Bài tập cá nhân kế toán tài chính (57)

GaMBA01. M06

BÀI TẬP CÁ NHÂN
Họ và tên: Tô Thị Thanh Thuỷ
Lớp GaMB01.M06
(Hạn nộp bài tập: chủ nhật, ngày 14/06/2009)

Như chúng ta đã biết kế toán là quá trình đo lường có hệ thống các hoạt
động kinh tế của một doanh nghiệp nhằm cung cấp các thông tin hữu ích cho
phép người sử dụng thông tin đánh giá và đưa ra quyết định kinh doanh. Các
nguyên tắc kế toán không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng thông tin chứa đựng
trong các báo cáo tài chính mà nó còn ảnh hưởng tới tiềm lực tài chính của các
bên khác nhau.
Còn kế toán tài chính là cung cấp thông tin cho những người bên ngoài
doanh nghiệp như các cổ đông cần thông tin để đánh giá hiệu quả hoạt động của
công ty và và việc duy trì thích hợp các khoản đầu tư vào công ty, kế toán tài
chính cũng có thể cung cấp thông tin cho các cổ đông tiềm năng xem xét đầu tư
có hiệu quả. Thông tin về cho các chủ nợ và các chủ nợ tiềm năng. Các công ty
tìm kiếm các khoản vay từ ngân hàng, các công ty bảo hiểm và những người cho
vay khác. Như vậy kế toán tài chính sẽ luôn cung cấp một vài thông tin cần thiết
bởi những người ra quyết định.
Vì vậy, các nhà quản trị cân nhắc lựa chọn nguyên tắc kế toán nào là cần
thiết nhất có liên quan tới chất lượng vốn có của các thông tin, ngoài ra cũng cần
quan tâm đến việc thuyết minh các báo cáo tài chính và kế hoạch của các nhà
quản trị về các chuẩn mực kế toán. Tuỳ thuộc vào mục đích cụ thể cho hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hay Công ty mà các nhà lãnh đạo,
quản lý đưa ra các yêu cầu kế toán xử lý và cung cấp các thông tin về bản báo
cáo tài chính cho các đối tượng bên ngoài với tiêu chí có lợi cho doanh nghiệp
hay Công ty của mình.
Để làm sáng tỏ luận điểm này, chúng ta nghiên cứu cụ thể của Công ty
SUPEROUTDOOR huy động vốn từ cổ đông để mở rộng thị trường sản xuất

cửa nhôm kính ra miền Bắc.
1. Công ty SUPEROUTDOOR sẽ có xu hướng khai tăng hay giảm lợi
nhuận, tăng hay giảm nợ phải trả. Tại sao?
Đứng về góc độ người quản lý sau một thời gian nghiên cứu - Phòng
nghiên cứu thị trường của Công ty SUPEROUTDOOR nghiên cứu có đưa ra đề
xuất với Ban Giám đốc về phương án mở rộng hoạt động tại thị trường phía Bắc.
Vì theo nghiên cứu của Phòng này, thị trường phía Bắc còn có mức cầu rất cao
về sản phẩm này.
Trong bản báo cáo tài chính của Công ty cho thấy năm 2007, Công ty có
lãi sau thuế là 1,23 tỷ đồng. Nhưng năm 2008, Công ty đang lỗ là 203,5 triệu
đồng, phần lớn do thị trường bất động sản đóng băng năm 2008.
Như vậy, để huy động vốn được từ các cổ đông thì Công ty
SUPEROUTDOOR sẽ có xu hướng phải khai tăng lợi nhuận và khai giảm nợ
phải trả, bởi vì khi đầu tư vốn vào một Công ty các cổ đông bao giờ họ cũng tìm
hiểu khá kỹ về hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty đó như thế nào. Nếu
1


GaMBA01. M06

năm 2008, Công ty công bố bản báo cáo tài chính bị lỗ thì việc huy động vốn từ
các cổ đông sẽ rất khó khăn và mục tiêu đặt ra huy động vốn để mở rộng kinh
doanh ra phía Bắc của Công ty không đạt được như mong muốn.Về các khoản
nợ phải trả Công ty có xu hướng khai giảm trong kỳ này, nếu kế toán ghi nhận
có thể làm tăng nghĩa vụ của Công ty và làm giảm khả năng thanh toán tại thời
điểm lập báo cáo tài chính.
Ở đây cầu về sản phẩm rất cao, đây là lý do chính để có thể thuyết phục
được cổ đông cho dù kết quả tài chính không được sáng sủa lắm. Đây là
định hướng làm ăn lâu dài, thể hiện thái độ công khai minh bạch. Sức hấp dẫn
thị trường luôn là kỳ vọng lớn nhất và có thể làm lu mờ những tính toán khác.

2. Công ty có những xử lý cụ thể nào để có thể đạt được số liệu kế
toán phù hợp với việc huy động vốn. Với mỗi xử lý cụ thể về mặt kế toán,
hay nêu rõ những giả định cần thiết
Xử lý kỹ thuật về mặt kế toán để công bố kết quả tài chính theo hướng có
lợi nhằm gọi vốn cổ đông. Thủ thuật này có thể “qua mặt” cổ đông nhưng rõ
ràng bất lợi nếu Công ty rò rỉ thông tin, nội gián, hoặc xuất hiện rủi ro bất ngờ
trong kinh doanh, dẫn đến mất uy tín khó lòng cứu vãn được. Rủi ro dạng này
xuất hiện khá nhều. Điều quan trọnglà cần nhìn lại lịch sử hoạt động của Công
ty, năm trước có lãi lớn, lỗ năm 2008 hầu hết là do biến động khách quan của thị
trường, khách hàng, và rủi ro hoả hoạn chứ không xuất phát từ rủi ro quản trị.
Nếu có phương án sản phảm thị trường tốt thì thiết nghĩ không phải là quá khó
để thuyết phục cổ đông
Năm 2008, Công ty đang bị lỗ 203,5 triệu đồng, để huy động vốn được từ
các cổ đông, kế toán sẽ phải lập báo cáo tài chính năm 2008 có lãi. Theo tôi,
Công ty có thể xử lý kế toán theo những giả định như sau:
Thứ nhất, Công ty áp dụng các phương pháp tính giá hàng xuất kho theo
phương pháp nhập sau xuất trước (FIFO). Như vậy, giá trị của hàng xuất kho sẽ
được tính theo giá của lô hàng nhập sau cùng. Công ty áp dụng cách tính này
trong điều kiện giá cả nguyên vật liệu tăng nhanh do Nhà nước tăng thuế nhập
khẩu sẽ làm cho chi phí sản xuất tăng, giá thành sản phẩm tăng, giá vốn hàng
bán tăng và dẫn đến lợi nhuận giảm. Vì vậy, kế toán có thể thay đổi phương
pháp tính giá nguyên vật liệu theo phương pháp nhập trước xuất trước hoặc
phương pháp bình quân sẽ làm cho giá thành sản phẩm giảm và lợi nhuận sẽ
tăng lên. Tuy nhiên, trong bản báo cáo tài chính của các Công ty phải giải trình
lý do và nêu những ảnh hưởng của nó một cách cụ thể (theo quy định của chuẩn
mực kế toán quốc tế IAS số 02 về hàng tồn kho).
Thứ hai, nếu Công ty thay đổi phương pháp tính giá xuất kho nguyên vật
liệu như trên mà kết quả kinh doanh vẫn bị lỗ thì Công ty có thể xử lý khoản
doanh thu sẽ bán cho Công ty APPA là khách hàng thường xuyên của Công ty
SUPEROUTDOOR, Giám đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho Giám đốc

của SUPEROUTDOOR và hứa sẽ mua hàng của Công ty ngay sau khi huy
động được vốn, đơn đặt hàng ban đầu của APPA có giá trị 452 triệu đồng. Như
vậy, kế toán có thể tạm ghi nhận doanh thu là 452 triệu đồng và hạch toán vào
kết quả kinh doanh năm 2008. Về giá trị của hàng tồn kho sẽ được theo dõi là
2


GaMBA01. M06

hàng mua gửi lại và theo dõi ở tài khoản ngoài bảng. Phần doanh thu này có thể
được chấp nhận theo quy định của chuẩn mực kế toán quốc tế IAS số 18 (doanh
thu và thu nhập khác).
Thứ ba, Công ty còn có một lượng lớn hàng tồn kho giá trị 276 triệu bán
cho Công ty Nam Phương đang bị trả lại nhưng hàng chưa về nhập kho. Đến đây
có hai khả năng xảy ra như sau:
- Một là nếu sau khi thực hiện hai xử lý kế toán nêu trên Công ty vẫn bị lỗ
thì sẽ chuyển khoản thu của hàng hoá bị trả lại của Công ty Nam Phương hạch
toán vào năm 2009 cùng với thời điểm nhận được hàng bị trả lại. Vì nếu hạch
toán số hàng bị trả lại vào năm 2008 sẽ làm cho số lỗ của Công ty tăng lên, càng
bất lợi cho việc huy động vốn từ các cổ đông.
- Hai là, nếu sau khi thực hiện hai xử lý kế toán nêu trên mà Công ty có
lãi kể cả khi đã hạch toán hàng đã bị trả của Công ty Nam Phương thì kế toán có
thể hạch toán số hàng bị trả lại vào năm 2008, như vậy doanh thu giảm và giá trị
hàng tồn kho tăng lên.
- Ba là, vào đầu năm 2009, khi Công ty chuẩn bị công bố thông tin cho cổ
đông, có một vụ hoả hoạn ở khu nhà máy ở Bình Dương. Vụ hoả hoạn xẩy ra
sau ngày khoá sổ kế toán, Công ty SUPEROUTDOOR phải ước tính số tài sản
bị thiệt hại do vụ hoả hoạn gây ra và công bố trong bản thuyết minh báo cáo tài
chính năm 2008 theo đúng quy định chuẩn mực của kế toán quốc tế số 10-IAS10
(các sự kiện phát minh sau ngày lập bảng cân đối kế toán).

Việc cân nhắc lại thời điểm gọi vốn cũng là điều đáng quan tâm, tuy nhiên
vẫn có phương án khác để huy động vốn là vay ngân hàng hoặc hợp vốn với một
đối tác khác? Kinh nghiệm cho thấy rằng việc mạnh dạn đầu tư trong bối cảnh
khủng hoảng nhằm đón đầu cơ hội sau khủng hoảng là chiến lược khôn ngoan
nhất. Trong trường hợp xấu nhất, công ty có thể dung hòa bằng phương án
kết hợp, vừa công bố rõ tính khả thi của việc mở rộng thị trường và
sản phẩm, vừa xử lý về mặt kế toán để giảm lỗ hoặc duy trì lãi ở mức
độ hợp lý có thể chấp nhận được, ví dụ : Hạch toán vào doanh thu 452
triệu. Nhưng hàng bị trả lại hoặc tổn thất do hỏa hoạn thì không được
biến báo và cần phải công khai.
3. Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử
lý kế toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2).
Anh/chị hãy phân tích những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và
chỉ ra những vi phạm trong việc chuẩn bị báo cáo (nếu có).
Về bản chất của vấn đề tất cả mọi xử lý kế toán theo hướng có lợi cho
doanh nghiệp thể hiện các báo cáo tài chính năm 2008 vào thời điểm đầu năm
2009 trước khi công bố thông tin đều vị phạm các nguyên tắc cơ bản và các yêu
cầu cơ bản đối với thông tin tài chính theo Chuẩn mực chung, vì nó không phản
ánh trung thực đúng với thực tế về hiện trạng, bản chất, nội dung và giá trị của
nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
- Về việc ghi nhận doanh thu: Theo IAS 18 thì việc ghi nhận doanh thu
trong báo cáo tài chính khi: Có thể chắc chắn là lợi ích kinh tế trong tương lai sẽ
3


GaMBA01. M06

chuyển vào doanh nghiệp và Lợi ích kinh tế đó có thể đo lường được một cách
tin cậy.
Việc đo lường doanh thu phải được xác định trên cơ sở giá hợp lý của các

khoản nhận được hoặc phải thu. Và doanh nghiệp cần phải ghi nhận doanh thu
tại thời điểm hàng hoá được bán ra hoặc dịch vụ đã hoàn thành, doanh thu được
ghi nhận khi nó đã “thực hiện” bất kể đã nhận được tiền hay chưa. Hai tiều
chuẩn chính để ghi nhận: Phải được thực hiện và Khối lượng phải đo lường
được.
Như vậy đối với việc ghi nhận trước doanh thu 452 triệu bán hàng cho
Công ty APPA là chưa phù hợp về mặt thời gian tức là nếu được thực hiện thì đó
là sự ghi nhận trước doanh thu của năm 2009 trong trường hợp hai bên đã thoả
thuận và ký kết thực hiện hợp đồng nhưng ghi vào ngày trước 01/01/2009. Và
trong trường hợp căn cứ trên đơn hàng của Công ty APPA và sự cam kết của
Giám đốc APPA để ghi nhận doanh thu thì cũng đã vi phạm chuẩn mực kế toán
về việc ghi nhận doanh thu vì chưa thực sự được thực hiện. Cũng giống như đối
với khoản hàng bị trả lại của Công ty Nam Phương 276 triệu đã được Công ty
không ghi giảm doanh thu trong trường hợp đã được bán trong năm 2008.
- Đồng thời với việc ghi nhận doanh thu như trên thì kéo theo việc ghi
nhận các khoản phải thu theo IAS 39 không phù hợp và chính xác: Đối với
khoản phải thu về bán hàng cho Công ty APPA nếu hai bên thoả thuận ký và
thực hiện hợp đồng vào năm 2008 thì về bản chất nó là khoản phải thu của năm
2009 nhưng ghi nhận trước vào năm 2008 để tăng khả năng thanh toán của Công
ty. Mặt khác đối với trường hợp việc ghi nhận doanh thu căn cứ đơn hàng và
cam kết của Công ty APPA dẫn đến ghi tăng khoản phải thu trong năm 2008 là
không chính xác.
Cũng tương tự như đối với việc cần thiết ghi giảm khoản phải thu của
Công ty Nam Phương khi trả lại hàng với giá trị 276 triệu đồng đối với trường
hợp khách hàng chưa trả tiền. Nếu Công ty đã trả tiền thì việc ghi tăng khoản
phải trả là cần thiết để phản ánh đúng các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
- Việc thay đổi phương pháp kế toán hàng tồn kho từ nhập sau - xuất trước
chuyển thành áp dụng phương pháp nhập trước - xuất trước hoặc bình quân gia
quyền để làm giảm giá vốn hàng bán, tăng lợi nhuận thu được nếu Công ty
không công bố nguyên nhân của sự thay đổi này trong thuyết minh báo cáo tài

chính thì đã vi phạm IAS 8 - Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và
các sai sót và IAS 02 - Hàng tồn kho. Thêm nữa sự thay đổi phương pháp kế
toán hàng tồn kho đã làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với chi phí hiện
tại.
- Việc Công ty SUPEROUTDOOR lập báo cáo và cung cấp thông tin
trước ngày xảy ra hoả hoạn đã che dấu thông tin cũng như việc không ước tính
thiết hại sát với thực tế để thể hiện trên thuyết minh báo cáo tài chính là không
phù hợp với IAS 10 - Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm.
Tóm lại việc Công ty SUPEROUTDOOR muốn điều chỉnh lại báo cáo tài
chính năm 2008 thành lãi đồng nghĩa với việc phải thực hiện các hướng xử lý
4


GaMBA01. M06

trên, và như vậy đã vi phạm các yêu cầu cơ bản đối với kế toán trong việc lập và
trình bày Báo cáo tài chính.
Công ty SUPEROUTDOOR muốn mở rộng thị trường, mở rộng hoạt
động sản xuất kinh doanh, nhưng trong thời điểm này khi tình hình kinh doanh
đang hết sức khó khăn, các đối tác cũng đang trong tình trạng khó khăn về tài
chính. Tuy rằng, khi nghiên cứu thấy thị trường phía Bắc có mức cầu cao về sản
phẩm, nhưng để thuyết phục được các cổ đông về phương án mở rộng kinh
doanh của Công ty cũng rất khó khăn, và để cho việc huy động vốn và sử dụng
vốn đạt hiệu quả cao thì Công ty cũng nên cân nhắc về thời điểm mở rộng.
Báo cáo tài chính dùng để tổng hợp tình hình về tài sản, tình hình thu chi
và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ kế toán, nó
cung cấp thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu cho việc đánh giá tình hình và thực
trạng của doanh nghiệp, là căn cứ quan trọng giúp cho lãnh đạo doanh nghiệp
kiểm tra, giám sát và điều hành hoạt động của doanh nghiệp. Kế toán tài chính
có thể áp dụng chuyên môn nghiệp vụ kế toán để xử lý và cung cấp các thông tin

tài chính đáp ứng mục tiêu có lợi nhất cho doanh nghiệp, nhưng phải tuân thủ
theo các quy đinh chung của các chuẩn mực kế toán quốc tế cũng như các chuẩn
mực kế toán của Việt Nam. Một doanh nghiệp muốn quản lý hoạt động sản xuất
kinh doanh tốt đòi hỏi phải có những người làm công tác kế toán giỏi về chuyên
môn nghiệp vụ và nắm vững các chuẩn mực kế toán, đồng thời những người
lãnh đạo doanh nghiệp cũng phải am hiểu về các quy đinh này để vận dụng một
cách linh hoạt và có hiệu quả nhất cho từng mục tiêu và cho từng thời kỳ hoạt
động của doanh nghiệp
Tài liệu tham khảo:
1.Chuẩn mực kế toán quốc tế
2.Chuẩn mực kế toán Việt Nam
3.Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp. Nhà xuất bản Tài Chính. Hà Nội 2006.
4.Kế toán tài chính – Công cụ ra quyết định quản lý. Chương trình đào tạo Thạc
sĩ Quản trị kinh doanh quốc tế. Tài liệu lưu hành nội bộ.
5.Kinh tế quản lý. Chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản trị kinh doanh quốc tế. Tài
liệu lưu hành nội bộ.
6.Nguyên lý kinh tế học. Chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản trị kinh doanh quốc
tế. Tài liệu lưu hành nội bộ.

5