Luật GD

GI I THI U LU T GIÁO D C N M 2005
Báo cáo:Phan Huy Hùng
I. Quá trình so n th o D án Lu t giáo d c 2005
1. Th c hi n Ngh quy t s 21/2002/QH11 c a Qu c h i khoá XI
và s phân
công c a Chính ph , B GD& T ã ph i h p v i các B , ngành
có liên quan
thành l p Ban so n th o D án Lu t s a i, b sung m t s i u c a
Lu t Giáo
d c.
2. Thay m t Ban so n th o, B GD& T ã có công v n s
6998/VP ngày
14/08/2003 g i các t ch c, n v h ng d n t ng k t, ánh giá 5 n m
thi hành
Lu t 1998 và ki n ngh v s a i, b sung Lu t (nh n 137 báo cáo
t ng k t và
ki n ngh ). ng th i, t ch c nghiên c u các chuyên liên quan c
ng nh s u
t m các lu t v giáo d c.
3. Nhi u h i th o, h i ngh , t a àm, kh o sát và tr ng c u ý ki n v
n i
dung t ng k t 5 n m thi hành Lu t Giáo d c, v các n i dung c n s
a i, b sung
Lu t Giáo d c ã c th c hi n.
4. Ngày 09/12/2003, V n phòng Chính ph ã ph i h p v i B
GD& T t
ch c gi i thi u và l y ý ki n v d th o Lu t s a i, b sung m t s i
u c a Lu t
Giáo d c. B T pháp có v n b n s 245/TP- PLHSHC ngày
23/02/2004 th m

nh d án Lu t này.
Ngày 05/03/2004, Chính ph ã h p (th ng k ) xem xét, th o lu
n v
D th o và có ngh quy t v ti p thu ý ki n c a các thành viên
Chính ph và ti p
t c t ch c l y ý ki n nghiên c u, góp ý, ti p t c hoàn ch nh D th
o tr c khi
trình Qu c h i.
Cùng v i vi c ch trì so n th o Lu t s a i, b sung m t s i u c a
Lu t
Giáo d c, vi c t ng k t, ánh giá tình hình giáo d c báo cáo tr c
Qu c h i
khoá XI t i k h p th 6 tháng 11 n m 2004 c ng c ti n hành.
Th c hi n ý ki n ch o c a Chính ph , trong các tháng 4 và 5 n
m 2004
B GD& T ã ph i h p v i các c quan, oàn th có liên quan t ch
c h i th o
góp ý cho D th o.
Trong 2 ngày 26 và 27 tháng 11 n m 2004, t i K h p th 6 Qu c
h i khóa
XI ã th o lu n, cho ý ki n v d th o Lu t. Các v i bi u Qu c h
i u tán
thành vi c s m s a i Lu t Giáo d c. Ngh quy t c a K h p v Ch
ng trình
xây d ng Lu t, Pháp l nh n m 2005 ã chuy n t Lu t s a i, b
sung m t s
i u c a Lu t Giáo d c thành Lu t Giáo d c (s a i) và xác nh Lu t
s cxem xét t i K h p th 7.
Ngay sau khi k t thúc k h p, y ban Th ng v Qu c h i ã ch o
các

c quan h u quan nghiên c u, ti p thu ý ki n c a các v i bi u Qu
c h i, ch nhlý d án Lu t.
Trong 2 ngày 22, 23 tháng 2 n m 2005 H i ngh i bi u Qu c h i
chuyên
trách l n th 5 ã th o lu n d th o Lu t Giáo d c (s a i). Các i bi
u t p trung
óng góp m t s ý ki n v các v n ch y u v h th ng GDQD; v
ngôn ng
dùng trong nhà tr ng; v k thi t t nghi p THCS; v ch ng trình
và sách giáo
khoa; v các lo i hình tr ng; v h c phí và các kho n óng góp c
a ng i h c; v
th m quy n c p b ng ti n s v.v….
Ngày 12 tháng 4 n m 2005 y ban Th ng v Qu c h i ã h p và
cho ý
ki n c th v s a i Lu t và xác nh vi c thông qua d th o Lu t
Giáo d c (s a
i) t i K h p th 7 c a Qu c h i.
ng th i v i vi c ti p thu các ý ki n t các K h p và h i ngh nêu
trên,
trong tháng 4-2005, y ban Th ng v Qu c h i ã ch o Ban so n
th o nghiêm
túc ti p thu các ý ki n c a 73 b n óng góp ý ki n c a i bi u Qu c
h i. Trong
th i gian gi a hai k h p c ng ã có nhi u cu c h i th o, h i ngh , t
a àm c
t ch c. Các ý ki n góp ý ã c phân tích, ti p thu ch nh s a vào
d th o
Lu t.
Ngày 13/05/ 2005, t i K h p th 7 Qu c h i khoá XI ã th o lu n

t i H i
tr ng v d án Lu t Giáo d c (s a i). Chi u ngày 14/6/2005, Lu t
Giáo d c
(s a i) ã c Qu c h i thông qua có hi u l c k t ngày
01/01/2006, thay th
Lu t Giáo d c ban hành n m 1998.
II. S c n thi t ban hành Lu t Giáo d c
Lu t 1998 (g i t t là Lu t 1998) là c s pháp lý quan tr ng c a h
th ng
GDQD. Qua 7 n m th c hi n, Lu t Giáo d c ã góp ph n phát tri
n s nghi p giáo
d c, h th ng giáo d c c i m i và t ng b c ki n toàn; trình dân
trí và
ch t l ng ngu n nhân l c c nâng cao. Tuy nhiên, tr c s phát tri n
m nh m
c a ho t ng giáo d c và nhu c u h c t p ngày càng cao ã xu t hi
n m t s b c
xúc do th c ti n t ra, c n c quy nh c th h n ho c s a i m t cách
c
b n, t o c s pháp lý phát tri n m nh m s nghi p giáo d c, áp
ng ngày
càng cao c a s nghi p i m i t n c trong b i c nh toàn c u hoá.
Các quan i m c b n và ch tr ng c a ng trong các v n ki n v
phát
tri n s nghi p giáo d c trong th i k m i c n thi t ph i c th ch
hoá trong
Lu t Giáo d c (s a i). Nh ng quan i m và ph ng h ng c b n c
xác
nh là ti p t c nâng cao ch t l ng giáo d c (CLGD) toàn di
n, i m i n i

dung, ph ng pháp d y và h c, h th ng tr ng l p và h th ng
QLGD, th c hi n
"Chu n hóa, hi n i hóa, xã h i hóa", th c hi n công b ng trong
giáo d c.
S a i Lu t 1998 xác nh rõ h n hành lang pháp lý cho t ch c
và ho t
ng giáo d c và s ph i h p ng b gi a các c quan nhà n c trong
QLGD,
gi a các t ch c, cá nhân tham gia ho t ng giáo d c. Trong nh
ng n m qua,
quan i m “phát tri n giáo d c là qu c sách hàng u” ch a c nh n
th c y
. Trong qu n lý v giáo d c ch a t o ra c s ph i h p ng b gi
a các
ngành, các c p, các l c l ng xã h i phát tri n s nghi p giáo d c.
Nhu c u v
t o c ch ph i h p ng b và nâng cao hi u qu QLNN v giáo d c
t ra nh ngyêu c u s a i Lu t Giáo d c.
Sau khi Lu t 1998 c ban hành, ho t ng giáo d c ã có nh ng
b c
ti n b và phát tri n, nh ng c ng ang ng tr c nhi u khó kh n, b t
c p. Vi c

s a i Lu t Giáo d c là b c xúc và c n thi t, t o c s pháp lý kh c
ph c nh ng
khó kh n, y u kém và áp ng nh ng nhu c u m i phát sinh trong
l nh v c giáo
d c. Trong b i c nh toàn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t , cu
c cách m ng
khoa h c công ngh có nh ng b c phát tri n nh y v t trong th k

XXI, v n
i m i giáo d c ang di n ra trên quy mô toàn c u. S a i Lu t Giáo
d c nh m
áp ng yêu c u c a s nghi p i m i t n c trong th i k h i nh p và
phát
tri n nh ng th p niên u c a th k XXI.
III. Quan i m và nguyên t c ban hành Lu t giáo d c 2005
1. Lu t Giáo d c 2005 th ch hóa ng l i, quan i m giáo d c c a
ng
c ch ra trong các v n ki n c a i h i IX, k t lu n c a H i ngh
TW6 và Ngh
quy t H i ngh TW9 khoá IX, t o chuy n bi n c b n v CLGD
và QLGD theo
h ng chu n hóa, hi n i hóa, xã h i hóa, góp ph n th c hi n công
b ng xã h i,
h i nh p kinh t qu c t và xây d ng xã h i h c t p.
2. Hi n pháp n c CHXHCN Vi t Nam n m 1992 ã c s a i, b n
m
2001 là c n c pháp lý c b n s a i Lu t Giáo d c. ng th i các
quy nh
c a Lu t 2005 ph i b o m phù h p và ng b v i pháp lu t hi n
hành, c bi t
là các b lu t m i ban hành k t n m 1998 tr l i ây.
3. Lu t 2005 là Lu t giáo d c (s a i), vì v y vi c ban hành ph i c
n c
vào nh ng òi h i khách quan c a xã h i, t p trung s a i nh ng
quy nh có tác
d ng gi i quy t các v n th c s b c xúc, còn nhi u khó kh n, v
ng m c trong
ho t ng giáo d c và trong công tác QLGD.

IV. B c c và n i dung Lu t giáo d c 2005
1. V b c c
Lu t 2005 g m 9 ch ng, 120 i u. So v i Lu t 1998, thì Lu t 2005
b b t
03 i u, b sung 13 i u m i, s a i 83 i u (trong ó có 68 i u c
ch nh lý
v n i dung và 15 i u ch nh lý v k thu t).
Lý do b 3 i u trong m c 4 ch ng VII v thanh tra giáo d c là vì
m t s
n i dung quy nh v thanh tra giáo d c ã c quy nh t i Lu t
Thanh tra và do
Lu t Thanh tra i u ch nh.
Lý do thêm 13 i u m i là nh m quy nh các n i dung v ch ng
trình,
trách nhi m c a cán b qu n lý, t ch c ki m nh CLGD, các hành
vi b c m i
v i nhà giáo và ng i h c, chính sách i v i tr em t i các CSGD
m m non,
chính sách i v i tr ng dân l p và các t ch c c n có mà trong Lu
t 1998 ch a
quy nh. Các i u b sung m i g m quy nh v CTGD ( i u 6), vai
trò và trách
nhi m c a cán b QLGD ( i u 16), ki m nh CLGD ( i u 17),
CTGD m m non
( i u 24), H i ng tr ng ( i u 53), m c 4 ch ng II, chính sách i v i
tr ng
dân l p, t th c g m 4 i u: quy nh nhi m v , quy n h n c a tr ng
dân l p, t
th c ( i u 65), ch tài chính ( i u 66), quy n s h u tài s n, rút v
n và chuy n

nh ng v n ( i u 67), chính sách u ãi ( i u 68), các hành vi nhà
giáo không
c làm ( i u 75), quy n và chính sách i v i tr em t i CSGD m m
non ( i u

84), cỏc hnh vi b c m i v i ng i h c ( i u 88), ban i di n cha m
h c sinh
( i u 96).
Ch ng I. Nh ng quy nh chung g m 20 i u, quy nh v ph m vi i
u
ch nh; m c tiờu giỏo d c; tớnh ch t,
nguyờn lý giỏo d c; h th ng GDQD;
yờu c u v n i dung, ph ng phỏp
Biểu đồ số liệu nh tr-ờng
năm học 2004-2005
giỏo d c; CTGD; ngụn ng dựng
( t he o t hố n g k ê c ủa Vụ K ế ho ạ ch - T i ch ính )
trong nh tr ng v CSGD khỏc, d y
1 4 5 1 8
1 60 00
v h c ti ng núi, ch vi t c a dõn t c
1 40 00
thi u s , d y ngo i ng ; v n b ng,
1 0 4 5 3
1 20 00
1 0 0 8 1
ch ng ch ; phỏt tri n giỏo d c; quy n
1 00 00
80 00
v ngh a v h c t p c a cụng dõn; ph

60 00
c p giỏo d c; xó h i húa s nghi p
40 00
2 2 2 4
giỏo d c; u t cho giỏo d c; QLNN
20 00
2 8 5 1 3 7 9 3
v giỏo d c; vai trũ v trỏch nhi m c a
0
Mầ m n on Tiểu h ọc T HC S TH P T TH C N C a o đ ẳn g Đ ại họ c
nh giỏo; vai trũ v trỏch nhi m c a
cỏn b QLGD; ki m nh CLGD;
nghiờn c u khoa h c; khụng truy n bỏ tụn giỏo trong cỏc tr ng
CSGD khỏc; c m
l i d ng cỏc ho t ng giỏo d c.
Ch ng II. H th ng GDQD g m 27 i u, quy nh v giỏo d c m m
non
(m c tiờu, yờu c u v n i dung, ph ng phỏp, CTGD, c s giỏo d
c); giỏo d c
ph thụng (m c tiờu, yờu c u v n i dung, ph ng phỏp, CTGD,
sỏch giỏo khoa,
c s giỏo d c, xỏc nh n hon thnh ch ng trỡnh ti u h c v c p
v n b ng t t
nghi p trung h c); giỏo d c ngh nghi p (m c tiờu, yờu c u v n i
dung, ph ng
phỏp, ch ng trỡnh, giỏo trỡnh, c s giỏo d c, v n b ng, ch ng
ch ); giỏo d c i
h c v sau i h c (m c tiờu, yờu c u v n i dung, ph ng phỏp, ch
ng trỡnh,
giỏo trỡnh, c s giỏo d c, v n b ng); giỏo d c th ng xuyờn (yờu c

u v ch ng
trỡnh, n i dung, ph ng phỏp, c s giỏo d c, v n b ng, ch ng ch ).
Ch ng III. Nh tr ng v CSGD khỏc g m 22 i u, quy nh t ch
c, ho t
ng c a nh tr ng; tr ng c a c quan nh n c, c a t ch c chớnh tr , t
ch c
chớnh tr xó h i, c a l c l ng v trang nhõn dõn; thnh l p nh tr
ng, th m
quy n thnh l p ho c cho phộp thnh l p, ỡnh ch ho t ng, sỏp
nh p, chia, tỏch,
gi i th nh tr ng, i u l nh tr ng, h i ng tr ng, h i ng t v n
trong nh
tr ng, t ch c ng, on th , xó h i trong nh tr ng, nhi m v v
quy n h n
c a nh tr ng; quy n t ch v t ch u trỏch nhi m c a tr ng;
chớnh sỏch i
v i tr ng dõn l p, t th c (nhi m v v quy n h n c a tr ng dõn l p,
t th c,ch ti chớnh, quy n s h u ti s nrỳt v n v chuy n nh ng v n, chớnh
B iể u đ ồ s ố liệu n h g iá o n ă m h ọ c 2 0 0 4 - 2 0 0 5
sỏch u ói); t ch c v ho t ng c a
( t h e o t h ố n g k ê c ủ a V ụ K ế h o ạ c h - T i c h í n h )
cỏc CSGD khỏc.
4 0 0 0 0 0
3 6 0 6 2 4
3 5 0 0 0 0
Ch ng IV. Nh giỏo g m 13
2 9 5 0 5 6
3 0 0 0 0 0
i u, quy nh nhi m v v quy n c a
2 5 0 0 0 0

nh giỏo (giỏo s , phú giỏo s , nhi m
2 0 0 0 0 0
1 5 5 6 9 9
1 5 0 0 0 0
1 0 6 5 8 6
1 0 0 0 0 0
3 3 9 6 91 3 9 3 7 1 3 6 7 7
5 0 0 0 00M ầ m n o n T i ể u h ọ c T H C S T H P T T H C N C a o đ ẳ n g Đ ạ i h ọ c

v c a nhà giáo, quy n c a nhà giáo, th nh gi ng, các hành vi
nhà giáo không
c làm, ngày nhà giáo Vi t Nam); ào t o và b i d ng nhà giáo
(trình chu n
ào t o c a nhà giáo, tr ng ph m, nhà giáo c a tr ng cao ng, tr ng
i h c);
chính sách i v i nhà giáo (b i d ng chuyên môn, nghi p v , ti n l
ng chính
sách i v i nhà giáo, cán b QLGD công tác tr ng chuyên bi t,
vùng có i u
ki n KT-XH c bi t khó kh n).
Ch ng V. Ng i h c g m 10
i u, quy nh nhi m v và quy n c a
BiÓu ® å s è liÖ u ng u i h c
ng i h c (ng i h c, quy n và chính
n¨ m h ä c 2 0 0 4 -2 0 0 5
777 348 4
sách i v i tr em t i CSGD m m
800 0000
66 707 14
700 0000

non, nhi m v c a ng i, quy n c a
600 0000
ng i h c, ngh a v c a ng i h c t i
500 0000
tr ng cao ng, tr ng i h c qu c
400 0000
l p, các hành vi b c m i v i ng i
28 021 01
27 5409 4
300 0000
h c); chính sách i v i ng i h c
200 0000
13 197 54
(h c b ng và tr c p xã h i, ch c
100 0000
4 665 04
tuy n, tín d ng giáo d c, mi n, gi m
0
MÇm non Ti Ó u hä c TH CS T HP T T HCN C§, §H
phí d ch v công c ng cho h c sinh, sinh viên).
Ch ng VI. Nhà tr ng gia ình và xã h i g m 6 i u, quy nh trách
nhi m
c a nhà tr ng trách nhi m c a gia ình, quy n c a cha m ho c ng
i giám h
c a h c sinh, ban i di n cha m h c sinh, trách nhi m c a xã h i,
qu khuy n
h c, qu b o tr giáo d c.
Ch ng VII. QLNN v giáo
d c g m 15 i u, quy nh n i dung
BiÓu ®å sè liÖu sinh v iªn cao ®¼ ng v ®¹i häc

QLNN các c quan QLNN v giáo
g iai ®o¹n 20 01-2005
d c, u t cho giáo d c (ngân sách
(theo thèng kª cña Vô KÕ ho¹ch - T i chÝnh)
nhà n c cho giáo d c, u tiên u t
1319754
1500000
tài chính và t ai xây d ng tr ng
1131030
974119 1020667
h c, khuy n khích u t cho giáo
1000000
d c, h c phí, l phí tuy n sinh, u ãi
500000
v thu trong xu t b n sách giáo khoa,
s n xu t thi t b d y h c, ch i);
0
2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
h p tác qu c t v giáo d c (khuy n
khích h p tác v giáo d c v i n c
ngoài, khuy n khích h p tác v giáo d c v i Vi t Nam, công nh n
v n b ng n c
ngoài); thanh tra giáo d c (quy n h n, trách nhi m c a thanh tra
giáo d c, t ch cho t ng c a thanh tra giáo d c).
Ch ng VIII. Khen th ng và x lý vi ph m g m 5 i u, quy nh
phong
t ng danh hi u nhà giáo nhân dân, nhà giáo u tú; khen th ng i
v i t ch c, cá
nhân có thành tích trong giáo d c; khen th ng i v i ng i h c;
phong t ngdanh hi u ti n s danh d .

Ch ng IX. i u kho n thi hành g m 2 i u, quy nh v hi u l c thi
hànhvà h ng d n thi hành.

2. V n i dung ch y u
Nh ng n i dung m i c b sung cho Lu t Giáo d c bao g m các
quy nh
nh m t p trung gi i quy t n m nhóm v n :
M t là,hoàn thi n m t b c v h th ng GDQD, kh ng nh v trí c a giáo
d c th ng xuyên, phát tri n giáo d c ngh nghi p theo ba c p ào t
o, t ng kh
n ng liên thông, phân lu ng gi a các b ph n c a h th ng;
Hai là, nâng cao ch t l ng và hi u qu giáo d c, xác nh rõ yêu c u v
CTGD, v i u ki n thành l p nhà tr ng xác nh nh ng tiêu chí c
b n m t
tr ng i h c ho c vi n nghiên c u c phép ào t o trình ti n
s , nh
h ng v công tác ki m nh CLGD, t o i u ki n chuy n i t ào t o
theo n m
h c sang ào t o theo tích lu tín ch , t ng tính c nh tranh gi a các
c s giáo d c;
Ba là, nâng cao tính công b ng xã h i trong giáo d c và t ng thêm c
h i
h c t p cho nhân dân c bi t là c h i h c t p c a con em ng bào
dân t c thi u
s , các i t ng c h ng chính sách xã h i, con em gia ình nghèo;
B n là,t ng c ng QLNN v giáo d c, xác nh nh ng quy ph m nh m
ng n ng a, h n ch các hành vi tiêu c c, xác nh rõ trách nhi m c
a H i ng
nhân dân, U ban nhân dân c p t nh, nâng cao tính t ch , t ch u
trách nhi m c a

nhà tr ng c bi t là các tr ng d y ngh , các tr ng trung c p, cao
ng và i
h c;
N m là,khuy n khích u t m tr ng ngoài công l p ng th i t o c s
pháp lý nâng cao ch t l ng ho t ng c a các tr ng dân l p, t th c.
V. Nh ng i m m i c b n c a Lu t Giáo d c 2005
M t s i m m i c a Lu t Giáo d c:
1. Ch ng I: Nh ng quy nh chung
Ch ng nh ng quy nh chung c a Lu t 1998 g m 17 i u. Ch ng
này c a
Lu t 2005 g m 20 i u. Trong Lu t 1998 h th ng GDQD c quy
nh t i i u
6, trong Lu t 2005 i u này c chuy n lên thành i u 4 phù h p v
i c u trúc
chung c a Lu t. Ch ng I c b sung thêm 03 i u m i, ó là:
- i u 6: Ch ng trình giáo d c. C n c t m quan tr ng c a ch ng
trình,
òi h i ph i có m t i u n m ph n chung quy nh yêu c u v
CTGD c a t ng
c p h c và trình ào t o. M t khác, t ng c p h c và trình ào t
o ã b
sung m t s i u v CTGD c th : i u 24 (CTGD m m non), i u
29 (CTGD
ph thông), i u 35 (CTGD ngh nghi p), i u 41 (CTGD i h c).CTGD th
hi n m c tiêu giáo d c; quy nh chu n ki n th c, k n ng, ph m
vi và c u trúc
n i dung giáo d c; ph ng pháp và hình th c t ch c ho t ng
giáo d c; cách
th c ánh giá k t qu giáo d c i v i các môn h c m i l p, m i c
p h c ho ctrình ào t o. CTGD ph thông do H i ng qu c gia th m nh và B tr ng

B GD& T quy t nh ban hành th ng nh t trong c n c. Các quy
nh này ã
xác nh rõ CTGD và quy nh c th v ch ng trình m i c p h c,
m i lo i
trình ào t o. Các quy nh này b o m c ch QLGD b ng ch ng
trình trongh th ng GDQD, góp ph n nâng cao CLGD.