Bài tập cá nhân kế toán tài chính (47)

BÀI TẬP CÁ NHÂN
TÌNH HUỐNG VỀ CÔNG TY SUPEROUTDOOR

A/ Hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty năm 2008; kế hoạch
năm 2009 và yêu cầu nội bộ đối với báo cáo tài chính.
Theo chuẩn mực kế toán Việt nam số 11, Báo cáo tài chính của các doanh
nghiệp bao gồm Báo cáo kết quả kinh doanh, Bảng cân đối kế toán, Báo cáo biến
động của vốn chủ sở hữu, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh báo cáo tài
chính phải phản ánh theo một cấu trúc chặt chẽ tình hình tài chính, kết quả kinh
doanh của một doanh nghiệp. Mục đích của Báo cáo tài chính là cung cấp các
thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luồng tiền của một
doanh nghiệp; đáp ứng nhu cầu hữu ích cho số đông những người sử dụng trong
việc đưa ra các quyết định kinh tế. Để đạt mục đích này, báo cáo tài chính phải
cung cấp những thông tin của một doanh nghiệp về tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở
hữu, doanh thu, thu nhập khác, chi phí, lãi, lỗ, các luồng tiền đã diễn ra trong niên
độ báo cáo.
Trong năm 2009, công ty SUPEROUTDOOR đã phải đối mặt với rất nhiều khó
khăn, cụ thể:
+ Doanh số bán hàng giảm do thị trường bất động sản đóng băng, hoạt động đầu tư
suy thoái khiến cầu về mặt hàng cửa của Công ty giảm mạnh. Một khách hàng quen
thuộc của Công ty gặp khó khăn cũng làm giảm doanh số bán ra.
+ Chi phí sản xuất tăng cao do giá mua nguyên liệu đầu vào nhập khẩu tăng do thuế
nhập khẩu thay đổi.
+ Một số khó khăn khác phát sinh ngay khi trước khi công bố báo cáo tài chính,
bao gồm một vụ hỏa hoạn xảy tại nhà máy của Công ty và một lượng hàng tồn kho
bị khách hàng từ chối đang trên đường nhập kho.
Theo đúng chuẩn mực kế toán, Báo cáo tài chính của Công ty phải phản ánh
trung thực, khách quan và đầy đủ toàn bộ tình hình tài chính của Công ty.
Tuy nhiên, chúng ta đều biết Báo cáo tài chính không phải cho nhà lãnh đạo
doanh nghiệp, mà phục vụ nhu cầu thông tin của các nhà đầu tư, nhà quản lý, cổ
đông, ngân hàng…. Điều quan trọng mà Ban lãnh đạo Công ty quan tâm lúc này là

1


huy động đủ vốn để mở rộng thị trường phái bắc. Và việc công bố thông tin trong
báo cáo tài chính lúc này trở nên quan trọng vì nó quyết định việc có thu hút vốn
đầu tư của các cổ đông được hay không?
Với đa số các cổ đông , con số lợi nhuận cao, công nợ ít thường đem lại cảm
giác về một tình hình tài chính lành mạnh của doanh nghiệp, mặc dù phần đông các
nhà đầu tư ít có khả năng đọc thuyết minh báo cáo tài chính một cách đầy đủ đến
mức hiểu được mức độ và sự phù hợp trong việc áp dụng các chuẩn mực kế toán
vào Báo cáo tài chính của Công ty.
Cổ đông của Công ty SUPEROUTDOOR cũng vậy, kết quả kinh doanh mà
mang lại năm 2008 đặt trong mối quan hệ so sánh với lợi nhuận Công ty đạt được
năm 2007 sẽ thể hiện hiệu quả của đồng vốn họ đầu tư vào doanh nghiệp, là nguồn
để chi trả cổ tức và cũng là lý do để họ có tiếp tục đầu tư hay rút lui khỏi doanh
nghiệp.
Vì đa số các cổ đông thường yêu thích một mức lợi nhuận cao, cũng như nợ
phải trả là thấp, cho nên Ban lãnh đạo công ty SUPEROUTDOOR có thể có những
yêu cầu đối với bộ phận kế toán nhằm điều chỉnh số liệu sao cho Báo cáo tài chính
không đưa ra kết quả lỗ và giảm thiểu khoản phải trả liên quan.

II/ Lãnh đạo SUPEROUTDOOR có thể can thiệp như thế nào vào
công tác lập báo cáo tài chính phục vụ cho mục đích của mình?
Để có những số liệu kế toán phù hợp với mục đích ban đầu, lãnh đạo Công
ty SUPEROUTDOOR sẽ có xu hướng đưa ra những điều chỉnh liên quan trong
hoạt động báo cáo tài chính, nhằm tối đa hóa hiệu quả kinh doanh thông qua việc
tăng điều chỉnh các bút toán làm giảm chi phí và tăng doanh thu.
Giả định số lỗ hơn 203 triệu năm 2008 là con số phù hợp nhất sau khi Công
ty đã thực hiện ghi nhận một cách trung thực, đầy đủ, khách quan và đáng tin cậy

tất cả nghiệp vụ kế toán phát sinh trong kỳ. Ta hãy xem xét điều gì các kế toán viên
có thể làm để thay đổi con số này.
1/ Các nghiệp vụ làm giảm chi phí :
Các phương pháp tính giá hàng tồn kho khác nhau sẽ đem lại giá hàng tồn
kho khác nhau, kéo theo giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ cũng khác nhau. Theo
chuẩn mực kế toán về Hàng tồn kho, có 4 phương pháp tính giá hàng tồn kho đnag

2


được áp dụng là Giá thực tế đích danh, Giá bình quân gia quyền, giá nhập sau xuất
trước và Giá nhập trước xuất trước.
Trong giai đoạn lạm phát, giá cả liên tục tăng thì là phương pháp Nhập trước
xuất trước đem lại lợi nhuận cao nhất cho Công ty do giá vốn trong kỳ là của những
lô hàng nhập đầu tiên. Vì thế giá vốn là thấp nhất.
Phương pháp tính giá hàng tồn kho Công ty đang áp dụng là Nhập sau xuất
trước. Đây là phương pháp cho ta kết quả về giá vốn trong kỳ là cao nhất, lợi nhuận
là thấp nhất với những kỳ kế toán mà giá cả hàng tồn kho là tăng liên tục.
Như vậy, với một lượng hàng tồn kho nhất định, bằng cách thay đổi phương
pháp tính giá hàng tồn kho năm 2008 là nhập trước xuất trước ( FIFO) thay bằng
LIFO như năm 2007, Công ty hoàn toàn có khả năng điều chỉnh giảm giá vốn hàng
bán và làm tăng thêm một số lợi nhuận nhất định cho Công ty. Tôi không có số liệu
về giá hàng tồn kho cụ thể nên không đánh giá được liệu việc thay đổi phương pháp
tính giá hàng tồn kho bù đắp được bao nhiêu số lỗ cho Công ty, nhưng chắc chắn
nó sẽ làm giảm đáng kể số lỗ, vì giá cả trong kỳ được nhấn mạnh là liên tục tăng.
2/ Các nghiệp vụ làm tăng doanh thu:
Năm 2008 Công ty phát sinh một lô hàng bán bị trả lại. theo quy định tại
chuẩn mực kế toán số 14 “ Doanh thu và thu nhập khác”, Công ty phải ghi nhận giá
trị của hàng bán bị trả lại này vào khoản điều chỉnh giảm doanh thu bán hàng thực
tế trong kỳ để tính doanh thu thuần của khối lượng sản phẩm, hàng hóa đã bán ra

trong kỳ báo cáo.
Tuy nhiên để doanh thu, do hàng trả lại chưa về nhập kho, phiếu nhập kho
hàng trả lại chưa được ghi nhận, Bộ phận kế toán có thể hoãn chưa ghi nhận hóa
đơn xuất trả lại hàng của người mua. Vì vậy, doanh thu năm 2008 sẽ không bị ghi
giảm số tiền 276 triệu đồng.
+ Đối với lô hàng được khách hàng cam kết mua: APPA là khách hàng quen
thuộc của Công ty. Công ty có thể căn cứ vào đơn hàng và cam kết mua hàng của
APPA - vốn là khách hàng thường xuyên và uy tín của Công ty để đồng ý bán chịu
cho APPA. Như vậy, Doanh thu bán hàng của Công ty có thể tăng hơn so với thực
tế số tiền 452 triệu đồng.
Tổng cộng, bộ phận kế toán có thể điều chỉnh tăng doanh thu của Công ty
lên 728 triệu đồng.
Điều này cũng đem lại một mức lợi nhuận cần thiết để công ty có thể giảm
lỗ.

3


Bên cạnh đó, việc ghi nhận thêm doanh thu mà không ghi nhận thêm các chi
phí sẽ phát sinh cũng góp phần làm tăng lợi nhuận của Công ty.
Thông tin nhạy cảm về tình hình của doanh nghiệp như một vụ hỏa hoạn
xảy ra tại nhà máy của Công ty có thể sẽ không được công bố trước thời điểm công
ty huy động được vốn vốn với cổ đông.

3. Những vi phạm Công ty
Để đạt được mục tiêu huy động vốn của các cổ đông thông qua việc điều
chỉnh báo cáo tài chính, bằng việc áp dụng các bút toán trên, Bộ phận kế toán và
lãnh đạo SUPEROUTDOOR đã vi phạm các chuẩn mực kế toán sau:
a/ VAS 01: Chuẩn mực chung:
Theo nguyên tắc thận trọng trong chuẩn mực chung, doanh thu và thu nhập

chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh
tế. Việc ghi tăng doanh thu bán hàng cho APPA số tiền 452 triệu đồng là vi phạm
nguyên tắc này.
b/VAS 21: Trình bày báo cáo tài chính:
Yêu cầu về độ tin cậy của Báo cáo tài chính đòi hỏi thông tin trong báo cáo tài
chính phải được trình bày đầy đủ trên mọi khía cạnh trọng yếu. Việc bỏ qua thông
tin một nhà máy bị cháy có thể coi là trọng yếu, vì đây là nhà máy duy nhất của
Công ty, và chúng ta chưa biết Công ty có mua bảo hiểm cháy nổ cho nhà máy hay
không. Bởi nếu Công ty không mua bảo hiểm, thì thiệt hại của Công ty có thể là vô
cùng lớn ảnh hưởng đến sự tồn vong của doanh nghiệp. Việc không trình bày thông
tin này có thể được xem là một vi phạm nữa của Công ty với VAS.
c/VAS 14: Chuẩn mực Doanh thu và thu nhập khác:
Theo VAS 14, doanh thu phát sinh từ các giao dịch, sự kiện được xác định
bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản, được xác
định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ các
khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại.
Vì lô hàng 452 triệu đồng chưa thực sự đáp ứng toàn bộ 5 yêu cầu để hạch toán
doanh thu ( chưa trao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản
4


cho người mua, vẫn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa với tư cách người sở hữu
hàng hóa) mà vẫn được hạch toán vào doanh thu; và số hàng bán trả lại 276 triệu đã
phát sinh nhưng gh chưa giảm trừ vào doanh thu nên SUPEROUTDOOR đã vi
phạm VAS 14 về “Doanh thu và thu nhập khác”.
Việc vi phạm các chuẩn mực khi lập báo cáo tài chính của
SUPEROUTDOOR sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng khi các cổ đông phát hiện ra
những thủ thuật này của Công ty. Thực tế đã có nhiều ví dụ về sự sụp đổ của các
doanh nghiệp xuất phát từ việc che dấu các thông tin tài chính và các kế toán viên
cần phải quan tâm hơn đến lĩnh vực đạo đức nghề nghiệp trước khi tuân lệnh các

ông chủ của mình.
Vì vậy, thuyết phục cổ đông bằng một nghiên cứu đầy đủ, khả thi và có sức
thuyết phục về thị trường tiềm năng phía bắc, với những ưu thế cao của sản phẩm
công ty sẽ khả thi hơn việc che dấu tình hình của công ty khi trình bày báo cáo tài
chính.
________________________________________________

5