BÀI GIẢNG Chuyển giá - một góc nhìn

“Chuyển giá”:
một góc nhìn
Hội thảo tại Đại học Hoa Sen – TP.HCM – 18/4/2013

Người trình bày: Hà Tiếp Nam


Nội dung
Tổng quát
Chuyển giá: một số nội dung
Chuyển giá tại Việt Nam
Một số bình luận
Lời kết


Tài liệu tham khảo
 Tài liệu của OECD về chuyển giá
 Một số Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa
Việt Nam và nước ký kết
 Các Thông tư về chuyển giá của Bộ Tài chính
 Báo cáo đánh giá chuyển giá - Tổng cục Thuế
 Một số bài viết từ các báo chí trong nước
 Một số websides


Tổng quát
 Giao dịch kinh doanh toàn cầu:
 Giao dịch “tự do”
 Giao dịch trong nội bộ các Tập đoàn, Công ty đa quốc
gia (chiếm khoảng 60-70% giao dịch toàn cầu –
OECD)

 Thu nhập và “tối ưu hóa” thu nhập qua giải pháp
thuế:
 Định chế pháp lý thuế:
• Quốc gia
• Quốc tế

 “Tự sắp xếp” trong khuôn khổ pháp lý có thể: “chuyển
giá”


Chuyển giá: một số nội dung
A-2: F
Cung cấp NL

A-1 Việt Nam:
SX và TT SP A

Cty X
EU

A-4: S
Cung cấp tín dụng

A-4 H
Bản quyền


Chuyển giá: một số nội dung
 Khái niệm về chuyển giá

 Khái niệm chung
 Phát triển

 Các “từ khóa” phản ánh chuyển giá:
 Giao dịch độc lập
 Giao dịch phụ thuộc:
• Pháp lý
• Thực tế

 Giá thị trường (arm’s length): cao - thấp


Chuyển giá: một số nội dung
 Bản chất
 Tối ưu hóa lơi ích từ phía Nhà kinh doanh qua việc tiết
kiệm chi phí thuế
 Xung đột lợi ích

 Đặc trưng:
 “Tự sắp xếp” mà không (chưa) cần tính tới áp dụng
các định chế thuế hợp pháp.
 Hành động trong khuôn khổ “có thể”


Chuyển giá: một số nội dung
 Các hình thức chuyển giá:
 Hữu hình
 Vô hình

 “Cuộc chơi” phổ biến và sự chấp nhận:

 Các quốc gia khác
 Việt Nam và các nước phát triển.


Chuyển giá: một số nội dung
 Chuyển giá nhìn từ hành lang pháp lý thuế:
 Trốn thuế (?)
 Tránh (lách) thuế (?)
 “Lợi dụng sơ hở của Pháp luật” (?)
Đây là nền tảng, là cơ sở để ban hành các qui định
pháp lý, cách xử sự đối với “chuyển giá”


Chuyển giá tại Việt Nam
 Hiện trạng về chuyển giá tại Việt Nam
 Đánh giá
 Chống “chuyển giá” tại Việt Nam


Hiện trạng chuyển giá tại Việt Nam
 Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam:
 Vị thế pháp lý của các Công ty nước ngoài nói chung
 Sự xuất hiện các thương hiệu toàn cầu và Tập đoàn
đa quốc gia

 Khuyến khích bằng công cụ thuế (cạnh tranh
thuế) tạo “vùng trũng thuế”:
 Công cụ thuế
 Hiệu quả
 Mâu thuẫn “vùng trũng thuế” (++…) và môi truờng

“chuyển giá” tại Việt Nam


Hiện trạng chuyển giá tại Việt Nam
 Hiện trạng:
 50 - 60% (ước tính) Công ty nước ngoài trong tình
trạng lỗ và lỗ dài hạn
 Đặc biệt: các Công ty có thương hiệu toàn cầu
 Không nhiều đề nghị áp dụng Hiệp định tránh đánh
thuế 2 lần (?)

 Cách thức chuyển giá phổ biến tại Việt Nam:





Qua vốn góp đầu tư
Chuyển giao công nghệ
Cung cấp nguyên, vật liệu
Cung cập dịch vụ; lãi vay…


Đánh giá chuyển giá tại Việt Nam
 Mục tiêu thu hút vốn đầu tư và khuyến khích đầu
tư:
 Mâu thuẫn nội tại với chuyển giá
 Mục tiêu ưu tiên

 Sự thay đổi về đánh giá chuyển giá trong các

thời kỳ:
 Trước 2005
 Từ 2005 – 2010
 Hiện nay: mức độ khác biệt trong đánh giá


Chống chuyển giá tại Việt Nam
 Mong muốn:
 Mục tiêu chống chuyển giá
 Hài hòa các mục tiêu khác

 Hành động:
 Tạo khung pháp lý: ban hành các qui định pháp lý
 Quản lý và điều hành

 Kết quả:


Chống chuyển giá tại Việt Nam
 Ban hành các qui định pháp lý
 Các qui định pháp lý:
• Các Thông tư: 74/1997/TT-BTC; 89/1999/TT-BTC;
13/2001/TT-BTC
• Thông tư 117/2005/TT-BTC
• Thông tư 66/2010/TT-BTC

 Các điểm mấu chốt:
• Quan hệ liên kết
• Giao dịch liên kết không theo giá thị trường
• Các phương pháp xác định giá thị trường (so sánh, bán lại,

giá vốn công lãi, so sánh lợi nhuận, tách lợi nhuận)
• Trình tự và thủ tục.


Chống chuyển giá tại Việt Nam
 Quản lý và điều hành:






Động thái từ Chính phủ
Hoàn thiện khung pháp lý
Nguồn lực
Phối hợp các ngành quản lý
Tăng cường thanh tra các doanh nghiệp lỗ để chống
chuyển giá


Chống chuyển giá tại Việt Nam
 Kết quả:
 Không có kết quả rõ rệt nào chứng tỏ có trường hợp
đã được xử lý chuyển giá theo nội dung và trình tự
của Thông tư 177 và 66
 Các số liệu đưa ra mang tính chất tổng hợp và kết quả
thanh tra là “giảm lỗ”
 Giải pháp “tự kê khai”
(trong năm 2010, Cục Thuế TP HCM đã thanh tra 197
doanh nghiệp kê khai lỗ, điều chỉnh giảm lỗ 2.664 tỉ

đồng, truy thu và phạt số tiền 272,861 tỉ đồng. Trong
đó có 15 doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá)


Bình luận chống chuyển giá
 Chuyển giá được khởi sự từ các Nhà kinh
doanh. Tuy nhiên, việc “tối ưu hóa” lợi nhuận của
các Nhà kinh doanh theo cách như vậy, nhìn từ
góc độ lợi ích của một quốc gia cụ thể, đã vượt
khỏi giới hạn “chấp nhận được”.
 Việc vượt khỏi “giới hạn chấp nhận được” là xuất
pháp điểm cho việc khởi động “chống chuyển
giá” từ các Nhà chức trách.


Bình luận “chống chuyển giá”
 Do “chuyển giá” được hoạch định và hành động
trong khuôn khổ pháp lý (với một cách nhìn nào
đó là không vi luật) nên việc xây dựng một định
chế pháp lý “đương nhiên” để chống “chuyển
giá” dường như thật sự khó khăn:
 “Đương nhiên”: ấn định
 Thương lượng


Bình luận “chống chuyển giá”
 Luật qui định về “chống chuyển giá” thực sự tạo
ra những công cụ để nhằm tới mục đích thương
lượng
 Đích tới cuối cùng: tiến tới điểm “lợi ích được

dung hòa”, tức điểm mà hai bên (hoặc hơn hai
bên) có thể chấp nhận được (điểm này, đôi khi
không chỉ nằm trong giới hạn “thu nhập”)


Lời kết
 Nhìn nhận về “chuyển giá”
 Chống “chuyển giá” phải chăng là giải pháp duy
nhất để:
 Điều tiết lại (bổ sung) thu nhập từ một thực thể kinh
doanh xuyên quốc gia nào đó cho một quốc gia cụ thể
hoặc
 Phân phối lại một cách “công bằng” một khoản thu
nhập nào đó cho các quốc gia liên quan.


Lời kết
 Giải pháp thích hợp:
 Ngoài “chống chuyển giá”
 “Chống chuyển giá”

 Giải pháp “chống chuyển giá” “hot”: APA
(Advance Pricing Agreement):
 APA đơn phương
 APA song phương
 APA đa phương


Lời kết
 Tương lai nào cho “chống chuyển giá” tại Việt

Nam (nhận định)
 Tương lai nào cho giải pháp APA tại Việt Nam?