BÀI GIẢNG PHƯƠNG LÝ HUYẾT

VIỆN Y DƯỢC HỌC DÂN TỘC
TRADITIONAL MEDICINE INSTITUTE

PHƯƠNG LÝ HUYẾT
TS. BS. Nguyễn Hoàng Việt


Khái
Khái niệm
niệm
Gồm những vị thuốc lý huyết, có tác
dụng hoạt huyết hóa ứ và chỉ huyết, dùng
để trị liệu những bệnh ứ huyết và xuất
huyết, gọi chung là lý huyết.

Chỉ định

Ứ huyết
Xuất huyết


Hoạt huyết hóa ứ

Phân
loại

Chỉ huyết


Chú ý
1. Phân rõ hoãn cấp tiêu bản.

2. Chỉ huyết phải biện rõ nguyên nhân
để phòng ứ huyết.
3. Hoạt huyết dễ tổn thương cơ thể,
người bệnh mất máu và phụ nữ có thai
thận trọng khi dùng.


Hoạt huyết hóa ứ
Đào nhân thừa khí thang
《 Thương hàn luận 《


Chủ trị

Bệnh cơ
Pháp điều trị

Chứng hạ tiêu súc huyết. TIểu tiện đầy
đau, thậm chí phiền táo nói nhảm, nóng
về đêm. Huyết ứ bế kinh, thống kinh,
mạch trầm thực.

Ứ nhiệt hỗ kết ở hạ tiêu
Phá huyết tiết nhiệt


Phân tích
Đại hoàng 20g

Phá ứ tiết nhiệt

Đào nhân 20g

Hoạt huyết phá ứ

Mang tiêu 10g

Tiết nhiệt nhuyễn kiên phá huyết

Quế chi 10g

Thông kinh hoạt lạc, phòng tiêu
hoàng hàn lương ngưng huyết

Cam thảo 10g

Công dụng

Điều hòa thuốc

Phá huyết hạ ứ


Lâm sàng
1. Triệu chứng nặng hơn gia Xích thược,
Tam thất.
2. Nếu thống kinh nặng gia Đương quy,
Hống hoa, Hương Phụ để điều kinh hoạt
huyết.
3. Chảy máu cam, nôn ra máu đen, tức ngực

ra Sinh địa, Bạch mao căn để lương huyết,
chỉ huyết.


Huyết phủ trục ứ thang
《 Y lâm cải tác 《


Chủ trị

Bệnh cơ
Pháp điều trị

Chứng đau tức ngực do huyết ứ khí
trệ. Đau đầu, đau ngực, lâu ngày không
khỏi, đau nhói vị trí cố định, hoặc nấc
lâu ngày không khỏi, uống nước là sặc.
Mất ngủ mơ nhiều, nóng nảy bực bội,
triều nhiệt lúc chạng vạng, môi mắt
sẫm, chất lưỡi đỏ sậm, có ban điểm,
mạch sáp hoặc huyền khẩn

Ứ huyết ở ngực, khí cơ uất trệ

Hoạt huyết hóa ứ, hành khí
chỉ thống


Phân tích
Sinh địa 15g

Xích thược 10g
Đương quy 15g
Xuyên khung 10g
Đào nhân 20g
Hồng hoa 15g

Hoạt
huyết
hóa
ứ


Cát cánh 10g

Khai tuyên Phế khí, dẫn dược
thượng hành

Sài hồ 10g

Sơ Can giải uất

Ngưu tất 15g

Dẫn huyết ứ hạ hành

Chỉ thực 10g

Hành khí chỉ thống

Cam thảo 5g

Điều hòa các vị
thuốc


Lâm Sàng
1.Dùng trị các bệnh đau thắt ngực
do thiếu máu cơ tim, bệnh lý mạch
vành...
2.Mất ngủ nặng gia Táo nhân
3.Suy nhược khí hư gia Đảng sâm
4.Tức ngực nặng bội Xuyên khung,
Hồng hoa


Bổ dương hoàn ngũ thang
《 Y lâm cải tác 《


Chủ trị

Trúng phong. Bán thân bất toại,
khẩu nhãn oa tà, trở ngại ngôn
ngữ, lưỡi xạm, rêu trắng, mạch
hoãn

Bệnh cơ

Khí hư huyết ứ

Pháp
điều trị

Bổ khí hoạt huyết thông lạc


Phân tích
Xuyên khung 5g
Xích thược 8g
Đào nhân 5g

Giúp Quy vĩ
hoạt huyết hóa ứ

Hồng hoa 5g
Địa long 5g

Thông kinh hoạt lạc

Hoàng kỳ 30-120g

Bổ khí

Đương quy vĩ 10g

Hoạt huyết


Lâm sàng

1. Lâu ngày teo cơ gia các vị bổ huyết
dưỡng cân như: Đương quy, Thục địa,
Miết giáp...
2. Cơ thể hư hàn gia Phụ tử
3. Tì Vị hư nhược gia Bạch Truật, Đảng
Sâm
4. Đàm nhiều gia Bán hạ chế, Bối mẫu,
gừng