TLBG day thon vi da p1

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

ÂY THÔN V D (PH N 1)
Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng ây thôn V D (Ph n 1) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C: Môn Ng
v n (Th y Ph m H u C

ng) t i website Hocmai.vn.

PH N 1: VÀI NÉT V TÁC GI , TÁC PH M VÀ S

T

DUY

TR NG TÂM KI N TH C:
1. Phân tích, c m nh n đ c bài th , các đo n th tiêu bi u.
2. Tâm tr ng c a nhân v t tr tình qua bài th .
3. V đ p c a b c tranh thiên nhiên trong bài th và nh ng n i ni m, tâm s sâu kín c a Hàn M c T .
4. Cái tôi c a Hàn M c T qua bài th (Chú ý so sánh v i cái tôi c a các nhà th khác trong V i vàng,
Tràng giang, T ng t , T y)
5. Tình yêu thi t tha, đ n ph ng, vô v ng và tình c m thi t tha v i thiên nhiên, con ng i x Hu c a nhà
th .

6. Nh ng đ c s c v t t

ng và ngh thu t c a bài th .

I. VÀI NÉT V TÁC GI VÀ TÁC PH M
A. VÀI NÉT V TÁC GI :
B. VÀI NÉT V TÁC PH M:
II. S
T DUY V TÁC PH M: Xem bài gi ng
III. PHÂN TÍCH:
1. Kh 1:
Trong l ch s th ca Vi t Nam, s l ng nh ng bài th k t c u toàn b ng câu nghi v n, b ng gi ng
m h i nh
ây thôn V D , nh H i Tr ng (H Xuân H ng) và Ti ng thu (L u Tr ng L ) qu th t là
vô cùng ít i. Bài th m ra b ng m t câu h i di t dóng v a nh m t l i trách, v a nh m t ni m mong c
đòi h i s tr l i. Nh ng đi u c n b n có tính ch t quy t đ nh là xác đ nh xem ch th c a câu h i y là ai.
Ch c n tr l i đ c câu h i: nhân v t tr tình trong bài là ai, ch th c a nh ng câu h i là ai, chúng ta s
tìm ra đ c tính th ng nh t ngh thu t c a bài th t ng ch ng v n r t r i r c này.
Theo chúng tôi, ch th c a l i nói đây là ng i thôn V (có th là Hoàng Cúc ho c m t ng i con
gái nào đó), và d u ch m h i không ph i đ t cu i câu th đ u toàn thanh b ng mà ph i đ t cu i kh , nói
cách khác, toàn b kh đ u này m i là m t câu h i tr n v n . i u này hoàn toàn d hi u, khi chúng ta th a
nh n r ng, vi c nh ng câu th b c t ngang gi a đ ng thái, v t xu ng dòng d i, là h t s c thông th ng và
ph bi n trong Th m i, k c th T H u; và đi u này làm k t c u câu th m i khác h n k t c u th truy n
th ng v n ph i hoàn ch nh, tr n v n v đ ng thái trong t ng dòng. Ng i thôn V mu n m h i ng i
khách ph ng xa r ng, sao anh không v ch i thôn V đ nhìn c n ng m i lên, c v n xanh nh ng c, c
lá trúc che ngang… Trong t duy ph ng ông và trong th Hàn M c T , ng c th ng là bi u t ng cho
v đ p lý t ng là hi n thân cao nh t, tr n v n nh t c a cái đ p.Thi nhân đã t ng h n m t l n m
c ch t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

bên dòng su i ng c (“Ng c tuy n”), đã t ng yêu tr ng đ n m c g i là “tr ng vàng tr ng ng c”. V n thôn
V không ch có “ánh”, có “dáng hình” mà còn mang m t v đ p lý t ng, v đ p quý giá to ra t màu
xanh m t y, cùng v i khuôn m t ch đi n lá trúc che ngang và ánh n ng ban mai thanh khi t. G n đây,
khác v i cách hi u là khuôn m t đàn ông v m v , c ng ngh , r n r i; hay khuôn c a m t ti n c a ngôi nhà
Hu , nhà nghiên c u ng Anh ào có m t cách hi u t ng đ i l v “g ng m t ch đi n”:
“G ng m t th p thoáng sau lá cây kia tiêu bi u cho m t v đ p c a cô gái Vi t Nam c x a, ch ng
ph i vì “lá trúc che ngang”… Tôi ng r ng ngày nay ta ch còn ca ng i v đ p c a khuôn m t trái xoan, ch
nét trên thì không th y. Hàn M c T đã t o cho ta m t khuôn m t đ c đáo (tôi nh n m nh). Có l v đ p c a
g ng m t ch đi n đ c bi t phù h p v i vành kh n giây mà quê h ng c a nó chính là ch n c đô. M t cô
gái b i tóc tr nh trong tranh c a Tô Ng c Vân, ph i có m t g ng m t trái xoan…”.(1)
Dù hi u nh th nào, dù c nh v t có ph n o, không đ nh hình; t t c nh ng đi u đó v n toát lên âm
h ng c a hi n t i nhi u h n là c a t ng lai hay hoài v ng. ây là hi n thân cho v đ p th m ng, đ y
đ n, hài hoà, tr n v n, lý t

ng c a con ng

i và c nh Hu . Nó là cái đ p toàn thi n, toàn m .

2. Kh 2:

Nh ng t trong c i ngu n sâu xa, c m quan c a thi s đã bao hàm c th n thái trong quan ni m c a
ng i x a: “M nhân t c nh danh t ng”… N u nh
kh m t, không gian là không gian v n - nhà,
thì kh sau, không gian đ c m r ng nâng cao, ra xa là n i có mây, có n c, có sông:
“Gió theo l i gió, mây đ ng mây”
Câu th là m t c p bi u đ i di n t s chia lìa c a c nh v t. Mây và gió m i th m t n i. Mây
trên cao, gió d i th p; t m quan sát ngày càng m r ng mãi ra. B ng m t th ng, ng i ta có th nhìn
đ c mây, nh ng làm sao nhìn đ c gió? Bi t đ c “gió theo l i gió” là nh s t ng giao
(coréspondances) c a các giác quan, nh c m nh n b ng xúc giác, b ng linh c m, m t l i c m nh n v n r t
đ c tr ng cho Th M i, mang đ m d u n t ng tr ng, siêu th c c a th Pháp. Hi n th c hoá, c th hoá
nh ng gì vô hình, vô nh v n là n ng l c c a các nhà Th m i. Gió và Mây v n là nh ng th c th không
th tách r i nhau, không th thi u nhau, do đó sóng đôi thì hài hoà, tách xa thì có n i ni m u n khúc, mà
“gió theo l i gió, mây theo đ ng mây” là ngh ch c nh. V i gió và mây, sum h p bên nhau, đi li n v i nhau
là l t nhiên, t t nhiên, chia ly là ngh ch c nh, là trái t nhiên. Hàn M c T đã c m nh n s chia ly đây
nh m t cái gì trái quy lu t, phi lý, vô lý. V y mà c ph i chia xa. ó là s xót xa, là c m giác b t an ng m
ng m c a Th m i.
T o v t chia lìa m i th m t ng , đi theo con đ ng riêng c a nó. Thiên nhiên t nó không gây ra o
giác này. o giác này ch có th đ c t o ra b i n i bu n xa cách trong lòng ng i, m t n i bu n đã đ c
phávào trong c nh v t:
“Dòng n c bu n thiu, hoa b p lay”
Th gi i lãng m n là th gi i mà đó vai trò c a s c m hoá đ c phát huy cao đ , không ch là
c m hoá gi a ng i v i ng i. Ch t lãng m n là khi c n có th u n quy lu t t nhiên theo quy lu t tình c m.
Câu th này c ng là m t c p ti u đ i gi a hai tr ng thái c a c nh v t, gi a đ ng và t nh, gi a ho t đ ng và
tr ng thái c m xúc. Trong ch “bu n thiu” y, không th không có m t s c m nh n cá nhân, m t gi ng
đi u cá nhân. Câu trên, t o v t chia ly m i đ ng m t th , câu này c ng là m t s l c đi u, m i th mang
m t tính ch t khác nhau. S l c đi u, đ i l p chia lìa này c a c nh v t đã phá v v đ p hài hoà, tr n v n,
tròn đ y c a c nh v t kh trên. Ph n trên là s hi n th c hoá c a cái đ p lý t ng, c a nh ng gì tròn đ y,
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

viên mãn, thì đây, cái đ p lý t ng đang b phai tàn đánh m t.Sáu câu th này quy t v m t đi m: D
c m v m t v đ p hài hoà, t nhiên, tr n v n, quý giá c a th c t i thôn V có nguy c b phá v . ây là
đi m b c l quan đi m m h c c a Hàn M c T , c ng nh c a v n h c lãng m n: S mong manh c a cái
đ p. Xuân Di u có th d ng lên cho mình m t thiên đ ng trên m t đ t, m t B ng lai gi a cõi t c tr n th ,
có th th y mùa xuân, tu i tr , tình yêu chính là cái đ p, cái quý giá; nh ng ông luôn c m nh n mùa xuân
đang qua, tu i tr đang m t, tình yêu đang phai tàn: “Xuân đang t i ngh a là xuân đang qua”, “G p đi em !
Anh r t s ngày mai,
i trôi ch y tình ta không v nh vi n !”…. Huy C n t mê ho c mình b ng m t đo n
đ ng th m đ y h ng s c, t i t n, r c r , đ y h nh phúc, nh ng c ng luôn bàng hoàng, đau đ n tr c
nguy c th i gian, không gian, dòng đ i xô b làm xói mòn h nh phúc: “Chân h t đ ng thì lòng c ng h t
yêu”. Trong nhi u bài th , nh t là Mùa xuân chín, Hàn M c T luôn b day d t b i m t c m giác b t an
ng m ng m trong hi n t i, luôn b ám nh b i d c m v s mong manh, d v , d m t c a cái đ p: Cái đ p
trong quá kh không gi đ c đ n hôm nay (Ch y n m nay còn gánh thóc ! D c b sông tr ng n ng
chang chang?), cái đ p hôm nay không gi đ c đ n ngày mai (Ngày mai trong đám xuân xanh y ! Có k
theo ch ng b cu c ch i.). C m t mùa xuân đang đ “chín” nh t (t c là đ p nh t, hài hoà, tr n v n, h nh
phúc và viên mãn nh t) b ng d ng nh đ t ng t b c t ngang, b phá v khi m t t ng lai chia ly đã th p
thoáng phía chân tr i. Hàn M c T luôn mang m t c m giác r t m nh v s không v nh vi n, không b t t
c a v đ p hài hoà, tr n v n c a hi n th c cu c s ng. Chính vì v y mà âm h ng ch đ o c a ây thôn V
D c ng nh c a v n h c lãng m n là m t ni m bi c m, m t n i bu n xót xa ti c nu i th m thía, m t n i
bu n c a s hoài v ng sâu th m.

C nh v t chia lìa, v đ p hài hoà, tr n v n lý t ng b phá v , Hàn M c T (đúng h n là nhân v t tr
tình) l i khao khát tìm l i v đ p y b ng cách c u c u đ n m t v đ p khác. Không gian c a bài th đã m
r ng ra đ y thú v và m ng o khi ng i th g i lòng đ n dòng H ng Giang x Hu :

đ n.

“Thuy n ai đ u b n sông tr ng đó
Có ch tr ng v k p t i nay ?”.
Hai câu th đ y tr ng và c ng đ y m ng o. V đ p c a sông tr ng, thuy n tr ng, nhi u ng i dã nói
đây, chúng tôi ch mu n l u ý thêm r ng, v i Hàn, tr ng là hi n thân c a v đ p lý t ng, v nh vi n,

là “tr ng vàng tr ng ng c”, “ch có tr ng sao là b t di t”, “ta s ng mãi v i tr ng sao g m vóc”. V i Hàn, n i
nào có tr ng, có cái dòng ch y sáng láng và thanh khi t y, là n i y có h nh phúc, có ni m vui, có s viên
mãn tròn đ y c a s s ng, có đ y p ti ng c i tu i tr . Hai con ng i trong Ch i gi a mùa tr ng có khác gì
hai thiên th n gi a ch n Eđen tuy t v i h nh phúc? Và c ng chính vì th Hàn m i có th say tr ng, r t
tr ng, ng v i tr ng, ch i trên tr ng, ng tr ng, u ng tr ng…. th m chí nghèo đói thì m c tr ng, n tr ng,
nh ng không bao gi có th bán tr ng, không bao gi n bán tr ng; ch đ n gi n b i đó là nh ng gì đ p
nh t, quý nh t. N i nào có tr ng, n i y không còn ranh gi i gi a thiên đ ng và tr n th , đi trong đó ng i
ta không th ý th c đ c mình đi thuy n trên tr i hay d i n c ng i ta m i có c m giác “đã g n t i sông
Ngân”, đã đ t chân lên “n c nh c non B ng, đ ng ph th n tiên ngàn x a còn sót l i”. Và đ c bi t, ch
đó con ng i m i hi n lên v i t t c v đ p và s t do c a mình, làm ng i khác ph i bàng hoàng, th ng
th t nh không tin vào m t mình: “Nh ng tr i i, sao đêm nay ch tôi đ p đ đ n th này? Có ph i ch
không h ch ?” Ch đó, ng i ta m i th t s th y mình t do “đ c d p phát tri n t t c ”, đ c “gi i thoát
cái “ta” c a tôi ra kh i n i giam c m c a xác th t”. ây là th gi i c a tinh th n, là cái ánh sáng muôn n m

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

c a thiên đ ng hi n h u trên m t đ t. Nh ng ch có đi u nó c ng quá mong manh và ng n ng i, b i vì ch
c n la to m t chút, “nh ng ánh tr ng s tan ra b t m t”, nó ch a ph i là “ánh sáng muôn n m” !.
Dài dòng nh th , chúng tôi ch mu n l u ý đ n v ng tr ng – bi u t ng trong ây thôn V D và
th Hàn M c T . Do b ám nh b i nh ng d c m v s phá v , m ng manh, c a v đ p hài hoà, cân đ i,
tr n v n c a hi n th c, tr c s chia lìa c a c nh v t, Hàn khao khát trông ch v ng tr ng nh là hi n thân
c a v đ p lý t ng. Tr ng là ng i b n tri âm tri k hai câu trên, trí t ng t ng c a nhà th đã liên t ng
t i m ng o v i t m lòng mong ngóng, ph p ph ng ch đ i t ng lai (“t i nay”). ánh tr ng huy n o, v i
Hàn, có th có uy l c tái l p l i v đ p đã m t. Nh ng, do là ý ni m v m t th i gian t ng lai có tính g p
gáp, c p bách (“k p t i nay”) do hình th c là m t câu h i không l i đáp ch c ch n, nên mong
v đ p tr n v n ban đ u c ng không có gì đáng tin c y.
3. Kh 3:
Không còn cách nào khác, cu i cùng, hình t

ng khát khao m t

ng h

ng v m t ng

c tái l p l i

i “khách

đ ng xa”. Thi t ngh không c n nh c l i đây, n t ng v m t không gian v i nh ng con ng i đ y
m ng o và thi v . C ng nh hình t ng v ng tr ng trên, ng i khách đây c ng nh m t c u cánh có th
thi t l p l i v đ p viên mãn ban đ u. Ch ng ph i là ch c n m t ng i ch , m t ng i trong “đám xuân
xanh” y không b đi l y ch ng thì mùa xuân s “chín” v nh vi n đó sao? Trng s láy đi láy l i c a nh p
th , có c c m giác v m t không gian đ y cách tr , đ y s chia xa; th m chí r n ng p và b t tr c khôn
l ng, l i có c ni m khát khao g p g đ n cháy b ng. Nh ng t t c ch là o v ng. Tôi ngh , không nên
hi u ây thôn V D ch là m t bài th ca ng i c nh đ p và con ng i Hu , c ng không nên coi nó là bài
th tình thu n tuý. ây thôn V D tr c h t ph i là d c m v s mong manh, không v nh c u, d v , d h
nát c a Cái p (vi t hoa) và ni m khao khát đ n đau đ n v vi c gi đ c cái đ p y, c u v t đ c cái
đ p y. Cái đ p đây, c ng nh
Th M i, không th c u đ c th gi i, ng c l i, nó c n đ c nâng niu
trân tr ng, c n đ c c u v t.
ã r t nhi u ng i c g ng c t ngh a và lý gi i xem “khách đ ng xa” là l i t x ng hay là l i
ng i con gái g i anh nh v y, “ đây” là đâu, là thôn V hay ngoài thôn V , cách thôn V nh ng d m
“đ ng xa”, “s ng khói m nhân nh” là theo nhãn quan c a ai, c a “khách đ ng xa” hay đ y là theo
nhãn quan c a ng i thôn V – ng i con gái?…. Tóm l i là v
ch th phát ngôn. V n đ này có l s không bao gi có th gi
gi ng đi u và hình th c l i th , n u chúng ta c c t v n bài th
t ngh thu t, không chú ý đ n tính ch nh th đ c t o thành t
có l n kh ng đ nh: “Ba kh th là ba c nh khác nhau thu c v

n đ xác đ nh ch th c a bài th , xác đ nh
i quy t đ c, n u nh chúng ta ít chú ý đ n
mà không tìm ra s th ng nh t c a các y u
nh ng gì có v r i r c. Anh Chu V n S n
nh ng th i gian khác nhau c a thôn V D :

T khi r ng r ánh mai đ n khi chìm vào s ng khói, không có chuy n ti p.Chính ni m hoài v ng kia (hoài
v ng v x s có ng i mình th m yêu – P.H.C) là tâm tr ng toàn bài đã th ng nh t t t c nh ng m nh r i

y”.(2) Chúng tôi cho r ng, lôgic c a bài th là lôgic c a s ki m tìm. Nhân v t tr tình c m r ng d n
không gian tìm ki m, mong ngóng c a mình. Không gian c a t m m t v n gi i h n nh ng không gian c a
ni m m t ng, c a suy t thì ch ng có b n b . Khi nhãn gi i b t l c, c ng là khi suy t ng phát huy uy
l c c a mình. T thôn V trong hi n t i, nhân v t tr tình suy t ng đ n nh ng khung tr i khác, trong th i
gian khác (t ng lai) cu i kh 2 và 3. M c dù có m t đ c ng nh t đ nh gi a hi n th c và m t ng,
nh ng đây, hình t ng khát khao m t ng v n chi m u th . Bài th , do v y không ch là chuy n t
th c, mà đi u quan tr ng h n là nh m g i g m nh ng n i ni m tâm s , nh ng khát v ng c a con ng i.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 4 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

Chúng tôi coi toàn b ây thôn V D là l i l c a ng i thôn V , mang cách nhìn, cách c m, cách ngh c a
ng i thôn V . C c nh và ng i thôn V , c “khách đ ng xa” đ u đ c nhìn qua nhãn quan y, mà t
“em” ch là t t x ng, đã đ c khách th hoá. Nó không ph i là “gi ng nói, đi u nói ( m h i và c m,
than) c a m t lòng trai”(3). “Áo em tr ng quá…” c ng nh “v n ai m t quá” là m t c m giác ng c nhiên
thú v khi t chiêm nghi m, phát hi n v mình, vê c nh xung quanh mình. Trong th gi i đ p nh ng mong
manh c a thôn V , trong th gi i v a th c v a o y, con ng i m i “đ c d p phát tri n h t c ”, “m i gi i
thoát cái “ta” (c a mình) ra kh i n i giam c m c a xác th t” (Ch i gi a mùa tr ng), đ ròi đ t ng t phát hi n
ra nh ng v đ p l lùng, m i m c a nh ng gì t ng ch ng nh đã quen thu c, đã c nhàm xung quanh
chính mình; đ có m t ý ni m v k khác ngay trong chính mình, đ không nh n ra mình (“nhìn không ra”).
Nó c ng gi ng h t c m giác l l m, ng c nhiên, bàng hoàng nh không tin m t mình c a Hàn khi ng m

mình và ch L trong Ch i gi a mùa tr ng mà chúng tôi đã d n ph n trên. Hai t “ai” kh đ u không
ch nh m t o ra m t ng đi u nghi v n, mà quan tr ng h n là t o ra gi ng đi u ng c nhiên y. Ch khi mình
v a là k khác, ch khi th y c nh v a quen v a l , con ng i m i c m th y t
“d ng nh mu n bi n ra h ng khói”(4). Và c ng ch lúc đó, ng i ta m
đ m đà”?
Th gi i c a Th M i là m t th gi i h h ng, r i r c, l nh l o, tr
b u víu, thi u h n m i giao c m t ng thông. đó, m i con ng i là m t v

t c nh “m nhân nh”, t t c
i b n kho n “ai bi t tình ai có
ng tr i, không n i n ng náu,
tr riêng, đ y cô đ n bí m t và

không còn có th n ng t a vào m t cái gì không di không d ch – nói nh Hoài Thanh. bài th thôn V
này c ng v y. đây không ch c nh v t luôn chia lìa, l c đi u, mong manh, luôn có nguy c b phá v s
hài hoà; mà ngay c con ng i c ng c m th y mình l lùng, l c lõng. ó là m t tâm h n cô đ n đ n c c
đi m mà c c nh v t, c v ng tr ng đ y mong đ i c ng không th nào làm d u v i. Ba kh th là ba câu h i
d n d p, tha thi t đ y b n kh n, lo l ng, day d t; ba câu h i l n cu n xoáy vào lòng đ ng c m c a con
ng i. ó ch có th là nh ng n i ni m c a m t con ng i “đang khao khát tình yêu th ng”, đang b n
kho n “ng i xa tôi quá nói nghe ch ng?”. C ng xin m ngo c nói thêm r ng, ch a đâu l i có l m câu
nghi v n, l m câu có gi ng đi u h i nh trong th Hàn M c T . Bài th đ c thi t l p theo nguyên t c
t ng ph n, phi đ i x ng, không hài hoà: c nh đ p mà ng i v là không hài hoà, t o v t l c đi u là không
hài hoà, mong ng i mong tr ng mà không có m t, khao khát đ c c m thông mà ch a ch c đã th u tình
c ng là không hài hoà. Nh ng chính s không hài hoà y nh m th c t nh tình c m và khát v ng v s hài
hoà m i – s đ ng c m c a các cá nhân. Nh p thân vào đi m nhìn, gi ng đi u, l i l c a ng i thôn V , Hàn
M c T mu n th hi n trong bài th ni m khát khao đ c c m thông, đ c th u hi u, ni m khát khao giao
c m c a m t cái tôi cô đ n. Ni m khao khát, b n kho n, mong đ i này tr c h t là c a ng i thôn V ,
nh ng nó c ng là c a chính Hàn (đ c th hi n gián ti p qua nhân v t tr tình). Không ph i là c a ng i
thôn V thì không th có m t tiêu đ bài th v a kh ng đ nh s hi n h u c a thôn V , v a b c l m t ni m
t hào th m kín nh th . Nh ng n u nh không ph i là c a Hàn, thì c ng không th có đ c bài th này, l i

càng không th có đ c m t câu h i đ y vu v , phi n ch , không xác đ nh nh ng c ng đ u đau đ n d n v t
cu i bài nh th . C ng không th lo i tr r ng cách dùng t “ai” đây có th do tính cách kín đáo, t nh ,
thu m … c a nh ng cô gái Hu quy đ nh.
ây thôn V D , nh th , không ch là bài th v nh c nh hay bài th tình thu n tuý mà còn là d c m v s
mong manh c a cái đ p trong th c t i và ni m khát khao níu gi cái đ p y, là n i ni m c a m t cái tôi b
v cô đ c mong mu n có s c m thông, chia s , th u hi u nh ng c ng nhi u o v ng, b n kho n.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 5 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

IV. TÀI LI U THAM KH O:
A. M T VÀI NH N NH V TH HÀN M C T TR
B. CÁC CÁCH HI U V HÌNH NH M T CH
I N:

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

C CÁCH M NG:

C. TH M BÌNH BÀI TH
ÂY THÔN V D (T.s Chu V n S n):
1. Cu c hành h ng v V D
Trong các nhà Th m i, Hàn M c T ph i b t h nh nh t, l nh t và ph c t p nh t. Vì th c ng bí n nh t.

Có ai đ nh tranh ch p v i T nh ng cái “nh t” y không? Ví T v i ngôi sao ch i, Ch Lan Viên đã th t có
lí. Và c ng nh thái đ dành cho m t ngôi sao ch i quá l , bao ng kính thiên v n đã đua nhau ch a v Hàn
M c T . Ti c thay, cái v ng sáng v a trong tr o, v a chói lói, v a ma quái phát ra t ngôi sao có s c cu n
hút bao nhiêu c ng có s c xô đ y b y nhiêu.
n nay đã có bao cu c th m dò, thám hi m. V i m t hi n
t ng “b n lo n” nh ng này, m đi m l i, ng i ta th y ti n nh t là x p vào lo i siêu: nào siêu th c,
siêu th c, nào siêu thoát, v.v... V y mà, nào đã thoát! R t cu c, l l ng treo phía tr c v n c còn đó câu
h i: Hàn M c T , anh là ai ?
Ngày tr c, cu c xung đ t “bách gia bách ý” ch x y ra v i Hàn M c T , nói chung. ây thôn V D v n
h ng riêng m t không khí thái bình. Ph i đ n khi đ c m nh d n tuy n vào ch ng trình ph thông c i
cách, sóng gió m i p đ n cái thôn V bé b ng c a T . Th m i bi t, ch h ng nhan nào thoát kh i truân
chuyên! Có ng i h b b ng cách ch p xu ng m t lí l ch đen t i. Ng i khác đã đem t i m t cái bóng đè.
Không ít ng i th ng tay khai tr
ây thôn V D kh i danh sách nh ng ki t tác thu c ph n tinh ch t c a
h n th T ... Ngay nh ng ý ki n đ ng lòng tôn vinh thi ph m này c ng r t phân hoá. Ng i si mê th y đó
ch là t tình (v i Hoàng Cúc). Ng i v i vàng b o r ng t c nh (c nh Hu và ng i Hu ). Ng i khôn
ngoan thì làm m t g ch n i: tình yêu - tình quê. K b o h ng ngo i. Ng i kh ng kh ng h ng n i. L m
ng i d a h n vào m i tình Hoàng Cúc nh m t b o b i đ tham chi n. Ng i khác l i d p béng m ng ti u
s v i cái xu t x không ít quan tr ng y sang bên đ ch đ t phá vào v n b n không thôi. Ng i khác n a
l i hoàn toàn “dùng ngoài hi u trong, dùng chung hi u riêng”, ví nh dùng lí s chung chung v cái tôi lãng
m n và tâm tr ng lãng m n đ áp đ t vào m t tr ng h p r t riêng này, v.v... Tôi tin Hàn M c T không bác
b h n nh ng c c đoan y. N u s ng l i, thi nhân s m m c i đ l ng v i m i ý ki n vì quá yêu V D
b ng nh ng cách riêng tây mà nghiêng l ch thôi. toàn th là th . Mà chi ti t c ng không ph i là ít
chuy n. Ngay m t câu “Lá trúc che ngang m t ch đi n” c ng gây tranh cãi. Cái màn “S ng khói” làm
“m nhân nh” là V D hay thu c ch n ng i thi s đang ch u b t h nh, c ng gây b t đ ng... Hèn chi, hai
t báo nhi u liên quan đ n nhà tr ng và v n ch ng là “Giáo d c & Th i đ i” và “V n ngh ” đ c phen
ch u tr n. Dù mu n hay không, nó c ng đã thành m t “v ” th c s th i b y gi . n nay, khó mà nói các ý
ki n đã ch u nhau. Tình hình xem ra khá m t m i, khó đ t đ c d u ch m h t. Hai báo đành th i còi thu
quân v i vài l i ti u k t nghiêng v “đi m danh”. M t đ sau, nhà giáo - nhà nghiên c u V n Tâm khi so n
cu n Gi ng v n V n h c Lãng m n(NXB Giáo d c, 1991) đã đi m sâu h n. R i nhà biên so n này c ng

nhanh chóng tr thành m t ý ki n thêm vào cái danh sách dài dài đó. Cu c hành h ng v V D l i ti p t c
đua chen. Khói h ng và c khói l a, vì th , tràn lan ra nhi u báo khác, sang t n t T p v n thành đ o c a
Giáo h i ph t giáo Vi t Nam [1] , đ ng đ n c nh ng ng i Hoa k , Canađa...
Ch c là hi m có bài th nào trong tr o th mà c ng bí n đ n th . Xem ra, cái chúng ta “g g c” đ c m i
thu c ph n “d dãi” nh t đó thôi!
*
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 6 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

Ph i nói ngay r ng: coi m t tác ph m đã g n làm m t v i cái tên Hàn M c T l i không tiêu bi u cho tinh
ch t c a h n th T , thì kì th t. M i bài th hay, nh t là nh ng tuy t tác, bao gi c ng có “m ng vi m ch”
n i v i tinh hoa tinh huy t c a h n th y. Có đi u nó đã đ c dò tìm ra hay ch a thôi. Th m chí, m t h
th ng ki n gi i m i v hi n t ng Hàn M c T s khó đ c coi là thuy t ph c, m t khi ch a th s c
ây
thôn V D . ã đ n lúc ph i l n ra “m ng vi m ch” c a thi ph m cùng tinh hoa tinh huy t c a thi s .
Trong c m th ngh thu t, m i vi c khác không th thay th vi c dùng tr c c m thâm nh p vào b n thân tác
ph m. Nh ng nguyên t c đ c tôn y đây đã t ra không m y hi v ng, n u không nói là tr nên kém thiêng.
Thôn V D d ng v n “tr gan cùng tu nguy t”, c tuy t ngay c nh ng linh khi u v n c tin vào m t
tr c giác đ n thu n. V D v n đi m nhiên gi u kín ngay trong s trong tr o kia bao bí n c a nó. Mu n đ n
đúng ch gi u vàng c a Thôn V , tr c c m nh t thi t ph i đ c trang b thêm m t “s đ ch d n”, m t chìa

khoá. Nh ng th này, ti c r ng, c ng gi u mình kh p trong th Hàn M c T . Nói cách khác, m i tác ph m
s ng trong đ i nh m t sinh m nh riêng, t l p. Có m t thân ph n riêng, m t giá tr riêng, t thân.
c v n,
c n c tin c y nh t, tr c sau, v n là v n b n tác ph m. ó là m t nguyên t c. Và nhi u khi không bi t gì v
tác gi , v n có th c m nh n đ c tác ph m. Nh ng hi u và hi u th u đáo là hai c p đ . Không am t ng
tác gi thì khó mà th u đáo tác ph m. Tr ng h p trong tr o mà đ y bí n nh
ây thôn V D , v i m t v
thân sinh đ y ph c t p nh Hàn M c T càng c n ph i th . Ngh a là: thi u cái nhìn liên v n b n, cùng
nh ng khám phá v thân ph n, t t ng và thi pháp c a tác gi s khó giúp ta soi sáng đ c thi ph m này.
Trong nhi u đi u c n cho s soi sáng thôn V D c a Hàn M c T , không th không nói đ n m t Tình yêu
tuy t v ng, l iTh
iên và l p tr m tích nh ng bi u t ng và ngôn ng thu c h th ng thi pháp c a thi s
này. N u Tình yêu tuy t v ng quy t đ nh đ n đi u tình c m chung, thì l i Th
iên quy t đ nh trình t c u
t , c c u không gian. Trong khi l p bi u t ng và ngôn ng
t ng tr m tích l i quy t đ nh đ n h th ng
hình t ng, hình nh c a thi ph m đ c s c này.
2. V D trong au th ng và Th
iên
Ai đã đ c Hàn M c T h n ph i th y r ng t p th quan tr ng nh t c a thi s chính là au th ng. Th c ra
ban đ u Hàn M c T đã đ t cho nó m t tên khác, d s h n: Th điên. Hai cái tên có th hoán c i cho nhau,
là m t đi u đáng đ cho ta l u ý. Nó nói r ng T ý th c r t sâu s c v mình. Thì au th ng và iên chính
là Hàn M c T v y. au th ng là c i ngu n sáng t o, còn iên là hình th c c a sáng t o y.
c ra đi u
này không khó, nh ng nh n di n b n ch t c a au th ng l i không d . Ch th mà ng i ta c đánh đ ng
“đau đ n thân xác” v i “đau kh tinh th n”, và c coi iên ch gi n đ n là m t tr ng thái b nh lí.
Ng m t i cùng au th ng chính là m t tình yêu tuy t v ng. Ta th ng t c m tù trong đ nh ki n v tuy t
v ng. Th c ra, tuy t v ng ch nh ta v n t ng. Không ph i n i tuy t v ng nào c ng làm cho con ng i
g c ngã. Còn có n i tuy t v ng làm tình yêu th ng hoa. Tuy t v ng có th ch m d t hi v ng, nh ng không
ch m d t tình yêu. Càng mãnh li t càng tuy t v ng, càng tuy t v ng càng mãnh li t. Con ng i ta đi đ n

tuy t v ng có th vì nh ng nguyên u r t riêng tây kín khu t, đôi khi ta b t kh tri (m t thi u h t, t n
th ng, m t m t mát nào đó trong tâm th , ch ng h n!). Hàn M c T có l thu c s đó. Ai c ng bi t ch t là
m t cu c chia lìa t t y u và đáng s . S ng có ngh a là đang chia lìa. Nh ng, may thay, h t th y chúng ta đ u
có kh n ng quên đi mà vui s ng. Còn nh ng ng i nh T l i không đ c tr i phú cho cái kh n ng
quên. Càng m c nh ng b nh tr m tr ng l i càng ám nh. S ng trong d c m khôn nguôi v th i kh c chia
lìa, T th ng t đ y mình (gi i xô đ y thì đúng h n) đ n đi m chót cùng c a tuy t v ng đ nu i đ i, níu
đ i. Nói khác đi, T làm th bên mi ng v c c a n i ch t. Không ai yêu s ng, yêu đ i h n m t ng i s p
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 7 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

ph i lìa b cu c s ng! Th T là ti ng nói c a ni m yêu y. Và trong l ng kính l lùng c a ni m yêu y,
c nh s c tr n gian này th ng ánh lên nh ng v khác th ng: l ng l y, r ng r , thanh khi t h n bao gi h t.
Mà càng đ p, càng tuy t v ng; càng tuy t v ng, l i càng đ p! Th là au th ng ch sao! au th ng
không ch là cung b c mà còn chính là d ng th c c m xúc đ c thù c a Hàn M c T . M i l n c m bút khác
nào m t l n nói l i tuy t m nh, l i nguy n cu i. Cho nên m i l i th T th c là m t l i bày t da di t đ n
đau đ n c a m t tình yêu tuy t v ng. Và nh th , đi u oái o m đã hình thành: Tuy t v ng đã tr thành m t
c m quan, m t cách th yêu đ i đ c bi t c a Hàn M c T .
Có th nói, đó là ngh ch lí đau xót c a m t thân ph n. Và ngh ch lí này l i c ng là c u trúc c a ti ng nói tr
tình Hàn M c T : Ni m yêu là m
sáng c a t m tình tuy t v ng. ý th

trong m ng - T đã t h a b ng c
th ! Hàng ch g m (trong tr o, t

t n i đau, m i v đ p là m t s tuy t v ng, c nh s c l ng l y ch là phía
c rõ v đi u này, nên trong bài th vi t cho Thanh Huy - m t ng i tình
p hình nh ngh ch lí tr trêu: M t m l
sau hàng ch g m. Th T là
i sáng) ch là phía th y đ c c a đôi m t m l (u ám, đau th ng) khu t

chìm phía sau mà thôi.
K t tinh t ngu n th l lùng oan trái đó, ây thôn V D là l i t tình v i cu c đ i c a m t ni m tha thi t
đ n đau th ng, m t tình yêu mãnh li t mà vô v ng. M t cách khác: là l i t tình v i cu c đ i c a m t t m
tình tuy t v ng.
Nói đ n m t thi ph m chân chính là ph i nói đ n đi u c m xúc riêng c a nó. Mà âm đi u chính là cái đi u
tâm h n, đi u c m xúc c a thi s đ c hình th c hoá.
c th , n m đ c âm đi u c a nó xem nh đã n m
đ c h n vía c a th r i. Không c n ph i c g ng l m ng i ta c ng th y ngay m i kh c a ây thôn V D
đ u vang lên trong âm h ng c a m t câu h i. Ba kh là nh ng câu h i k ti p, càng v sau càng da di t,
kh c kho i:
- Sao anh không v ch i thôn V ?
V n ai m t quá xanh nh ng c
Lá trúc che ngang m t ch đi n
- Thuy n ai đ u b n sông tr ng đó
Có ch tr ng v k p t i nay?
- đây s ng khói m nhân nh
Ai bi t tình ai có đ m đà?
Âm đi u c a nh ng câu h i y đ c c t lên t m t ni m thi t tha v i cu c đ i đ n m c th ng tâm c a m t
h n đau. bài th v n đ c xem là ki t tác này, ni m yêu đau đáu đ n tuy t v ng còn hoá thân thành m t
m c c m sâu xa, th m đ m vào toàn th thi ph m: m c c m chia lìa. Tr c tiên, nó quy t đ nh đ n hình nh
cái Tôi c a thi s , đ ng th i nó đ bóng xu ng c m quan không gian c a Hàn M c T , nó dàn d ng nên các

t ng quan không gian c a ây thôn V D .
t bài th vào hoàn c nh sáng tác và tâm th sáng t o b y gi c a thi s , ta có th th y nh ng đi u y rõ
h n.
Sau khi m c b nh nan y, Hàn M c T đã coi mình nh m t cung n x u s b s ph n oan nghi t đày vào
lãnh cung. y là lãnh cung c a s chia lìa (tôi không nh m nói đ n Gò B i hay Qui Hoà, b i đó ch là hai
đ a ch h n h p trong cái lãnh - cung - đ nh - m nh y thôi). C h i v l i cu c đ i c h không còn n a. Vô
cùng yêu đ i, thi t tha bao luy n m i ng i, v y mà T đã ch đ ng cách li, quy t đ nh tuy t giao v i t t
c . Nh ng tuy t giao ch không ph i tuy t tình. Th m chí, càng tuy t giao, tình nh th ng càng mãnh li t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 8 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

h n bao gi h t. H ng ngày trong cái lãnh cung y, T thèm khát th gi i ngoài kia: Ngoài kia xuân đã
th m hay ch a? / Tr i trong đây ch ng có mùa / Không có ni m tr ng và ý nh c / Có nàng cung n nh
th ng vua. Ch đ ng tuy t giao ch là bi u hi n l n ng c c a lòng thi t tha g n bó. H ti n m t ai đ n
th m mình v l i Ngoài kia thì ch ng khác nào ti n ng i t ch n l u đày v nh vi n v l i cu c đ i, th m
chí nh ti n ng i t cõi này v cõi khác. M t n a h n mình coi nh đã ch t theo: H đã đi r i khôn níu l i
/ Lòng th ng ch a đã m n ch a b a / Ng i đi m t n a h n tôi m t / M t n a h n tôi b ng d i kh . T
b y trong th T hình thành hai không gian v i s phân đ nh nghi t ngã: Ngoài kia và Trong này. Nó là s
cách nhau c a hai cõi, mà kho ng cách b ng c m t t m tuy t v ng - Anh đ ng cách xa nghìn th gi i /
L ng nhìn trong m ng mi ng em c i / Em c i anh c ng c i theo n a /

nh n lòng anh đã t i n i.
c
th Hàn, d th y Ngoài kia và Trong này(hay đây) là hai th gi i hoàn toàn t ng ph n. Ngoài kia: mùa
xuân, th m t i, đ y ni m tr ng, đ y ý nh c, tràn tr ánh sáng, là cu c đ i, tr n gian, là s s ng, hi v ng,
h nh phúc... Trong này: ch ng có mùa, không ánh sáng, không tr ng, không nh c, âm u, m m nhân nh, là
lãnh cung, là tr i sâu, là đ a ng c, b t h nh... Trong này ch v l i
b ng kh c kho i tuy t v ng mà thôi.
T m thi p phong c nh c a Hoàng Cúc g i vào l p t c đánh đ ng
Thôn V D hi n lên nh m t đ a danh kh i đ u, m t đ a ch c th
trong cái gi kh c y đã hi n lên b ng g ng m t V D . Thèm v

đ

c Ngoài kia b ng

c ao th m lén,

khát v ng v Ngoài kia trong h n T .
c a Ngoài kia. Nói khác đi, Ngoài kia
th m V D c ng là thèm khát v v i

Ngoài kia, v v i cu c đ i, v i h nh phúc tr n gian. Ngh a là trong ý th c sáng t o c a Hàn M c T , V D
v a là m t đ a danh c th v a đ c t ng tr ng hoá [2] . Trong v n b n c a thi ph m này, có th th y
t ng quan không gian nh th
hai n i ch n: “thôn V ” (Ngoài kia) và “ đây” (Trong này). Hình t ng
cái Tôi thi s hi n ra nh m t ng i đang “ đây”, Trong này mà kh c kho i ngóng trông hoài v ng v
“thôn V ”, v Ngoài kia. ó là hình nh m t cá th nh nhoi tha thi t v i đ i mà đang ph i lìa b cu c đ i,
đang b s ph n b r i bên tr i quên lãng, đang ch i v i trong cô đ n, đang níu đ i, nu i đ i. ây thôn V
D ch ng ph i là l i t tình v i th gi i Ngoài kia c a k đang b l u đày Trong này hay sao? Ch ng ph i
l i t tình y càng vô v ng l i càng mãnh li t, càng mãnh li t l i càng thêm vô v ng hay sao?

*
au th ng đã tìm đ n “th điên” nh m t hình th c đ c thù đ i v i Hàn M c T , nh t là giai đo n sau
[3] S không quá l i khi nói r ng T đã bu c chúng ta ph i xét l i cái quan ni m h p hòi lâu nay v “điên”
và “th điên”. Ta quen th y điên ch nh m t tr ng thái b nh lí mà quên h n r ng còn có điên nh m t tr ng
thái sáng t o. Có không ít ng i làm th c h c đòi th điên nh ch y theo m t th m t tân kì, nên ch là
cách làm ra điên c a nh ng ng i t nh queo. Còn điên Hàn M c T là tr ng thái đau th ng bên trong
đang chuy n hoá thành sáng t o. C m xúc tuy t v ng, oái o m thay, l i tr thành h ng ph n sáng t o. M t
h ng ph n c c đi m, thái quá, khi n tâm t xé rào v t ra kh i nh ng l i đi, nh ng biên gi i thông th ng.
Thi h ng đ n nh m t c n s c, sáng t o nh lên đ ng. Chính Hàn c ng t ý th c rõ v tr ng thái này:
“Nàng đánh tôi đau quá, tôi b t ra ti ng khóc, ti ng gào, ti ng rú (...) Ngh a là tôi y u đu i quá! Tôi b cám
d , tôi ph n l i t t c nh ng gì mà lòng tôi, máu tôi h t s c gi bí m t. Và c ng có ngh a là tôi đã m t trí, tôi
phát điên...” (T a “Th điên”). Ra đ i nh v y, “Th điên” th ng có nh ng đ c tr ng: a) là ti ng nói c a
đau th ng v i nhi u bi u hi n ph n trái nhau; b) ch th nh m t cái Tôi li - h p b t đ nh; c) m t kênh
hình nh kì d , kinh d ; d) m ch liên k t siêu lôgic; e) l p ngôn t c c t . V i nh ng đ c tr ng y (đ c bi t là
đi m d) đã khi n cho m i bài th khác nào nh ng xao đ ng tâm linh đ c t c kí tr n v n. Nh ng v “điên”
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 9 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

này hi n ra trong các bài th thành dòng tâm t b t đ nh. c tính này không khó nh n ra, n u tác gi vi t
th t do. Nh ng nh ng bài đ c vi t thành nh ng kh t ch nh, vuông v c, tròn tr a, thì vi c nh n bi t

khó h n nhi u.
Có hình dung nh v y m i th y ây thôn V D v n c là “th điên” theo đúng ngh a, dù ch a đ h t m i
đ c tr ng điên. Không có nh ng hình nh kì d ma quái, nh ng ti ng kêu kinh d , nh ng ngôn t đây đó đã
là c c t và m ch liên k t toàn bài thì rõ ra là “đ t đo n”, “cóc nh y” [4] . M ch th nh m t dòng tâm t
b t đ nh, kh c t vai trò t ch c ch t ch c a lí trí. Nhìn t v n b n hình t ng, có th th y thi ph m đ c
d t b ng m t chu i hình nh liên k t v i nhau r t b t đ nh. V a m i ngo i c nh (ph n đ u) tho t đã tâm
c nh (ph n sau); hãy còn t i sáng (V n thôn V ) ch t đã âm u (c nh sông tr ng và s ng khói)... Nh ng
m ng th ph n trái nhau c dính k t vào nhau ng nh r t thi u tr t t , “vô k lu t”. Nh ng nhìn k s th y
đó ch là s chuy n kênh quá mau l t “hàng ch g m” sang “đôi m t m l ” đó thôi. Nhìn t m ch c m
xúc, c ng th y có nh ng g p khúc, khu t khúc v i nh ng phía ch t sáng ch t t i nh v y. Kh đ u: m t
c ao th m kín ng m ng m bên trong l i c t lên nh m t m i m c t bên ngoài, n i hoài ni m v n âm u l i
mang g ng m t c a khát khao r c r ; kh hai: m t c mong kh n thi t dâng lên tho t hoá thành m t hoài
v ng ch i v i; kh ba: m t ni m mong ngóng v a ló r ng đã v i hoá thành m t m i hoài nghi.Nhìn t c u
trúc không gian, c ng th y bài th có s chuy n ti p không gian r t tinh vi, kín m ch, không d nh n ra.
Trong ph n sâu c a n i dung, có th th y ba c nh chính: v n xa, thuy n xa, khách đ ng xa. Chúng h p
thành cái th gi i Ngoài kiađ đ i l p v i đây. Nh s đ i l p quái ác gi a cu c đ i và lãnh cung, tr n
gian t i đ p và tr i sâu m đ m, s ng và không s ng, g n bó và chia lìa... Kh m t còn thôn V Ngoài
kia, kh hai r i ph n đ u kh ba n a v n là Ngoài kia, đ n cu i kh th ba thì đã bay v t vào Trong này, đã
“ đây” r i. Nó là ch n nào v y? Còn ch n nào khác, ngoài cái n i T đang b c n b nh tàn ác y hành h ?
Ch ng ph i đó là s chuy n ti p l i “cóc nh y” r t đ c thù c a “liên t ng th điên” đó sao? i u đáng nói
là: n u l i liên t ng đ t đo n b t đ nh c a “th điên” t o ra s chuy n làn các c nh s c, các mi n không
gian m t cách đ t ng t đ n t ng nh phi lí, thì âm đi u t nhiên nhu n nhuy n c a cùng m t m i u hoài,
trong cùng m t l i th chia thành các kh vuông v c t ch nh l i đã san l p, ph kín hoàn toàn nh ng quãng
đ t n i, khi n ng i đ c c m c nhiên coi r ng bài th là s n i r ng cùng m t không gian V D , mà
không th y r ng đó là s ghép n i r t b t ch t, xu t th n gi a các vùng không gian v n góc bi n chân tr i
(“thôn V ” là Ngoài kia, còn “ đây” là Trong này). Theo tài li u đáng tin c y m i đây c a Ph m Xuân
Tuy n, trong cu n “ i tìm chân dung Hàn M c T ”, NXB V n h c 1997, thì bài th v n có tên đ y đ là “
đây thôn V D ”. B y gi , T đang tuy t giao v i t t c , đ n m t ch n hoang liêu m n Gò B i, cách li
hoàn toàn v i bên ngoài đ ch a b nh. Theo đó thì, cái n i ch n “ đây s ng khói m nhân nh” l i càng
là s bi u hi n tr c ti p c a ch n “tr i sâu” b t h nh mà T đang b l u đày - “Tôi đang còn đây hay đâu?

/ Ai đem tôi b d i tr i sâu? / Sao bông ph ng n trong màu huy t / Nh xu ng lòng tôi nh ng gi t
châu?”. Có hi u nh th ta m i th y l i bi u hi n ph c t p c a “th điên” và tình yêu tuy t v ng đ y u n
khúc c a Hàn M c T .
Tóm l i, n u m ch “liên t ng điên” t o ra m t v n b n hình t ng có v “đ u Ngô mình S ”, thì dòng tâm
t b t đ nh l i chuy n l u thành m t âm đi u li n h i. H qu là: dòng hình nh thì tán l c, nh ng dòng c m
xúc l i li n m ch. B i th ây thôn V D v n có m t hình thái r t đ c thù c a m t thi ph m “th điên”. ó
là phi lôgic b m t nh ng l i nguyên phi n, nguyên đi u b sâu. T t c v n khi n cho thi ph m là m t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 10 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

nguyên kh i. Vì th , vào cõi th Hàn M c T , không ch c n chú m c vào ph n “l thiên”, mà c n đào r t
sâu vào t ng “tr m tích” n a!
3. B c vào thi ph m
Dù là “th điên” hay th gì ch ng n a, m t khi đã là m t thi ph m dành đ c ch đ ng trang tr ng trong kí
c c a ng i đ c nhi u th h , thì d t khoát ph i nh vào v đ p t t ng c a nó. Mà lõi c t c a t t ng
y không th là gì khác h n m t quan ni m nào đó v cái đ p. S t ng ph n gi a hai mi n không gian v a
nói trên đây
ây thôn V D , không ch là m c c m c a m t con ng i đang ph i chia lìa v i cu c đ i.
Sâu s c h n, th m thía h n, đó còn là m c c m c a m t thi s đang ph i ngày m t lìa xa cái đ p mà mình

h ng khao khát, tôn th . Ai đã đ c Hàn M c T h n ph i th y r ng chu n m c quan tr ng nh t c a cái đ p
theo quan ni m c a T chính là s thanh khi t. i u này v a có ngu n g c t trong nh n quan c a m t thi
s tr c cu c đ i, v a t tín ni m tôn giáo c a m t k m đ o. c nh v t, nó hi n ra thành v thanh tú
(thiên nhiên lí t ng theo T ph i là “ch n n c non thanh tú”). con ng i, nó hi n ra trong v trinh khi t
(đ y đ là “trinh khi t mà xuân tình”). Quan ni m v cái đ p nh th đã chi ph i ngòi bút Hàn M c T khi
th hi n con ng i và thiên nhiên. Trong thi ph m này có s hi n di n c a nh ng hình t ng c b n V n
thôn V , Sông tr ng-thuy n tr ng, Khách đ ng xa đ u là nh ng bi u hi n s ng đ ng c a c a v đ p Thanh
khi t đó. Trong m c c m chia lìa, t t c nh ng v đ p kia đ u khi n T lâm vào tuy t v ng. Và đ ng
nhiên, T đã c m nh n chúng qua l ng kính c a ni m tuy t v ng. Có th tr ng h p T là m t minh ch ng
đáng s cho đ nh ngh a v cái đ p c a Pôn Valeri: Cái đ p là cái làm ta tuy t v ng. M c c m chia lìa đây,
d ng nh , đã hi n ra trong c m giác v m t th c t i xa v i, m t hi n t i quá ng n ng i và s t n t i mong
manh c a mình. Không ch th m vào h i th , gi ng th khi n cho c m ch th đ c ph m t âm đi u da
di t kh c kho i th t ám nh, mà tr c tiên, m c c m chia lìa v i các c m giác éo le kia đã hoá thân vào t ng
hình nh, t ng c nh s c c a thi ph m này.
*
Hãy đi vào t ng kh .
Câu m đ u: Sao anh không v ch i thôn V ? là m t câu h i nhi u s c thái: v a h i, v a nh c nh , v a
trách, v a m i m c. Gi đây ch ng ai còn u tr gán cho nó là câu h i c a Hoàng Cúc hay c a m t cô gái
nào thôn V n a. B i, là đ ng này thì vô lí - không đúng s th c, là đ ng kia thì vô tình- vi t đ t lòng
Hoàng Cúc mà l i ngh đ n cô khác [5] ? V ch ng, đâu ch có m t câu h i này. Toàn bài có t i ba câu
h i. C ba đ u cùng m t ch th . Trên kia đã ph n nào nói đ n vi c bài th đ c vi t thành ba kh trên âm
đi u ch đ o c a nh ng câu h i buông ra, bu t lên, không l i đáp. Th c ra, câu h i ch là hình th c bày t .
Nó không đ i tr l i đ thành đ i tho i. Nó c buông ra th đ thành dòng đ c tho i b c b ch tâm tình. Ng
đi u h i càng v sau càng kh c kho i h n, u hoài h n. Và, nh ng đi u nh t quán y, mà ba c nh s c ba
kh th v n đ t đo n “cóc nh y” đã đ c xâu chu i l i t nhiên kh ng khít. ó là T đang phân thân đ t
h i chính mình. H i mà nh nh c đ n m t vi c c n làm, đáng ph i làm, mà ch ng bi t gi đây có còn c h i
đ th c hi n n a không. y là v l i thôn V , th m l i ch n c , c nh x a. Ta đ u bi t tu i nh T đã t ng
h c tr ng Pellerin Hu , và khi in xong t p “Gái Quê”, T đã t ng đ n tìm Hoàng Cúc t i thôn V mà r i
ch n p nom ngoài rào trúc ch không dám vào. Gi đây, nh n đ c b c thi p phong c nh này, ni m khát
khao đã c t lên thành l i t v n oái o m v y. Còn ba câu sau v ra hình t ng m nh v n thôn V :

Nhìn n ng hàng cau n ng m i lên
V n ai m t quá xanh nh ng c
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 11 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

Lá trúc che ngang m t ch đi n.
M i câu là m t chi ti t v n. T t c đ u hoà h p và ánh lên m t v đ p thanh tú.
c th T , qua các t p,
th y v n th c s là m t môtip ám nh. Nào v n tr n, v n tiên, v n chiêm bao... Dù m i n i m t khác,
nh ng v n c a T đ u mang chung m t di n m o mà T mu n g i là “ch n n c non thanh tú”. Ph i,
thiên nhiên mà T say đ m d t khoát ph i có v đ p thanh tú! Không th , T khó mà đ ng bút. D ng nh
các m nh v n kia đã hò h n nhau đ u thai thành m nh v n V D này. Ch th mà chi ti t nào c a nó dù
đ n s c ng toát lên v tinh khôi, dù bình d c ng toát lên v thanh khi t cao sang. Ngh a là m t “ch n n c
non thanh tú” hoàn toàn.
Trong th T , n ng c ng là môtip ám nh. Ta th ng g p nh ng th n ng l đ y n t ng v i nh ng n ng
t i, n ng ng, n ng chang chang, n ng lo n...Trong m nh v n này, T ch nói gi n d N ng hàng cau
n ng m i lên, c sao mà g i th ! Có l m t câu th hay không ch hay b i nh ng gì nó mang s n, mà còn vì
nh ng gì nó có th g i ra đ ng i đ c đ ng sáng t o. Ai đã t ng s ng v i cau, d th y cau là m t th cây
cao, th m chí m nh v n nào đó, có th là cao nh t. Nó là cây đ u tiên nh n đ c nh ng tia n ng đ u tiên
c a m t ngày. B i th mà tinh khôi. Trong đêm, lá cau đ c t m g i trên cao, s c xanh nh m i đ c h i

sinh trong bóng t i, d i n ng mai l i r i r i thanh tân. N ng trên lá cau thành n ng t, n ng long lanh,
n ng thi u n . B i th mà thanh khi t. L i n a, cau có dáng m nh d , trong n ng s m, bóng đ xu ng v n,
in xu ng l i đi nh ng nét m nh th t thanh thoát. Thân cau chia thành nhi u đ t đ u đ n, khác nào nh m t
cây th c mà thiên nhiên d ng s n trong v n dùng đ đo m c n ng. N ng mai rót vào v n c đ y d n lên
theo t ng đ t, t ng đ t. n khi tràn tr thì nó bi n c khu v n xanh thành viên ng c l n... Ch ng ph i câu
th hay còn ph i đánh th c d y bao n t ng v n ng quên trong kí c con ng i? Song, tr ng tâm c a hình
t ng v n d ng nh thu c v nh ng nét v
hai câu sau. Mà n t ng nh t là câu th có v đ p long
lanh này: V n ai m t quá xanh nh ng c. Vì nó có s c “m t” ch ng? vì đ c sánh v i “ng c” ch ng?
Qu là hai ch y đã đ p ngay vào tr c c m ng i đ c. “M t” ánh lên v m t mà óng đ y xuân s c.
Còn “ng c” là tinh th trong su t nên v a có màu v a có ánh. Nh đó, v n thôn V nh m t viên ng c
không ch r i r i s c xanh, mà còn đang t a vào ban mai c nh ng ánh xanh n a. Thi u đi nh ng ánh s c
y, m nh v n đ n s bình d này khó mà hi n ra v thanh tú cao sang. Tuy nhiên, n u ch d ng đó không
thôi, ta m i ch th y t ng l thiên c a ch “ng c”. n bên d i, v n còn t ng tr m tích n a. Kh o sát phong
cách ngôn ng Hàn M c T , th y thi s này r t a dùng nh ng v t li u cao sang, nh t là giai đo n cu i. T
“Th điên” tr đi, các trang đ u tràn ng p nh ng vàng, g m, l a, trân châu, th t b o, nh h ng, m c
d c... đ c bi t là ng c. “Ng c” v a đ c dùng l i c l c đi n nh tay ng c, m t ng c, đ a ng c... v a
đ c dùng l i tr c quan. Mà dù theo l i nào nó c ng là so sánh m c tuy t đ i: “ c tin th m h n ng c /
Th bay r i th bay”, “Xác cô th m quá th m h n ng c / C m t mùa xuân đã hi n hình”... Thi s đang
mu n tuy t đ i hoá, t t cùng hoá v đ p đ , quí giá, cao sang c a đ i t ng. Nhu c u tuy t đ i hoá này
th ng xu t hi n khi ni m thi t tha v i cu c đ i tr n th dâng trào đ n m c đau đ n. Càng đ p l i càng đau.
Cho nên, trong so sánh v i “ng c” luôn th y ch t ch ng m t cách oái o m c hai tâm thái: c m giác càng
tinh t , c m xúc càng đau th ng. đây c ng th , V n ai m t quá xanh nh ng c ch a đ ng trong đó
m t c m nh n v v đ p m c t t b c và c ni m thi t tha m c đau th ng. C ng ph i thôi, l ng l y đ n
th , ngay tr c m t th , mà đang vu t ra ngoài t m tay c a mình, thì làm sao tránh kh i đau th ng!
Nh ng, bên c nh nh ng ch phô ngay ra v quy n r y, còn có nh ng ch khác, khép nép bên c nh, khiêm
nh ng kín đáo thôi, nh ng d ng nh l i đ c T yêu tin mà kí thác vào đó nh ng u n khúc c a lòng
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 12 -

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

mình. Tôi mu n nói đ n ch “ai”. N u c bài ch có m t ch này thôi thì ch a có gì th t đáng nói. B i ch
“ai” th ng mang ý phi m ch hoá, m hoá mà th truy n th ng, nh t là ca dao đã khai thác đ n nhàm.
áng nói vì c bài có t i b n ch “ai” n m c ba kh . Chúng g n v i nhau b ng c s c thái l n gi ng đi u
t o thành m t “h vi m ch” n sâu trong lòng bài th , chuy n t i m t c m giác se xót - c m giác v th c t i
xa v i: V n ai..., Thuy n ai..., Ai bi t tình ai. Th gi i này, cu c đ i này đ p đ là th , hi n ngay tr c m t
th , v y mà đã hoá xa v i, v y mà đã thu c v Ngoài kia, thu c v cõi tr n ai kia. S c thái phi m ch b ng
ch c đã làm t t c nh lùi xa, b ng nh di u v i hoá, mông lung hoá. C ng trong câu này, không th không
dành quan tâm ít nhi u đ n ch “quá”, b i hi u qu ngh thu t riêng c a nó. C ng là t ch m c đ , nh ng
xem ra ch có nó m i đem đ n cho câu th âm h ng c a m t ti ng kêu ng ngàng, tr m tr nh ch t nh n
ra v đ p b t ng c a khu v n, mà có l
kho nh kh c tr c ch a th y, kho nh kh c sau c ng ch a h n
đã th y. Ta s còn g p kh cu i ti ng kêu nh th n a - áo em tr ng quá nhìn không ra. Nó c ng là ti ng
kêu mu n tuy t đ i hoá v đ p c a đ i t ng. Ngh a là nh ng ti ng kêu hàm ch a n i đau th ng.
Trong kh này, câu th t đã gây nhi u tranh lu n: Lá trúc che ngang m t ch đi n. G ng m t kia là ph
n hay đàn ông? L i t o hình c a nó là cách đi u hay t th c? ý ki n xem ra ch a ngã ng . Th c ra, làm sao
l i có m t chi ti t cách đi u l c vào gi a m t b c tranh tr c quan thu n t th c nh th này. V ch ng, nó
di n t m t khuôn m t ch đi n n sau nh ng lá trúc loà xoà kia mà. Có ng i đã c t công đ ch ng minh
d t khoát đ y là g ng m t ph n [6] . Thi t t ng mu n xác đ nh là đàn ông hay ph n , tr c tiên c n
ph i tr l i m t câu h i khác: đó là m t ng i thôn V hay ng i tr v thôn V ? N u xét thu n tuý v cú
pháp câu th , ng i đ c có quy n hi u theo c hai cách. Nh ng xét trong t ng quan v i toàn c nh và trong

h th ng môtip ph bi n th T , thì có th lo i tr đ c cách không phù h p. N u là ng i thôn V (ch
nhân khu v n), thì h n ph i là khuôn m t ph n . M t ng i đàn ông v thôn V ch c không ph i đ ng m
khuôn m t đàn ông! Còn là ng i tr v thôn V , thì ng i y chính là T , nói chu n h n là hình t ng c a
chính Cái Tôi thi s . Tìm trong th Hàn, s th y đây là l i t o hình khá ph
khi thì sau cành lá, khóm lau, khi thì sau rào th a, b li u... nh th này th
Mà T v n có cái “thói” t v mình m t cách r t kiêu hãnh và có ph n... v
nh th y”, “Có chàng trai m i in nh ng c? Gió c ng h i và nh c lên tr

bi n, và cái nhân v t nép mình
ng là hình bóng t h a c a T .
vào n a (“Ng i th phong v n
i”, “Xin m i chàng tài hoa thi s

đó / Ng i xu ng đây bên th m ng c v n châu”...). Th c ra, c ng ch riêng gì T v vào. Nguy n Bính
chân quê c ng “v vào” ch kém khi t ho m t cách bóng gió trong m t khuôn hình g n gi ng th : “Bóng
ai th p thoáng sau rào trúc / Ch ng T ng Trân c ng Nguy n Hi n”. Ngh a là khuôn m t và hình dáng v n
nhân c thôi. Tuy nhiên, khuôn m t ch đi n sau lá trúc, không ch là s n ph m c a “tâm lí v vào” d
th ng th thôi đâu. Sâu xa h n, nó còn là s n ph m c a m c c m chia lìa. M c c m này th ng khi n T
v mình trong các trang th nh m t “k đ ng ngoài”, “k đi ngang qua cu c đ i”, k “đ ng cách xa hàng
th gi i”, là v “khách xa”, k đ ng ngoài m i cu c vui, m i c nh đ p tr n th . K y th ng làm nh ng
chuy n tr v v i cu c đ i Ngoài kia m t cách th m lén, v ng tr m. T hình dung mình tr v thôn V (hay
tái hi n l i cái l n mình đã tr v mà không vào, ch nép ngoài rào trúc, thì c ng th !), vin m t cành lá trúc,
che ngang khuôn m t mình đ mà nhìn vào, say ng m v đ p th n tiên c a khu v n. Hi u th m i th y câu
th kia, hoá ra là s n ph m nh t quán c a m t tình yêu mãnh li t mà c ng là s n ph m c a m t tâm h n đ y
m c c m v thân ph n mình. Trong đó ch ng ph i gi u kín m t ni m u n khúc đáng trân tr ng mà c ng th t
đáng th ng sao? Song, h n s có ý th c m c r ng: m ch th đang v đ i t ng (c nh n i thôn V ) sao tho t
l i chuy n sang v ch th (cái tôi thi s ), li u có cóc nh y, phi lôgic không ? úng th . Nh ng, nh b n bi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 13 -

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

đ y, cóc nh y và phi lôgic trên b m t chính là m t đ c tr ng c a m ch liên t ng “th điên”. S chuy n
kênh đ t ng t y, tr c sau, v n ch xoay quanh m t ni m thi t tha vô b mà c ng đ y u n khúc c a T mà
thôi.
Nh v y, trong kh th th nh t này, c nh s c là thôn V mà c ng là Ngoài kia, v n V D mà c ng là
v n tr n gian. Qua l ng kính c a m c c m chia lìa, c nh ng c nh v t đ n s c ng tr nên vô cùng l ng
l y. V i T đó là thiên đ ng tr n gian - m t thiên đ ng gi đây d ng nh không thu c v mình n a,
đang tu t kh i t m mình. V thôn V v n là vi c bình th ng, v i T gi đây l i thành m t c ao- c ao
quá t m v i, thành m t h nh phúc- h nh phúc quá t m tay.
Kh th hai chuy n sang m t c nh khác: c nh dòng sông. Hi u là sông H ng c ng đ c mà dòng sông nào
đó c a cu c đ i Ngoài kia c ng đ c [7] . M c c m chia lìa đây hi n ra c trong câu ch , hình nh và
nh c đi u:
Gió theo l i gió mây đ ng mây
Dòng n c bu n thiu hoa b p lay
Thuy n ai đ u b n sông tr ng đó
Có ch tr ng v k p t i nay?
Hai câu trên nói đ n m t th c t i phiêu tán. T t c d ng nh đang b đi: gió bay đi, mây trôi đi, dòng n c
c ng bu n bã ra đi... Có ph i c nh t ng kia là m t cái gì th t ngang trái tr trêu? úng th . Tr c tiên, gió
mây làm sao có th tách r i - mây không t di chuy n, gió th i mây m i bay, chúng không th chia tách. Rõ
ràng, đây không còn đ n thu n là hình nh c a th giác, mà là hình nh c a m c c m. M c c m chia lìa đã
chia lìa c nh ng th t ng không th chia lìa! “Dòng n c bu n thiu” vì mang s n trong lòng m t tâm

tr ng bu n hay n i bu n li tán chia phôi t mây gió đã b bu n vào lòng sông? Khó mà đoan ch c. L nh t
là ch “lay”.
ng thái “lay” t nó không vui không bu n. Sao trong c nh này nó l i bu n hiu h t v y? Nó
là nét bu n ph h a v i gió mây sông n c? hay n i bu n sông n c đã lây nhi m, đã xâm chi m vào h n
hoa b p ph t ph này? Th t khó mà tách b ch. Có ph i có m t ch “lay” bu n nh th t bông s y c a dân
ca đã xuôi theo ng n gió th i gian mà đ u vào th T :Ai v gi ng d a qua truông / Gió lay bông s y b
bu n cho em? Có ph i ch “lay” y l i trôi n i thêm n a đ đ n v i hi n đ i nh p vào lá ngô c a th Trúc
Thông: Lá ngô lay b sông - B sông v n gió ng i không th y v ? Và t t c nh ng ch “lay” kia có ph i
đ u dây m r má v i ch “hiu hiu” đ y ám nh c a th Nguy n Du: Trông ra ng n c lá cây / Th y hiu hiu
gió thì hay ch v ? Hiu hiu, lay đ ng đ u là tín hi u báo s hi n h u. C nhìn th y th là ng i ngóng trông
nh n ra s tr v nào đó t cõi vô hình. Còn T nhìn hoa b p lay đ nh n ra s phiêu tán, s ra đi. C mây,
gió, c dòng n c c lìa b nhau và đ u lìa b ch n này mà đi h t c . Ch riêng hoa b p là cái t nh t i,
không th t nh c mình lên mà l u chuy n. B b r i l i bên b , đ ng thái “lay” kia có ph i là m t níu gi
vu v , m t l u luy n vô v ng c a k b chia lìa? Có ph i T đã th y hoa b p côi cút bên sông nh v n vào
mình? Có ph i m c c m chia lìa đã khi n T nhìn ra cái thân ph n b b r i bên tr i quên lãng c a mình
trong dáng “lay” s u t i c a hoa b p?
i m t v i cái xu th t t c đang ch y đi, b đi, trôi đi càng lúc càng vu t xa ngoài t m s ng c a mình y,
T ch t ao c m t th có th ng c dòng v v i mình, y là tr ng. Ph i, mây đã đi, gió đã đi, dòng n c
c ng đi... may ra ch còn tr ng thôi:
Thuy n ai đ u b n sông tr ng đó
Có ch tr ng v k p t i nay?
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 14 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

Trong bài th này có hai ch “v ”. N u ch th nh t là v v i V D , v i Ngoài kia (Sao anh không v ch i
thôn V ?), thì ch th hai đây đã đ i h ng, là v phía T , v v i Trong này. C ng ph i thôi, trong “lãnh
cung” c a s chia lìa, v n “không có ni m tr ng và ý nh c”, nên T đã đ t vào tr ng kì v ng c a mình: Có
ch tr ng v k p t i nay? Tr ng gi đây nh m t bám víu duy nh t, m t tri âm, m t c u tinh, m t c u
chu c! Tìm ki m v đ p c a nh ng câu này, ng i phân tích th ng ch chú m c vào hình nh “sông
tr ng”, “thuy n tr ng” v i th pháp huy n o hoá. Th c ra đó ch là nh ng v đ p thu c cái duyên phô ra
c a th mà thôi. Tôi mu n nói đ n ch khác lâu nay b b quên, b i nó l ng l khiêm nh ng ch không
bóng b y n ào. Nh ng nó v n đ p trong quên lãng. y là ch “k p”. Ch “k p” m i mang bi k ch c a tâm
h n y, thân ph n y. Ta và c ng i đ c sau ta n a ch c ch n không th bi t “t i nay” kia là t i nào c th .
Nh ng qua gi ng kh c kho i và qua ch “k p” này ta nh n ra m t l i c u kh n. D ng nh , n u tr ng
không v “k p” thì k b s ph n b r i bên rìa cu c đ i này, b d i tr i sâu này s hoàn toàn lâm vào tuy t
v ng, v nh vi n đau th ng. Nh th , ch 'k p” đã hé m cho ta m t cách th s ng: s ng là ch y đua v i
th i gian. M t so sánh v i Xuân Di u có th th y rõ T h n. C ng ch y đua v i th i gian, nh ng Xuân
Di u là đ đ c h ng t i đa, s ng đ mà t n h ng m i h nh phúc n i tr n gi i, b i đ i ng i quá ng n
ng i, cái ch t s ch đ i t t c cu i con đ ng, còn Hàn M c T ch mong t i thi u, ch đ c s ng không
thôi đã là h nh phúc r i, b i l i hái c a t th n đã hu lên l nh bu t sau l ng. Qu th i gian đang v i đi
t ng gi t ng kh c, cu c chia lìa v nh vi n đã sát g n. Trong c nh ng này, tr ng d ng nh là đi m t a
duy nh t, là b u víu cu i cùng c a k cô đ n đang ch i v i trong nguy c chia lìa đ ng vây kh n. Th là
s lên ti ng c a thân ph n, th t tr trêu, đ nh ngh a y hoàn toàn đúng v i Hàn M c T .
Kh th ba, gi ng kh c kho i đã hi n hi n thành nh p đi u. Khác h n các đo n tr c, nh p th
đây g p
gáp h n, kh n kho n h n:
M khách đ ng xa, khách đ ng xa
áo em tr ng quá nhìn không ra
V n đ p, tr ng đ p và bây gi đ n hình bóng đ p c a khách đ ng xa. T t c đ u là nh ng hình nh đ y
m i g i c a th gi i Ngoài kia. trên, tôi đã nói đ n v đ p trinh khi t nh là chu n m c cho c m quan

th m m c a Hàn M c T . Trinh khi t tr thành v đ p ph bi n c a th gi i và c a nh ng Nàng th trong
cõi th T . Nh ng ng i con gái trong th T bao gi c ng là hi n thân s ng đ ng c a v trinh khi t xuân
tình. G n làm m t v i hình bóng h là s c áo tr ng tinh khôi. Cho nên ngóng ra th gi i Ngoài kia, thì hình
bóng ng i khách đ ng xa (ng i tình xa) ph i là trung tâm, ph i thanh khi t nh t, lung linh nh t. Và đ m
say t t b c cái v đ p này, T th ng c c t b ng nh ng s c tr ng d kì. T d n c màu c ánh đ di n đ t
cho đ c tr c c m c a mình: “Ch y n m nay còn gánh thóc / D c b sông tr ng n ng chang chang”. Th m
chí, có lúc không theo k p tr c giác, l i th tr nên kì qu c: “ch t r i xiêm áo tr ng nh tinh”... Nhi u ng i
phân tích ch a nh n th y đ c tr ng này c a th T đã gi i thích áo tr ng quá nhìn không ra là b i l n và
s ng khói. Không ph i th . “Áo em tr ng quá nhìn không ra” chính là m t ti ng kêu, m t cách c c t s c
tr ng s c đ tuy t đ i, t t cùng. Tr ng đ n m c l lùng, không còn tin vào m t mình n a (t a nh ti ng
kêu v n ai m t quá xanh nh ng c đã phân tích trên).
ng l m t ng r ng đây là l i thú nh n v s
b t l c c a th giác.
Nh th , cu i cùng, m t ng da di t kh c kho i h n h t th y v n là dành cho con ng i, v n là h ng t i
nh ng ng i tình xa. B i ph i chia lìa v i th gi i Ngoài kia, có l m t mát l n nh t, ni m đau th ng nh t
v n là ph i chia lìa v i ng i mình yêu v y.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 15 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

n đ y, T quay tr v v i th c t i u ám c a mình, y là ch n lãnh cung m đ m m t m :

đây s ng khói m nhân nh
Ai bi t tình ai có đ m đà?
c vi t g n nh đ ng th i v i bài “Nh ng gi t l ”, cho nên ta c nghe đâu đây trong nh ng câu ch kia
ti ng d i c a nh ng gi t l đau th ng, nh hoài nghi, nh hi v ng, nh tuy t v ng: “Tôi đang còn đây hay
đâu? / Ai đem tôi b d i tr i sâu?” và “Tr i h i bao gi tôi ch t đi? / Bao gi tôi h t đ c yêu vì?”... T
yêu đ i đ n đau đ n. Còn cu c đ i, tình đ i còn dành cho T đ c bao nhiêu, đ c bao lâu? Cu c đ i
Ngoài kia v n c kì di u th , v n “cách xa nghìn th gi i” nh th , v n c cách đây h n m t t m tuy t
v ng nh th . T n t i đây, tr i sâu này th t quá đ i mong manh. Ch có cái tình kia là s i dây duy nh t
níu bu c T v i ngoài y. Th mà cái tình kia c ng mong manh xa v i làm sao? Câu h i cu i cùng khép l i
toàn b dòng tâm t b t đ nh này là ti ng th dài hay là l i c u mong c a m t k thi t tha g n bó đ n cháy
lòng? Có l là c hai. B i vì u n khúc và ngh ch lí chính là nét l lùng nh t trong c u trúc c a ti ng nói tr
tình ây thôn V D .
Th đ y, tôi đã khá dài dòng khi hành h ng v V D theo cái đ ng dây mong manh và bí m t c a tình
yêu tuy t v ng v n chìm khu t trong th gi i c a thi ph m. Nh ng đ i chi u gi a thi ph m v i th gi i
ngh thu t c a thi s : t c i ngu n c a ti ng nói tr tình đ n hình th c đ c thù c a “th điên”, t l p bi u
t ng t ng tr m tích đ n phong cách ngôn ng Hàn M c T ... chính là nh ng s ch d n c n thi t. Không
có b n ch d n y, cu c hành h ng khó tránh kh i sa vào b t c. Tuy nhiên đi u tôi mu n nói thêm tr
khi d ng là: Thôn V v n còn nhi u bí n s n ch và m i m c nh ng cu c hành h ng khác.

c

(Ngu n: Ba đ nh cao Th M i: Xuân Di u - Nguy n Bính - Hàn M c T , Nhà xu t b n Giáo d c, Hà
N i, 2003.)
Chú thích:
[1] s PL 2535, tác gi Võ ình C ng đã công b m t t li u quan tr ng liên quan đ n cách hi u bài th
này: B c thi p phong c nh T nh n đ c không ph i là nh Hoàng Cúc trong tà áo dài tr ng n sinh
ng
Khánh... i u này cho th y vi c trói ch t n i dung bài th vào s ki n Hoàng Cúc là vô l i.
[2]Nhi u ng i đã th y r ng: “Trong th T , c đ a danh c th c ng tr thành huy n o” (Mai V n Hoan,
Báo V n Ngh s 1757/ 11-9-1993)

[3]Có th các nhà th thu c Tr ng th lo n ít nhi u nh h ng quan ni m “th điên” thu c ch ng cu i c a
thi phái T ng tr ng Pháp, mà ng i đ i di n là Mallarme... Riêng Hàn M c T đ n v i “th điên” ch y u
là do logic n i t i.
[4]Các ý ki n c a V Qu n Ph ng (trong Th v i l i bình), Lê Quang H ng (trong Tác ph m V n h c) và
Nguy n H u Tuy n trong “N i oan c n đ c gi i” đ u nh n xét r ng: “b ngoài câu ch t ng nh r t l ng
l o ch ng n nh p gì” (V n ngh ph san sô 5/ 1990)...
[5]C Võ ình C ng (T p V n Thành
o - tài li u đã d n) và Nguy n Bá Tín (Hàn M c T , anh tôi,
NXB Thành ph H Chí Minh, 1991) đ u xác nh n là trong t m thi p phong c nh Hoàng Cúc g i cho T ,
không có câu nào nh th c .
[6]Xem sách Làm v n12. NXB Giáo D c, 1992.
[7]V đi m này V Qu n Ph ng đã có lí khi cho r ng không nên hi u trói bu c vào dòng sông H ng (tài
li u đã d n)
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 16 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

ng)

ây thôn V D
– Hàn M c T -

D. BÀI TH
ÂY THÔN V D (Lã Nguyên):
1. ... i tìm cái đ p c a cõi th c, cõi th c h h ng. i tìm s đ ng c m, đ ng đi u trong cõi m ng, cõi
m ng h o, mù m t. Cho nên, đ m say r i ngu i l nh, b ng giá, m ng r i l i t nh. ó là lôgíc v n đ ng tâm

tr ng c a m t cái Tôi ham s ng, yêu đ i trong ây thôn V D . Lôgíc tâm tr ng đã chi ph i lôgíc phong
c nh và t ch c đi u gi ng tr tình. C nh lúc nh g n, lúc nh xa, lúc r t th c, càng v sau càng tr nên h
o, huy n h . S c đi u ti ng nói tr tình lúc âm u, lúc chói l nh. Nh ng gi ng đi u ch đ o c a ti ng nói y
v n là gi ng đi u bâng khuâng, đ y m m ng.
ây thôn V D là ti ng nói c a m t cái Tôi b v , cô đ n, là khát v ng ngàn đ i c a con ng i v s đ ng
c m, đ ng đi u, mà tình yêu và h nh phúc l a đôi là bi u hi n cao nh t.
Th hi n khát v ng v s đ ng đi u, Hàn M c T đã t o ra m t công trình ngh thu t đ t t i s hài hòa lí
t ng: ây thôn V D là t c kí tâm tr ng, nh ng nh c th ch a v t tr c l i th , phá v lôgíc ng ngh a
thông th ng, khi n ti ng nói tr tình thành chu i phát ngôn thác lo n. Vì th l i th trong sáng, tao nhã,
mà v n gi n d . L y tình làm đi m t a đ v c nh, nh ng tình ch a tràn ra ngoài c nh, bi n c nh thành
nh ng hình hài méo mó, d d ng gi ng nh bóng dáng c a yêu ma.
c t m đ m trong c m h ng lãng
m n, cu c s ng tr n th trong ây thôn V D hi n lên lung linh, kì di u mà không kì bí. Kinh nghi m c a
cái Tôi cá nhân Hàn M c T ch a v t vòng ki m soát c a kinh nghi m cá nhân Ta. V i ây thôn V D ,
Hàn M c T v n đ ng gi a m nh đ t c a thi ca lãng m n, ch a b c qua đ a h t c a ch ngh a t ng tr ng,
siêu th c. Cho nên, di n đ t theo cách Hòai Thanh, bài th “V n là m t s c đ ng c m mãnh li t và qu ng
đ i. Nó ra đ i gi a nh ng vui bu n c a loài ng i và nó s k t b n v i loài ng i cho đ n ngày t n th ”.
(Lã Nguyên, Gi ng v n ch n l c v n h c Vi t Nam)

Giáo viên: Ph m H u C ng
Ngu n :
Hocmai.vn

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 17 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N






Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI





Ch

ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.

CÁC CH

NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N

Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.

Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng
th .

Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.

-