Bài tập môn kế toán tài chính (55)

Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

Hà nội, ngày 5 /9/2010
Học viên:

Nguyễn Khánh Vân

Lớp:

GaMBA01.X0310

Giảng viên: TS. Trần Trung Kiên

BÀI TẬP CÁ NHÂN
Công ty VIETDOOR là doanh nghiệp sản xuất cửa nhôm kính có khả
năng chống tiếng ồn rất tốt. Công ty có nhà máy sản xuất ở Bình Dương. Phòng
nghiên cứu thị trường của công ty sau một thời gian nghiên cứu có đưa ra đề
xuất với giám đốc về phương án mở rộng hoạt động tại thị trường phía Bắc.
Theo nghiên cứu của Phòng này, thị truờng phía Bắc còn có mức cầu rất cao về
sản phẩm này.
Để mở rộng hoạt động kinh doanh công ty phải huy động thêm vốn từ cổ
đông. Báo cáo tài chính của công ty cho thấy năm 2007 công ty có lãi sau thuế
là 1,23 tỷ đồng. Năm 2008 công ty đang có lỗ là 203,5 triệu đồng. Khoản lỗ này
của công ty một phần rất lớn là do thị trường bất động sản năm 2008 đóng băng
dẫn đến cầu của thị trường sản phẩm của công ty giảm hẳn. Hơn nữa, nguyên
vật liệu của công ty mua vào để sản xuất tăng giá rất nhanh do Nhà nước tăng
thuế nhập khẩu đối với mặt hàng này. Ngoài ra, công ty còn có một lượng lớn

hàng tồn kho do có một lô hàng khách hàng APPA gặp khó khăn về mặt tài
chính nên chưa ký hợp đồng chính thức. Công ty APPA là khách hàng thường
xuyên của công ty VIETDOOR. Giám đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho
giám đốc của VIETDOOR và hứa là sẽ mua hàng của công ty ngay khi huy động
được vốn. Đơn đặt hàng ban đầu của APPA có giá trị 452 triệu đồng. Công ty
còn có một lượng lớn hàng tồn kho trị giá 276 triệu bán cho công ty Nam
Phương đang bị trả lại nhưng hàng chưa về nhập kho. Hiện nay, công ty
VIETDOOR đang áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp

1


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

Nhập sau xuất trước. Ngoài ra, vào đầu năm 2009 khi công ty chuẩn bị công bố
thông tin cho cổ đông, có một vụ hỏa hoạn ở khu nhà máy ở Bình Dương.
Yêu cầu:
1. Công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng hay khai giảm lợi nhuận,
tăng hay giảm nợ phải trả. Tại sao?
2. Công ty có những xử lý cụ thể nào để có thể đạt được số liệu kế toán phù
hợp với việc huy động vốn. Với mỗi xử lý cụ thể về mặt kế toán, hãy nêu
rõ những giả định cần thiết.
3. Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý kế
toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2).
Anh/Chị hãy phân tích những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và
chỉ ra những vi phạm trong việc chuẩn bị báo cáo (nếu có).

BÀI LÀM
Doanh nghiệp là một tổ chức phối hợp và tổ chức các nguồn lực để sản
xuất ra hàng hoá hoặc dịch vụ để bán. Mỗi một doanh nghiệp khi tham gia vào
nền kinh tế đều theo đuổi những mục tiêu khác nhau, Khi theo đuổi các mục tiêu
khác nhau các doanh nghiệp, các nhà quản lý… sẽ có hành vi khác nhau phụ
thuộc vào từng mục tiêu, loại hình doanh nghiệp, điều kiện thực tại của doanh
nghiệp cũng như cách thức của từng nhà quản lý. Để đạt được các mục tiêu đó
các Báo cáo tài chính được sử dụng làm cơ sở để xem xét điều hành, xử lý thông
tin và ra quyết định.
Báo cáo tài chính là phương pháp thể hiện và truyền tải thông tin kế toán
đến người ra quyết định kinh tế. Các báo cáo tài chính phản ánh kết quả và tình
hình các mặt hoạt động của doanh nghiệp bằng các chỉ tiêu giá trị. Những báo
cáo tài chính do kế toán lập theo định kỳ là những tài liệu có tính lịch sử vì
chúng thể hiện những gì đã xảy ra trong một thời kỳ nào đó. Đó chính là những
tài liệu chứng nhận thành công hay thất bại trong quản lý doanh nghiệp và đưa
2


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

ra những dấu hiệu báo trước sự thuận lợi và những khó khăn trong tương lai của
doanh nghiệp.
Báo cáo tài chính là nguồn tài liệu rất quan trọng và cần thiết đối với việc
quản trị doanh nghiệp đồng thời là nguồn thông tin hữu ích đối với những người
bên trong và bên ngoài doanh nghiệp có lợi ích kinh tế trực tiếp hoặc gián tiếp

của doanh nghiệp như: Chủ sở hữu, Các nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà đầu
tư hiện tại và tương lai, Ngân hàng, các chủ nợ hiện tại và tương lai, Cơ quan
quản lý chức năng của nhà nước, Chính phủ…..Mỗi đối tượng quan tâm tới báo
cáo tài chính của doanh nghiệp với những mục tiêu khác nhau, song tất cả đều
muốn đánh giá phân tích xu thế của doanh nghiệp để đưa ra các quyết định phù
hợp với mục tiêu của từng đối tượng.
1. Trong tình huống trên theo đề bài ra của Công ty VIETDOOR là một
doanh nghiệp sản xuất cửa nhôm kính, các nhà quản lý có mục tiêu mở rộng
hoạt động sản xuất kinh doanh tại thị trường phía Bắc. Để mở rộng hoạt động
kinh doanh doanh nghiệp cần phải huy động vốn từ các cổ đông.
Trước mỗi quyết định bỏ vốn, các nhà đầu tư thường xem xét độ tin cậy, tính
khả thi và uy tín của dự án kinh doanh. Nếu Công ty VIETDOOR muốn sớm
nhận được quyết định đầu tư, thì một bản kế hoạch kinh doanh chứng minh hiệu
quả của đồng vốn đầu tư sẽ là rất cần thiết, báo cáo tài chính phải cho thấy
doanh nghiệp phải có lãi, phương án kinh doanh có lãi, khả năng thanh toán cao,
tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước…. Chính vì vậy trong điều kiện hiện
tại báo cáo tài chính của công ty cho thấy năm 2007 công ty có lãi sau thuế là
1,23 tỷ đồng. Năm 2008 công ty đang lỗ là 203,5 triệu đồng, để huy động vốn từ
các cổ đông, công ty cần "đảo chiều" báo cáo, báo cáo tài chính phải có lãi. Để
thực hiện được mục tiêu của Công ty, Công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai
tăng lợi nhuận và khai giảm nợ phải trả. vì khi các cổ đông muốn đầu tư vốn
vào một công ty thì ngoài kỳ vọng ở tương lai, cổ đông cũng rất quan tâm đến
kết quả hiện tại của doanh nghiệp. Do đó nếu Công ty công bố báo cáo tài chính
3


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

năm 2008 bị lỗ thì rất khó có thể huy động được vốn từ các cổ đông và như vậy
sẽ không đạt đựơc mục đích của Ban giám đốc Công ty.
Đối với các khoản nợ phải trả Công ty sẽ có xu hướng khai giảm trong kỳ
này vì nếu kế toán ghi nhận thì có thể làm tăng nghĩa vụ của doanh nghiệp và
giảm khả năng thanh toán của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
Để khai tăng được lợi nhuận và khai giảm nợ phải trả, Công ty phải nghiên
cứu xem xét và tính toán cụ thể để lựa chọn phương pháp hạch toán kế toán.
Lựa chọn phương pháp hạch toán kế toán có ảnh hưởng đến thời điểm ghi nhận
doanh thu và chi phí ( và kết quả làm ảnh hưởng đến thời điểm ghi nhận lợi
nhuận). Lựa chọn một hoặc một số phương pháp kế toán cho phép ghi nhận
doanh thu sớm hơn và chuyển dịch ghi nhận chi phí về sau sẽ làm tăng báo cáo
trong kỳ và ngược lại. Trong chế độ kế toán doanh nghiệp, tồn tại một số
phương pháp có thể được vận dụng để ghi nhận doanh thu, chi phí. Thực chất
của việc lựa chọn các phương pháp không làm tăng lợi nhuận thực sự mà chỉ
đơn thuần chuyển lợi nhuận các kỳ sau sang kỳ hiện tại.
2. Công ty VIETDOOR có thể xem xét xử lý số liệu kế toán để đạt được
mục tiêu huy động vốn thông qua việc vận dụng phương pháp kế toán để ghi
nhận doanh thu, chi phí và lợi nhuận như sau:
Theo những dữ liệu đã cho thì năm 2008 Công ty đang bị lỗ là 203,5 triệu
đồng, để có thể huy động được vốn từ các cổ đông, kế toán sẽ phải lập báo cáo
tài chính năm 2008 là có lãi. Giả định Công ty sẽ có những xử lý kế toán như
sau:
(Chi phí: Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho ảnh hưởng đến ghi nhận
giá vốn hàng bán trong kỳ và từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận báo cáo trong kỳ).
Công ty VIETDOOR đang áp dụng phương pháp tính giá hàng xuất kho theo
phương pháp nhập sau xuất trước ( LIFO): Theo phương pháp này thì giá trị của
hàng xuất kho sẽ được tính theo giá của lô hàng nhập sau cùng nhất. Trong điều
4

Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

kiện giá cả nguyên vật liệu tăng nhanh do nhà nước tăng thuế nhập khẩu mà
Công ty áp dụng phương pháp tính giá này sẽ làm cho chi phí sản xuất tăng, giá
thành sản phẩm tăng, giá vốn hàng bán tăng và lợi nhuận sẽ giảm. Do đó kế toán
có thể thay đổi phương pháp tính giá nguyên vật liệu theo phương pháp bình
quân hoặc phương pháp nhập trước xuất trước thì sẽ làm cho giá thành giảm và
lợi nhuận sẽ tăng lên. Theo chuẩn mực kế toán quốc tế IAS số 02 về hàng tồn
kho, yêu cầu Doanh nghiệp khi thay đổi phương pháp kế toán thì Công ty phải
giải trình lý do và ảnh hưởng của nó trong báo cáo tài chính.
(Doanh thu)
Trường hợp nếu sau khi thay đổi phương pháp tính giá xuất kho nguyên vật
liệu mà kết quả kinh doanh vẫn lỗ thì công ty có thể xử lý khoản doanh thu sẽ
bán cho Công ty APPA. Công ty APPA là khách hàng thường xuyên của Công ty
VIETDOOR. Giám đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho Giám đốc
VIETDOOR và hứa là sẽ mua hàng nay khi huy động được vốn. Như vậy
VIETDOOR có thể liên hệ và làm hợp đồng bán hàng cho Công ty APPA và giải
thích có thể kéo dài thời hạn thanh toán cho APPA và đề nghị APPA làm bản
cam kết sẽ thanh toán trong thời gian sớm nhất có thể và xin gửi lại hàng tại đơn
vị. Từ đó kế toán có thể tạm ghi nhận doanh thu theo đơn đặt hàng ban đầu là
452 triệu và hạch toán kết quả trong năm 2008. Giá trị hàng tồn kho sẽ được
theo dõi là hàng người mua gửi lại và theo dõi ở TK ngoài bảng. Tuy nhiên kế
toán phải tạm tính phần thuế VAT của phần doanh thu đã ghi nhận tương ứng.
Phần doanh thu này có thể được chấp nhận theo qui định của chuẩn mực kế

toán quốc tế số 18 – IAS 18: Doanh thu và thu nhập khác.
Công ty có một lượng hàng tồn kho trị giá là 276 triệu bán cho Công ty Nam
Phương đang bị trả lại nhưng hàng chưa về nhập kho.Về mặt nguyên tắc hàng
trả lại phải ghi nhận 2008 bằng cách ghi giảm doanh thu, giảm giá vốn hàng bán,
giảm lãi, giảm khoản phải thu và tăng giá trị hàng tồn kho. Việc hạch hoán phải
tuân thủ theo qui định của chuẩn mực kế toán quốc tế số 18 và số 02. Tuy nhiên
5


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

để giảm nợ phải trả nên chưa ghi nhận kế toán sẽ chuyển khoản doanh thu bị trả
lại hạch toán vào năm 2009 cùng với thời điểm nhận được hàng do Công ty Nam
Phương trả lại thông qua biên bản thống nhất với công ty Nam Phương. Vì nếu
hạch toán vào năm 2008 sẽ làm cho lợi nhuận trong năm giảm đi tức là số lỗ sẽ
tăng lên.
Ngược lại nếu sau khi xử lý hai trường hợp trên mà kết quả kinh doanh có lãi
và kế toán tính toán số lợi nhuận sẽ bị giảm do hạch toán phần hàng bán bị trả
lại của công ty Nam Phương mà kết quả cuối cùng là lãi thì kế toán có thể hạch
toán phần hàng bán bị trả lại trong năm 2008 bằng cách ghi giảm doanh thu,
giảm giá vốn hàng bán, giảm lãi, giảm khoản phải thu và tăng giá trị hàng tồn
kho. Việc hạch hoán phải tuân thủ theo qui định của chuẩn mực kế toán quốc tế
số 18 và số 02.
Tuy nhiên về mặt nguyên tắc cần phải trình bày thông tin này trong phần ghi
chú báo cáo tài chính.
Ngoài ra, trông điều kiện thị trường giá cả nguyên vật liệu đang tăng mạnh

công ty có thể xem xét thêm phương pháp ghi nhận giá trị sản phẩm dở dang
nhằm tăng doanh thu.
Sau khi xem xét tính toán và lựa chọn các bút toán có thể xử lý trên Công ty
có thể công bố báo cáo tài chính và kèm theo là bản kế hoạch về việc dự kiến
mở rộng kinh doanh.
Đầu năm 2009 khi Công ty chuẩn bị công bố thông tin cho cổ đông thì có
một vụ hoả hoạn tại khu nhà máy ở Bình Dương. Đây là sự kiện phát sinh sau
ngày khoá sổ kế toán . Theo chuẩn mực kế toán quốc tế số 10 – IAS10 : Các sự
kiện phát sinh sau ngày lập bảng cân đối kế toán, Công ty phải ước tính số thiệt
hại về tài sản do vụ hoả hoạn xảy ra và công bố trong bản thuyết minh báo cáo
tài chính của năm 2008. Như vậy việc huy động vốn từ các cổ đông rất khó khăn
vì vậy để huy động được vốn, để báo cáo tài chính thể hiện được tình hình tài
chính của doanh nghiệp tốt, hoạt động ổn định việc lập báo báo tài chính phải
6


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

được lập trước ngày xảy ra vụ hoả hoạn. Trong điều kiện không thể điều chỉnh
ngày lập thì có thể xem xét việc ghi nhận giá trị thật nhỏ.
3. Phân tích những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và chỉ ra
những vi phạm trong việc chuẩn bị báo cáo.
3.1.

Theo chuẩn mực kế toán Doanh thu

Theo chuẩn mực kế toán quốc tế số 18, trong trường hợp doanh nghiệp muốn
ghi tăng doanh thu thì phải đảm bảo việc doanh thu được xác định một cách
tương đối chắc chắn. Trong kinh doanh, khi hàng chưa được xác định là đã bán,
kế toán không được quyền ghi nhận khoản doanh thu là đã thực hiện. Khi hợp
đồng mua bán với công ty APPA chưa được ký, hàng hóa chưa được xác nhận là
đã bán. Nếu chỉ dựa trên lời hứa của công ty trên, doanh nghiệp ghi nhận doanh
thu sẽ là vi phạm quy định của chuẩn mực kế toán Doanh thu và thu nhập khác.
Đối với khoản ghi nhận giảm doanh thu do hàng bán bị trả lại, doanh nghiệp có
thể thực thi mà không vi phạm quy định của chuẩn mực này. Việc hàng bán bị
trả lại đang trên đường chưa được xác định một cách chắc chắn giảm doanh thu,
do khách hàng có thể thay đổi ý định trên đường chuyển trả hàng hóa. Tuy
nhiên, gánh nặng doanh thu cho niên độ kế toán tiếp theo sẽ đặt lên vai doanh
nghiệp do năm tới dự kiến sẽ có một khoản thu nhập bị loại khỏi tổng doanh thu,
làm giảm lợi nhuận thuần của doanh nghiệp.
3.2.

Theo chuẩn mực kế toán hàng tồn kho.

Theo chuẩn mực kế toán quốc tế IAS số 02 về hàng tồn kho, doanh nghiệp có
thể thay đổi phương pháp kế toán hàng tồn kho trong việc ghi sổ và lập báo cáo
tài chính nhưng phải được thuyết minh cụ thể trong báo cáo tài chính. Trong đó,
doanh nghiệp phải ghi rõ sự ảnh hưởng của việc thay đổi này với số liệu của báo

7


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

cáo tài chính đối với chỉ tiêu giá vốn hàng bán và chỉ tiêu lợi nhuận trên báo cáo
kết quả kinh doanh.
Về mặt nguyên tắc hàng bán bị trả lại phải ghi nhận bằng cách ghi giảm doanh
thu, giảm giá vốn hàng bán, giảm lãi, giảm doanh thu và tăng giá trị hàng tồn
kho. Việc hạch toán phải tuân thủ theo quy định của chuẩn mực kế toán quốc tế
số 18 và số 02. Tuy nhiên, khi hàng bán bị trả lại đang trên đường đi, chưa về
đến kho, doanh nghiệp có thể tạm thời chưa ghi nhận, chờ hàng hóa về kho mới
hạch toán ghi nhận tăng giá trị hàng tồn kho đồng thời ghi giảm lợi nhuận. Việc
làm này sẽ tránh cho doanh nghiệp bị giảm nguồn doanh thu trong năm 2008.
Khoản doanh thu giảm này sẽ được chuyển sang năm 2009 nhưng sẽ là một khó
khăn cho doanh nghiệp để thúc đẩy kinh doanh tăng lợi nhuận.
3.3.

Theo chuẩn mực kế toán về trình bày báo cáo tài chính

Mục tiêu của doanh nghiệp chi phối hành động của doanh nghiệp, Trong quá
trình quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, Doanh nghiệp có thể thực hiện
những phương pháp quản trị tài chính khác nhau từ đó lựa chọn và vận dụng
phương pháp hạch toán khác nhau cụ thể để cung cấp thông tin tài chính đáp
ứng mục tiêu quản trị đề ra. Tuy nhiên khi thực hiện các xử lý kế toán, doanh
nghiệp phải tuân thủ những qui định của các chuẩn mực kế toán quốc tế chung
được thừa nhận và chuẩn mực kế toán của nước sở tại. Khi chuẩn bị báo cáo tài
chính, doanh nghiệp cần hiểu rõ các quy định về sử dụng các phương pháp kế
toán. Theo quy định của chuẩn mực này, khi doanh nghiệp thay đổi phương
pháp kế toán không theo nguyên tắc nhất quán là vi phạm chuẩn mực kế toán và
vi phạm nguyên tắc kế toán cơ bản. Do đó, việc thay đổi phương pháp kế toán
hàng tồn kho trong việc chuẩn bị số liệu cho báo cáo tài chính là không hợp lý
hợp lệ.

8


Nguyễn Khánh Vân

GaMBA01.X0310

Kế toán Tài chính

Vì vậy Ban lãnh đạo doanh nghiệp và những người làm công tác kế toán phải
hiểu những qui định của chuẩn mực kế toán này để vận dụng trong quá trình
quản lý, điều hành doanh nghiệp và cần tính toán và kiểm soát được mức độ rủi
ro tiềm ẩn. Nguyên nhân xảy ra các rủi ro về tài chính doanh nghiệp có ở tầm vi
mô - hay là công tác quản trị của bản thân các doanh nghiệp và cả ở tầm vĩ mô hay là những biến động trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Vì vậy,
phòng ngừa rủi ro từ việc quản trị và điều hành hàng ngày phải được coi là
nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong việc quản lý từ các rủi ro đối với từng doanh
nghiệp.
Trân trọng cảm ơn.

9