Các khái niệm cơ bản về Công nghệ Thông tin

Các khái niệm cơ bản về
Công nghệ Thông tin
BAN CHỈ ĐẠO CNTT
TỈNH HƯNG YÊN


Nội dung chính
•
•
•
•
•
•
•
•

Các khái niệm chung về thông tin
Phần cứng
Phần mềm
Mạng máy tính
Máy tính trong cuộc sống hàng ngày
Làm việc với máy tính đúng cách
An toàn thông tin
Bản quyền và luật pháp


Thông tin và dữ liệu
1. Thông tin (Information)
+ Là khái niệm trừu tượng
+ Hiểu biết, nhận thức thế giới
+ Tồn tại khách quan, có thể ghi lại, truyền đi ..

2. Dữ liệu (data)
+ Là cái mang thông tin
+Các dấu hiệu: kí hiệu, văn bản chữ số chữ viết...
+ Các tín hiệu: điện, từ, quang, nhiệt độ, áp suất...
+ Các cử chỉ, hành vi ...


Thông tin và dữ liệu
1. Lượng tin và đơn vị đo lượng tin
• Lượng tin bằng không: đó chính là những điều hiển nhiên,
chắc chắn, ai cũng biết.
• Điều càng bất ngờ, khó xảy ra thì lượng tin càng cao.
Lượng tin tỷ lệ nghịch với xác suất của sự kiện


Thông tin và dữ liệu
• Đơn vị đo lượng tin: trong hệ thống máy tính, đơn vị
đo lượng tin là bit (b), tương ứng với tin trong hệ
thống chỉ có 2 trạng thái đồng khả năng là 0 hoặc 1.
• Các bội số của bit: Byte (B), KiloByte (KB),
MegaByte (MB), GigaByte (GB), TeraByte (TB)…
1 Byte = 8 bit
1 Kilobyte = 210 B = 1024 B
1 Megabyte = 1024 KB
1 Gigabyte = 1024 MB
1 TeraByte = 1024 GB…


Các khái niệm phần

cứng, phần mềm
1. Phần cứng (Hardware): là các thành
phần vật lý của máy tính (điện tử và
cơ khí).
2. Phần mềm (Software): là tập hợp
các chỉ thị cho máy tính làm việc.


Các thành phần chính của
máy vi tính
• Bộ xử lí trung tâm (CPU)
• Bộ nhớ (trong - ngoài)
• Thiết bị vào/ra


Các thành phần chính của
máy vi tính
Hộp máy chính:
• Chứa bảng mạch chính (Mainboard), trên đó có gắn
bộ vi xử lý trung tâm - CPU, bộ nhớ trong – RAM
• Cũng là nơi chứa ổ đĩa cứng (HDD), ổ đĩa mềm
(FDD), ổ đĩa compact (CD-ROM), ổ đĩa DVD, ổ ghi
và đọc băng từ. Đó là bộ nhớ ngoài để lưu trữ dữ liệu
lâu dài hơn.
• chứa nhiều thành phần khác nữa: Card điều khiển màn
hình, card điều khiển âm thanh, card giao tiếp mạng...


Các thành phần chính của
máy vi tính

Bộ nhớ - RAM
Chíp xử lý - CPU

Ổ cứng - HDD
Bản mạch chính - Mainboard


Các thiết bị ngoại vi
Màn hình
Máy in

Bàn phím

Chuột


Khối xử lí trung tâm – CPU
Hay còn gọi là con chip, hay còn được coi là bộ não của
máy tính. Gồm hai thành phần chính:
1. Khối điều khiển (Control Unit - CU).
2. Khối tính toán số học Logic (Arithmetic Logical
Unit – ALU).
Ngoài ra, CPU còn có một bộ phận tạo nhịp (Clock), tạo
ra các xung nhịp để điều khiển hoạt động của CPU
theo trình tự cũng như đồng bộ sự hoạt động của
các khối trong toàn hệ thống máy tính. Tốc độ CPU
dựa trên nhịp đồng hồ này và có đơn vị đo là MHz.

Bộ nhớ trong
Bộ nhớ trong bao gồm bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên
(RAM) và bộ nhớ chỉ đọc (ROM):
1. Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM - random access
memory) là nơi mà HĐH đựpc tải vào khi PC khởi động,
các chương trình hay các ứng dụng được tải vào và lưu
trữ tạm thời trong quá trình vận hành  Dữ liệu trong
RAM chỉ tồn tại khi máy tính có điện và chương trình
đang hoạt động.
2. Bộ nhớ chỉ đọc (ROM - read-only memory).
• Dữ liệu được ghi sẵn một lần khi sản xuất.
• Không bị mất nội dung khi mất nguồn điện hay khi tắt
máy.
• Không sửa đổi được.
• Ví dụ, ROM-BIOS: Basic I/O System
Flash ROM


Bộ nhớ ngoài
• Đĩa cứng, đĩa mềm.
• Đĩa quang CD-ROM, DVD và đĩa Zip
• Băng từ
• Thẻ nhớ PCMCIA, RAM stick


Các tham số chính quyết định
năng lực (và giá) của
máy vi tính
• Tốc độ của bộ vi xử lý (CPU)
• Dung lượng của bộ nhớ RAM

• Tốc độ và dung lượng của ổ đĩa cứng (Hard Disk - HDD)

Ví dụ: Máy Pentium IV: 3GHz, Ram 512 MB,
HDD 40GB


Khả năng vận hành của máy tính.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Tốc độ đồng hộ bộ vi xử lý.
Dung lượng bộ nhớ RAM.
Tốc độ và dung lượng của ổ cứng.
Không gian trống trong đĩa cứng.
Hiện tượng phân mảnh các tệp tin.
Đa nhiệm.


Các loại máy tính
• MicroComputer hay Personnal Computer - PC : máy tính cá
nhân.
• Máy tính xách tay (laptop).
• Máy trạm (Workstation): tốc độ cao hơn; tính toán khoa học- kĩ
thuật, các ứng dụng đồ hoạ như CAD, CAM, dịch vụ mạng
• Mini Computer: dùng cho các doanh nghiệp cỡ trung bình:
ngân hàng, hàng không

• Máy tính lớn (Mainframe): (Cray, NEC .. ): dùng cho các
doanh nghiệp cỡ lớn và rất lớn
• Siêu máy tính (SuperComputer): quân sự, nghiên cứu khoa học,
giải mã gen,...
• Thiết bị trợ giúp cá nhân PDA.


Phần mềm
• Phần mềm (software): gồm toàn bộ các chương trình chạy trên
máy tính.
• Có 2 loại phần mềm: Phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng


Phần mềm hệ thống
1. Hệ điều hành (Operating System)
không thể thiếu trên mọi máy vi tính.
- Bật điện  ROM  nạp hệ điều hàn
2. Các Phần mềm hệ thống khác

-


Các ví dụ về phần mềm hệ thống
Hệ điều hành

• DOS (Microsoft)
• Windows, Win2000, WinXP(Microsoft)
• Linux – của cộng đồng mã nguồn mở miễn phí
• .…

Phần mềm ứng dụng
Là chương trình được thực thi nhằm giải quyết một công việc
nào đó theo nhu cầu của người dùng.
Ví dụ:
• Phần mềm soạn thảo văn bản MS Word
• Phần mềm bảng tính điện tử: MS Excel
• Phần mềm cơ sở dữ liệu: MS Access
• Phần mềm trình diễn: MS PowerPoint
• Phần mềm truy cập Internet: MS Internet Explorer


Cơ bản về mạng
máy tính


Mạng máy tính là gì
• Tập hợp các máy tính được kết nối với nhau qua các đường
truyền vật lý (cáp đồng, cáp quang, sóng vô tuyến ..),
tuân theo các quy ước – giao thức truyền thông.


Mạng máy tính đơn giản
Thiết bị đấu dây
chung
Cùng quy ước
truyền thông

Đường truyền tín hiệu
vật lý

(hữu tuyến hoặc vô
tuyến)

Các máy tính độc lập


Lợi ích của mạng máy tính
• Trao đổi thông tin giữa các máy xa nhau rất nhanh chóng
• chia sẻ tài nguyên, sử dụng chung: các thiết bị, dữ liệu, chương
trình


Chia sẻ đường kết nối Internet trong cơ
quan
Đường điện
thoại

Proxy
Mạng nội
bộ trong
cơ quan

Internet

Chia sẻ máy in
trong cơ quan