KINH TẾ CÔNG CỘNG CHƯƠNG 1

MÔN HỌC
KINH TẾ CÔNG CỘNG
Giảng viên: Ths. LÊ THỊ MINH
HUỆ
KHOA KINH TẾ QUỐC TẾ
Email:


NỘI DUNG MÔN HỌC


1.

CHƯƠNG 1: NHẬP MÔN KINH TẾ CÔNG
CỘNG
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN
HỌC

2.

TỔNG QUAN VỀ CHÍNH PHỦ

3.

CƠ SỞ ĐỂ CHÍNH PHỦ CAN THIỆP VÀO NỀN KINH TẾ

4.

CHỨC NĂNG, NGUYÊN TẮC VÀ NHỮNG HẠN CHẾ
TRONG SỰ CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ VÀO NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

NỘI DUNG MÔN HỌC


1.
2.
3.
4.

CHƯƠNG 2: CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ
PHÂN BỔ LẠI NGUỒN LỰC NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ
ĐỘC QUYỀN
NGOẠI ỨNG
HÀNG HÓA CÔNG CỘNG
THÔNG TIN KHÔNG ĐỐI XỨNG


NỘI DUNG MÔN HỌC


1.

2.

3.

CHƯƠNG 3: CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN
PHỐI LẠI THU NHẬP NHẰM ĐẢM BẢO CÔNG

BẰNG XÃ HỘI
CÁC KHÁI NIỆM VỀ CÔNG BẰNG VÀ THƯỚC ĐO SỰ
BẤT BÌNH ĐẲNG TRONG THU NHẬP
CƠ SỞ LÝ THUYẾT ĐỂ TIẾN HÀNH PHÂN PHỐI LẠI
THU NHẬP? ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA CÁC LÝ THUYẾT
ĐÓ
CÁC THƯỚC ĐO ĐÓI NGHÈO VÀ CHÍNH SÁCH XÓA
ĐÓI GIẢM NGHÈO


NỘI DUNG MÔN HỌC


1.
2.

3.

CHƯƠNG 4: LỰA CHỌN CÔNG CỘNG
LỢI ÍCH CỦA LỰA CHỌN CÔNG CỘNG
LỰA CHỌN CÔNG CỘNG TRONG CƠ CHẾ DÂN CHỦ
TRỰC TIẾP
LỰA CHỌN CÔNG CỘNG TRONG CƠ CHẾ DÂN CHỦ
ĐẠI DIỆN


NỘI DUNG MÔN HỌC


1.

2.
3.
4.
5.

CHƯƠNG 5: CÁC CÔNG CỤ CHÍNH SÁCH
CAN THIỆP CHỦ YẾU CỦA CHÍNH PHỦ TRONG
NỀN KTTT
NHÓM QUY ĐỊNH PHÁP LÝ
NHÓM CƠ CHẾ THÚC ĐẨY THỊ TRƯỜNG
NHÓM ĐÒN BẨY KINH TẾ
NHÓM SỬ DỤNG KHU VỰC NHÀ NƯỚC
NHÓM BẢO HIỂM VÀ GIẢM NHẸ NGUY CƠ
TỔN THƯƠNG


CHƯƠNG 1
NHẬP MÔN KINH TẾ CÔNG CỘNG


1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN
1.1 Đối
tượng môn học KTCC
HỌC
KTCC
Môn học này nghiên cứu hành vi của KVCC, hay của
CP khi can thiệp vào nền KTTT, nhằm giải quyết các
câu hỏi cơ bản của kinh tế học từ góc độ lợi ích XH

KVCC:?
CP: ?


1.1 Đối tượng môn học
KTCC
Khu vực TN

Sản xuất
cái gì?
Sản xuất
như thế
nào?
Sản xuất
cho ai?

Khu vực CC

căn cứ vào cung-cầu -nhu cầu cơ bản của
thị trường
XH
tối đa hoá lợi ích XH
bằng cách trực tiếp sx
hoặc khuyến khích tư
nhân
-

tối đa hoá lợi nhuận

nhóm khách hàng

đối tượng thụ hưởng
chính sách


1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN HỌC
1.2 Phương pháp nghiên cứu môn học KTCC
KTCC
1.2.1 Phương pháp phân tích thực chứng
là một phương pháp phân tích khoa học
nhằm tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa
các biến số kinh tế
Ưu điểm:


1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN HỌC
1.2
Phương pháp nghiên cứu môn học KTCC
KTCC
1.2.2 Phương pháp phân tích chuẩn tắc là
phương pháp phân tích dựa trên những
nhận định chủ quan cơ bản về điều gì đáng
có hoặc cần làm để đạt được những kết quả
mong muốn

Ưu điểm:

2. TỔNG QUAN VỀ CHÍNH
PHỦ
2.1 Quá trình phát triển nhận thức về vai trò
của Chính Phủ
2.2 Sự thay đổi vai trò Chính Phủ trong thực
tiễn phát triển của thế kỷ 20
2.3 Đặc điểm chung của khu vực công cộng
2.4 Khu vực công cộng ở Việt Nam
2.5 Chính Phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế


2.1 Quá trình phát triển nhận
thức về vai trò của Chính Phủ
Khái niệm Chính Phủ: CP là một tổ chức
được thiết lập để thực thi những quyền
lực nhất định, điều tiết hành vi của các cá
nhân sống trong xã hội nhằm phục vụ
cho lợi ích chung của xã hội đó và tài trợ
cho việc cung cấp những hàng hóa, dịch
vụ thiết yếu mà xã hội đó có nhu cầu.


2.1 Quá trình phát triển nhận
thức về vai trò của Chính Phủ
Chức năng của Chính phủ:
- Điều tiết hành vi của các cá nhân.
- Phục vụ lợi ích chung của Xã hội
- Cung cấp hàng hoá và dịch vụ công
cộng

2.1 Quá trình phát triển nhận
thức về vai trò của Chính Phủ
 nền KTTT thuần túy- Lý thuyết bàn
tay vô hình Adam Smith- vai trò của CP là
tối thiểu
 nền KT kế hoạch hóa tập trung- CP
có vai trò quan trọng
 nền KT hỗn hợp – CP thúc đẩy, hỗ
trợ, điều tiết hoạt động của KVTN


2.2 Sự thay đổi vai trò CP
trong thực tiễn phát triển của
thế kỷ 20


Thập kỷ 50-70: Chính phủ đóng vai trò
quan trọng



Thập kỷ 80: thu hẹp sự can thiệp của
Chính phủ



Thập kỷ 90: kết hợp với KVTN trong quá
trình phát triển

2.3 Đặc điểm chung của khu
vực công cộng
Khái niệm khu vực công cộng: Là hệ thống
các cơ quan, tổ chức nhà nước mà đứng đầu
và chịu trách nhiệm điều hành hoạt động của
khu vực ấy là một bộ máy gọi chung là Chính
phủ
Phân bổ nguồn lực:




Theo cơ chế thị trường



Theo cơ chế phi thị trường


2.3 Đặc điểm chung của khu
vực công cộng (tiếp)
Các lĩnh vực cơ bản được coi là KVCC:







Hệ thống các cơ quan quyền lực của NN: Quốc
hội, HĐND các cấp, cơ quan hành pháp (CP,
Viện, bộ…), cơ quan tư pháp (tòa án, VKS)
Hệ thống quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn
XH…



Hệ thống KCHT kỹ thuật và xã hội



Các lực lượng kinh tế của Chính phủ



Hệ thống an sinh xã hội


2.3 Đặc điểm chung của khu
vực công cộng
Quy mô của KVCC:
Lớn hay nhỏ tùy thuộc vào quan hệ giữa
KVCC và KVTN



2.4 Khu vực công cộng ở Việt
Nam




Trước năm 1986


KVCC giữ vai trò chủ đạo



KVTN nhỏ bé, bị bóp nghẹt

Sau năm 1986







Nghị quyết ĐH Đảng lần thứ VI: chuyển nền
KT sang vận hành theo cơ chế TT
KVCC có chuyển biến sâu sắc
KVCC bộc lộ những yếu kém chưa theo kịp
yêu cầu đổi mới
Nguyên nhân những yếu kém của KVCC


9
8

2.5 CP trong vòng tuần hoàn
11
CÁC HỘ GIA ĐÌNH
kinh tế
3
5
2

1

Thị trường yếu
tố sản xuất

4

DOANH NGHIỆP
8

2

Thị
trường
hàng
hóa

Thị trường
vốn
6

10
7

CHÍNH PHỦ
9

Hinh 1.1: Chính phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế


3. CƠ SỞ ĐỂ CHÍNH PHỦ CAN
THIỆP VÀO NỀN KINH TẾ

Thất bại của thị trường: là những trường
hợp mà thị trường cạnh tranh không thể
sản xuất ra hàng hóa và dịch vụ ở mức
như xã hội mong muốn.


3.

CƠ SỞ ĐỂ CHÍNH PHỦ CAN THIỆP
VÀO NỀN KINH TẾ

3.1 Mục tiêu hiệu quả xã hội (C2)
-Độc quyền:
- Ngoại ứng:

-

Hàng hóa công cộng:

- Thông tin không đối xứng:


3. CƠ SỞ ĐỂ CHÍNH PHỦ CAN
THIỆP VÀO NỀN KINH TẾ
3.2 Mục tiêu công bằng xã hội (C3)
-Phân phối lại thu nhập giữa các tầng lớp dân cư.
-Trợ giúp các đối tượng dễ bị tổn thương như người
già, người nghèo, trẻ em, người tàn tật.
-CP sử dụng quyền lực để tạo sự bình đẳng về cơ
hội cho mọi công dân để làm lợi cho xã hội
3.3 Hàng hóa khuyến dụng và phi khuyến dụng
-HH Khuyến dụng:?
-HH phi khuyến dụng: ?


4. CHỨC NĂNG, NGUYÊN TẮC
VÀ NHỮNG HẠN CHẾ TRONG
SỰ CAN THIỆP CỦA CP VÀO
NỀN KTTT
4.1 Chức năng của CP

- Phân bổ nguồn lực nhằm nâng cao
hiệu quả kinh tế
- Phân phối lại thu nhập và đảm bảo
công bằng xã hội
- Ổn định hóa kinh tế vĩ mô
- Đại diện cho quốc gia trên trường quốc tế