BÀI GIẢNG TRIỆU CHỨNG HỌC HÔ HẤP

TRIỆU CHỨNG HỌC HÔ HẤP


Mục tiêu
1. Mô tả được những triệu chứng cơ năng và thực
thể ở bệnh nhân bệnh hô hấp
2. Trình bày được cơ chế và nguyên nhân của các
triệu chứng hô hấp


3


Bệnh án hô hấp
1. Lý do vào viện
2. Hỏi tiền sử, bệnh sử: triệu chứng cơ
năng
3. Khám thực thể: khám tổng quát, khám
phổi


Tiền sử
 Nghề nghiệp
 Tiền căn hút thuốc lá và tiếp xúc với chất độc hại
 Điều kiện sống thời niên thiếu, các đợt tiêm
chủng (nhất là tiêm chủng lao).
 Các bệnh phổi, màng phổi, các bệnh đồng mắc
 Các thuốc đã sử dụng.
 Tiền sử gia đình
 Cách tính số gói - năm

Cách tính số gói - năm

Hoặc Số pack-year (P-Y) = số gói thuốc hút trong 1 ngày x số năm

Ví dụ: Số gói _ năm ?
- A hút 1 gói thuốc mỗi ngày trong 20 năm =>
- B hút 2 gói thuốc mỗi ngày trong 20 năm =>
- C hút 10 điếu thuốc/ngày trong 20 năm =>
- D hút 15 điếu thuốc/ngày trong 40 năm =>

20 P-Y
40 P-Y
10 P-Y
30 P-Y


Triệu chứng cơ năng
 Khó thở
 Ho
 Ho ra máu
 Đau ngực


Khó thở
Là trạng thái hụt hơi, thở nhanh, không thể hít sâu.


1. Cơ chế khó thở

2. Hô hấp bình thường
 Tần số 16 – 20 lần/phút
 Thể tích khí lưu thông từ 400 – 800 ml
 Thông khí phút > 5 l/ phút
 Thời gian hít vào 0.9 - 1.2 giây
 Thời gian thở ra 1.8 - 2.4 giây
 Nhịp thở đều đặn, hoạt động hô hấp không có sự
cố gắng


3. Các kiểu thở bất thường
Thở Cheyne Stokes
 Suy tim xung huyết
 Bệnh thần kinh
 Trẻ em, người già khỏe mạnh và
ở độ cao
 Thuốc ức chế hô hấp (morphine)
 Tăng áp lực nội sọ
 Tăng ure huyết
 Hôn mê.


4. Các kiểu thở bất thường
Thở Kussmaul






Toan chuyển hóa nặng
Nhiễm ceto acid
Nhiễm acid lactic
Tiêu chảy
Toan chuyển hóa ống thận.


Ho
Có ba nhóm kích thích tạo ra ho không tự ý
• Cơ học
•Viêm
•Tâm lý
Về thời gian

3 tuần
Cấp tính

8 tuần
Kéo dài

Mạn tính


Cơ chế của ho
Các kích thích
(cơ học, sinh học, hóa học
Dây TK hướng tâm
(TK phế vị, TK mũi, TK hoành)
Dây TK ly tâm

(đối giao cảm và TK vận động)
Cơ liên sườn, cơ hoành,
cơ bụng


Các giai đoạn của ho


Nguyên nhân gây ho
 Nhiễm trùng cấp tính: viêm khí phế quản, viêm
phế quản, viêm phổi
 Nhiễm trùng mạn tính: dãn phế quản, lao phổi,
xơ nang
 Những bệnh ở khí phế quản: hen phế quản, COPD
 Những bệnh tim mạch: suy tim trái, nhồi máu
phổi, phình động mạch chủ
 Ngoài ra những u phổi, u trung thất hay tác dụng
của thuốc ức chế men chuyển cũng gây ho.


Ho ra máu
Phân biệt ho ra máu và ói ra máu
Ho ra máu

Ói ra máu

Từ đường hô hấp

Từ đường tiêu hóa

Máu đỏ tươi

Thường xẫm, có máu cục

Lẫn đàm bọt

Không lẫn đàm bọt

pH kiềm

pH a cid

Có đại thực bào phế nang
chứa hemosiderin

Không có đại thực bào phế
nang chứa hemosiderin

Tiền sử bệnh hô hấp

Tiền sử bệnh tiêu hóa


Cơ chế ho ra máu
 Do loét, vỡ mạch máu
 Do tăng áp lực mạch máu
 Tổn thương màng phế nang mao mạch
 Rối loạn đông máu, chảy máu, nhất là khi có bệnh
phổi kèm theo.

Mức độ ho ra máu


Nguyên nhân ho ra máu
Khí phế quản

Nhu mô phổi

Mạch máu


Đau ngực


Cơ chế đau ngực
Thần kinh hoành

Thần kinh liên sườn


Khám thực thể
Tổng quát
 Tri giác
 Răng miệng
 Chấm xuất huyết da, tổn thương da, ngón tay dùi trống
 Hội chứng Horner, hội chứng tĩnh mạch chủ trên
 Dấu hiệu sinh tồn

Ngón tay dùi trống
 Nguyên nhân:

Cơ chế: chưa rõ

 Giãn mao mạch đầu ngón
 Phù nề mô kẽ

 Bệnh tim BS có tím
 Bệnh phổi có tăng sinh TH phế quản
 Xơ gan có thông nối động TM và
shunt phải trái
 Viêm nội tâm mạc bán cấp do VK
 Ung thư phế quản
 Liệt nửa người
 Bệnh núi cao mãn tính
 Lạm dụng thuốc nhuận tràng


Khám ngón tay dùi trống

Schamroth’s Sign