Bài 9. Nguyên phân

Bài 9: Nguyên phân
A. Mục tiêu: Sau khi học xong bài, học sinh phải
- Trình bày đợc sự biến đổi hình thái NST (chủ yếu là sự đóng, mở, duỗi, xoắn) trong
chu kì tế bào.
+ Trình bày đợc những diễn biến cơ bản của NST qua các kì nguyên phân.
+ Phân tích đợc ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh trởng của cơ thể.
- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
B. Chuẩn bị
- GV: Tranh vẽ hình: 9.1,2,3 (SGK). Bảng phụ.
- HS: Kẻ bảng: 9.1,2 vào vở bài tập.
C. Ph ơng pháp
Quan sát tìm tòi, đàm thoại.
D. Tiến trình lên lớp
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Cấu trúc điển hình của NST đợc thể hiện rõ nhất ở lì nào của quá trình phân chia tế
bào? Mô tả cấu trúc đó?
3. Bài mới
a. Mở bài:
Trong quá trình phân chia tế bào NST đợc thể hiện rõ nhất ở kì giữa. Vậy, quá trình đó
đợc diễn ra nh thế nào? Cô cùng các em nghiên cứu trong bài hôm nay:
b. Phát triển bài
+ HĐ1: Tìm hiểu sự biến đổi hình thái NST
trong chu kì tế bào.
HS tự thu nhận thông tin.
H: Cơ thể lớn lên nhờ đâu?
H: Vòng đời của mỗi tế bào có khả năng phân
chia gồm những giai đoạn nào? đợc gọi là gì?
H: Nhiễm sắc thể còn đợc gọi là gì? Giải thích?
- HS quan sát hình 9.1.
H. Em có nhận xét gì về thời gian trong chu kì

tế bào? (Kì TG diễn ra dài hơn NP)
H. Nêu đặc điểm của NST ở kì trung gian?
H. Nguyên phân NST có đặc điểm gì?
- HS quan sát hình 9.2
- GV giảng trên tranh: Mức độ đóng, duỗi xoắn
của NST qua các kì. HS thảo luận hoàn
thành bảng 9.1.
- GV gọi các nhóm trả lời.
H. Qua bảng em rút ra nhận xét gì về mức độ
đóng và duỗi xoắn của NST?
H: Tại sao sự đóng và duỗi xoắn của NST có
tính chất chu kì?
GV tiểu kết.
+ HĐ2:Tìm hiểu những diễn biến cơ bản của
NST trong quá trình nguyên phân
I: Biến đổi hình thái NST trong chu kì
tế bào
- Cơ thể lớn lên nhờ quá trình phân
bào.
- Chu kì tế bào gồm: kì trung gian và
nguyên phân

- Mức độ đóng và duỗi xoắn của NST
diễn ra qua các kì của chu kì tế bào:
+ Dạng sợi (duỗi xoắn) ở kì trung
gian.
+ Dạng đặc trng (đóng xoắn cực đại)
ở kì giữa.
II: Những diễn biến cơ bản của NST
trong quá trình nguyên phân

- GV giới thiệu hình 9.3, nhấn mạnh sự nhân
đôi và hình thái NST.
H: Nêu đặc điểm hình thái của NST ở kì trung
gian? (GV: Tự nhân đôi của NST diễn ra ở kì
trung gian mà từ dạng sợi đơn

sợi kép dính ở
tâm động.)
H: Cuối kì trung gian NST có đặc điểm gì?
HS đọc TT: Khi bớc vào kì đầu ... của tế bào
- Quan sát tranh bảng 9.2 Chú ý đặc điểm
NST ở mỗi kì. Thảo luận nhóm, hoàn thành
bảng 9.2.
- Các nhóm báo cáo kết quả,GV nhận xét.
H: Nêu kết quả của quá trình nguyên phân?
- GV tiểu kết.
+ HĐ3: Tìm hiểu ý nghĩa của nguyên phân
H: Do đâu mà số lợng NST của tế bào con giống
mẹ?
H: Trong nguyên phân số lợng tế bào tăng mà
bộ NST không đổi điều đó có ý nghĩa gì?
H: Nêu ý nghĩa của quá trình nguyên phân?
- GV tiểu kết.
1. Kì trung gian
- NST dài, mảnh, duỗi xoắn.
- NST nhân đôi thành NST kép.
- Trung tử nhân đôi thành 2 trung tử.
2. Nguyên phân

* HS học theo bảng đã hoàn thiện.

* Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ cho ra 2 tế
bào con có bộ NST giống nhau và
giống tế bào mẹ.
III: ý nghĩa của nguyên phân
- Nguyên phân là phơng thức sinh sản
của tế bào và lớn lên của cơ thể.
- Duy trì sự ổn định bộ NST đặc trng
của loài qua các thế hệ .
c. Tổng kết : HS đọc ghi nhớ SGK.
4. Kiểm tra đánh giá
Nêu những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân.
5. H ớng dẫn tự học
- Học bài, trả lời câu hỏi 1,3(SGK).
Làm bài tập 2,4,5 (Đáp án: 2-d, 4-b, 5-c.)
- Đọc bài: Giảm phân.
Kẻ bảng 10 vào vở bài học.
Tìm hiểu những diễn biến cơ bản của NST qua các kì giảm phâm, phân biệt
sự khác nhau giữa giảm phân I và II?
E. Phụ lục
Các kì Những diễn biến cơ bản của nhiễm sắc thể
Kì đầu
- NSTkép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn nên có hình thái rõ rệt.
- Tâm động dính vào các sợi tơ của thoi phân bào.
Kì giữa
- Các NST kép đóng xoắn cho tới khi cực đại.
- Các NST kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân
bào.
Kì sau
Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế
bào.

Kì cuối
Các NST đơn dãn xoắn dài ra, ở dạng sợi mảnh dần thành NST.
G. Rút kinh nghiệm bổ sung