CẤP CỨU HO RA MÁU
BS.Ths. Lê Thượng Vũ
Bộ môn Nội, ĐHYD tp HCM
Khoa Phổi, BV Chợ rẫy
Ủy viên Ban Chấp hành Hội Hô Hấp tp HCM
Tiếp cận ho ra máu
Cấp cứu ho máu lượng nhiều
Đònh nghóa
Ho ra máu là tình trạng khạc ra máu từ đường hô hấp
dưới thanh quản khi đang ho
Dòch tễ học
Cấp cứu thường gặp, có thể gây tử vong
Nguyên nhân:
Lao phổi
Dãn phế quản
Viêm phế quản
Ung thư phế quản phổi
…
Vô căn
Sinh bệnh học
Nguồn gốc chảy máu
Hệ động mạch phổi
Hệ động mạch hệ thống
ĐM phế quản
ĐM liên sường
Nguyên nhân tử vong
Suy hô hấp > Choáng máu máu
Tiếp cận ho ra máu
Có ho máu?
Lượng nhiều?
Biến chứng?
Tiến triển?
Phải hay trái?
Nguyên nhân?
Nghi ngờ ho ra máu
Nôn ra máu
Xem phần XHTH
Chẩn đoán xác định
ho ra máu
Đánh giá mức độ ho
ra máu
Ho ra máu lượng ít
Tìm nguyên nhân và
điều trị nguyên nhân
Chảy máu từ
đường hô hấp trên
Mời tai mũi họng
Ho ra máu lượng nhiều
Cấp cứu ho ra máu
lượng nhiều
7
Tiếp cận ho ra máu
Có ho máu?
Tiền sử
Bệnh sử
Tiền triệu
Gắng sức đẩy máu: câu hỏi mở
Các đặc tính của Máu khạc
Màu
Chất chứa
Hậu quả
Khám
Cận lâm sàng: thấy máu đường HH dưới
Tiếp cận ho ra máu
Lượng nhiều?
200ml/24h
100ml/24h
Tốc độ?
Tiếp cận ho ra máu
Biến chứng?
Suy hô hấp?
Tím?
Biểu hiện thiếu oxy: tri giác
SpO2
Choáng?
M, HA
Da niêm, đầu chi
Tiếp cận ho ra máu
Tiến triển?
Đuôi khái huyết
Màu sắc
Lượng máu mất
Thời gian
Tiếp cận ho ra máu
Phải hay trái?
Tiền sử
Bệnh sử
Khám
Cận lâm sàng: thấy nơi máu đang chảy
Tiếp cận ho ra máu
Có ho máu?
Cần can thiệp khẩn cấp không?
Lượng nhiều?
Biến chứng?
Tiến triển?
Can thiệp như thế nào?
Phải hay trái?
Nguyên nhân?
Cấp cứu ho ra máu
Nguyên tắc
Phường tiện
Cấp cứu ho ra máu
Nguyên tắc
Thông đường thở, đủ oxy
Thể tích tuần hoàn?
Cô lập chỗ chẩy máu
Cầm máu
Phường tiện
Cấp cứu ho ra máu
Nguyên tắc
Phường tiện
Điều trò nội khoa
Cầm máu qua nội soi
BAE-thuyên tắc động mạch phế quản
Phẫu Thuật
Cấp cứu ho ra máu nội khoa
Thông đường thở, đủ oxy
Khuyến khích ho khạc
Hỗ trợ hút máu
Nội soi PQ ống cứng/Nội khí quản 8mm
Chỉ đònh: suy hô hấp
Thông khí vùng không ngập máu
Oxy
Cô lập chỗ chảy máu: Ngăn lan rộng vùng ngập máu
Hạ thấp chỗ tổn thương
Nội khí quản
DOUBLE- LUMEN ENDOTRACHEAL TUBE
20
21
Cấp cứu ho ra máu nội khoa
Thuốc co mạch:
Vasopressin
Glypressin/Adrenaline
Adona/Adrenoxyl
Thuốc ảnh hưởng đông máu
Truyền TC/Huyết tương
Transenamic acid
Kháng đông/aspirin
An thần
c chế ho: lượng máu, SHH?
Khác
Khoa Phổi/ Săn sóc tích cựcNKQ/Oxy
Đường truyền
Trấn an/Giải thích
Cấp cứu ho ra máu: nội soi PQ
Vai trò
Xác nhận ho ra máu
Chỗ chảy máu
Điều trò thủ thuật tạm thời:
cô lập chỗ chảy máu, cầm
máu
Phương tiện
Cứng>mềm
Chứng cứ: ít
Các can thiệp
Không đặc hiệu
Co mạch: Adrenaline, Nước đá
Nút PQ
Ống soi
Keo sinh học
Bít bóng Fogarty
Tổn thương nội PQ
Đốt điện
Liệu pháp lạnh: argon plasma
coagulation
Laser
Cấp cứu ho ra máu: BAE
Vai trò
Xác nhận Chỗ chảy máu
Điều trò thủ thuật tạm thời:
cầm máu
Chỉ đònh: Ho máu lượng nhiều,
tiến triển không đáp ứng
điều trò nội
Phương tiện
DSA
Chứng cứ: nhiều
Các vấn đề kỹ thuật
Tránh biến chứng liệt: dm tủy
sống
Các dm phế quản/liên sườn
Tái phát
Yêu cầu bn
Tương đối ổn đònh
Chổ chảy máu được xác nhận
từ trước