QUY TRINH SAN XUAT CAY DAU HA LAN (pium sativum l ) THEO GAP

Cây đậu Hà Lan
(Pium sativum L.)

I. Nguồn gốc, đặc tính sinh học và giá trị dinh dưỡng
1.1. Nguồn gốc và giá trị dinh dưỡng
Đậu Hà Lan được trồng từ rất lâu, nhưng nguồn gốc chính xác của nó vẫn chưa được sáng tỏ.
Nhiều nhà khoa học căn cứ vào sự phân bố gen của loài này đó cho rằng đậu Hà Lan có nguồn
gốc ở vùng Cận Đông, Trung á.
Trong quả đậu Hàlan, ngoài tinh bột và đường còn có rất nhiều phótpho, sắt, kali và các
vitamin A,B, C. Đậu Hà Lan có chưa nhiều lizin cao hơn so với nihều laọi đậu khác. Đậu hà lan
làm tăng năng lượng. Đậu hà lan ăn nấu, xào rất dễ tiêu hóa và làm cho vận chuyển đường ruột
được dễ dàng (chống chỉ định với người bị viêm ruột)
1.2. Yêu cầu ngoại cảnh
Mặc dù hiện nay đậu Hà Lan được trồng ở nhiều nước khác nhau trên thế giới nhưng chúng chỉ
sinh trưởng tốt và cho năng suất cao trong điều kiện nhiệt độ từ 18 - 200C, khí hậu mát lạnh.
Nhiệt độ trên 250C và dưới 120C cây sinh trưởng chậm và ở 350C cây tàn lụi nhanh.
Đậu Hà Lan yêu cầu dinh dưỡng khoáng không cao. Cây có thể sinh trưởng phát triển trên
nhiều loại đất, từ đất cát nhẹ nhiều mùn đến đất sét nặng, nhưng tốt nhất là đất nhiều mùn đến
đất sét nhiều mùn. Trên đất nhẹ, đất cát không giữ được ẩm nên năng suất có xu hướng giảm.
Độ chua của đất trồng Đậu Hà Lan thích hợp là pH khoảng 5,5 - 6,5.
II. Biện pháp kỹ thuật
2.1. Thời vụ
- Gieo trồng từ 5/10 đến 5/11, thu hoạch từ tháng 12 đến đầu tháng 3 năm sau. Nếu gieo muộn,


bệnh phấn trắng gây hại nặng làm năng suất giảm rõ rệt.
2.2. Giống
+ Giống địa phương: Văn Đức (Gia Lâm - Hà Nội), Văn Lâm (Hưng Yên).
+ Giống nhập nội: Từ Thái Lan, Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản, và Pháp. Nguồn giống nhập
nội cho năng suất cao, phẩm chất tốt nhưng tính chống chịu bệnh kém, đặc biệt là bệnh phấn
trắng.

- Giống đậu Hà Lan leo cần 40-50 kg hạt/ha (1,5-1,8kg/sào Bắc bộ)
- Giống đậu Hà Lan lùn cần 60-80 kg hạt/ha (3 kg/sào Bắc bộ).
2.3. Làm đất
- Chọn loại đất giữ ẩm tốt, chân đất cao, dễ thoát nước.(nếu đất chua pH dưới 5,5 phải bón 1015 kg vôi bột/1.000 m2).
- Đất được cày bừa kỹ, làm sạch cỏ trước khi gieo. Cần thực hiện chế độ luân canh với cây
khác họ đặc biệt là cây lương thực (lúa).
- Lên luống rộng 1,2 m, cao 25 - 30 cm, rãnh rộng 25 - 30 cm.
2.4. Mật độ, khoảng cách
Gieo 3 hàng với đậu Hà Lan lùn, 2 hàng đậu Hà Lan leo trên luống để tiện cắm giàn.
Khoảng cách gieo:
- Đậu Hà Lan thấp cây: hàng × hàng 30 cm, cây × cây 7cm, mật độ 320.000 cây/ha.
- Đậu Hà Lan leo: hàng × hàng 60 - 70cm, cây × cây 20cm/cây, mật độ 100.000- 120.000
cây/ha.
2.5. Phân bón:
Lượng bón:
Tổng lượng
Loại phân

phân bón
(kg/ha)

Bón lót

Bón thúc (%)
Lần Lần Lần

(%)

1

2

3


Phân chuồng hoai

15.000

mục

-20.000

100

-

-

-

N

150

25

20

25

30

P2O5

50

100

-

-

-

K2 O

150

25

20

25

30

Tuyệt đối không được dùng phân chuồng tươi, phân bắc tươi và nước phân tươi để bón hoặc
tưới. có thể dùng phân hữu cơ sinh học hoặc phân rác chế biến thay thế phân chuồng với lượng
bằng 1.000 - 3.000 kg/ha lượng phân chuồng.

Cách bón thúc:
- Lần 1: khi cây có 4-5 lá thật.
- Lần 2: bắt đầu nở hoa (trước khi cắm giàn).
- Lần 3: sau thu quả đợt 4 và đợt 5.
Có thể dùng các dạng đạm nitrat amôm, đạm sunphat amôn thay cho urê, cloruakali thay cho
kalisunphat hoặc các dạng phân hỗn hợp NPK để bón với liều nguyên chất tương ứng. Ngoài
biện pháp bón vào đất, có thể phun qua lá các dung dịch dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi
lượng, theo hướng dẫn sử dụng của hãng sản xuất.
Đậu Hà Lan leo có thời gian thu hoạch dài hơn nên sau 2 lần thu quả cần tưới thêm nước phân
mục.
Làm cỏ, xới xáo, vun gốc kết hợp với bón thúc, làm giàn khi cây cao 20 - 25cm..
2.6. Cắm giàn:
Có nhiều cách làm giàn cho đậu Hà lan, nhưng để tiện chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại và
thu hái nên bắc giàn đứng cho từng hàng. Dùng cọc tre 2 m chôn dọc theo hàng cây với
khoảng cách 2-3 m một cọc, chống hoặc néo đầu hàng cho chắc, rồi dùng dây nylon hay dây
kẽm quấn vào các cọc tre dọc theo hàng cây. Dây chăng cách mặt đất 25-30 cm, cứ 25-30
cm lại chăng 1 hàng. Cây đậu có thể tự leo lên giàn, nhưng giai đoạn đầu nên buộc dẫn cây
lên cho thẳng. Khi cây đã lên giàn, thường xuyên kiểm tra đỡ những cây tuột khỏi giàn.
Những giống phân cành mạnh, tỉa bỏ bớt nhánh, chỉ để tối đa 1-2 nhánh trên cây.
2.7. Tưới nước


Sử dụng nguồn nước tưới sạch để tưới. Sau khi gieo, cần thường xuyên giữ độ ẩm đất từ 70 75 %.Nếu tưới rãnh cho đậu Hà Lan thì không được ngâm nước quá lâu, khi đất ngấm đủ nước
cần tháo kiệt nước ngay.
2.8. Phòng trừ sâu bệnh
Sâu hại: sâu thường gặp là bọ trĩ, sâu xám, sâu xanh, sâu vẽ bùa, rệp hại, sâu đục quả và nhện
đỏ.
Bệnh hại: đậu Hà Lan thường gặp một số bệnh hại như: bệnh phấn trắng (Erisiphe pisi D.C),
bệnh cháy lá và đốm lá do vi khuẩn (Pseudomonas syringae); các bệnh sinh ra từ đất như: bệnh
héo rũ (Fusarium oxysporum), bệnh thối đen rễ (Aphanomyces euteiches f. sp. pisi Drechs) ...

Thực hiện triệt để các biện pháp phòng trừ tổng hợp: luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng,
bón phân cân đối, trong trường hợp thật cần thiết mới dùng biện pháp hoá học.
Để phòng trừ một số sâu bẹnh hại khi chúng gây hại năng có thể dùng thuốc BVTV an toàn
như đã ghi trong phần phụ lục, liều lượng và thời gian cách ly theo chỉ dẫ in trên bao bì.
Để tránh một số bệnh hại sinh ra từ đất, không nên trồng đậu liên tục nhiều vụ trên cùng một
mảnh đất mà cần luân canh với các rau khác họ như họ thập tự, họ cà hay lúa nước. Đất trồng
đậu Hà lan không được để ngập úng kéo dài, phải thoát nước tốt. Khi thu hoạch xong phải thu
dọn và xử lý các tàn dư gây bệnh làm ruộng thông thoáng sạch sẽ.
Kỹ thuật phun thuốc và thời gian cách ly phải tuân thủ hướng dẫn ghi trên nhãn bao bì của từng
loại thuốc.
2.9. Thu hoạch
Đậu Hà Lan sử dụng quả non, thu hoạch khi hạt non chớm phình to. Thu vào sáng sớm sẽ có
chất lượng quả tốt và tươi hơn, có khả năng bảo quản và vận chuyển tốt hơn. Khi thu hoạch
tránh làm trầy xước hoặc bong lớp phấn trên vỏ quả. Loại bỏ các quả có vết sâu bệnh, giập nát
hoặc dị dạng.
Đối với đậu ăn hạt non thu muộn hơn (khi vỏ quả đổi màu), hạt đó phình to và tương đối cứng,
nhưng chưa quá già hoặc khô. Hạt được tách ra dùng ngay hoặc chế biến, bảo quản để tiêu thụ
dần. Hạt đậu non được chế biến chủ yếu bằng các phương pháp cấp đông hoặc đóng hộp.
Đậu Hà Lan lấy hạt khô được thu hoạch khi hạt đó già, khô, vỏ quả bạc. Cần thu kịp thời,
không để quả khô vì một số giống có khả năng tự tách vỏ ngay trên cây. Thu và phơi khô


nguyên quả, sau đó tách hạt và tiếp tục phơi hạt cho thật khô trước khi đóng gói.