Bài tập môn kế toán tài chính (82)

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH QUỐC TẾ
Global Advanced Master of Business Administration
Website: www.griggs.edu.vn Email:

BÀI TẬP CÁ NHÂN

MÔN KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
Giảng viên:

Phan Trung Kiên

Lớp:

GaMBA01.X0310

Thực hiện:

Nguyễn Ngọc Thành

TÌNH HUỐNG VỀ CÔNG TY VIETDOOR


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

ĐỀ BÀI
Tình huống về Công ty VIETDOOR
Công ty VIETDOOR là doanh nghiệp sản xuất cửa nhôm kính có khả năng chống
tiếng ồn rất tốt. Công ty có nhà máy sản xuất ở Bình Dương. Phòng nghiên cứu thị trường
của công ty sau một thời gian ng hiên cứu có đưa ra đề xuất với giám đốc về phương án
mở rộng hoạt động tại thị trường phía Bắc.Theo nghiên cứu của Phòng này, thị truờng

phía Bắc còn có mức cầu rất cao về sản phẩm này.
Để mở rộng hoạt động kinh doanh công ty phải huy động thêm vốn từ cổ đông.
Báo cáo tài chính của công ty cho thấy năm 2007 công ty có lãi sau thuế là 1,23 tỷ đồng.
Năm 2008 công ty đang có lỗ là 203,5 triệu đồng. Khoản lỗ này của công ty một phần rất
lớn là do thị trường bất động sản năm 2008 đóng băng dẫn đến cầu của thị trường sản
phẩm của công ty giảm hẳn. Hơn nữa, nguyên vật liệu của công ty mua vào để sản xuất
tăng giá rất nhanh do Nhà nước tăng thuế nhập khẩu đối với mặt hàng này. Ngoài ra, công
ty còn có một lượng lớn hàng tồn kho do có một lô hàng khách hàng APPA gặp khó khăn
về mặt tài chính nên chưa ký hợp đồng chính thức. Công ty APPA là khách hàng thường
xuyên của công ty VIETDOOR. Giám đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho giám đốc
của VIETDOOR và hứa là sẽ mua hàng của công ty ngay khi huy động được vốn. Đơn
đặt hàng ban đầu của APPA có giá trị 452 triệu đồng. Công ty còn có một lượng lớn hàng
tồn kho trị giá 276 triệu bán cho công ty Nam Phương đang bị trả lại nhưng hàng chưa về
nhập kho. Hiện nay, công ty VIETDOOR đang áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn
kho theo phương pháp Nhập sau xuất trước. Ngoài ra, vào đầu năm 2009 khi công ty
chuẩn bị công bố thông tin cho cổ đông, có một vụ hỏa hoạn ở khu nhà máy ở Bình
Dương.
Yêu cầu:
1.
Công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng hay khai giảm lợi nhuận,
tăng hay giảm nợ phải trả. Tại sao?
2.
Công ty có những xử lý cụ thể nào để có thể đạt được số liệu kế toán phù
hợp với việc huy động vốn. Với mỗi xử lý cụ thể về mặt kế toán, hãy nêu rõ những giả
định cần thiết.
3.
Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý kế
toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2). Anh/Chị hãy phân tích
những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và chỉ ra những vi phạm trong việc chuẩn
bị báo cáo (nếu có).

2


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

BÀI LÀM
1.
Công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng hay khai giảm lợi nhuận,
tăng hay giảm nợ phải trả. Tại sao?
Trả lời:
Theo nghiên cứu, thị trường phía Bắc còn có mức cầu rất cao về sản phẩm
nhôm kính có khả năng chống tiếng ồn, nên Phòng nghiên cứu thị trường của Công ty
VIETDOOR đã đề xuất với Ban giám đốc về phương án mở rộng hoạt động tại thị
trường này. Để mở rộng hoạt động kinh doanh công ty phải huy động thêm vốn từ cổ
đông. Tuy nhiên theo báo cáo tài chính năm 2008 lại có những thông tin không tốt liên
quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty.
Tại thời điểm lập báo cáo tài chính, tình hình hoạt động công ty có những dấu
hiệu không tốt như sau:
- Năm 2008 công ty đang có lỗ là 203,5 triệu đồng trong khi năm 2007 lãi sau
thuế của công ty là 1,23 tỷ đồng.
- Công ty có một lượng hàng tồn kho do khách hàng APPA gặp khó khăn về tài
chính nên chưa ký hợp đồng chính thức. Đơn đặt hàng ban đầu của APPA có giá trị
452 triệu đồng.
- Công ty Nam Phương trả lại lô hàng trị giá 276 triệu đồng nhưng hàng chưa
về nhập kho.
- Đầu năm 2009, nhà máy ở Bình Dương bị hoả hoạn.
Ngoài ra thị trường bất động sản năm 2008 bị đóng băng, và giá nguyên vật liệu
tăng nhanh cũng ảnh hưởng không tốt đến hoạt động của công ty.
Tóm lại Công ty VIETDOOR đang gặp vấn đề cơ bản sau:

-

Thị trường bị thu hẹp, do cung giảm

-

Hàng bán chưa thu được tiền

-

Hàng bị trả lại

-

Hàng tồn kho

-

Giá nguyên liệu đầu vào tăng

Khi công ty VIETDOOR áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp Nhập sau xuất trước “Last In First Out” (LIFO) trong điều kiện giá nguyên vật
liệu của công ty mua vào để sản xuất tăng rất nhanh do Nhà nước tăng thuế nhập khẩu đối
với mặt hàng này sẽ dẫn đến Giá vốn hàng bán sẽ tăng. Điều này sẽ dẫn đến lợi nhuận
trong kỳ sẽ bị giảm. Như vậy, cho thấy thông thường là Công ty sẽ ghi giảm lợi nhuận.
3


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Những thông tin trên sẽ gây bất lợi trong quá trình huy động vốn từ các cổ
đông. Khi quyết định đầu tư, các cổ đông thường kỳ vọng vào tình hình hoạt động khả
quan và phương án kinh doanh của công ty. Nếu công ty làm ăn thua lỗ, tính thanh
khoản không tốt, nhà đầu tư sẽ không góp vốn hoặc có thể sẽ rút vốn.
Song trong điều kiện năm 2008 Công ty đang bị lỗ nhưng lại mong muốn mở rộng
thị trường ra Bắc và nhu cầu về Vốn là rất cần thiết. Việc huy động vốn của Công ty chủ
yếu từ các cổ đông chứ không thể trông chờ vào việc sử dụng nguồn vốn thu được từ hoạt
động sản xuất kinh doanh bán sản phẩm vì những bất lợi trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của công ty trong năm 2008. Chưa có nguồn thu doanh thu thực tế mặc dù Giám
đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho giám đốc của VIETDOOR và hứa là sẽ mua hàng
của công ty ngay khi huy động được vốn..
Từ những phân tích trên thì Công ty VIETDOOR sẽ có Xu hướng của Công ty sẽ
ghi tăng lợi nhuận trong năm 2008 khi thông tin cho các cổ đông nhằm để chứng minh
cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty vẫn đang có lãi nhưng lãi không cao hoặc
tối thiểu là hòa vốn khi mà năm 2007 đã có lãi là 1,23 tỷ đồng và trong điều kiện năm
2008 gặp nhiều khó khăn. Nhất là trong điều kiện mà Công ty có khả năng làm việc này
bằng các nghiệp vụ kế toán như ghi tăng doanh thu đối với lô hàng của APPA hoặc không
ghi giảm doanh thu đối lô hàng bán cho công ty Nam Phương đang bị trả về. Đồng thời,
Công ty cũng có khả năng không phải trả lãi cổ tức trong điều kiện gặp bất khả kháng là
có một vụ hỏa hoạn ở khu nhà máy ở Bình Dương.
Đối với trường hợp ghi tăng doanh thu đối với lô hàng của APPA thì không làm
ảnh hưởng đến “Nợ phải trả”. Song trường hợp không ghi giảm doanh thu đối lô hàng bán
cho công ty Nam Phương đang bị trả về đồng nghĩa với việc Công ty sẽ:
- Không ghi tăng Nợ phải trả (trong trường hợp Công ty Nam Phương mua hàng
và đã trả tiền); hoặc:
- Không ghi giảm khoản Phải thu của khác hàng (trong trường hợp Công ty Nam
Phương mua hàng nhưng chưa trả tiền) vì nếu kế toán ghi nhận thì có thể làm tăng
nghĩa vụ của doanh nghiệp và giảm khả năng thanh toán của doanh nghiệp tại thời
điểm lập báo cáo tài chính. Theo chuẩn mực kế toán, cách ghi nhận doanh thu là ghi
theo tình hình thực tế phát sinh, khi dịch vụ hàng hoá đã cung cấp cho khách hàng và

lập hoá đơn không quan tâm khách việc khách hàng đã trả tiền hay chưa.
2.
Công ty có những xử lý cụ thể nào để có thể đạt được số liệu kế toán phù
hợp với việc huy động vốn. Với mỗi xử lý cụ thể về mặt kế toán, hãy nêu rõ những giả
định cần thiết.
4


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Trả lời:
Công ty sẽ ghi tăng lợi nhuận, tăng nợ phải trả để có báo cáo lãi hoặc hoà vốn
trước các cổ đông nhằm phục vụ cho việc huy động vốn thì các nghiệp vụ kế toán sẽ được
xử lý cụ thể để có thể đạt được số liệu kế toán phù hợp sẽ được thực hiện theo hướng như
sau:
Ghi nhận tăng doanh thu: Trong điều kiện công ty còn có một lượng lớn hàng tồn
kho do có một lô hàng khách hàng APPA gặp khó khăn về mặt tài chính nên chưa ký hợp
đồng chính thức. Công ty APPA là khách hàng thường xuyên của công ty VIETDOOR.
Giám đốc của APPA đã gọi điện trực tiếp cho Giám đốc của VIETDOOR và hứa là sẽ
mua hàng của công ty ngay khi huy động được vốn. Đơn đặt hàng ban đầu của APPA có
giá trị 452 triệu đồng. Như vậy, Công ty có thể làm việc với APPA để đạt được một thỏa
thuận là sẽ mua một lô hàng với giá trị đảm bảo và có thể chuyển trước hàng mà chưa cần
thu tiền (bán hàng trả chậm) để có thể ghi nhận tăng doanh thu đảm bảo đạt mục đích là
công ty sẽ hòa vốn hoặc có lãi thấp.
Không ghi nhận giảm doanh thu: Đối với lô hàng tồn kho trị giá 276 triệu bán
cho công ty Nam Phương đang bị trả lại nhưng do hàng chưa về nhập kho công ty nên sẽ
không ghi nhận kế toán trong kỳ này. Điều này sẽ không làm giảm doanh thu trong kỳ của
công ty và không ghi tăng khoản Nợ phải trả (trường hợp hàng bán đã được thanh toán
tiền) hoặc ghi giảm khoản Phải thu của khách hàng (trường hợp hàng bán chưa được
khách hàng thanh toán tiền). Tuy nhiên, việc làm này sẽ khó khăn hơn đối với nghiệp vụ

kế toán. Để đạt được các xử lý kế toán đối với trường hợp này Công ty có thể kéo dài việc
xác nhận trả lại lô hàng này đối với công ty Nam Phương qua kỳ kế toán hiện tại (năm
2008) như: Hoặc yêu cầu phía công ty Nam Phương nêu rõ nguyên nhân việc trả lại hàng
và hai bên cùng tổ chức kiểm tra, kiểm định lại lô hàng nhằm kéo dài thời gian (vì hàng
chưa về kho và chưa xác định nguyên nhân cụ thể) hoặc đề nghị phía Công ty Nam
Phương chưa xác nhận việc trả lại lô hàng trong năm kế toán.
Ghi nhận giảm thuế thu nhập và không chia cổ tức: Do có thông tin là có vụ hoả
hoạn ở khu nhà máy ở Bình Dương và chưa xác định cụ thể về nguyên nhân cũng như
mức thiệt hại. Đây là một lợi thế để giúp Công ty có thể xử lý phù hợp với việc huy động
vốn. Bởi vì tai nạn này nếu được xác định là bất khả kháng thì sẽ được miễn thuế thu nhập
cho khoản này. Do đó, kế toán có thể xử lý tăng khoản thiệt hại do vụ hoả hoạn này gây
ra. Điều này sẽ giúp cho công ty ghi giảm thuế thu nhập, như vậy lợi nhuận sau thuế sẽ
tăng. Đây cũng là lý do chính đáng để Công ty có thể đề nghị không chia cổ tức cho các
cổ đông (nếu việc xử lý kế toán là có lợi nhuận)

5


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

3.
Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý kế
toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2). Anh/Chị hãy phân
tích những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và chỉ ra những vi phạm trong
việc chuẩn bị báo cáo (nếu có).
Trả lời:
Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý kế toán theo
hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2 nêu trên). Những chuẩn mực
trong hạch toán có liên quan và những vi phạm trong việc chuẩn bị báo cáo (nếu có) của
Công ty VIETDOOR sẽ là:

Đối với việc ghi nhận tăng doanh thu: Lô hàng khách hàng APPA khi đạt được
thỏa thuận, VIETDOOR có thể ghi nhận doanh thu theo qui định tại khoản 05 và 06 của
chuẩn mực số 14- Doanh thu và thu nhập khác, Chuẩn mực kế toán Việt Nam (CMKT
VN). Song xét về bản chất thực thì nếu ghi nhận doanh thu là không phù hợp với chuẩn
mực kế toán này vì ghi nhận doanh thu nhưng khoản thu nhập này chưa thoả mãn 5 điều
kiện ghi nhận qui định tại khoản 10 của chuẩn mực số 14- Doanh thu và thu nhập khác CMKT VN, đó là:
- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở
hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua;
- Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu
hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng;
- Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Đối với việc không ghi nhận giảm doanh thu: Đối với Lô hàng tồn kho bán cho
công ty Nam Phương đang bị trả lại nhưng do hàng chưa về nhập kho công ty khi đạt
được các điều kiện như phân tích ở trên có thể không ghi nhận giảm doanh thu. Tuy
nhiên, xét về bản chất thì Công ty Nam Phương đã đang trả lại hàng bán và hàng hóa đang
đi trên đường, theo qui định tại chuẩn mực số 14 - CMKT VN, khoản 03 có qui định:
“...Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị
khách hàng trả lại và từ chối thanh toán...” và khi đó theo qui định tại khoản 06 của
chuẩn mực số 14 - CMKT VN thì giá trị này phải được ghi giảm trừ doanh thu.
Về việc ghi nhận giảm thuế thu nhập và không chia cổ tức: Do có thông tin là
6


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

có vụ hoả hoạn ở khu nhà máy ở Bình Dương song chưa xác định cụ thể về nguyên nhân
cũng như mức thiệt hại thì chưa đủ cơ sở cho việc kế toán xử lý ghi tăng khoản thiệt hại

do vụ hoả hoạn này gây ra nhằm ghi giảm thuế thu nhập cũng như để lý do không chia cổ
tức cho các cổ đông. Mặt khác, vụ việc này được xảy ra vào đầu năm 2009 khi công ty
chuẩn bị công bố thông tin cho các cổ đông.
Như vậy: Cả ba tình huống xử lý như trên đều không phù hợp với chuẩn mực kế
toán đã được qui định tại chuẩn mực số 01- Chuẩn mực chung - CMKT VN, gồm:
-

Nguyên tắc trọng yếu: “09. Thông tin được coi là trọng yếu trong trường hợp
nếu thiếu thông tin hoặc thiếu chính xác của thông tin đó có thể làm sai lệch
đáng kể báo cáo tài chính, làm ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử
dụng báo cáo tài chính. Tính trọng yếu phụ thuộc vào độ lớn và tính chất của
thông tin hoặc các sai sót được đánh giá trong hoàn cảnh cụ thể. Tính trọng
yếu của thông tin phải được xem xét trên cả phương diện định lượng và định
tính.”;
- Các yêu cầu cơ bản đối với kế toán:

* Trung thực: Các thông tin và số liệu kế toán phải được ghi chép và báo cáo trên
cơ sở bằng chứng đầy đủ, khách quan và đúng với thực tế về hiện trạng, bản chất nội
dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
* Khách quan: Các thông tin và số liệu kế toán phải được ghi chép và báo cáo
đúng với thực tế, không bị xuyên tạc, không bị bóp méo.
* Đầy đủ: Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến kỳ kế toán phải
được ghi chép và báo cáo đầy đủ, không bị bỏ sót.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Tài liệu môn học Kế toán Tài chính - Chương trình Global Advanced
MBA - ĐH Griggs;

2.

Bài giảng Môn học Kế toán Tài chính – TS Phan Trung Kiên

3.

26 chuẩn mực kế toán của Việt Nam được Bộ tài chính phát hành theo 5
đợt tại các quyết định số: 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001,
165/2002/QĐ-BTC ngày 30/12/2002, 234/2003/QĐ-BTC ngày
30/12/2003, 12/2005/QĐ-BTC ngày 15/02/2005 và 100/2005/QĐ-BTC
ngày 28/12/2005;

7


KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

8