Bài tập tài chính kế toán số (10)

GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

BÀI TẬP CÁ NHÂN

Môn học: Kế toán tài chính
Học viên : ChienVB
Lớp
: GaMBA.M0511

1


GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

Đề bài: Anh, chị hãy chỉ ra và giải thích những vi phạm nguyên tắc và
chuẩn mực kế toán cụ thể trong mỗi tình huống sau đây, đồng thời, đưa ra cách
giải quyết, khắc phục các vi phạm đó:
Tình huống 1:
Nhân viên kế toán của khách sạn Liti ghi nhận doanh thu cho thuê phòng
nghỉ ngay khi trên hệ thống phần mềm quản lý cập nhật thông tin về việc đặt
trước phòng của khách. Được biết, các phòng cho thuê trong mùa hè thường
được khách đặt trước khoảng 1 năm so với thời điểm khách hàng chính thức sử
dụng và 1 tháng trước khi đến, khách hàng cần đặt trước 30% số tiền thuê phòng
dự kiến.
Trả lời:
Trong tình huống này, khi nhận thông tin về việc đặt phòng trước 1 năm
cho kỳ nghỉ vào mùa hè năm sau của khách hàng, chúng ta chưa chắc chắn rằng

khách sẽ sử dụng phòng, ngoài ra phải thấy rằng đây là giao dịch sẽ kéo dài sang
năm sau trong khi cuối năm kế toán (31/12) khách sạn phải lập báo cáo tài chính
(Bảng cân đối kế toán) theo quy định của luật. Chính vì vậy nhân viên kế toán
của khách sạn đã vi phạm nguyên tắc thận trọng của kế toán tài chính trong ghi
nhận doanh thu, cũng như 1 số nội dung được nêu trong chuẩn mực kế toán
được ban hành và công bố theo Quyết định: số 145/2001/QĐ-BTC ngày 31
tháng 12 năm 2001 và số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2002 của
Bộ trưởng Bộ Tài chính như sau:
Chuẩn mực số 01- Chuẩn mục chung: khoản d/ mục 8 thận trọng: “Doanh
thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu
được lợi ích kinh tế,…”
Chuẩn mực số 14- về doanh thu và thu nhập khác: mục 16: “Doanh thu
của giao dịch về cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó
được xác định một cách đáng tin cậy. Trường hợp giao dịch về cung cấp dịch vụ
liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần
công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán của kỳ đó. Kết quả
của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định khi thỏa mãn tất cả bốn (4) điều
kiện sau:
2


GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

(a) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
(b) Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó;
(c) Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng Cân
đối kế toán;
(d) Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành

giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
- Theo khoản 3 phần quy định chung của chuẩn mực 14 về doanh thu và
thu nhập khác: “Doanh thu: là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.”
Ngoài ra, quy định tại điểm 2 Mục III Thông tư số 130/TT-BTC quy định:
“Thời điểm xác định doanh thu chịu thuế được xác định như sau: … 2.2. Đối với
cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ cho người mua
hoặc thời điểm lập hoá đơn cung ứng dịch vụ.” Trường hợp này, khách sạn chưa
thực hiện được cả hai trường hợp trên.
Để khắc phục việc này, kế toán khách sạn Liti cần huỷ ngay việc đã ghi
nhận doanh thu (làm bút toán ngược lại) đối với các trường hợp đặt phòng trước
một năm cho các kỳ nghỉ mùa hè. Chỉ ghi nhận doanh thu 1 tháng trước khi đến
và khách hàng cần đặt trước 30% số tiền thuê phòng dự kiến
Tình huống 2:
Công ty cổ phần Holly mua sắm một số dây chuyền sản xuất có thời gian
sử dụng dự kiến khoảng 10 năm. Các dây chuyền này có hệ thống chân đế cần
cố định với sàn bê tông của nhà xưởng. Sau khi lắp đặt hoàn thành, bộ phận
quản lý của công ty nhận thấy các dây chuyền này không thể bán lại được, do
vậy, toàn bộ chi phí đầu tư cho các dây chuyền được hạch toán toàn bộ vào chi
phí của năm hiện hành.
Trả lời:
Sau khi lắp đặt hoàn thành, các dây chuyền này không thể bán lại được là
đương nhiên vì có hệ thống chân đế cần cố định với sàn bê tông của nhà xưởng,
nếu tháo dỡ sẽ bị hỏng hóc; Tuy nhiên, dây chuyền này vẫn sản xuất được bình
thường.

3

GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

Công ty cổ phần Holly đã vi phạm nguyên tắc phù hợp và chuẩn mực 03
về Tài sản cố định hữu hình (Ban hành và công bố theo Quyết định số
149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.).
Cụ thể như sau:
Theo nội dung nguyên tắc phù hợp3: Ghi nhận chi phí phải căn cứ vào
thời gian có ích của các nguồn lực.
Giá trị khấu hao của TSCĐ hữu hình được phân bổ một cách có hệ thống
trong thời gian sử dụng hữu ích của chúng. Phương pháp khấu hao phải phù hợp
với lợi ích kinh tế mà tài sản đem lại cho doanh nghiệp. Số khấu hao của từng kỳ
được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ, trừ khi chúng được
tính vào giá trị của các tài sản khác.
Hệ thống dây chuyền sản xuất mà công ty đầu tư ở đây được coi là tài sản
cố định hữu hình có thời gian sử dụng dự kiến khoảng 10 năm. Do đó, Công ty
không được hạch toán toàn bộ chi phí đầu tư trong năm hiện hành mà phải trích
khấu hao trong suốt thời sử dụng hữu ích dây chuyền này như dự kiến là 10
năm.
Tình huống 3:
Công ty CP Elly hoạt động trong ngành xây dựng. Để chứng minh tình
hình tài chính tốt hơn nhằm tìm kiếm lợi thế trong kinh doanh, đấu thầu, công ty
có xu hướng trình bày Bảng cân đối kế toán cao hơn thực tế, bằng cách đưa vào
báo cáo này cả những tài sản cá nhân của các chủ sở hữu như sổ tiết kiệm, bất
động sản thuộc sở hữu cá nhân đang dùng để thế chấp cho các khoản vay của
công ty.
Trả lời:
Trước hết có thể nói Công ty CP Elly đã vi phạm vào chuẩn mực chung,
các yêu cầu cơ bản đối với kế toán đó là trung thực và khách quan.

Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng quát
toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp
tại một thời điểm nhất định.
Nội dung chuẩn mực 21 về việc trình bày báo cáo tài chính (Ban hành và
công bố theo Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30 tháng 12 năm 2003 của
4


GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

Bộ trưởng Bộ Tài chính) cũng đã nêu: “Báo cáo tài chính phản ánh theo một cấu
trúc chặt chẽ tình hình tài chính, kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp. Mục
đích của báo cáo tài chính là cung cấp các thông tin về tình hình tài chính, tình
hình kinh doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu hữu
ích cho số đông những người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh
tế…”
Trong tình huống này, công ty CP Elly đã vi phạm chuẩn mực số 21 khi
đưa vào Bảng cân đối kế toán những tài sản cá nhân, không liên quan đến tình
hình tài chính cũng như kết quả kinh doanh của Công ty.
Mặt khác Công ty cũng đã vi phạm các nguyên tắc kế toán như: tính trung
thực và tính khách quan trong Kế toán tài chính doanh nghiệp.
Tính trung thực: Các thông tin kế toán phải được trình bày một cách trung
thực về tình hình thực tế và các nghiệp vụ, các sự kiện đã xảy ra.
Tính khách quan: Các thông tin trong báo cáo tài chính phải khách quan,
không bị xuyên tạc, bóp méo một cách cố ý.
Công ty CP Elly đã cố tình đưa những thông tin không chính xác, báo cáo
tài chính không được phản ánh một cách trung thực, theo đó độ tin cậy của báo
cáo không được đảm bảo.

Công ty cần chấm dứt việc vi phạm này, phản ánh trung thực, khách quan
thực chất tình hình tài chính của công ty.
Tình huống 4:
Hệ thống nhà xưởng của Công ty Makeno bị hư hỏng nặng do cơn lốc
xoáy vào ngày 9 tháng 1 năm 2011, do đó, công ty buộc phải ngưng hoạt động
trong khoảng 10 tháng để khắc phục hậu quả. Các thông tin trên không được
công ty trình bày trong báo cáo tài chính năm 2010.
Trả lời:
Trong tình huống này, là thiên tai bất thường không thể dự kiến trước để
lập quỹ dự phòng và xảy ra vào ngày 9/1/2011, nghĩa là phát sinh sau khi trình
bày báo cáo tài chính 2010. Thời điểm xảy ra thiệt hại và phát sinh nghiệp vụ
vào năm 2011 thì theo nguyên tắc và chuẩn mực kế toán hiện hành phải hạch
toán và trình bày trong báo cáo tài chính của năm 2011, không có cơ sở để trình
5


GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

bày trong báo cáo tài chính năm 2010; chính vì vậy, các thông tin của năm 2011
Công ty Makeno không đưa vào báo cáo tài chính năm 2010 là không vi phạm
nguyên tắc và các chuẩn mực kế toán.
Tình huống 5:
Công ty xây dựng ACXL bàn giao công trình nhà làm việc cho chủ đầu tư
là Công ty ABCD trong tháng 10/2010, đến tháng 3/2011, ACXL mới nhận được
khoản tiền thưởng tiến độ và chất lượng trị giá 200.000USD từ ABCD. Kế toán
ghi nhận khoản tiền này vào thu nhập khác trong báo cáo năm 2011.
Trả lời:
Trong trường hợp này, thông tin trong chưa cung cấp đủ dữ liệu để đưa ra

được đánh giá chính xác rằng Công ty ACXL có vi phạm nguyên tắc và chuẩn
mực kế toán hay không. Vì, khoản tiền thưởng tiến độ có thể xác định để ghi
nhận doanh thu ngay trong năm 2010 theo thời điểm bàn giao công trình (tuy
nhiên không được tách riêng số tiền), còn khoản thưởng chất lượng công trình
có hay không, kế toán được phép ghi nhận vào năm 2010 hay 2011 nào còn phụ
thuộc vào kết quả kiểm tra, kết luận về chất lượng công trình được đưa ra vào
năm nào.
Nếu kết quả kiểm tra có trong năm 2010 thì Công ty đã vi phạm chuẩn
mực số 14 về ghi nhận doanh thu và thu nhập khác.
Theo chuẩn mực số 14 về doanh thu và thu nhập khác có nêu:
“Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều
kiện sau:
(a) Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua;
(b) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người
sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
(c) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
(d) Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao
dịch bán hàng;
(e) Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.”
6


GaMBA.M0511

Kế toán tài chính

Và theo khoản 11 trong chuẩn mực số 14:
“Doanh nghiệp phải xác định thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi
ích gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa cho người mua trong từng trường hợp cụ

thể. Trong hầu hết các trường hợp, thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro trùng
với thời điểm chuyển giao lợi ích gắn liền với quyền sở hữu hợp pháp hoặc
quyền kiểm soát hàng hóa cho người mua.”
Mặt khác, theo nguyên tắc thực hiện, thời điểm để doanh thu được xác
định là “thực hiện” phải thỏa mãn hai điều kiện: Doanh thu đạt được và có thể
xác định. Về cơ bản, doanh thu được coi là đạt được khi đơn vị kế toán hoàn
thành hoặc gần như hoàn thành những công việc cần phải thực hiện đối với sản
phẩm, hàng hóa, dịch vụ sẽ cung cấp cho khách hàng để nhận được lợi ích kinh
tế tương ứng với doanh thu.
Tóm lại theo nguyên tắc thực hiện, vào thời điểm hoạt động giao hàng –
chuyển giao quyền sở hữu cho khách hàng được thực hiện là thời điểm ghi nhận
doanh thu.
Trong tình huống này, Công ty xây dựng ACXL phải ghi nhận doanh thu
cũng như các khoản thu nhập vào thời điểm bàn giao công trình, tức là chuyển
quyền sở hữu công trình cho công ty ABCD vào tháng 10/2010 chứ không phải
là ghi nhận vào thời điểm nhận được khoản tiền đó (cụ thể là vào tháng 3/2011).
Việc ghi nhận khoản tiền này vào thu nhập khác trong báo cáo năm 2011
đồng nghĩa với việc phá vỡ những điều khoản trong chuẩn mực kế toán số 14
cũng như phá vỡ nguyên tắc thực hiện ghi nhận doanh thu.
Để khắc phục việc vi phạm chuẩn mực và nguyên tắc kế toán, công ty
ACXL phải ghi nhận khoản tiền thưởng tiến độ và chất lượng trong báo cáo tài
chính năm 2010.

7