BÀI GIẢNG VỆ SINH HÔ HẤP

Kiểm tra bài cũ
-Hãy kể tên các cơ quan trong đường
dẫn khí và nêu chức năng của chúng.
-Khi làm việc ở những nơi có nhiều bụi
ta có phản xạ tự vệ nào? Hãy giải
thích?


Đáp Án
• Các cơ quan ở đường dẫn khí gồm: Khoang mũi,
họng, thanh quản, khí quản, phế quản.
• Chức năng của đường dẫn khí là: Dẫn không khí
ra vào; cản bụi; diệt khuẩn; làm ấm, làm ẩm
không khí và tham gia bảo vệ phổi.
• Khi làm việc ở nơi có nhiều bụi ta có phản xạ hắc
hơi
• Giải thích: Do lượng bụi trong không khí quá
nhiều lông mũi không thể cản hết nên bụi đi vào
các cơ quan tiếp theo của đường dẫn khí, khi đến
khí quản các lông rung chuyển động liên tục tống
bụi ra nên ta có phản xạ hắc hơi.


Tiết 23. VỆ SINH HÔ HẤP
I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại


Nguồn gốc tác nhân
Núi lửa phun, cơn lốc,
cháy rừng, khai thác
khoáng sản, …

Khí thải ô tô, xe máy

Khí thải sinh hoạt và
công nghiệp …
Khí thải SH & CN ,khói
thuốc lá …

Khói thuốc lá

Không khí ở bệnh viện,
môi trường ô nhiễm…

Tác nhân

Tác hại

Bụi

Gây bệnh bụi phổi

Nitơ oxit

Gây viêm, sưng niêm
mạc cq HH, cản trở TĐK,
gây chết ở liều cao

Lưu huỳnh oxit

Cacbon oxit
Các chất độc hại

( nicôtin,nitrozalin)
Các vi sinh vật
gây bệnh

Bệnh hô hấp trầm trọng
hơn
Chiếm chỗ O2/máu
giảm hiệu quả HH, có
thể gây chết
Giảm hiệu quả lọc sạch
KK gây ung thư phổi…
Gây bệnh đường dẫn khí
và phổi, làm tổn thương
hệ HH hoặc gây chết


Bài
22.
VỆ
SINH
HÔ
I. Cần bảo vệ hệ hô hấp
khỏi các
tác nhân có hại
HẤP
* Các tác nhân có hại cho
đường hô hấp

- Bụi
- Các chất khí độc như :

Nitơ ôxit, lưu huỳnh ôxit,
cacbon ôxit.
- Các chất độc hại
- Các vi sinh vật gây
bệnh

• Không khí
có thể bò ô
nhiễm và gây
tác hại tới
hoạt động hô
hấp từ những
loại tác nhân
nào?


Bài 22. VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác
nhân có hại
•Không khí có thể bò ô nhiễm và gây tác hại tới hoạt
động hô hấp từ những
• loại tác nhân nào.



Buïi


Nitô
oâxit

CAÙC CHAÁT KHÍ ÑOÄC


Cacbon
ôxit
Và lưu
huỳnh
ôxit

CÁC CHẤT KHÍ ĐỘC


Trong khói thuốc lá chứa hơn
4000 loại hoá chất. Trong đó có
hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ,
bao gồm chất gây nghiện và các
chất gây độc. Người ta chia ra 4
nhóm chính:
1. Nicotine. 2. Monoxit carbon
(khí CO) 3. Các phân tử nhỏ trong
khói thuốc lá . 4. Các chất gây
ung thư
 Khi hút thuốc, chất nhựa trong
khói thuốc lá sẽ bám vào phổi
như bồ hóng bám vào ống khói.
nếu hút 10 điếu thuốc lá một
ngày, cơ thể của bạn sẽ phải hít
vào 105g nhựa mỗi năm.

Khói thuốc

- Toàn bộ số tiền mà
những người hút thuốc lá
tại Việt Nam dùng để mua
thuốc lá năm 1998 khoảng
6000 tỷ đồng. Số tiền này
có thể mua được 1.5 triệu
tấn gạo hoặc 300.000
chiếc xe máy Super
Dream.


Hình ảnh một số
bệnh về hô hấp


•

Bài 22. VỆ SINH HÔ
HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp
khỏi các tác nhân có hại
* Các tác nhân có hại cho
đường hô hấp

- Bụi
- Các chất khí độc như :

Nitơ ôxit, lưu huỳnh ôxit,
cacbon ôxit, nicôtin,…

* Tích cực xây dựng mơi trường sống và làm
- Các
vi sinh
vật
gây
việc có
bầu khơng
khí trong
lành
ít ơ nhiễm
bệnh
bằng các biện pháp: Trồng cây xanh, khơng
vứt rác bừa bãi, khơng hút thuốc lá, đeo khẩu
trang chống bụi khi làm vệ sinh hay khi hoạt
động ở mơi trường nhiều bụi

THẢO LUẬN
Hãy đề ra các biện
pháp bảo vệ hệ hô
hấp nhằm hạn chế
vàtránh các tác
nhân có hại.


Trồng nhiều
cây xanh

Đeo khẩu trang
khi dọn vệ sinh và
ở những nơi có
bụi

Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp
tránh tác nhân bụi


- Hạn chế
sử dụng
các thiết bò
có thải ra
các khí độc
hại.

Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các chất khí độc


Không hút thuốc lá



•

Bài 22. VỆ SINH HÔ
HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp
khỏi các tác nhân có hại

* Các tác nhân có hại cho
đường hô hấp
- Bụi
- Các chất khí độc như : Nitơ
ôxit, lưu huỳnh ôxit, cacbon ôxit,
nicôtin,…
* Tích cực xây dựng mơi trường sống và làm
việc có
bầu khơng
khívật
tronggây
lành ítbệnh
ơ nhiễm
- Các
vi sinh
bằng các biện pháp: Trồng cây xanh, khơng
vứt rác bừa bãi, khơng hút thuốc lá, đeo khẩu
trang chống bụi khi làm vệ sinh hay khi hoạt
động ở mơi trường nhiều bụi…
II. Cần tập luyện để có
một hệ hô hấp khoẻ mạnh

1. Giải thích vì sao khi tập thể dục thể
thao đúng cách, đều đặn từ bé có
thể có được dung tích sống lí tưởng?
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và
giảm số nhòp thở trong mỗi phút sẽ
làm tăng hiệu quả hô hấp?
3. Hãy đề ra các biện pháp luyện
tập để có thể có một hệ hô hấp

khoẻ mạnh?


• Bài 22. VỆ SINH HÔ HẤP

I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có
II. Cần tập luyện để có một hệ
Lượng khí đưa vào qua
hấp
mạnh
1. hô
Giải thích
vì khoẻ
sao khi tập
thể dục thể thao
một lần hít thở bình
đúng cách, đều đặn từ bé có thể có được
dung tích sống lí tưởng?

- Dung tích sống là thể tích không khí lớn nhất
mà một cơ thể có thể hít vào và thở ra.
- Dung tích sống phụ thuộc vào dung tích phổi
và dung tích khí cặn. Dung tích phổi phụ
thuộcvào dung tích lồng ngực, mà dung tích
lồng ngực phụ thuộc vào sự phát triển của
khung xương sườn trong độ tuổi phát triển (<
25 tuôi ở nam, và < 20 tuổi ở nữ). Sau độ
tuổi phát triển sẽ không phát triển thêm
nữa. Dung tích khí cặn phụ thuộc vào khả
năng co tối đa của các cơ thở ra , các cơ này

cần luyện tập đều từ bé.
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số
nhòp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu
quả hô hấp?
3. Hãy đề ra các biện pháp luyện tập để có

thường ở người
Lượng
khí lưu
thông
500 ml
150 ml
nằm
trong
đường
dẫn khí
(khí vô
ích)

350 ml nằm
trong phế
nang (khí hữu
ích)


• Bài 22. VỆ SINH HÔ HẤP

I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác n
II. Cần tập luyện để có một hệ hô hấp
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm

số nhòp thở trong mỗi phút sẽ làm tăng
hiệu quả hô hấp?
* Vídụ:
- Một người thở ra 18 nhòp/phút, mỗi lần hít
vào 500 ml không khí:
+ khí lưu thông/phút:
500ml x 18 = 9000
ml
+ khí vô ích ở khoảng chết:
150 ml x18 =
2700 ml
+ Khí hữu ích vào tới phế nang: 90000 ml - 2700
ml = 6300
- Nếu người đó thở sâu: 12 nhòp/phút, mỗi
nhòp hít vào 800 ml không khí
+ khí lưu thông/phút:
800ml x 12 = 9600
ml
+ khí vô ích ở khoảng chết:
150 ml x12 =
1800 ml

9000
ml
2700 ml

6300
ml
9600 ml
1800

ml

7800 ml


•

Bài 22. VỆ SINH HÔ

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp
khỏi các tác nhân có hại
* Các tác nhân có hại cho
đường hô hấp

HẤP

- Bụi
- Các chất khí độc như : Nitơ
ôxit, lưu huỳnh ôxit, cacbon ôxit,
nicôtin,…
* Tích cực xây dựng mơi trường sống và làm
việc có
bầu khơng
khívật
tronggây
lành ítbệnh
ơ nhiễm
- Các
vi sinh
bằng các biện pháp: Trồng cây xanh, khơng

vứt rác bừa bãi, khơng hút thuốc lá, đeo khẩu
trang chống bụi khi làm vệ sinh hay khi hoạt
động ở mơi trường nhiều bụi…
II. Cần tập luyện để có
một hệ hô hấp khoẻ mạnh
- Cần luyện tập TDTT,phối hợp với tập thở sâu
và giảm nhịp thở thường xun từ bé thì sẽ có
hệ hơ hấp khỏe mạnh
- Luyện tập thể thao phải vừa sức, rèn luyện từ
từ

Bài tập vận
dụng
*Câu
Chän c©u
tr¶ lêi ®óng
2. Chất
nào

nhÊt
dưới
? Cần
làm gì đểph¸p
cóđây
một b¶o
hệ hơ có
hấp
mạnh?
C¸c
biƯn

vƯkhỏe
®êng
h«
hÊp lµ: trong khói
nhiều
1. Trång
nhiỊu
c©y xanh
thuốc
lá?
trªn ®êng phè, n¬i c«ng
? Luyện
tậpêng
TDTThäc,
phải đảm
bảo uviƯn.
cầu gì?
së,
tr
bƯnh
a. Lưu huỳnh ôxit
2. Nªn ®eo khÈu trang khi
b.dän
Nitơ
ôxit
vƯ sinh
3. Kh«ng hót thc l¸ vµ vËn
c.®éng
Nicôtin
mäi ngêi cïng kh«ng

thc
d.hót
Cả
b l¸và c
4. H¹n chÕ kh¹c nhỉ bõa b·i.
• TÊt
Đáp
c trªn.
5.
c¶ trán:
êng hỵp
Đáp án: 5


DẶN DÒ
- Học bài, trả lời câu hỏi
1,2,3,4 tr.73 sgk
- Đọc “ Mục em có biết”
- Chuẩn bò dụng cụ thực hành
theo nhóm (4-5 hs) như mục II
tr.75 sgk.
- Xem trước bài 23