Đề bài 10: Ca dao ta có câu:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Bằng thực tế cuộc sống, em hãy chứng minh rằng câu ca
Dao trên đã thực hiện đạo lí của con ngời Việt Nam.
Tìm hiểu đề
1. Thể loại: Chứng minh.
2. Nội dung: Phẩm chất thanh cao trong sáng, giữ trọn đạo lí làm ngời
của con ngời Việt Nam.
3. T liệu: Thực tế cuộc sống.
Dàn ý
I. Mở bài:
Trong cuộc sống, xung quanh chúng ta không thiếu chi những
ngời lao động tuy phải sống một cuộc sống nghèo khó, túng thiếu, ăn đói mặc
rách, nhng vẫn giữ trọn phẩm chất của mình nên rất đợc mọi ngời quý trọng.
Đó là chuyện ngày nay. Còn thời xa, sách sử đã ghi lại biết bao tấm gơng ngời
sáng của tiền nhân ta thể hiện khi tiết thanh cao vợt qua mọi cám dỗ của danh
vọng, tiền tài, ăn chơi hởng lạc.
Vẻ đẹp của những nhân cách ấy phải chăng đợc ông cha chúng ta so sánh
với hoa sen và đã ngợi khen bằng bài ca dao sau đây:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Chuyển mạch.
II. Thân bài:
1. ý nghĩa của câu ca dao:
Nghĩa đen: Tả hoa sen một loài hoa đẹp và quý, tuy là phải
sống trong đầm bùn mà vẫn ngát hơng.
Nghĩa bóng: Tác giả dân gian dùng phép ẩn dụ, mợn phẩm chất
cao đẹp của hoa sen đề cập đạo lí của con ngời.
Đấy là một triết lí nhân sinh cao đẹp ca ngợi bản lĩnh của dân tộc: Sống
thanh bạch, sống thanh cao giống nh hoa sen: Gần bùn mà chẳng hôi tanh
mùi bùn . Bùn ở đây cũng phải đợc hiểu theo nghĩa bóng là chỉ mọi thứ nhơ,
cám dỗ con ngời khiến con ngời phải dao động và sa ngã nh tiền bạc, danh
vọng, địa vị cao sang...
Tác giả dân gian với bài ca dao hoa sen đã ca ngợi con ngời Việt
Nam luôn giữ khí tiết thanh cao của dân tộc, xem đó là một đạo lí không
những trong cuộc sống thờng nhật mà cả trong đấu tranh bảo vệ độc lập dân
tộc, tự do, hạnh phúc cho đồng bào chủng tộc mình.
2. Chứng minh bằng thực tế đời sống nét đẹp thanh cao của con ng ời
Việt Nam từ x a đến nay:
Ngay từ buổi đầu dựng nớc, cha ông ta đã nêu cao khí tiết chêt
svinh còn hơn sống nhục.
Trần Bình Trọng Thà làm quỷ n ớc Nam còn hơn làm Vơng đất Bắc .
Nguyễn Trãi bị địch giam lỏng ở Đông Quan vẫn kiên trinh một lòng,
quyết không theo giặc.
Nguyễn Khuyến vì khí tiết đã từ quan dù bị Hoàng Cao Khải ép làm gia
s nhng vẫn giữ nét đẹp thanh cao.
Nguyễn Đình Chiểu Chở bao nhiêu đạo, thuyền không khẳm. Đâm
mấy thằng gian bút chẳng tà. Anh hùng thà thác chẳng thuộc đầu Tây , giữ
vững đạo nhà không bị thực dân Pháp mua chuộc.
Nguyễn Trung Trực Bao giờ hết cỏ Tháp M ời. Nớc Nam mới ta mới
hết ngời đánh Tây .
Cụ Nguyễn Sinh Sắc thân sinh ra Bác Hồ, tuy đỗ phó bảng nhng chỉ làm
tri huyện một thời gian ngắn rồi treo ấn từ quan.
Ngày nay, con cháu vẫn tiếp tục giữ gìn và phát huy truyền thống
nêu cao khí tiết.
Nhiều cán bộ cách mạng làm điệp viên trong lòng địch vẫn khéo léo để
giữ vững lòng trung thành đối với Đảng và phẩm chất thanh cao của mình.
Nhiều cán bộ cách mạng trong tù tỏ ra ý chí kiên cờng bất khuất không
bị danh lợi, tiền tài vật chất của địch mua chuộc trong những điều kiện nghiệt
ngã vẫn giữ đợc khí tiết cách mạng của mình.
Đặc biệt hình ảnh Bác Hồ tấm gơng sáng đạo đức Hồ Chí Minh nhiều
năm sống trong xã hội t bản vẫn không bị tiện nghi vật chất xa hoa quyến rũ
mê hoặc, từng bị thực dân Pháp đe dọa, dụ dỗ nhng vẫn giữ vững ý chí đấu
tranh giải phóng dân tộc, kiên trinh lí tởng cao đẹp của đời mình.
III. Kết bài
Hình ảnh hoa sen gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn là hình
ảnh cao đẹp của đạo lí dân tộc Sống trong sạch, sống thanh cao không bị
mọi thứ bân rnhơ cám dỗ: Bần tiện bất năng di, phú quý bất năng dâm, uy vũ
bất năng khuất.
Ngày nay và cả mai sau, câu ca dao trên vẫn mãi mãi là lời tâm
niệm của những ai tự trọng, có thức giữ gìn nét đẹp thanh cao của tâm hồn và
cuộc sống của mình.