị giết chết
-Biến thành cây xoan đào che mát vua
- Biến thành khung cửi tuyên chiến với
kẻ thù
-Biến thành quả thị trở lại với đời
+ Ý nghĩa :Tấm có sức sống mãnh
liệt , có sưc trỗi dậy phi thường .
Dân gian khẳng định : con người khg
chịu khúât phục đầu hàng cái ác
c.Vai trò của yếu tố kỳ ảo :
-Ởphần 1 :Bụt giúp đỡ
-Ở phần 2 : Tấm hoá thân
Yếu tố t/kỳ trợ gíup nhân vật thiện đạt
được hạnh phúc nhưng có sự khác
nhau :Lúc đầu được Bụt phù trợ nhưng
về sau Tấm chủ đông biến hoá để tự bảo
vệ
d.Hành động trả thù của Tấm và quan
niệm ,thái độ của nhân dân : Không quan
tâm đến tính chất dã man mà chỉ quan
tâm đến mức độ trừng phạt .Tấm là nhân
vật bất hạnh đáng thương ,là hiện thân
HĐ 3 : Hương dẫn h/s tổng
kết
Tuy bị vùi dập nhưng Tấm
không bị tiêu diệt, sự việc
ấy chứng tỏ vấn đề gì ?
Nghệ thuật của truyện
HĐ 4: Cho h/s làm bài tập
trang 72 sgk
HĐ 5
Đọc lại truyện , soạn bài
“Miêu tả và biểu cảm trong
văn tự sự “
Miêu tả chân dung của Tấm
từ trong quả thị bước ra
Dụa vào ghi
nhớ , trả lời
Thảo luận
nhóm
Đoc bài và
soạn theo yêu
cầu câu hỏi
Tưởngtượng
tìnhhuống
truyên , chọn .
sựviệc
,chi tiết
của cái thiện nên hành động của Tấm là
cần thiết
III.Tổng kết : Sức sống ,sự trỗi dậy của
con người trước sự vùi dập của cái ác
.Mâu thuẫn ,xung đột trong gia đình phụ
quyền thời cổ .
Nghệ thuật : Sự chuỷen bién của hình
tượng nhân vật Tấm thông qua các yếu tố
thần kỳ,Tấm từ yếu đuối đến vùng lên
mạnh mẻ để giành hạnh phúc
IV .Luyện tập :
Đặc trưng của truyện cổ tích thần kỳ :
+Yếu tố thần kỳ :
- Nhân vật Bụt
- Vật thần kỳ :Xương cá bống
- Nhân vật Tấm nhiều lần thay
đời đổi lốt
+Kết cấu truyện : - Nạn nhân trải
qua nhiều hoạn nạn ,cuối cùng
được hưởng hạnh phúc
-Người đi tìm phải trải qua khó
khăn ,thử thách mới tìm ra đối
tượng
V . Dặn dò :