Bài Giảng Tính Chất Và Cấu Tạo Hạt Nhân

UBND TỈNH ĐIỆN BIÊN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Bài giảng:

Bài 35 - Tiết 58 : TÍNH CHẤT VÀ
CẤU TẠO HAT NHÂN
Môn: Vật lí 12 cơ bản
Giáo viên: Đỗ Xuân Hưng
Email:
Điện thoại: 0976019222
Trường: THPT Mường Luân
Huyện: Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên
Điện Biên Đông, tháng 1 năm
2015


BÀI 35 – TIẾT 58


NỘI DUNG
I. TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
1.Kích thước hạt nhân.
2.Cấu tạo hạt nhân.
3.Kí hiệu hạt nhân.
4.Đồng vị.
II. KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
1. Đơn vị khối lượng hạt nhân .
2. Năng lượng và khối lượng.

Mời các em quan sát


2. Khái niệm thuật toán
I. Cấu tạo hạt nhân:

+Ze

1. Kích thước hạt nhân

- Hạt nhân mang điện tích dương +Ze (Z là số thứ tự của nguyên tố
trong bảng hệ thống tuần hoàn hay còn gọi là nguyên tử số ).

Đường kính nguyên tử cỡ 10-10m ( Å )
- Nếu tưởng-14tượng-15kích
Đường kính hạt nhân cỡ 10 – 10 m ( f )
thước của nguyên tử to
- Kích thước hạt nhân rấtKích
nhỏ, nhỏ
hơn kích
thước
nguyên tử 104 ÷
thước
hạt
nhân
như một căn phòng kích
5
10 lần

như một hạt

thước (10x10x10)m
thì bụi có
hạt nhân
có thểkính
so sánh
đường
0,1mm đến
với vật nào?

1mm
- Hạt nhân có
kích thước như
thế nào?


Nếu hạt nhân là quả nho

Nguyên tử là 1 sân
vận động



2. Cấu tạo hạt nhân
- Hạt nhân được tạo thành bởi các
nuclôn.
Có 2 loại nuclôn
+ Prôtôn (p), điện tích +e (với e = 1,6.10-19 C )
+ Nơtrôn (n), không mang điện.
- Tổng số nuclôn trong hạt nhân kí hiệu A (số
khối).

- Số prôtôn trong hạt nhân bằng Z
(nguyên tử số)
- Số nơtrôn trong hạt nhân là
N=A– Z
ở điều kiện bình thường
số prôtôn trong hạt nhân
bằng số electron ở lớp vỏ nguyên tử

Hạt nhân có cấu
tạo như thế nào?


Hạt

Điện tích

Khối Lượng

Prôtôn

+e

1,67262.10- 27kg

Nơtron

0

1,67493.10- 27kg

Electron

-e

9,10938.10-31kg



2. Khái niệm thuật toán

3. Kí hiệu hạt nhân:

- Hạt nhân của nguyên tố X được kí hiệu:
Trong đó: X là tên nguyên tố
Z là nguyên tử số ( số prôtôn )
A là số khối ( số nuclon )
N = A - Z là số notron

Ví dụ:

1
1

A
Z

X

Hạt nhân của nguyên
tố X có cấu tạo như

thế
nào?
Cho
ví dụ.
12
16
65
238

H , 6 C , 8 O,

30

Zn,

92

U

Tính số nơtrôn trong
cácvẫn
hạtđược
nhân
trên?
- Kí hiệu này
dùng
cho các hạt sơ
cấp:

1

1

P, 01n,

0
−1

e−


• Ví dụ:
Ví dụ 1:Kí hiệu của các nguyên tử mà hạt nhân chứa:
- 2p và 1n:
- 2p và 2n:

3
2

X

- 3p và 4n:

4
2

X

7
3

X


Ví dụ 2: Cấu tạo hạt nhân của các nguyên tử sau đây:
:16 nuclon; 8 prôtôn; 8 notron.
16
:8 238 nuclon; 92 prôtôn; 146 notron.

O

238
:921nuclon;

U

1
1

H

1 prôtôn; 0 notron


Vậy nhìn vào kí hiệu hạt nhân ta có thể biết


4.Đồng vị
Các nguyên tử mà hạt nhân chứa cùng số prôtôn Z nhưng
có số nơtrôn khác nhau (do đó số khối A = Z + N khác nhau)
gọi là đồng vị (cùng vị trí trong bảng HTTH)

- Đồng vị là gì?
- Nêu các ví dụ về
đồng vị của các
nguyên tố.


II. Khối lượng hạt nhân
1. Đơn vị khối lượng hạt nhân
 Đơn vị đo khối lượng hạt nhân, kí hiệu là u
 Đơn vị u có giá trị bằng 1/12 khối lượng
nguyên tử của đồng vị 12C ( ĐVC )
6

1u =

1
12
−27
.
g
=
1,
66055.10
kg .
23
12 6, 0221.10

mp=1,00728 u ;

mn = 1,00866u;

me = 0,0005486u ; mHe = 4,00150u


2. Khối lượng và năng lượng
Hệ thức Anh-xtanh
E = mc2 hay m = E / c2 với c = 3.108 m/s
2
E = uc2 = 931,5
MeV

1u
=
931,5MeV/c
Tính năng
Vậy MeV/c2 làlượng
đơn vị1u
đo?khối lượng hạt nhân


+ Một vật có khối lượng m0 khi ở trạng thái nghỉ thì khi chuyển
động với vận tốc v, khối lượng sẽ tăng lên thành m với

m=

m0
v2
1− 2
c

trong đó m0 được gọi là khối lượng nghỉ và m là khối lượng động.
+ Năng lượng toàn phần:
E = m c2 =
 

m0c 2
v2
1− 2
c

 E0 = m0c2 được gọi là năng lượng nghỉ.
 E – E0 = (m – m0)c2 là động năng của vật.


Hidrô nằm ở ô thứ nhất trong bảng hệ thống tuần
hoàn. Vậy hạt nhân hidrô có mấy prôtôn?
A)
B)
C)
D)

3
4
2
1

Chính
Chính xác
xác -- click

click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để
tiếp
tục
tiếpđáp
tục án
đáp
án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn
rồi

rất
tiếc,
A!!là
Đúng
Bạn đã
đã
rồisai
sai
đáp
án
đúng
đáp
án
đúng
là
Bạn
hãy
vượt
qua
chướng
Bạn hãy vượt qua chướng ngại
ngại
vật
vật để
để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại

chấp
nhận
làm
lại


Phát biểu nào sau đây là không đúng khi
nói về cấu tạo của hạt nhân nguyên tử ?
A)
B)
C)

Hạt nhân được cấu tạo từ các nuclôn
Có 2 loại nuclôn là prôtôn và nơtrôn
Số prôtôn trong hạt nhân đúng bằng
số electron trong nguyên tử

D)

Số Prôtôn trong hạt nhân nhỏ hơn số
electron trong nguyên tử

Chính
Chính xác
xác -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để

tiếp
tục
tiếpđáp
tục án
đáp
án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn
rồi
rất
tiếc,
A!!là
Đúng
Bạn đã

đã
rồisai
sai
đáp
án
đúng
đáp
án
đúng
là
Bạn
hãy
vượt
qua
chướng
Bạn hãy vượt qua chướng ngại
ngại
vật
vật để
để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại
chấp
nhận
làm
lại

Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về cấu
tạo của hạt nhân nguyên tử ?
A)
B)
C)

prôtôn trong hạt nhân mang điện tích
+e.
Nơtron trong hạt nhân mang điện tích -e.
Tổng số prôtôn và nơtron gọi là số khối.

D)

Số prôtôn trong hạt nhân đúng bằng số
electron trong nguyên tử.

Chính
Chính xác
xác -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để
tiếp
tục
tiếpđáp
tục án
đáp

án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn
rồi
rất
tiếc,
A!!là
Đúng
Bạn đã
đã
rồisai
sai
đáp
án

đúng
đáp
án
đúng
là
Bạn
hãy
vượt
qua
chướng
Bạn hãy vượt qua chướng ngại
ngại
vật
vật để
để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại
chấp
nhận
làm
lại


Đồng vị là các nguyên tử mà hạt nhân của
chúng có
A)
B)

C)
D)

Số khối A bằng nhau
Số prôtôn bằng nhau, số nơtron
khác nhau.
Số nơtron bằng nhau, số prôtôn
khác nhau.
Khối lượng bằng nhau.

Chính
Chính xác
xác -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để
tiếp
tục
tiếpđáp
tục án
đáp
án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất

bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn
rồi
rất
tiếc,
A!!là
Đúng
Bạn đã
đã
rồisai
sai
đáp
án
đúng
đáp
án
đúng
là
Bạn
hãy

vượt
qua
chướng
Bạn hãy vượt qua chướng ngại
ngại
vật
vật để
để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại
chấp
nhận
làm
lại


Hạt nhân U có cấu tạo gồm:
235
92

A)
B)
C)
D)

235p và 92n
92p và 235n

92p và 143n
143p và 92n

Chính
Chính xác
xác -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để
tiếp
tục
tiếpđáp
tục án
đáp
án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn
rồi
rất
tiếc,
A!!là
Đúng
Bạn đã
đã
rồisai
sai
đáp
án
đúng
đáp
án
đúng
là
Bạn
hãy
vượt
qua
chướng
Bạn hãy vượt qua chướng ngại
ngại
vật
vật để

để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại
chấp
nhận
làm
lại


Một hạt nhân có 90 prôtôn và 138 nơtron,
kí hiệu hạt nhân đó là
A)

232
90

B)

232
92

C)

234
90

D)

Th

U

U

228
90

Th

đáp
đáp án
án của
của bạn
bạn

Sai
Sai -- click
click bất
bất cứ
cứ đâu
đâu để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chính
cứ

đâu
để
A
!! Đúng
Bạn
rồi
Chính xác
xác -- click
click bất
bấtrất
cứtiếc,
đâu
để
rất
tiếc,
A
Đúng
Bạn đã
đã
rồisai
sai
đáp
án
đúng
là
đáp
án
đúng
là
Bạn

hãy
vượt
qua
chướng
Bạn
ngại
tiếp
tiếp tục
tục hãy vượt qua chướng ngại
vật
vật để
để đi
đi tiếp
tiếp

chấp nhận
làm lại
chấp
nhận
làm
lại


Quiz
Your Score {score}
Max Score {max-score}
Number of Quiz {total-attempts}
Attempts

Question

QuestionFeedback/Review
Feedback/Review Information
InformationWill
WillAppear
Appear
Here
Here
Continue

Review Quiz