Bài tập tài chính kế toán số (17)

GaMBA.M0511

BÀI TẬP CÁ NHÂN

Môn học: Kế toán tài chính
Học viên: Tạ Thị Lệ Hường
Lớp
: GaMBA.M0511

-1-


GaMBA.M0511
Họ tên: Tạ Thị Lệ Hường
Lớp

: GaMBA - M0511

BÀI TẬP CÁ NHÂN
MÔN: KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Bài tập: Anh, chị hãy chỉ ra và giải thích những vi phạm nguyên tắc và chuẩn mực kế toán cụ
thể trong mỗi tình huống sau đây, đồng thời, đưa ra cách giải quyết, khắc phục các vi phạm đó:
---------------Tình huống 1:
Nhân viên kế toán của khách sạn Liti ghi nhận doanh thu cho thuê phòng nghỉ ngay khi trên hệ
thống phần mềm quản lý cập nhật thông tin về việc đặt trước phòng của khách. Được biết, các
phòng cho thuê trong mùa hè thường được khách đặt trước khoảng 1 năm so với thời điểm
khách hàng chính thức sử dụng và 1 tháng trước khi đến, khách hàng cần đặt trước 30% số
tiền thuê phòng dự kiến.
Bài làm
Theo chuẩn mực kế toán số 14 doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu

được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ
thu được. Việc công ty ghi nhận ngay doanh thu ngay khi có thông tin đặt trước phòng của
khách hàng thì Công ty đã vi phạm các chuẩn mực kế toán hiện hành ở các nội dung cụ thể
như sau:
Thứ nhất : Vi phạm quy định 16 - chuẩn mực số 14: Doanh thu của giao dịch về cung cấp
dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy. Kết
quả của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định khi thỏa mãn tất cả bốn điều kiện sau:
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
- Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó;
- Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán;
- Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao dịch cung cấp
dịch vụ đó.
-2-


GaMBA.M0511
Trường hợp này dịch vụ chưa được thực hiện, chi phí chưa phát sinh, khách sạn chưa cung
cấp phòng nghỉ cho khách mà khách mới chỉ đặt trước phòng. Và doanh thu này cũng chưa
được khách thanh toán (nhận tiền mặt hay cam kết trả tiền).
Thứ hai : Vi phạm nguyên tắc cơ sở dồn tích : Nguyên tắc kế toán cơ sở dồn tích được hiểu là
mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn
vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí, phải được ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh không
căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương tiền.
Theo cơ sở dồn tích thì : Doanh thu được ghi nhận khi hàng hóa dịch vụ được cung cấp cho
khách hàng một mức giá đã xác định và với sự đảm bảo hợp lý về khả năng thu được lợi ích
kinh tế. Nguyên tắc kế toán cơ sở dồn tích yêu cầu rằng doanh thu phải được ghi nhận khi đủ
điều kiện chứ không phải khi nhận được tiền, không quan trọng tiền đã thu được hay chưa.
Thứ ba: Vi phạm nguyên tắc phù hợp: Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với

nhau. Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có
liên quan đến việc tạo ra doanh thu đó. Chi phí tương ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ
tạo ra doanh thu và chi phí của các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan đến doanh
thu của kỳ đó.
Trường hợp này khách hàng chưa sử dụng dịch vụ và chi phí chưa phát sinh.
Thứ tư: Vi phạm nguyên tắc trọng yếu: Thông tin được coi là trọng yếu trong trường hợp nếu
thiếu thông tin hoặc thiếu chính xác của thông tin đó có thể làm sai lệch đáng kể báo cáo tài
chính .
Giá trị của khoản ứng trước của khách hàng bị ghi nhận là doanh thu, điều này làm lợi nhuận
trước thuế của năm trước bị tăng lên, năm sau khi khách hàng sử dụng dịch vụ doanh thu
không có mà chi phí lại phát sinh làm giảm lợi nhuận, làm người đọc BCTC sẽ bị hiểu sai vấn
đề.
Hướng giải quyết : Khi khách đặt phòng trước thì cập nhật vào hệ thống phần mềm quản lý
cập nhật thông tin về việc đặt phòng trước của khách mà chưa ghi nhận doanh thu. Một tháng
trước khi đến, khách hàng sẽ đặt trước 30% số tiền thuê phòng dự kiến.Việc thu 30% số tiền
thuê phòng dự kiến sẽ được ghi nhận vào tài khoản khách hàng ứng trước, đến đúng thời hạn
khách hàng sử dụng dịch vụ trên sau khi cung cấp nhà nghỉ cho khách hàng kế toán mới thực
hiện ghi nhận doanh thu .
Tình huống 2:
Công ty cổ phần Holly mua sắm một số dây chuyền sản xuất có thời gian sử dụng dự kiến
khoảng 10 năm. Các dây chuyền này có hệ thống chân đế cần cố định với sàn bê tông của nhà
xưởng. Sau khi lắp đặt hoàn thành, bộ phận quản lý của công ty nhận thấy các dây chuyền này
-3-


GaMBA.M0511
không thể bán lại được, do vậy, toàn bộ chi phí đầu tư cho các dây chuyền được hạch toán toàn
bộ vào chi phí của năm hiện hành.
Trả lời
Tài sản cố định hữu hình: Là những tài sản có hình thái vật chất do doanh nghiệp nắm giữ để

sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ hữu hình.
Nguyên giá: Là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có được TSCĐ hữu hình
tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
Các tài sản được ghi nhận là TSCĐ hữu hình phải thỏa mãn đồng thời tất cả bốn tiêu chuẩn
ghi nhận sau:
- Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó;
- Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy;
- Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm;
- Có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành.
Như vậy các dây chuyền sản xuất mà Công ty mua sắm nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn ghi
nhận TSCĐ hữu hình thì việc hạch toán toàn bộ chi phí đầu tư cho các dây chuyền vào chi phí
của năm hiện hành là sai so với chuẩn mực kế toán.
Theo quy định 14 chuẩn mực số 03 TSCĐ hữu hình : Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua sắm
bao gồm giá mua (trừ các khoản được chiết khấu thương mại hoặc giảm giá), các khoản thuế
(không bao gồm các khoản thuế được hoàn lại) và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa
tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng, như: Chi phí chuẩn bị mặt bằng; Chi phí vận chuyển
và bốc xếp ban đầu; Chi phí lắp đặt, chạy thử (trừ các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do
chạy thử); Chi phí chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác.
Vậy toàn bộ chi phí mua sắm các dây chuyền trên và các chi phí lắp đặt để đưa tài sản vào
trạng thái sẵn sàng sử dụng sẽ được hạch toán vào nguyên giá TSCĐ. Việc doanh nghiệp xác
định dây chuyền không thể bán lại được chỉ ảnh hưởng tới việc tính giá trị phải khấu hao của
dây chuyền này (Giá trị phải khấu hao: Là nguyên giá của TSCĐ hữu hình ghi trên báo cáo
tài chính, trừ (-) giá trị thanh lý ước tính của tài sản đó). Dây chuyền này có giá trị thanh lý là
0 đơn vị. Thời gian sử dụng hữu ích của dây chuyền là 10 năm.
Tình huống 3:
Công ty CP Elly hoạt động trong ngành xây dựng. Để chứng minh tình hình tài chính tốt hơn
nhằm tìm kiếm lợi thế trong kinh doanh, đấu thầu, công ty có xu hướng trình bày Bảng cân đối
kế toán cao hơn thực tế, bằng cách đưa vào báo cáo này cả những tài sản cá nhân của các chủ
sở hữu như sổ tiết kiệm, bất động sản thuộc sở hữu cá nhân đang dùng để thế chấp cho các
khoản vay của công ty

-4-


GaMBA.M0511
Trả lời
Việc Công ty có xu hướng trình bày Bảng cân đối kế toán cao hơn thực tế bằng cách đưa vào
báo cáo này những tài sản cá nhân của các chủ sở hữu như sổ tiết kiệm, bất động sản thuộc sở
hữu cá nhân đang dùng thế chấp cho các khoản vay của công ty, thì Công ty đã vi phạm các
chuẩn mực kế toán hiện hành ở các nội dung cụ thể như sau:
Thứ nhất : Vi phạm các yêu cầu cơ bản đối với kế toán trong chuẩn mực số 01 về nguyên tắc
trung thực, khách quan: Các thông tin và số liệu kế toán phải được ghi chép và báo cáo trên cơ
sở các bằng chứng đầy đủ, khách quan và đúng với thực tế về hiện trạng, bản chất nội dung và
giá trị của nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Các thông tin và số liệu kế toán phải được ghi chép và
báo cáo đúng với thực tế, không bị xuyên tạc, không bị bóp méo.
Thứ hai : Vi phạm quy định 09 - chuẩn mực số 21: Báo cáo tài chính phải trình bày một cách
trung thực và hợp lý tình hình tài chính, tình hình và kết quả kinh doanh và các luồng tiền của
doanh nghiệp. Để đảm bảo yêu cầu trung thực và hợp lý, các báo cáo tài chính phải được lập
và trình bày trên cơ sở tuân thủ các chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và các quy định có liên
quan hiện hành.
Thứ ba : Việc ghi chép giá trị tài sản riêng của chủ sở hữu vào giá trị tài sản của doanh nghiệp
là vi phạm 1 trong 4 giả định kế toán cơ bản. Đó là giả định thực thể kinh doanh : hoạt động
của một thực thể kinh doanh(1 đơn vị kê toán) phải được phân biệt và ghi chép tách biệt với
các hoạt động của các chủ sở hữu và các thực thể kinh doanh khác.Cho dù các loại hình
doanh nghiệp có trách nhiệm vô hạn như là doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh thì chỉ khi
công ty có vấn đề về tài chính lúc này các chủ DN tư nhân hoặc thành viên hợp danh trong
công ty hợp danh mới phải dùng tài sản riêng của mình để thanh toán các món nợ( trách nhiệm
không giới hạn trong phần vốn góp và phần vốn cam kết góp mà là toàn bộ tài sản riêng có).
Nhưng trong quá trình kinh doanh bình thường thì chỉ những nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên
quan đến doanh nghiệp thì mới được ghi nhận vào sổ sách, báo cáo tài chính của doanh
nghiệp.

Thứ tư : Vi phạm nguyên tắc trọng yếu trong kế toán, với việc làm tăng giá trị tài sản trên báo
cáo tài chính bằng cách đưa tài sản riêng của các chủ sở hữu vào làm cho báo cáo tài chính của
doanh nghiệp đẹp hơn, các nhà đầu tư hoặc các bên thứ ba đọc báo cáo tài chính sẽ bị nhầm và
ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính.
Hướng giải quyết: Các chủ sở hữu cần thực hiện thủ tục góp vốn để làm tăng vốn chủ sở hữu,
xin sửa đổi giấy phép kinh doanh, giấy phép đầu tư để có đủ điều kiện ghi nhận các tài sản góp
vốn vào nguồn vốn chủ sở hữu trên báo cáo tài chính của Công ty.
Tình huống 4:

-5-


GaMBA.M0511
Hệ thống nhà xưởng của công ty Makeno bị hư hỏng nặng do cơn lốc xoáy vào ngày 9 tháng 1
năm 2011, do đó, công ty buộc phải ngưng hoạt động trong khoảng 10 tháng để khắc phục hậu
quả. Các thông tin trên không được công ty trình bày trong báo cáo tài chính năm 2010.
Trả lời
Theo chuẩn mực số kế toán Việt Nam VAS23 về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế
toán năm: là những sự kiện có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến báo cáo tài chính đã phát
sinh trong khoảng thời gian từ sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm đến ngày phát hành báo cáo
tài chính.
Có hai loại sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm, gồm:
- Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh: Là những sự kiện
phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cung cấp bằng chứng về các sự việc đã tồn tại trong
năm tài chính cần phải điều chỉnh trước khi lập BCTC.
- Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh: Là những
sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cung cấp bằng chứng về các sự việc đã tồn
tại trong năm tài chính nhưng không phải điều chỉnh trước khi lập BCTC.
Mặc dù tại thời điểm 31/12/2010, sự kiện này chưa xảy ra nên hệ thống nhà xưởng của Công
ty vẫn được phản ánh bình thường trên báo cáo tài chính. Do đó, sự kiện này là sự kiện phát

sinh không cần điều chỉnh. Nhưng vẫn theo chuẩn mực số 23, nếu các sự kiện không cần điều
chỉnh phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm là trọng yếu, việc không trình bày các sự
kiện này có thể ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng khi dựa trên các thông tin
của BCTC. Vì vậy doanh nghiệp phải trình bày đối với các sự kiện trọng yếu không cần điều
chỉnh về: Nội dung và số liệu của sự kiện; ước tính ảnh hưởng về tài chính, hoặc lý do không
thể ước tính được các ảnh hưởng này.
Hướng giải quyết: Do sự kiện này khiến Công ty bắt buộc phải dừng hoạt động sản xuất
trong vòng 10 tháng, do đó, tính hoạt động liên tục của Công ty không được bảo đảm. Báo cáo
tài chính năm 2010 của Công ty cần phản ánh sự kiện này qua phần thuyết minh báo cáo để
cho người đọc báo cáo tài chính dựa vào đó đưa ra các quyết định kinh tế chính xác.
Tình huống 5:
Công ty xây dựng ACXL bàn giao công trình nhà làm việc cho chủ đầu tư là công ty ABCD
trong tháng 10/2010, đến tháng 3/2011 ACXL mới nhận được khoản tiền thưởng tiến độ và
chất lượng trị giá 200.000USD từ ABCD. Kế toán ghi nhận khoản tiền này vào thu nhập khác
trong báo cáo năm 2011.
Trả lời

-6-


GaMBA.M0511
Việc kế toán Công ty ACXL ghi nhận khoản tiền thưởng tiến độ công trình bàn giao tháng
10/2010 vào thu nhập khác trong báo cáo tài chính năm 2011 là đã vi phạm 3/7 nguyên tắc kế
toán cơ bản.
Thứ nhất là nguyên tắc cơ sở dồn tích : Nguyên tắc kế toán cơ sở dồn tích được hiểu là : Mọi
nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ
sở hữu, doanh thu, chi phí, phải được chi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh không căn cứ vào
thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương tiền.
Nguyên tắc kế toán cơ sở dồn tích được hiểu là: Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh
nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được

ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi
tiền hoặc tương đương tiền. Các chuẩn mực kế toán yêu cầu DN kế toán trên cơ sở dồn tích.
Theo cơ sở dồn tích thì : Doanh thu được ghi nhận khi hàng hóa dịch vụ được cung cấp cho
khách hàng một mức giá đã xác định và với sự đảm bảo hợp lý về khả năng thu được lợi ích
kinh tế. Nguyên tắc kế toán cơ sở dồn tích yêu cầu rằng doanh thu phải được ghi nhận khi đủ
điều kiện chứ không phải khi nhận được tiền, không quan trọng tiền đã thu được hay chưa. Do
đó với tình huống trên trong năm 2010 khi công ty xây dựng AXCL đã bàn giao công tình
hoàn thành cho công ty ABCD thì doanh thu công trình này phải được ghi nhận để xác định lãi
lỗ của hoạt động kinh doanh trong năm 2010 dù chủ đầu tư chưa thanh toán.
Khi đó bút toán ghi nhận sẽ là : Nợ TK 131( vì chủ đầu tư chưa thanh toán)/ Có TK 511, đồng
thời ghi nhận giá vốn của công trình.
Đến năm 2011 khi công ty ABCD thanh toán thì sẽ hạch toán : Nợ TK 111,112/ Có TK 131
Thứ hai là vi phạm nguyên tắc phù hợp: Ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau.
Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan
đến việc tạo ra doanh thu đó. Vì vậy nếu ghi nhận như tình huống trên thì năm 2010 có chi
phí( tức là giá vốn của công trình) nhưng không có doanh thu.
Năm 2011 khoản tiền thu được ghi nhận là thu nhập khác, tức là có doanh thu nhưng không có
chi phí vì các chi phí liên quan đến công trình đã được tập hợp thành giá vốn và đưa vào năm
2010.
Thứ ba là vi phạm nguyên tắc trọng yếu: Thông tin được coi là trọng yếu trong trường hợp nếu
thiếu thông tin hoặc thiếu chính xác của thông tin đó có thể làm sai lệch đáng kể BCTC.
Giá trị của khoản thanh toán trong năm 2011 bị ghi nhận là thu nhập năm 2011, điều này làm
lợi nhuận trước thuế năm 2011 bị tăng lên, năm 2010 bị giảm xuống, làm người đọc BCTC sẽ
bị hiểu sai vấn đề, vì giá trị của khoản thanh toán là trọng yếu.

-7-


GaMBA.M0511
Vậy trong tình huống trên công ty kế toán công ty ACXL bắt buộc phải ghi nhận doanh thu

của công trình bàn giao cho công ty ABCD trong năm 2010 ngay sau khi bàn giao công trình
cho công ty ABCD.

HẾT
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trân trọng!
Học viên: Tạ Thị Lệ Hường
Lớp: M0511

-8-